Katalog

Mercimekte alım zamanı DOLAR Bu yıl için yeşil mercimek alım fiyatı ton başına 3 bin lira olarak açıklandı. Eklerle üreticinin EKONOMİ eline3.790lirageçecek. 4.7450 4.3 kuruş AVRO 5.5570 5.5 kuruş FAİZ 20.15 0.29 puan 10 ekonomi@cumhureyt.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ İşveren yük istemiyor BORSA 95.305 1.223 puan ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 1251.49 17.47 lira 187.47 2.42 liar Salı 24 Temmuz 2018 Bedelli askerlikte kıdem tartışması başladı. 21 Gün askerlik yapması kesinleşen bedelli için patron ne kıdemi ödemek istiyor ne de iş kaybı yaşamak TBMM’de görüşmeleri devam eden “torba ya tü olan Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) düzenlemeye itiraz etti. TİSK Bedelli geliri 6 milyar TL sa” önerisinde yer alan Yönetim Kurulu Başkanı Kud toplamda 5.5 milyon ret Önen, bedellide te kişiyi ilgilendiren “bedelli askerlik” maddesi, “kıdem tazminatı” MUSTAFA ÇAKIR mel askerlik eğitiminin kaldırılması halinde kıdem tazminatı ile tartışması başlattı. İşçiye kıdem ilgili bu belirsizliğin gi tazminatını ödemek istemeyen iş derileceğine dikkat çekti. verenler, “bedellideki” temel as Önen, ayrıca bu yolla ça kerlik eğitim süresinin tamamen lışan personelin temel kaldırılmasını talep etti. İşveren askerlik eğitimi süre lerin bir diğer kaygısı ise işçi as since ücretsiz izinli kere gittiğinde yaşayacakları iş olması nedeniyle iş kaybı. İşçi tarafı ise işçiye kıdem letmelerde yaşanacak tazminatı ödenip ödenmeyeceği iş kaybının da önüne nin netleştirilmesini istiyor. geçilebileceğini belirtti. Meclis’te görüşmeleri devam Temel eğitim süresince ka eden yasa önerisinde “bu madde mu maliyesi için de yaklaşık hükümlerinden yararlananlar 1 milyar lira ek bir maliyet çı temel askerlik eğitim sürecin kacağına işaret eden Önen, bu ce çalıştıkları iş yeri, kurum ve sürenin kaldırılmasıyla kamu kuruluşlar tarafından aylıksız nun da önemli tasarruf yapaca veya ücretsiz izinli sayılırlar” ğını kaydetti. Benzer görüşleri hükmü yer alıyor. 1475 sayı TOBB da dile getirdi. lı İş Yasası’nın kıdem tazminatını düzenleyen 14. maddesinde İşçi ne diyor? ise, “muvazzaf askerlik hizmeti İşçi tarafı düzenlemenin net dolayısıyla” işten ayrılan işçile leştirilmesini istiyor. re kıdem tazminatı ödeneği açık Türkİş, “İşçi tazminatını ala hükmü yer alıyor. cak mı almayacak mı? Bu ke İşveren ne diyor? sin olarak öneride yer almalı” değerlendirmesini yaptı. DİSK Bir görüşe göre İş Yasası’nda Genel Başkanı Arzu Çerkezoğ ki açık hüküm nedeniyle işçile lu da, İş Yasası’nda askere gi re kıdem tazminatlarının öden den işçilerin hak kaybı yaşa mesi gerekiyor. Diğer görüşe gö mamaları için tazminat öden re ise “ücretsiz izinli” sayılacak mesine hükmedildiğine işaret ları için işçilere kıdem tazminatı ederek, bunun önemli bir hak ödenmeyecek. İşverenlerin örgü olduğunu söyledi. l ANKARA MHP, bir haftalık indirime razı oldu MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, ‘bedelli askerlikte 28 günlük eğitim kaldırılsın’ açıklamasına karşın AKP’nin 1 haftalık indirimle eğitimin 21 güne indirilmesi kararına razı oldu. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, MHP’li milletvekilleri, CHP’lilerin temel eğitimin tamamen kaldırılmasına ilişkin önergesine AKP’lilerle birlikte ‘ret’ oyu kullandı. MHP’li Mustafa Kalaycı, sözlerinin arkasında olduklarını, ancak TSK’nin ihtiyaç ve planlamasının dikkate alınması gerektiğini söylemek zorunda kaldı. l EMİNE KAPLAN Bedelli askerlik teklifindeki maliyet hesapları ortaya çıktı. 28 günlük eğitimin maliyetinin 1 milyar lira, beklenen gelirin de 6 milyar lira olması hesaplanıyor. Bedelli askerlikte yaş sınırı 25; ücret de 15 bin lira olarak belirlenmişti ancak en az 400 bin gencin bedelli askerlik için başvuracağı hesaplanıyor. Eğer bu beklenti gerçekleşirse, 15 bin lira olarak belirlenen bedelliden, toplamda 6 milyar liralık gelir elde edilecek. 400 bin gencin, temel eğitim maliyeti ise ayrı bir tartışma konusu oldu. Hürriyet’in haberine göre, bir kişinin aylık maliyetinin 22 bin 500 lira arasında olacağı belirtiliyor. Bu duruma göre, temel eğitim için yaklaşık 1 milyar lira harcamak gerekecek. Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri de, askere alış, terhis işlemleri dahil, 78 ayrı grup halinde planlanan bu eğitimin, personel ve bürokrasi açısından yaratacağı külfetin de ayrı bir maliyeti olduğuna dikkat çekiyorlar. l Ekonomi Servisi K2k3aredbdaiinr çTıLk’ıyyeor BmdlmdnerdsekmelFıAaTeilmyFiAearTdnalsoelayalvo1kolieylie24ılzdiiplsendiarzıplls8ikaıiı.aeılsasokinnailOb:sşnaBytaksft:rm1keu1emadaaayek.4ur5v4earin:dyyeer8nazş:vd1nbl1rıl9een9irida72e:aalkııilin:nhYln3dierkkTylTgbkdYdıileüe:inLaeLTbiölkaüüakndszrıLrirsrnzazrdnaeae1eekbeodr6perb:dl4ednelaeableT7i1arnşis.e1Ll26t.ii6k7ıT7L Ticari kiraya döviz darbesi Tüketici güveni temmuzda arttı Temmuzda tüketici güven endeksi bu yılın en yüksek seviyesine çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, temmuzda bir önceki aya göre yüzde 4 oranında arttı. Haziranda 70.3 olan endeks temmuzda 73.1 oldu. Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre yüzde 3.3 oranında artarak temmuzda 92 oldu. l Ekonomi Servisi Petrol geçişi planlandığı gibi Tüpraş, ABD yönetiminin İran’a yaptırımları yeniden dayatacağını açıklaması üerine bu ülkeden ham petrol ithalatını azaltmaya yöneldiği haberleri üzerine açıklamada bulundu. Tüpraş’tan yapılan açıklamada “Yaptırımlara ilişkin ‘Wind Down’ olarak adlandırılan geçiş süreci devam etmekte olup, şirketimizin operasyonları da optimizasyon programları çerçevesinde planlandığı şekilde yürütülmektedir” denildi. l Ekonomi Servisi Türk Akımı inşaatı başladı Rus doğalgazını Ukrayna’daki hatları kullanmadan Avrupa’ya taşımayı amaçlayan, Trakya’dan geçecek Türk Akımı doğalgaz boru hattının denizden geçen kısmı ile kıyı arasındaki inşaat çalışmaları başladı. 2.4 kilometre kazı 48 hafta sürecek. l Ekonomi Servisi Seçimler ve kurdaki dalgalanma, ticari gayrimenkul kiralarında ilk çeyrekteki yüzde 22 düşüş, ikinci çeyrekte de ortalama yüzde 19 ile devam etti Konutta faizler 14 yılın zirvesinde Konut kredilerinde kampanyanın etkisiyle bir süredir yatay seyreden ortalama faizler kampanyanın sona ermesiyle hızlı bir yükseliş gösterdi. Merkez Bankası’nın verilerine göre 13 Temmuz haftası itibarıyla bankalar tarafından uygulanan ortalama konut kredisi faizleri bir önceki haftaya göre 2.33 puan artış gösterdi. Bu artış Mayıs 2004 tarihinden bu yana konut kredisi faizlerinde görülen en hızlı sıçrama oldu. 13 Temmuz haftası itibarıyla konut kredi lerinde ortalama faiz yüzde 15.79 seviyesine yükseldi. Konutta Mayıs’ta başlayan ve haziran sonuna kadar devam eden kampanyanın etkisiyle kredi faizlerinde yüzde 15’lerden yüzde 13 seviyelerine kadar çekilmişti. Kampanyanın sona ermesiyle borçlanma maliyetlerindeki artışın etkisiyle konut kredisi faizleri yukarı yönlü seyrine kaldığı yerden devam etti. Seçimler ve döviz kurundaki dalgalanmanın etkisiyle ikinci çeyrekte ticari gayrimenkul kiralama faaliyetleri sınırlı kalırken; mağaza ve ofis kiralarındaki düşüş de devam etti. Ticari gayrimenkulde kiracı lehine koşulların bir süre daha sürmesi beklenirken; geciktirilen talebin ise önümüzdeki çeyreklerde hızlanması öngörülüyor. Cushman & Wakefield’in “Türkiye Pazar Analizleri 2018 İkinci Çeyrek Ofis, Perakende ve Sanayi ve Lojistik” raporuna göre, ilk çeyrekte yüzde 22’ye varan oranlarda gerileyen cadde mağazaları ve ofis kiralarındaki düşüş ikinci çeyrekte de sürdü. İstanbul’da yılın ikinci çeyreğinde 2017’nin aynı dönemine göre metrekare bazında ofis kiraları Levent’te yüzde 22 düşüşle 32 dolara, EsentepeGayrettepe bölgesinde yüzde 16 düşüşle 21 dolara, Maslak’ta yüzde 17.9 düşüşle 23 dolara geriledi. Söz konusu rakam İstanbul Anadolu Yakası ve İzmir’de sabitken, Ankara’da yüzde 11.8 azalarak 15 dolara düştü. Rapora göre, kiralama faaliyetlerinin sınırlı kalmasına neden olan iki temel etken başkanlık seçimleri ve döviz kurunda yaşanan dalgalanmalar oldu. İstanbul’da ilk çeyrekte toplam nitelikli ofis arzı 5.79 milyon metrekare iken, ikinci çeyrekte 5.99 milyon metrekareye ulaştı. İkinci çeyrekte 198.000 metrekare yeni ofis alanının pazara girmesiyle rakam geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 14.74 artmış olsa da bir önceki çeyreğe göre yüzde 25.89 düştü. l Ekonomi Servisi Ahmet Çelik ‘Bu maliyetle kimse ev almaz’ Sinpaş Yönetim Kurulu Başkanvekili Ahmet Çelik, “Mevcut mevduat faizi ile kimse konut almaz. Konut kredi faizleri düşmeli, aradaki farkı devlet kapatmalı” dedi. Konut sektörü yükselen faizler, artan maliyetler ve reel olarak gerileyen fiyatların yatırım cazibesini azalt ması nedeniyle durgun bir dönem geçiriyor. Sinpaş GYO Yönetim Kurulu Başkanvekili Ahmet Çelik, sektördeki durgunluğun başlıca nedenini yükselen faizlere bağlayarak, “Mevduat faizlerinin yüzde 20’lere yaklaştığı bir ortamda kimseden konut alması beklenmemeli” dedi. Çelik, inşaat sektörüne iş yapan alt sektörlerin de sıkıntı yaşadığını belirtti. Çelik’e göre inşaat sektörünü yeniden canlandırmak için geçici adımlar yerine kredi faizlerini kalıcı şekilde düşürecek adımlar atılmalı. Çelik, “Örneğin, yıllık konut kredisi faizinin 89 puan düşürülmesi ve aradaki farkın devlet tarafından karşılanması düşünülebilir” dedi ve bankaların üzerine yük getirecek adımlardan kaçınılması gerektiğini vurguladı. l Ekonomi Servisi Berberoğlu kararı ve ‘kapsayıcı Meclis’ TBMM’nin, üye sayısı artsa da gücü azaltılmış bugünkü manzarasında, dokunulmazlıkları kaldırılan anayasa değişikliği kadar, bu anayasa değişikliğinin “geçirilme biçiminin” de payı büyüktür. CHP, tek adam rejimine giden yolun esaslı duraklarından olan o anayasa değişikliğine, HDP’yle yan yanaymış gibi görünürsek yanlış anlaşılırız endişesiyle “Anayasaya aykırı ama” diyerek resmen destek verdi. Tekmeli, yumruklu şiddet dolu kavgaların yaşandığı oturumları, hukuk ve toplumsal vicdan bakımından huzursuzluk duygusu hissetmeden hatırlamak, tanıkları açısından imkânsız. “Anayasaya aykırı ama evet” desteğinin tartışıldığı günlerde “bugünlerin” geleceği uyarılarını duymazlıktan gelen CHP yönetimi, 13 aydır tutuklu Berberoğlu’na reva görülen son hukuksuzluğa karşı bugün (Adalet Yürüyüşü’nden sonra ikinci kez) eylem planlıyor. Yine de bu olgunun varlığı; cezaevinde tekrar milletvekili seçilen Berberoğlu için yargılamanın durdurulması talebine dair ret kararının vicdanları kanattığını söylemeye engel değil. Hele ki Yargıtay 16. Ceza Dairesi kararına konu anayasa değişikliğinin TBMM görüşmelerini yerinde izlemiş, tanık olmuş, not alarak haber ve yazıya aktarmış bir gazeteciyseniz, bu karar çok daha inanılmaz bir hal alıyor. 2 Mayıs 2016 tutanakları Taha Akyol’un dün Hürriyet’te irdelediği temel meseleyi bıraktığı yerden sürdürelim. Hatırlatma: Anayasanın 83/4 maddesi yeniden milletvekili seçilen kişilerin dolaylı anlatımla da olsa yeniden dokunulmazlık kazanacağını söylüyor. Aynı anayasanın “geçici 20. maddesi” ise belirli suçlarda milletvekili dokunulmazlığının kaldırılmasını düzenliyor. Hukuksuzluğu derinleştiren sorun, 16. Ceza Dairesi kararına dayanak oluşturan “geçici 20. madde”nin “yorumlama biçiminde” düğümlü. Yargıtay, özünde “geçici” olan bu maddeyi “özel süreç” olarak değerlendiriyor ve yargılamanın duramayacağına hükmediyor. Berberoğlu’nun tutukluluğunun sürmesiyle sonuçlanan bu bakış, geçici 20. maddenin apaçık yazılı “geçici”lik vasfını nedense görmüyor, görmek istemiyor. Yargıtay kararına dayanak oluşturan (ve TBMM Anayasa Komisyonu’nun 2 Mayıs 2016 tarihli görüşmesinde müzakere edilerek kabul edilen) “geçici 20. madde”ye hukukun kaynakları açısından ve amaçsal yorumla bakalım. Bakın, o günün Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, dokuz saat süren toplantının sonlarına doğru gece yarısına yaklaşırken ne diyor: “... biz birinci fıkrada ‘anayasanın 83’üncü maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesi hükmü uygulanmaz’ diyoruz. Bir de malumunuz anayasanın 83’üncü maddesinin dördüncü fıkrası var, o da şudur: ‘Tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma, Meclis’in yeniden dokunulmazlığını kaldırmasına bağlıdır.’ Dolayısıyla, bu hükme ilişkin bizim herhangi bir düzenlememiz olmadığı için burada, bu hükmün yerinde durduğunu, geçerli olduğunu, dolayısıyla tekrar bir seçim olması halinde seçilenlerin dokunulmazlığını yeniden kazanacağını bu hüküm dolayısıyla burada ifade etmek istiyorum. Burada yanlış anlaşılmaları gidermek için Komisyon raporumuzda bu konuda bu detaylar bulunacak.” Yeniden seçileceklerin dokunulmazlığını tekrar kazanacağını hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklıkla ilan eden eski Anayasa Komisyonu Başkanı Şentop, bugün TBMM Başkanvekili. Şentop, dün yeni görevi dolayısıyla ilk kez oturum açıp yönetirken, Meclis’in yeni yapısının çok daha kapsayıcı olduğunu söyledi. Acaba bu kapsayıcılıktan “iftiharla bahsederken”, cezaevinde yeniden seçilen Berberoğlu’nun son durumu ve tam da bu duruma uyan Mayıs 2016’daki sözlerini hatırlıyor muydu? TTB’den tüm emekli hekimlere zam talebi Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Sinan Adıyaman ilave ödemeden sadece emekli sandığına tabi hekimlerin yararlanacak olmasını eleştirerek, “Hangi sosyal güvenlik kurumundan emekli olduğuna bakılmaksızın bütün emekli hekimlerin maaşlarına zam yapılmalıdır” diye konuştu. Kanun teklifinde BağKur ve SSK emeklisi hekimlerin maaş artışının dışında kalacağını belirten Adıyaman, “Düzenleme adil değil. Fiili hizmet süresi zammı yılda en az 120 gün olmalı, geçmişe dönük olarak da uygulanmalı” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet C MY B