Katalog

Pazartesi 30 Temmuz 2018 EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: ECE KURTULUŞ Hastanelerin SUT ile sınavı Dr. Kılıç ve Dr. Demir, “Sağlık hizmeti, niteliği gereği kâr veya ‘verimlilik’ beklentisi ile kurgulanamaz” dediler Dr. Güray Kılıç ve Dr. Ergün Demir, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) mantığını eleştire İlave ücret alınmayan sağlık hizmetleri rek, sağlık hizmetinin niteliği gere ği kâr veya ‘verimlilik’ beklentisi ile kurgulanamayacağını söylediler. Son SUT değişikliğini de anımsatan De mir ve Kılıç, kanser cerrahisinin üc retsiz hale getirildiği ni, buna karşın en sık yapılan (kan alma, kü çük cerrahi işlemler, anestezi ve reanimas yon tanı/tedavi ve yo SİBEL BAHÇETEPE ğun bakım amaçlı uygulamalar, ağrı teda n Acil servislerde verilen “Yeşil alan muayenesi” sağlık hizmetleri hariç, acil haller nedeniyle sunulan sağlık hizmetleri. n Yoğun, yanık, kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri), n Yenidoğana verilen sağlık hizmetleri, n Organ, doku ve kök hücre nakillerine ilişkin sağlık hizmetleri, n Doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri, n Hemodiyaliz, kardiyovasküler cerrahi işlemleri, n İşitsel implant işlemlerinden ilave ücret alınmamaktadır. n İlave ücret alınmayacak işlemler listesinde 394 kanser cerrahisi tedavisi işlemi bulunmaktadır. vi uygulamaları, psiki yatrik çalışmalar gibi) gibi işlemlerin SUT fiyatlarının ise azaltıldığına dik kat çekerek “Kanser cerrahisinden ilave ücret alınmaması ve SGK’nin ödeyeceği SUT bedelinin yüzde 225 artırılması olumlu bir gelişmedir. Ancak algoloji, anestezi, nükleer tıp, radyolojik görüntüleme, biyop si, laboratuvar işlemleri ile psiki yatri ve solunum sistemi çalışmala rının bedellerinin azaltılması olum suz bir gelişmedir” dediler. Dr. Demir ve Dr. Kılıç, Sosyal Gü venlik Kurumu’nun (SGK) SUT ile yapmak istedikleri, hastalardan alı nan ilave ücretleri, hangi sağlık hizmetlerinden ilave ücret alındığı, hangilerinden alınmadığı gibi ko nularda merak edilenlere ilişkin so ruları yanıtladı. n Vakıf ve üniversite hastanele ri, Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurum dan ilave ücret alınıyor mu? Han mek pek zor olmasa gerektir. ve kuruluşlar ile özel sağlık kuru gi sağlık hizmetlerinde ilave ücret n Yeni SUT’da neler değişti? luşlarınca yurttaşlara sunulan, fi alınmamaktadır? 5 Temmuz 2018 tarihinde Resmi nansmanı sağlanacak olan sağlık Kurumla sözleşmeli vakıf üniver Gazetede yayımlanan yeni bir SUT hizmetlerinin kapsamını, teşhis ve sitesi ile özel sağlık kurum ve kuru ile özellikle kanserin cerrahi tedavi tedavi yöntemlerini kim belirliyor? luşlarınca SUT’taki bedelin yüzde sinde hastalardan ilave ücret alınma Bu sağlık kuruluşlarınca, özel sağ 200’ü; üniversite hastanelerinde öğ sı yasaklanmıştır. Başta kanser, baş lık kuruluşlarınca üretilen sağlık retim üyeleri tarafından mesai saa boyun, kardiyovascüler sistem, sinir hizmetlerinin tek kamu ‘alı ti sonrası bizzat verilen ku sistemi, meme, sindirim sistemi, ke cısı’ SGK’dir. Kurum, finans rumca belirlenmiş sağlık mik ve eklem hastalıkları, üriner sis manı sağlanacak olan sağlık hizmetleri bedelinin bir de tem cerrahisi olmak üzere birçok cer hizmetlerinin kapsamını, be fada asgari ücretin 2 katı rahi uygulamanın SUT fiyatları yüz dellerini, hangi usul ve esas nı geçmemek üzere, polikli de 14 yüzde 225 oranında artırıl larla ödeme yapacağını ya nik muayenelerinde iki ka mıştır. Sağlık kurum ve kuruluşla yımladığı SUT aracılığı ile tı, diğer hizmetlerde en faz rında en sık yapılan, özellikle ayak belirlemektedir. Sağlık hiz la bir katı; otelcilik hizmet tan işlemlerden; genel uygulamalar metlerinin türleri, miktarla lerinde çift yataklı odalar girişimler, küçük cerrahi işlemler, rı ve kullanım süreleri (te da standart yatak tarife anestezi ve reanimasyon tanı/teda minat paketi), ödeme usul ve esasları, Sağlık Bakanlığı’nın Dr. Güray Kılıç sinin 1.5 katı, tek yataklı vi ve yoğun bakım amaçlı uygulamaodalarda ise 3 katı; istisnai lar, algolojiağrı tedavi uygulamaları, görüşü alınarak SGK Fiyat sağlık hizmetleri için iş psikiyatrik çalışmalar, solunum sis landırma Komisyonu tarafın lem bedellerinin 3 katı ila temi çalışmaları, laboratuvarda yapı dan belirlenmektedir. Bu ko ve ücreti yurttaşlar cebin lan uyku araştırmalarında SUT fiyat misyon, Çalışma ve Sosyal den ödemektedir. ları yüzde 25; nükleer tıp görüntüle Güvenlik Bakanlığı, Maliye Yurttaştan doğrudan alı me ve tedavi, radyolojik görüntüle Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, nan ilave ücret ise vakıf me ve tedavi, laboratuvar işlemleri, Kalkınma Bakanlığı, Hazine üniversitelerinin ve özel meslek hastalıkları laboratuvar tet Müsteşarlığı, üniversite sağ hastane işletmelerinin gele kikleri, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu lık hizmet sunucuları, özel ceğini belirlemektedir. Bu Referans Laboratuvarı işlemlerinde sağlık hizmet sunucuları ör Dr. Ergün Demir ücretin miktarını ise özel SUT fiyatları yüzde 5 oranında azal gütü temsilcilerinden 1’er ve sağlık sektöründe yasa ile tılmıştır. En sık yapılan tıbbi işlemle SGK’den 2 olmak üzere top konulmuş olan sınırlar aşılarak her rin fiyatlarından yapılan kesinti özel lam 9 üyeden oluşmaktadır. kurum kendisi belirlemektedir. Bu likli cerrahi işlemlerin fiyatlarına ak ‘Evini satanlar’ konuda yapılan denetimler ve veri tarmıştır. Kanser cerrahisinden ilalen cezalar oldukça yetersiz kalmak ve ücret alınmaması ve SGK’nin öde n SGK, SUT ile ne yapmak iste ta ve sonuç olarak vatandaş bu kuru yeceği SUT bedelinin yüzde 225 artı mektedir? luşlar karşısında savunmasız bırakıl rılması olumlu bir gelişmedir. Ancak Finansmanı sağlanacak sağlık hiz maktadır. SUT’da yapılan değişiklik algoloji, anestezi, nükleer tıp, radyo metlerinin bedellerini ve kapsamını, ler kamuoyu gündemine artık “kan lojik görüntüleme, biyopsi, labora teşhis ve tedavi yöntemlerini, sağlık ser hastalarından ilave ücret alınma tuvar işlemleri ile psikiyatri ve solu hizmetlerinin türlerini, miktarları yacağı” müjdesi ile girdi. Oysa zaten num sistemi çalışmalarının bedelleri nı ve kullanım sürelerini belirlemek yasal olarak kemoterapi ve radyote nin azaltılması olumsuz bir gelişme tedir. Bu şekilde sağlık işletmelerin rapiden ilave ücret alınmamaktaydı. dir. Sağlık hizmeti, niteliği gereği kâr de aslında nasıl hekimlik (!) yapılaca Değişen yalnızca kanser cerrahisi iş veya ‘verimlilik’ beklentisi ile kur ğına ve sağlık hizmetinin nasıl sunu lemlerinden ilave ücretin kalkmış ol gulanamaz. Devletin kamusal nite lacağına ilişkin yönlendirmeleri de masıydı. Pratik yaşanmışlıklardan liği olan bu hizmetleri desteklemesi yapmaktadırlar. Bu şekilde ‘Sağlık bilinmektedir ki kanser cerrahisi te bir zorunluluk olarak karşımıza çık Piyasası’na müdahale etmeyi amaç davisine ihtiyacı olan hastalardan le maktadır Hekimler, görevlerini per lamaktadır. gal ilave ücretin çok ötesinde talep formans, ciro ve SUT baskısı altında n Hastalardan neden ilave ücret edilen miktarları denkleştirmek için kalmadan ve gelecek kaygısı duyma alınmaktadır? Kanser hastaların evini, arabasını satan hastaları gör dan yapmak istemektedirler. Kulaçlar hemofili için Hemofili hastalığına dikkat çekmek için geçen hafta Boğaziçi Kıtalararası Yüzme Yarışı’nda kulaç atan yüzücü Müge Diren, 2018 Troya yılı kapsamında 29 Temmuz’da düzenlenen Troya Açıksu Yüzme Yarışı’na katıldı. Türk Spor Vakfı tarafından düzenlenen yarışta yüzücü Diren, hemofili hastalarının iyi bir tedaviyle hayat kalitelerinin iyileştirilebileceği ve başta yüzme olmak üzere pek çok spor dalıyla ilgilenebileceğine dikkat çekmek istediğini söyledi. Diren, konunun uzmanı hekimlerce hemofili hastalarının bedensel gelişimini desteklemesi ve yaralanma risklerinin çok az olması sebebiyle en çok tavsiye edilen sporun yüzme olduğunu vurguladı. haber 7 Kanserle 3’lü savaşProf.AhmetZehir ABD Memorial’dan kanser uzmanı Prof. Ahmet Zehir, hastanın kendi tümör genetiğine bağlı tedavilerde artış olduğunu belirtti, “Önemli olan tedaviden fayda görecek doğru hastayı bulmak” dedi SİBEL BAHÇETEPE Kanser, insan DNA’sının uğradığı değişiklikler sonrası vücudumuzdaki hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması ile ortaya çıkıyor. Kanser tedavisindeki gelişmeler son yıllarda yüz güldürücü sonuçlar veriyor. Burada hangi hastaya, hangi tedavinin uygulanacağı çok önemli. ABD Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi, Patoloji Departmanı Klinik Bioinformatik ve Moleküler Tanı Bölümü Direktörü Prof. Dr. Ahmet Zehir, kişisel tedavi ya da hedefe yönelik tedaviler diye adlandırılan, hastanın kendi tümör genetiğine bağlı tedavilerde artışlar olduğunu, burada önemli olanın tedaviden fayda görecek doğru hastaları bulmanın çok önemli olduğunu vurguluyor ve ekliyor: “Kanserden korunmanın en önemli yolu kontrol edilebilecek risk faktörlerini an aza indirgemek. Bunlar arasında sağlıklı bir kiloda kalmak, düzenli olarak spor yapmak ve özellikle de sigara gibi kötü alışkanlıklardan uzak durmak önemli. Aynı zamanda tarama yöntemleri ile kanserin erken teşhisi de çok önemli.” Dünyada her yıl 17 milyon kişi kansere yakalanıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) raporuna göre, dünyada 8.8 milyon kişinin ölüm nedeni olarak kanser gösteriliyor. Ayrıca dünyada yaklaşık olarak 6 kişiden 1’i kanser nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu kayıpların ise yüzde 70’i düşük ve orta gelirli ülkelerden. 2012’de yaklaşık 14 milyon yeni kanser vakası saptandığı düşünülürse, önümüzdeki 20 yılda yeni kanser vakalarının yüzde 70 oranında artacağı düşünülüyor. Türkiye’de ise 2017’de kansere yakalanan hasta sayısının 160 bin olduğu; erkeklerde en sık akciğer, prostat, kalınbağırsak, mesane ve mide; kadınlarda ise meme, tiroit kanseri, rahim kanseri, kolon ve akciğer kanserinin görüldüğü belirtiliyor. Prof. Ahmet Zehir, kanser ve tedavisine ilişkin sorulamızı yanıtladı. İşlenmiş gıdalardaki risk n Kanser günümüzde giderek artan bir halk sağlığı sorunu. Tüm dünyada ve Türkiye’de kanserin bu kadar artmasının nedenleri nelerdir? Son 2030 yıl içerisinde kanser genomu (DNA) üzerine yapılmış bilimsel çalışmalar sonucu kanserin nasıl ortaya çıktığı, vücut içerisinde nasıl yayıldığı ile ilgili olan bilgi birikimimiz inanılmaz derecede arttı. Bu sorunun ikinci cevabı ise endüstriyel gelişim sonrası dünyanın her yanında artan çevre kirliliği, artan sigara tüketimi, her gün tükettiğimiz işlenmiş yiyecekler ve sonucunda maruz kaldığımız kimyasal maddeler. Bu kimyasalların birçoğunun karsinojen etkilerinden haberdar olsak da daha etkileri tam olarak araştırılmamış birçok kimyasal var ve bunların insan genomu üzerindeki etkilerini tam olarak bilmiyoruz. ‘Likit biyopsi ile erken tanı’ n Kanda tümörü tespit etme ve tümöre yönelik ilaç verme yöntemlerini anlatır mısınız? Kemoterapi ya da radyasyon tedavisi sonucu ölen kanser hücreleri kana değişik miktarda DNA’larını salabiliyor. Moleküler patologlar, hastalardan alınan kan örneklerini kullanıp yeni nesil DNA dizilim teknolojileri ile kanserden gelen bu DNA moleküllerini tespit edebiliyor. Likit biyopsi adı verilen bu yöntem ile teorik olarak kanserin erken teşhisi mümkün ama göz önünde bulundurulması gereken en önemli nokta şu: Eğer kanda tümör DNA’sı bulunmazsa bu kişide kanser mi yok, yoksa test mi başarısız? Bundan hâlâ emin olamıyoruz. n Gelecekte, örneğin 10 yıl sonra kanser tanı ve tedavisinde nerede olacağız? Umarım likit biyopsi yöntemi ile kişide yüzde 100 oranında kanser olup olmadığını ayırt edebileceğiz. Bu sayede kanserin erken teşhisi mümkün olacak ve erken teşhis edilen kanserler genetik olarak çok değişmeden hedeflenip yok edilebilecek. Bir diğer nokta ise bahsettiğim hedefe yönelik tedaviler. Şu anda hedefe yönelik tedavilerin yararlı olduğu hasta sayısı çok yüksek değil. Bu hem ilaç portfolyolarının geniş olmaması, hem de kanserde gözlenen DNA değişikliklerini tamamen bilmememizden kaynaklı. Kandan erken tanı “Kanserde çok genli paneller: Pratiğimiz nereye evriliyor?” başlıklı uluslararası sempozyumda konuşan Ana dolu Sağlık Merkezi Pa toloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Baloğlu, özetle şunları kaydetti: “Kanser tedavisinde akıllı ilaç seçeneklerinin kullanılabilmesi için ge reken moleküler hedefle rin belirlenmesi amacıyla likit biyopsi dediğimiz Prof. Baloğlu kan örneklerinin incelenmesinin, önem li kolaylıklar oluşturduğu görüldü. Kanse rin erken tanısı için tarama ve kanser te davisinin akıllı ilaçlarla planlanması için günümüzde durum böyle iken yakın gele cekle ilgili umutlar çok büyük. Hem Ame rika (BloodPack) hem de Avrupa (CANCE RID) için en büyük sayılabilecek 2 inisi yatif likit biyopsiden kanser tanısı, kan ser tedavisinin planlanması, kanserin na sıl seyredeceği ya da tedaviye nasıl yanıt vereceği gibi verileri elde edebilmek için organize edilmişlerdir. Bir damla kandan kanserin çok erken dönemde teşhis edi lerek tedavisinin akıllı ilaçlarla planlandı ğı günler çok da uzak değil.” KİŞİYE ÖZGÜ TEDAVİ n Kanserde genetik tedavilerde gelinen nokta nedir? Kemoterapi ve radyasyon tedavisi şu anda kanser tedavisinin en büyük paydaları. Son zamanlarda, kişisel tedavi ya da hedefe yönelik tedaviler diye adlandırılan, hastanın kendi tümör genetiğine bağlı tedavilerde artış var. Kişisel tedavilerin en önemli özelliği, aranan genetik bozukluğa sahip olan hastalarda daha yüksek oranda yanıt alınması ve en az anlamda yan etki görülmesi. Bu yüzden tedaviden fayda görecek doğru hastaları bulmak çok önemli. n Yeni tedavi yöntemlerinden bahsedebilir misiniz? Hedefe yönelik tedaviler ilk başta melanom (cilt kanseri) hastalarında kullanılmaya başlansa da gün geçtikçe yeni kanser türlerinde yeni çalışmalar yapılıyor. Amerika’da FDA tarafından yeni kabul edilen hedefe yönelik bir ilaç, daha önce bahsettiklerimin aksine, belirli bir kanser tipinden ziyade DNA tamiri mekanizması işlem görmeyen herhangi bir kanser hastasının tedavisinde kullanılabiliyor. Bir başka yeni tedavi yöntemi ise immünoterapi. Burada hastanın kendi bağışıklık sistemi, kanser hücrelerini öldürmek için tetikleniyor. Bazı kanser türlerinde en az kemoterapi kadar hatta bazen daha çok etkili olan bir tedavi bu. Fakat tam olarak hangi kanser türlerinde ve hangi hastalarda daha etkili olduğunu öğrenmek için klinik çalışmalara ihtiyaç var. C MY B