Katalog

EKONOMİ Ekmeğe zam geldi Un çuvalının 70 TL’den 90 TL’ye çıkması, İstanbul’da ekmeğe 25 kuruş zam getirdi. Buna göre 1.25 TL olan ekmek fiyatları, 1.50 TL’den satılacak. DOLAR 4.8660 12.1 kuruş AVRO 5.7010 14.4 kuruş FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET 20.48 0.33 puan 92.133 3.172 puan 1287.93 36.44 lira ALTIN 24 AYAR 191.86 4.39 lira Çarşamba 25 Temmuz 2018 TASARIM: İLKNUR FİLİZ Merkez pimi çekti 11ekonomi@cumhuriyet.com.tr Merkez Bankası tahminlerin aksine politika faizini sabit bıraktı. Kararın ‘Piyasalarla zıtlaşmayacağız’ söylemine ters olduğuna dikkat çeken ekonomistler, bu şartlarda kredi bulmanın zorlaşacağını vurguladı. Ekonomideki yavaşlama sinyallerinin vurgulandığı karar metni, Merkez’in birinci önceliği olan fiyat istikrarını sağlamak yerine büyümeye odaklandığı algısına neden oldu. Piyasalar sarsıldı, ağustosta enflasyon zirve yapabilir Merkez Bankası (TCMB), Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, politika faizini yüzde 17.75’te sabit tuttu. Yıl lık enflasyonun yüzde 15’i aş tığı dönemde Merkez’in faizi 100125 baz pu an artırması bek leniyordu. Fa PELİN ÜNKER iz artırımı, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın düşük faiz söylemlerine karşı lık, TCMB’nin bağımsızlığı ko nusunda güven tesis etmesi için önemli görülüyordu. Karar piyasalarda şok etkisi yarattı. Dolar/TL 16 kuruş sıçradı, bor sada kayıp yüzde 3.5’i aştı. Kararı gazetemize değerlen diren ekonomistler, TCMB’nin açıkça ‘enflasyon konusunda başınızın çaresine bakın, ben büyümeye bakarım’ dediğine dikkat çektiler. Faiz artırımları nın büyüme üzerinde olumsuz etkisi olacağı biliniyor. Ancak kararla kur artışı ve yüksek enflasyonun tüketiciye getire ceği maliyet göz ardı ediliyor. Öte yandan Türkiye’de tasar ruflar düşük olduğu için yurt dışı sermayeye ihtiyaç duyu luyor. Çelişkili bulunan karar, yurtdışından sermaye akımını yavaşlatacak etki de içeriyor. Kredi bulmak zor Bir ekonomist “En büyük sopayı bankalar yiyecek. Karar Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın ‘Merkez Bankası hiç olmadığı kadar etkin olacak’ ve ‘Piyasalarla zıtlaşmayacağız’ söylemleriyle çelişiyor. Bu şartlarda kim bankalara kredi verecek? Bankaların sendikasyon bulması zorlaşacak” dedi. “Bu kararı anlamak zor. TCMB ne yapıyor?” diyen BlueBay Asset Management Stratejisti Timothy Ash ise kararın, Albayrak’ın kazanmak için çabaladığı güveni zedelediğini söyledi. Ash piyasaların politika yapıcıları cezalandırdığını belirtti. Enflasyon hızlanacak Ekonomistlere göre kurdaki artışlar ağustostan sonra enflasyona daha yüksek oranda yansıyacak. Kur ve enflasyonda rekorlar kapıda. Ekonomistler ayrıca enflasyondaki artışa işaret gün içinde 3 bin 595 puanı buldu. Bankalar düşüşe ön ise 22 baz puan artışla bir haftanın zirvesi olan 323 baz etti. Kur 4.94’e geldiğinde bu cülük etti. Bankacılık endek puana yükseldi. nun yansımasının daha fazla olacağına dikkat çeken eko si yüzde 5.7 düştü. Gün içinde 91 bin 730 puana kadar Güven zedelendi nomistler, ilk kur artışı etki inen borsa 92 bin 133 puan GCM Menkul Kıymetler sinin ağustosta görüleceğini, da kapandı. Araştırma Uzmanı Enver Er bu etkinin katlanarak devam Gösterge 10 yıllık tahvil kan, “Piyasa faiz artışını bu edeceğini belirtti. Bir ekono de bileşik getiri bankacıların kadar fiyatlamışken, bek mist enflasyon geçişkenliğini, verilerine göre yaklaşık 150 lentilerin çok dışında bir ka arttığını vurgulayarak “Kur baz puan artışla yüzde tari rar geldi. Albayrak’ın ‘piyasa artışının enflasyon üzerinde hi rekor olan 18.50’yi aşar nın önünde gideceğiz, piyasa ki etkisi yüzde 15’ten daha ken iki yıllık ge ile kavga etmeyeceğiz’ açık fazla olacak” yorumunda bu tiri de yüz lamasıyla 100125 baz puan lundu. Bundan önce kurdaki de 20.50’li lık faiz artışı beklentisi oluş yüzde 10’luk artış enflasyo seviyele muştu. Artış gelmeyince, pi nu 1.5 puan artırıyordu. re çıktı. yasa tepkisi çok sert oldu” de Merkez Bankası’nın kara Türkiye’nin di ve ekledi: “Dolar/TL’de ye rının ardından TL varlıklar beş yıllık niden rekor seviyeleri görebi da sert satış yaşandı. PPK ka risk primi liriz. TCMB’nin kredibilitesi rarı öncesinde 4.7635 seviye ni gösteren ne çok zarar veren bir hare sinde bulunan dolar/TL, ka CDS’leri ket. TCMB bağımsızlık algısı rarın ardından 4.94 seviye nı artırıp yatırımcı güvenini sine kadar yükseldi. Serbest tesis edebilirdi. Kararla bir piyasada dolar 4.8660 likte para politikalarına gü TL’den günü tamamladı. Borsada kayıplar Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya ven de büyük ölçüde zarar görecektir.” Kur artışını unuttu PPKaçıklamasında, “Her türlü yeni veri ve haberin Kurul’un geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği” vurgulandı. Ekonomistlere göre bu ifade, metinde piyasaları sakinleştirmek adına yer alsa da yaratılan belirsizlik ortamı yatırımcıda olumsuz algıya neden oluyor. Bu ayki beklenti anketinde yılsonu enflasyon tahminini yüzde 13.88’e yükselten Merkez’in, artış beklentisine rağmen bu konuda bir adım atmaması ve para politikasındaki ‘sıkı duruş’un sürdürüleceğini açıklaması çelişki yaratıyor. TCMB’nin metnine ekonomideki yavaşlama sinyalleri de eklendi. İç talepte yavaşlama sinyallerinin arttığına dikkat çeken Merkez, PPK metninde, son dönemde açıklanan verilerin iktisadi faaliyette dengelenme eğiliminin belirginleştiğini işaret ettiğini ifade etti. PPK metninde, kur artışlarının enflasyon üzerindeki etkisine ise değinilmedi. Tasarruf hatırlandı SSoarnasyö’ızn Ekonomistlerin ardından iş dünyası ile bir araya gelen Albayrak, yeni OVP için görüş alışverişinde bulunarak, enflasyon ve tasarruf mesajı verdi MUSTAFA ÇAKIR Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Strateji ve Bütçe Başkanlığı kuruldu. Bütçeye son halinin verilmesinin yanı sıra kamunun bütün harcamaları, yatırım projeleri de Başkanlığın kontrolünde olacak. Kamu idarelerinin “yedek ödenek” taleplerini de Başkanlık, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile birlikte inceleyecek. Ancak son söz Cumhurbaşkanı’nda olacak. Cumhurbaşkanı’nca uygun bulunan “yedek ödenek” talepleri karşılanacak. Strateji ve Bütçe Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımlandı. Buna göre; n Başkanlık, Cumhurbaşkanlığı’nca belirlenen kalkınma planı, Cumhurbaşkanlığı programı, orta vadeli program ile sektörel plan ve programları hazırlayacak. n Kamu idarelerinin yedek ödenek talepleri de başkanlık ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’yla birlikte incelenecek. Cumhurbaşkanı’nca uygun bulunanlar karşılanacak. n Başkanlık, bakanlık ile birlikte kamu yatırımlarının gerçekleştirilmesinde uygun finansman modelleri geliştirecek. Kamuözel işbirliği projelerini analiz edecek. l ANKARA Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ekonomist ve köşe yazarlarını ardından dün de iş dünyası temsilcileri ile buluştu. Yapılan toplantıda enflasyonla mücadele, sürdürülebilir ve sağlıklı büyüme sağlanması, bütçe disiplini, Türkiye’nin yeni döneme ilişkin potansiyelinin belirlenmesi gibi tüm konu başlıklarında katılımcıların görüşleri dinlendi. Özellikle seçim öncesinde büyük bütçe açığına yol açacak kadar ciddi haracamalar yapan hükümet, tasarrufun önemini hatırladı. Bakan Albayrak, kamunun tasarruf yapması yönünde bazı kararları uygulamaya başladığını vurgularken, bütçede çeşitli ekonomi politikalarını uygulayabilmek için kaynak oluşturulması anlamına gelen “mali alanın” kullanılarak enflasyonla mücadeleye katkı verileceğini; hazırlıkları de katılım yüksekti Toplantıya; TÜSİAD Başkanı Erol Bilecik, MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan, TİM Başkanı I·smail Gülle, TÜRSAB Başkanı Firuz Barboros Bağlıkaya, TOBB Başkanı M. Rıfat Hisarcıklıoğlu, iş insanları Murat Ülker, Hu¨snu¨ Özyeğin, Ali Kibar, Vahap Küçük, Ferit Şahenk, Nihat Özdemir, Ahmet C¸alık, Bu¨lent Eczacıbaşı, Ahmet Nazif Zorlu, Fuat Tosyalı, Hamdi Akın, Mehmet Ali Aydınlar, Hasan Çolakoğlu, Abdullah Tivnikli, Cemal Kalyoncu, Abdu¨lkadir Konukoğlu, Mehmet Torun, Kazım Türker, Tuncay O¨zilhan, Ahmet Firuzhan Kanatlı, Mehmet Cengiz katıldı. vam eden Orta Vadeli Programın da enflasyonla mücadeleye odaklanacağını tekrar vur guladı. Bakan Albayrak açıklamasında sıkı maliye politikasının da işaretlerini verdi. Elektrik serbest tüketiciyi çarptı Elektrikte artan maliyetler, serbest tüketici sayısının (elektrik tedarikçisini seçen gerçek veya tüzelkişiler) son 8 ayda yüzde 85 azalmasına sebep oldu. Kasım 2017’de 4 milyon 760 bin 862 olan serbest tüketici sayısının Temmuz 2018 itibarıyla 707 bin 254’e kadar gerilediğini aktaran Kolen Enerji Genel Müdürü Kaya Uğur Ka rayurt, “Yaklaşık 150 aktif tedarik şirketi serbest tüketici portföylerini boşalttı ve bütün serbest tüketiciler 21 görevli tedarik şirketine bırakıldı” dedi. l Ekonomi Servisi Görüşmeyi Tweeter hesabından duyaran Albayrak’ın enflasyonla mücadele v etasarrufu başa koyduğu açıkmaları özetle şöyle; n Mali alanda atılacak adımlarla enflasyonla mücadele sürecine azami katkı verilecek. n Yeni orta vadeli plan enflasyonda düşüşe odaklı bir çerçeveyle hazırlanacak. nEnflasyonla mücadeleye katkı kısa sürede görörülecek ve önlemler kararlılıkla alınacak. n Enflasyonla mücadele, büyüme hedefleri kapsamında atılacak adımlar ile eşgüdümlü ve bütüncül bir yaklaşımla yürütülecek. n 2018 Mali yılı için kamu harcamaları ile ilgili tasarruf önlemleri alınmaya başlandı. n Kamu nakit varlıklarının tek elden yönetilmesini sağlayacak tek hazine hesap uygulamasının yaygınlaştırılması için düzenlemeler hayata geçirilecek. l Ekonomi Servisi Frankfurt School’e göre Türkiye’de çiftçi desteklerin geç ödenmesinden şikâyetçi. En büyük sorun yetersiz destek Çiftçilerin en önemli üç sorunu, tarımsal desteklerin yetersiz bulunması, geç ödenmesi ve bazı ürünlerde destek verilmemesi olarak öne çıkıyor. Frankfurt School of Finance & Management (Frankfurt School) tarafından 75 ilde yapılan ‘2017 Türkiye Tarımsal Desteklemeler Saha Araştırması’nın sonuçları açıklandı. Buna göre, Türkiye’de çiftçilerin yüzde 60.24’ü tarım destekleri yetersiz bulurken, yüzde 29.71 oranındaki çiftçi de desteklerin geç ödenmesinden şikâyetçi. Bazı ürün ve uygulamalara destek verilmemesini şikâyet eden çiftçilerin oranı da yüzde 24.84 ile üçüncü sırada yer aldı. Araştırmaya göre yüzde 16.63 oranında çiftçi, hiçbir tarımsal hibe ve destekten faydalanmadığını belirtti. Bu üreticilerin sayısının en fazla olduğu bölge ise Karadeniz Bölgesi oldu.l Ekonomi Servisi Dçiöftvçizinkinusrıurtında Dolar ve Avro’da son dönemde yaşanan artışlar fındık üretim sürecindeki tarımsal girdilerde yüzde 3040 oranında artışa sebep oldu. Fındık çiftçisi artan maliyetler sonucu yüksek fiyat beklentisi içine girse de fiyatlar sürekli 10 TL bandında yerinde sayıyor. Ekonomide yaşanan olumsuzlukların fındık çiftçisini her geçen gün yoksullaştırdığına dikkat çeken FındıkSEN Genel Başkanı Kutsi Yaşar, “Fındık fiyatlarındaki dalgalanmalar borç sarmalının büyümesine sebep oldu ve fındık çiftçisi kendi kaderine terk edildi. Ekonomik kriz daha da derinleşiyor, döviz kurlarındaki durdurulamayan artışlar hammadde olarak dışa bağımlı girdi fiyatlarını sürekli artırıyor. Girdiler zam üstüne zam alırken, fındık çiftçisi de yoksulluğa mahkum ediliyor” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Yapı Kredi’ye iki uluslararası ödül Yapı Kredi Bankası, Young Guru Academy (YGA) işbirliğiyle 2017’de hayata geçirdiği ‘Anadolu’ya Bilim Göçü’ projesi ile, uluslararası ölçekte projelerin değerlendirildiği The Peer Awards for Excellence tarafından 2 ödül aldı. Proje kapsamında 140 gönüllü ile 19 ilde 450 çocuğa ulaştıklarını aktaran Yapı Kredi Üst Yöneticisi (CEO) Gökhan Erün, “Gelecek 3 yılda ise Anadolu’ya Bilim Göçü ile 50 ilde, 5 bin çocuğa ulaşmayı hedefliyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Gökhan Erün TMO’dan ikinci sukuk ihracı Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarımsal emtiaya dayalı 100 milyon liralık sukuk ihracı yaptı. Önümüzdeki günlerde 300 milyon liralık daha sukuk ihracı planlanıyor. TMO açıklamasında, “TMO ikinci kez tarımsal emtia kullanarak 100 milyon TL’lik sukuk ihracı gerçekleştirdi. İlk ihracı 27 Kasım 2017’de buğdayla yapan TMO, 20 Temmuz’da Halk Yatırım’ın aracılık ettiği ihraçta bu kez kabuklu fındık kullandı” denildi. Açıklamada, ihraçların Hazine dışında bir kamu kuruluşu tarafından yapılan ve dayanak varlık olarak tarımsal emtianın kullanıldığı ilk işlemler olma özelliği taşıdığına dikkat çekildi. l Ekonomi Servisi LPG ithalatı arttı Türkiye’nin LPG ithalatı, mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.79 artışla 304 bin 108 tona yükseldi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na göre, rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahiplerince en çok LPG ithalatı yapılan ülkeler sırasıyla Cezayir, ABD, Kazakistan, Rusya, Libya ve Norveç oldu. LPG ihracatı da yüzde 35.21 artarak 9 bin 531 tona yükseldi. En çok ihracat sırasıyla Mısır, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Suriye, Türkiye Serbest Bölge ve Tunus’a yapıldı. l Ekonomi Servisi C MY B