Katalog

Markalı konut, yabancılara DOLAR REIDINGYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi’ne göre, haziranda markalı konutların yüz EKONOMİ de10’uyabancılarasatıldı. 4.8450 0.1 kuruş AVRO 5.6780 4.4 kuruş FAİZ BORSA 20.46 0.25 puan 89.744 153 puan 8 EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Bütçeye seçim darbesi ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 1294.65 1.15 lira 193.24 24 kuruş Salı 17 Temmuz 2018 Seçimlerin yapıldığı haziran ayında bütçe 25.6 milyar lira açık verdi. Altı aylık açık, geçen seneki rakamı ikiye katlayarak 46 milyar lirayı ulaştı Bütçe, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin gerçekleştirildiği haziranda 25.6 milyar li ra açık verdi. Ocakhaziran döneminde açık 46.1 milyar lira ol du. 2018 için öngörülen 65 milyarlık bütçe açığı nın yüzde 70’ine ilk altı ayda ulaşılmış oldu. Son 12 aylık açık 68 milyar MUSTAFA liraya ulaştı. ÇAKIR Hazine ve Maliye Ba kanlığı, haziran ayı ile ocakhaziran dönemi bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Veriler şöyle: n Haziranda bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17.3 arta rak 51.5 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 33.8 yükselerek 77.2 milyar li ra oldu. Bütçe gelirleri ocakhaziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18.2 artışla 353.6 milyar li ra, bütçe giderleri yüzde 23.2 yükseliş le 399.7 milyar lira oldu. n Güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alımları haziran ayın da 484.8 milyon lira oldu. Yıl başından bu yana yapılan toplam harcama ise 3.6 milyar lira olarak gerçekleşti. n Hizmet alımları için haziranda 2.1 milyar lira harcama yapıldı. Özel güven lik hizmet alım giderleri için ise haziran da 2.5 milyon lira ödeme yapıldı. Yıl ba şından bu yana yapılan ödeme 168.1 mil yon lira oldu. Temizlik hizmet alım gi derleri için de haziranda 7.5 milyon lira harcama yapıldı. Yıl başından bu yana yapılan harcama toplamı da 463.6 mil yon lira olarak gerçekleşti. n Kiralar için bütçeden haziranda 89 milyon lira harcama yapıldı. Yıl başın dan bu yana yapılan toplam harcama AÇIK İKİ KATINA ÇIKTI OcakHaz ran ise 550.7 milyon lira oldu. Taşıt kiralaması için haziranda 37 milyon lira, yıl başından bu yana ise toplamda 217.1 milyon lira harcama yapıldı. Hizmet binası kiralama giderleri için de haziranda 18.8 milyon lira, yıl genelinde ise 106 milyon lira harcandı. n Temsil ve tanıtma giderleri kapsamında haziranda 18.6 milyon lira harcama gerçekleştirildi. Yıl başından bu yana yapılan toplam harcama ise 65.5 milyon lira oldu. n Hane halkına yapılan transferler kapsamında “diğer sosyal amaçlı transferler” başlığı altında yapılan harcamadaki artış da dikkat çekti. Bu kapsamda mayısta 610.6 milyon lira harcama yapılırken hazirandaki harcama 2.4 milyar liraya çıktı. n Fonlara verilen paylar kapsamında da Savunma Sanayii Destekleme Fonu’na verilen pay, mayıs ayında 821.4 milyon lira iken, haziranda 1.8 milyar liraya yükseldi. Örtülü harcama 1 milyarı TL’yi aştı “Örtülü ödenekten” mal ve hizmet alım giderleri kapsamında, haziran ayında 207.2 milyon lira harcama yapıldı. Yıl başından bu yana bu kapsamda yapılan harcamaların toplamı ise 1.1 milyar liraya ulaştı. Sermaye giderleri kapsamında da “örtülü ödenekten” haziranda 1.1 milyon lira harcama gerçekleştirildi. Bu kapsamdaki harcamaların toplamı da 2.5 milyon lira oldu. Faize 33 milyar TL ödendi Faiz giderleri için yapılan harcama haziranda 2.3 milyar lira olarak gerçekleşti. Yıl başından bu yana yapılan faiz gideri harcamaları toplamı ise 33.8 milyar lira oldu. Geçen yılın haziran ayında faiz gideri 1.2 milyar liraydı. Bu yıl hazirandaki faiz gideri yaklaşık olarak iki katına çıkmış oldu. Geçen senenin ilk altı ayında 26.9 milyar lira olan faiz gideri de yaklaşık yüzde 25 oranında arttı. Görev zararları katlandı “Görev zararları” kapsamında yapılan harcamalarda da büyük artış yaşandı. Mayısta 5.4 milyar lira olan görev zararları haziranda 16.4 milyar liraya çıktı. Artışın büyük bölümü sosyal güvenlik kurumlarından kaynaklandı. Sosyal güvenlik kurumlarına görev zararları kapsamında yapılan ödemeler katlanarak arttı. Mayısta 5 milyar lira olan görev zararları kapsamında sosyal güvenlik kurumlarına yapılan ödemeler haziranda 15.9 milyar liraya çıktı. TKİ’ye de 140 milyon lira verildi. Sorunlu kredi alarmı Geçen ayki Tarım ÜFE, bir önceki aya göre ancak yüzde 0.08 artabildi. Tarım ÜFE’de iyileşme yok Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endek si (Tarım ÜFE), 2018 Haziran’da bir önceki aya göre yüzde 0.08 yükseldi. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8.97 artan Tarım ÜFE, 12 aylık ortalamalara göre de yüzde 10.34’e çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, balıkçılık yüzde 3.88 artarken, tarım ve avcılık ürünleri yüzde 0.03, ormancılık ürünleri yüzde 0.3 azaldı. Bir önceki aya göre değişim tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 2.93, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 1.05 oranında arttı; çok yıllık bitkisel ürünlerde ise yüzde 8.56 azaldı. Yağlı meyveler yüzde 0.54 ve lifli bitkiler yüzde 0.24 azaldı. l Ekonomi Servisi Sabancı, ABD’de sermaye artıracak Sabancı Holding’in Kordsa şirketi, ABD’deki bağlı ortaklığı Kordsa Inc’in 65 milyon dolar tutarındaki sermaye artırımına katılacak. Kamuyu Aydınlatla Platformu’na (KAP) açıklama yapan şirket, ayrıca ticari havacılık sektörüne kompozit malzemeler sağlayan, ABD’de kurulu iki şirketin Kordsa Inc tarafından satın alınması işleminin 98.2 milyon dolara tamamlandığını da belirtti. Kordsa geçen yıl iki şirketi 100 milyon dolara satın almaya karar vermişti. l Ekonomi Servisi Arçelik’e Romanya kredisi Arçelik, Romanya’daki iştiraki Arctic çatısı altında inşa edilen çamaşır makinesi fabrikası için Avrupa Yatırım Bankası’yla (AYB) 68 milyon Avro’luk kredi anlaşması imzaladı. Şirket, 2017’de inşasına başladığı fabrikaya toplamda 135 milyon Avro yatırım yapmayı planlıyor. Toplamda bin 400 kişiye istihdam sağlayacak fabrikanın 2019’da açılması planlanıyor. l Ekonomi Servisi Fitch’in 25 Türk bankasını negatif izlemeye almasının ardından Moody’s sorunlu kredi artışı nedeniyle not uyarısında bulundu 1 Ağustos’tan itibaren toplam 211 tüketici hakem heyeti karar merci olarak yetkilendirildi. Söz konusu heyetler, 6 bin 860 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda tarafları bağlayıcı kararlar ve riyor. Tüketici hakem heyetleri yeniden yapılandırıldı Tüketici hakem heyetlerine artık eDevlet üzerinden de başvuru yapılabilecek Ticaret Bakanlığı’nın onayıyla tüketici hakem heyetleri, nüfus yoğunluğu, başvuru sayıları gibi hususlar göz önünde bulundurularak yeniden yapılandırıldı. Bu kapsamda bazı hakem heyetleri bir araya getirildi ve 1 Ağustos’tan itibaren toplam 211 tüketici hakem heyeti karar merci olarak yetkilendirildi. Hakem heyetlerine tüketicilerin ikamet ettikleri ilçelerin kaymakamlıklarında bulunan tüketici hakem heyeti irtibat noktalarından ya da eDevlet kapısı üzerinden de başvuru yapılabilecek. Her il ve ilçe merkezine 1995’te en az bir tane kurulan tüketici hakem heyetleri, tüketici, satıcı ve sağlayıcılar arasında çıkan uyuşmazlıkların daha basit, hızlı, masrafsız çözümlenmesini sağlamayı ve yargının yükünü azaltmayı amaçlıyor. Söz konusu heyetler, halihazırda 81’i ilde ve 921’i de ilçede olmak üzere toplam 1011 noktada faaliyet gösteriyor; bu yıl itibarıyla 6 bin 860 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda tarafları bağlayıcı nitelikte karar veriyor. l Ekonomi Servisi Fitch’in ardından bir başka kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s de Türk bankalarını sorunlu krediler konusunda uyardı. Türk bankalarında sorunlu kredi miktarının haziranın son haftasında sert artış kaydettiğine dikkat çeken Moody’s, sorunlu kredilerde ani artışın bankaların kredi notu açısından olumsuz olduğunu belirtti. Yüzde 4’ü aşacak Not derecelendirmesi anlamına gelmeyen notta, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) 29 Haziran’da sona eren hafta itibarıyla yayımladığı sorunlu kredi verilerine dikkat çekilerek, “Veriler önceki haftaya göre, yüzde 7 (yani 800 milyon dolar) artış kaydedildiğini 10 yıldan uzun bir sürenin en yüksek haftalık artışının yaşandığını gösterdi. Sorunlu kredilerde ani yükseliş Türk bankalarının kredi notu açısından negatif” denildi. Sorunlu kredilerdeki artışın güçlü ve sürekli hale gelmesi halinde bankaların kredi zarar provizyonlarının artırmak zorunda kalacağına dikkat çekilen raporda, “Bu durum kârlılığı düşürür” denildi. Moody’s sorunlu kredi oranının gelecek 1218 aylık dönemde yüzde 4’ün “oldukça üzerinde” bir seviyeye yükselmesini öngörüyor. BDDK verilerine göre sektörün takipteki alacaklarının toplam kredilere oranı mayıs itibarıylayüzde 2.8 düzeyinde bulunuyor. l Ekonomi Servisi Tütün ürünlerine zam kapıda 20192023 arasında ithal tütün ürünlerine vergi oranları artırılacak. Tütün ürünleri satan kuruluşlardan da ÖTV ve KDV’ye ilave olarak yeni vergi alınacak Tu¨tu¨n u¨ru¨nlerindeki vergilerin artırılması için 20192023 arasında yeni vergi sistemine geçilerek ithal tu¨tu¨nden alınan vergi oranları yükseltilecek. Tamamlanan Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı’na göre, tu¨tu¨n mamullerinden alınan O¨TV tutar larının, ocak ve temmuz aylarında artırılmasına devam edilecek. Uc¸ları ac¸ık purolar ve sigarillolarda uygulanan vergi oranları, sigaralara uygulanan vergi oranları ile aynı du¨zeye getirilecek. Sigara bayileri, nargile kafeler gibi tu¨tu¨n mamulu¨ satıs¸ını yapan kurulus¸lardan O¨TV ve KDV gibi vergilere ilave olarak, tedarikc¸ilere o¨dedikleri fatura tutarının belli bir miktarının ‘tu¨tu¨nle mu¨cadele c¸alıs¸malarında kullanılmak u¨zere’ genel bu¨tc¸ede yeni bir vergi olarak tanımlanması sağlanacak. l Ekonomi Servisi ‘Ses ve öfke’ Son yayımlananın numarası, yazıyı yazarken 12. Siz bu satırları okurken devleti yeniden kurgulayan, kurgularken her unsuru Cumhurbaşkanı’na bağlayan kararname sayısının artmış olması muhtemeldir. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yemin ettiği 9 Temmuz’dan bu yana arka arkaya yayımlanan kararnameler, devleti, yönetsel yapıyı radikal biçimde değiştirerek aklınıza gelen bütün kurumları ve kurumlara dair söz söyleme, tasarrufta bulunma hak ve yetkisini Cumhurbaşkanı’na bağlıyor. Sıradan bir insanın hissedeceği düzenli gelir kaygısı yaşamayan 600 milletvekili, bu kararnameleri Resmi Gazete’den bizlerle birlikte okuyor. Kararnamelerin hacim ve içeriğine bakılırsa, hazırlığın zamansal olarak eskiye dayandığı anlaşılıyor. Kararnamelerin yayımlanma hızı, uygulayıcı kurumlar ve vatandaş bakımından algılanma öğrenme ihtiyacının dikkate alınmadığını gösteriyor. Zaten kurulmak istenen düzenin karakterinden böylesi bir özeni beklemek de safdillilik olurdu. HHH Kurum ve kuralları hallaç pamuğu gibi atan, yönetsel yapının tarihsel çizgisinde değişmez kodları olduğu düşünülen bazı prensipleri ezip geçen bu kararnameler çıktıkça, dar bir kamuoyu kısa bir süreliğine dalgalanıyor. Tek tük tepkilerle anılıyor, yazılıyor. Sonrası? Sonrası sükut... Milli Kütüphane, opera, tiyatro, Atatürk Orman Çiftliği gibi temel kurumlara neler olduğuna, olacağına dair sorular, ya olağanüstü hızlanmış zamanın çarkları arasında buharlaşıyor. Ya da benzerine az rastlanan bir kayıtsızlık duvarına toslayıp düşüyor. Bu sarsıcı değişimleri acil gündemine alması gerektiğini düşündüğünüz kişi ve kurumlardan, beklenen ses, beklendiği yükseklikte çıkmıyor. Sözgelimi, Atatürk Orman Çiftliği’nin (AOÇ) sermaye artırımında bundan böyle Cumhurbaşkanı’nın söz sahibi olmasına dair düzenlemeyi tek dert edenin TMMOB Ankara Mimarlar Odası olduğunu görüyorsunuz. Diğer yandan bu temel kaygılar geniş hissedilse dahi susturulmuş medya karşısında, güçlü bir sese dönüşemiyor. Gerçeğin peşinde olmayı, halkın haber alma hakkını hâlâ önemseyen, giderek daralan bir gazetecilik alanı dışında karşılık da bulamıyor. HHH Bilinse iyi olur: Denge/denetim mekanizmasının taammüden sakatlandığı bir sistemde ve Cumhurbaşkanı’nın her konuda yetkili olduğu bir rejimde; “vekil” ve sorumlu konumdaki isimlerin, durum tespiti yapan cümleler kurmasının artık hiçbir karşılığı bulunmuyor. Bu basit gerçeğin farkına varmadan, sızlanma modunda sorular yöneltmenin, saptama yapmanın etki doğuracağı sanılıyorsa, bunun büyük yanılgı olduğunu söylemek zorunlu. Henüz ıslak imzalı tutanaklardaki oy dağılımının hesabını verememiş, müşahitlerin tekme tokat dövüldüğü sandıkların takibini yapamamış, oyunu kullanmak uğruna bir şehirden diğerine saatlerce direksiyon sallayan yurtdışı seçmenin hissiyatını anlamaya kapalı bir ana muhalefetin, değişen rejimi inşa eden kararnameler karşısında her demokrat yurttaşın verebileceği tepkiyi vermesinin, dönüştürücü hiçbir hükmü yoktur. Böyle bir tepkinin etkisi olduğu düşünülüyorsa eğer, söylenecek söz, “Evet bir etki oluyor ama kızgınlık etkisi”dir. Dahası TBMM içinde medeni ilişkiler kontenjanından izah edilen, gülüşme ve yakınlaşmalar, bu süreçteki duyarlılığı artırıyor. Laik, demokratik ve sosyal bir hukuk devleti tanımından, “de facto” denetimsiz ve nepotizme daha da açık bir sisteme evrilen sistem karşısında işlevsizleşmiş TBMM, o TBMM için oy kullanmış seyredene acı ile öfke arasında bir gelgit yaşatmaktadır. Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyetin sona erişine tanık olmaktan derin bir keder duyan, canı yanan kitlelerin beklentisi, durum tespiti yapan, seçmen gibi sitemli sorular soran, iktidar temsilcileriyle “Sorun yok” izlenimi bırakan fotoğraflar olamaz. Şikâyet edilen ve giderek ağırlaşan bir siyasi iklimden çıkışın nasıl olacağı, gelir eşitsizliğinin çözüleceği, gerçek bir hukuk devletine nasıl varılacağı sorusunun cevabına duyulan ihtiyaç her saat artmakta. Garanti’den Zorlu’ya yeşil kredi Garanti Bankası, Zorlu Enerji’ye sağladığı 10 milyon dolarlık kredinin faizini, şirketin sürdürülebilirlik performansına endeksleyerek Türkiye’nin ilk Yeşil Kredi anlaşmasını gerçekleştirdi. Zorlu Enerji’nin çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim alanındaki performansı, sürdürülebilirlik değerlendirme ajansı VigeoEiris tarafından puanlanacak. Ortaya çıkacak puana göre Zorlu Enerji’nin kredi faizi her yıl yeniden değerlendirilecek. l Ekonomi Servisi C MY B