Katalog

DUNYA ‘Tahran’ın parasını bloke et’ İran’ın ABD yaptırımlarının tahribatını azaltmak üzere Alman bankalarındaki 300 milyon Avro çekme adımına Washington’dan tepki geldi. ABD’nin Almanya Büyükelçisi Richard Grenell, söz konusu para transferi nedeniyle ülkesinin “endişeli” olduğunu söyledi ve Almanya’ya söz konusu paraları bloke etme çağrısında bulundu. Lazkiye’de HTŞ saldırdı Suriye’de, Nusra bağlantılı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) adlı grubun Lazkiye’de Suriye ordusuna karşı büyük bir saldırı düzenlediği bildirildi. Ülkenin kuzeybatısında, Hatay’ın güneyinde yer alan ve TSK’nin gözlem noktalarının bulunduğu Lazkiye vilayetinin kuzey kırsalında önceki gece düzenlenen saldırının ardından başlayan çatışmada Şam’a bağlı savaşan en az 27, cihatçı militanlardan ise en az 6 kişinin öldüğü bildirildi. Çarşamba 11 Temmuz 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Çin’den Ortadoğu adımı 13 Washington ile ticaret savaşındaki Pekin, Arap ülkelerine kredi musluğunu açmaya hazırlanıyor. Filistin’e ise 15 milyon dolar tutarında yardım hedefleniyor Tarihi İpek Yolu’nu yeniden canlandırmak üzere “Kuşak ve Yol” inisiyatifini lirtti. İhtiyacı olan ülkelere mali yardım ve ticari anlaşma teklifinde bu başlatan Çin, Arap ülkelerine 20 lunurken içişlerine ka milyar dolardan fazla kredi ve ba rışmama ilkesine bağ ğış sinyali verdi. Pekin’de düzen lı kalacaklarını belirten lenen ÇinArap Ülkeleri İşbirliği Çin Devlet Başkanı, kre Zirvesi kapsamındaki sekizinci ba di ve yardımların bölge kanlar toplantısında konuşan Çin deki siyasi, dini ve kül Devlet Başkanı Şi Cinping, kredi türel tansiyonun azaltıl lerin ülkelerin ekonomilerini ye masına da hizmet edece niden inşa etmelerine ve sanayiyi ğini savundu. Arap ülke canlandırmalarına destek olmak Arap Birliği Genel Sekreteri Ebu Geyt, Çin Dışişleri Baka leriyle halihazırda 200 üzere sağlanacağını belirtti. nı Wang Yi ile Pekin’deki zirvede bir araya geldi. milyar dolar civarında ti Son Çin Komünist Partisi kongre ping, petrol, doğalgaz, nükleer ve te caret hacmine sahip olan sinde iç pazarın geliştirilmesini önce miz enerji dahil olmak üzere işbirli Pekin, 5 yıl içerisinde Arap ülkele lik haline getirmesiyle enerji ihtiya ğini artırma hedefiyle Arap ülkeleri rinden 8 trilyon dolarlık ithalatta bu cı artan, ABD ile de ticaret savaşı içe ne 20 milyar dolarlık kredi verilece lunmayı öngörüyor. risindeki Pekin, Ortadoğu ve Kuzey ğini, Arap ve Çinli partnerleri olacak Cinping ayrıca yaşanan çatışma Afrika ülkeleriyle ilişkilerine büyük bir bankacılık konsorsiyumu için de lar nedeniyle yeniden yapılandırma önem veriyor. Forumda konuşan Cin 3 milyar dolarlık fon ayrılacağını be ve insani yardım ihtiyaçları bulunan Arap ülkeleri için de bir yardım fonu ayırdıklarını açıkladı. Buna göre Filistin’e 15 milyon, Ürdün, Suriye, Lübnan ve Yemen’e de toplam 95 milyon dolarlık yardımda bulunulması hedefleniyor. Çin’in ilk kez 2013 yılında duyurduğu, deniz ve karayollarının yeniden inşa ve modernizasyonunun 8 trilyon dolara mal olacağı açıklanan modern İpek Yolu projesinin önemli ayaklarından birini de Arap ülkeleri oluşturuyor. Bölgede siyasi istikrarın sağlanması, Çin’in dev projesi bakımından da kritik değerde. Pekin’deki konuşmasında Kuşak ve Yol inisiyatifinin Arap dünyasından büyük destek gördüğünü dile getiren Cinping, forumda bu başlıkta bir deklarasyona da imza atılmasının beklendiğini açıkladı. İSRAİL MECLİSİNE SUNULDU ‘Ayrımcı’ yasa çatlağı İsrail meclisi Knesset’e sunulan bir yasa taslağı Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin’in “ayrımcılık” tepkisine neden oldu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun “geçmesinin önemli olduğunu” söylediği tartışmalı tasarı, anayasası olmayan İsrail devletini tüm dünya Yahudilerinin temsilcisi etnikdini bir devlet olarak tanımlıyor. Rivlin, milletvekillerine gönderdiği mektupta yasanın dünyanın diğer bölgelerinde yaşayan Yahudileri incitebileceği, İsrail’in dünya kamuoyunda ayrımcılık eleştirilerine konu olacağı uyarısında bulundu. Tasarıyla “Yahudi devleti olan İsrail’in dünyadaki tüm Yahudilerin tarihi anavatanı olduğu, ülkede kendi kaderini tayin etme hakkının sadece Yahudilere ait olduğu ve hukukta bir boşluk olduğunda Yahudi şeriatının referans alınacağı, İsrail’in başkentinin Kudüs olduğu” ifadeleri yer alıyor. Tasarı ayrıca Arapçayı resmi dil olmaktan çıkarıyor. Pazartesi günü Knesset’te ilk okuması yapılacak tasarının kabul edilmesi için üç okumada da onaylanması gerekiyor. Ablukaya karşı yelken açtılar... İsrail’in 12 yıldır Gazze’ye uyguladığı ablukayı kırmak için mücadele hız kesmiyor. “Toprak Günü” olarak kutlanan 30 Mart’ta Filistinlilerin kendi topraklarına dönmek için sembolik olarak başlattığı “Dönüş Yürüyüşü” eylemlerini organize eden komite, İsrail’in ablukasını kırmak amacıyla ikinci gemiyi Gazze li manından yola çıkardı. İsrail Deniz Kuvvetleri’nin müdahale etmemesi durumunda “Özgürlük Gemisi 2” adı verilen geminin Güney Kıbrıs limanına ulaşması planlanıyor. Gemide, “Dönüş Yürüyüşü” eylemlerinde yaralananlar, hastalar ve işsiz mezun öğrencilerden oluşan 11 kişinin bulunduğu bildirildi. “Dönüş Yürü yüşü” komitesinin 29 Mayıs’ta yola çıkan ilk gemisi İsrail güçleri tarafından durdurulmuş, içerisindeki 17 kişi gözaltına alınmıştı. Kaptan hariç birinci gemidekilerin tamamı şu anda serbest. Birleşmiş Milletler, abluka nedeniyle Gazze’deki insani durumun her geçen gün biraz daha kötüleştiği uyarılarında bulunuyor. YÜKSEK MAHKEME İÇİN Trump’ın adayıESKİ BUSH’UN DANIŞMANINI muhafazakârİŞARETETTİ yargıç Merkel ile sığınmacı krizi konusunda anlaşmazlığa düşen Seehofer istifa restini çekmişti. Seehofer’in göç planı Avrupa Birliği’nden mevkidaşlarıyla bugün Avusturya’da yapılacak toplantıda bir araya gelmesi beklenen Almanya İçişleri Bakanı Horst Seehofer, tartışmalı göç planını dün Berlin’de açıkladı. İçişleri Bakanlığı’nda hazırlanan plan daha önce koalisyondaki Hıristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) arasında tartışmaya neden olmuş, Seehofer istifanın eşiğinden dönmüştü. 63 maddeden oluşan belgede, iltica başvurusunda bulunan sığınmacılara, iltica sürecine katkı sağlamamaları halinde verilen sosyal hizmetlerin kısıtlanması hatta yaptırım uygulanması öngörülüyor. Seehofer, geçen hafta yapılan koalisyon toplantısında Sosyal Demokratların (SPD) kabul etmediği “sığınmacılar için transit merkezleri” gibi önerilerin de yer aldığı plan için “Bu, hükümetin değil İçişleri Bakanlığı’nın planı” ifadelerini kullandı ve “62.5 maddesinin” Almanya Başbakanı Angela Merkel tarafından benimsendiğini öne sürdü. Merkel göçmen sorununda Avrupa düzleminde çözümlerden yanayken, Seehofer’in maddelerinin çoğunluğunun göç konusunda alınacak ulusal önlemlerden oluşması dikkat çekti. ABD Başkanı Donald Trump, günlerdir bek terdiğiniz güveni boşa çıkartmayacağım, gurur duyuyorum. lenen açıklamasını önce Bağımsız bir yargının, anaya ki gün yaparak ülkenin en sal cumhuriyetimizin tacı oldu önemli kurumlarından olan ğuna inanıyorum. Eğer Senato Yüksek Mahkeme üyeliği onay verirse, ABD Anayasası’nı ne muhafazakâr yargıç Brett ve hukukun üstünlüğünü koru Kavanaugh’u (53) aday gös mak için çaba harcayacağım” terdi. Senato’ya, adayına oy ifadelerini kullandı. ABD Yük vermeleri çağrısında bulunan sek Mahkemesi bütün ülkeyi il Trump, “kusursuz referansla gilendiren büyük öneme sahip ra” ve “üstün özelliklere sahip siyasi konularda da karar alı bir yargıç” olarak nitelendir yor. Mahkeme, kürtajdan idam diği Kavanaugh’ın “ABD yasalarını en iyi şekilde uygulayaçak kişi olduğunu” savundu. “Bir yargıcın siyasi görüş Kavanaugh, ABD başkanlarının görevde bulundukları sırada cezai soruşturmalardan muaf olmaları açıklaması ile dikkat çekiyor. cezasına kadar çeşitli konularda son sözü söyleme yetkisine sahip bulunuyor. Kavanaugh daha önce Başkan lerinin” bu görev için önemsiz olduğunu vurgulayan Trump, Yüksek Mahkeme üyelerinin ana muhafazakâr yargıçlar çoğunluğu oluşturacak. Kavanaugh, bu ay sonunda emekliye ayrılacak olan Ant George W. Bush’a hukuki konularda danışmanlık yapmıştı. Dindar bir Katolik olan Kavanaugh kısa yasanın şartlarını uygulamaları ge hony Kennedy’nin (81) koltuğuna bir süre önce daha reşit olmayan bir rektiğine işaret etti. Senato’nun Kavanaugh’un üyeliğini onaylaması halinde Yüksek Mahkeme’de aday. Konuşmasına, kendisini aday gösteren Trump’a teşekkür ederek başlayan Kavanaugh, “Bana gös göçmenin kürtaj olmasına onay veren mahkeme kararına itiraz etmesiyle gündeme gelmişti. Kavanaugh, ABD başkanlarının görevde bulun Tusk: MÜTTEFİKLERİNİN KIYMETİNİ BİL dukları sırada cezai soruşturmalardan muaf olmalarını istemişti. Ayrı AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Brüksel’de yapılacak NATO zirvesi öncesi ABD Başkanı Donald Trump’a seslendi. Tusk, Trump’a “Lütfen müttefiklerinizin kıymetini bilin zira sayıları pek fazla de ve en önemlisi Rusya Devlet Başkanı Putin’le Helsinki’de buluştuğunuzda hatırlayın. Stratejik dostunuzun kim olduğunu ve stratejik sorununuzun ne olduğunu bilmek her zaman iyidir” dedi. ca Kavanaugh, yalan söylediği gerekçesiyle eski Başkan Bill Clinton’ın görevden alınmasını öngören tasarıyı hazırlayan hukuk adamlarından biri olarak da biliniyor. Bunun yanı sıra eski Başkan Barack Obama’nın ğil” dedi. Tusk daha önce defalar Öte yandan dün AB ve NATO ara hayata geçirdiği “herkes için sağlık ca NATO müttefiklerini örgütün askeri harcamalarına yeterince destek olmamakla suçlayan Trump’a, “ABD’nin AB’den daha iyi bir müttefiki yok ve olmayacak. Savunmaya Rusya’dan daha fazla ve Çin kadar harcama yapıyoruz” dedi. Avrupalı askerlerin 11 Eylül saldırılarının ardın sında karşılıklı işbirliğinin artırılmasını öngören ortak bildiri imzalandı. Bildiride NATO ve AB’nin iki yıl önce Varşova Zirvesi’nde aldığı kararların uygulamaya koyulduğu belirtilerek, bu çerçevede işbirliği alanları “Akdeniz’de sığınmacı kaçakçılığıyla mücadele için yürütülen iş sigortası” uygulamasına karşı çıkan açıklamalarda bulunmuştu. Trump daha önce, hayatını kaybeden yargıç Antonin Scalia’nın yerine 49 yaşındaki Neil Gorsuch’u aday göstermişti. Gorsuch, Senato’da Cumhuriyetçi üyelerin tamamından oy olarak Yük dan ABD’nin yanında Afganistan’da birliği, hibrit tehditler, siber saldırı sek Mahkeme üyeliğine seçilmişti. savaştığını ve hayatlarını kaybettiklerini hatırlatan Tusk “Lütfen bunu NATO zirvesinde buluştuğumuzda lar, krizlere hazırlık seviyesi, ortak tatbikatlar, güvenlik ve savunma” şeklinde sıralandı. Kavanaugh’ın onay alması gereken Senato’da Cumhuriyetçilerin 51, Demokratların 49 üyesi var. İlk dış politika sınavı Türkiye’de tesis edilen yeni rejimin ilk dış politika sınavlarından birisi Suriye olacak. Ve son gelişmeler Ankara’da dış politikanın dümenine yine aynı şahsiyeti oturtmuş yeni rejim için zorlu tercihlere işaret ediyor. HHH Bizler seçimlere odaklanmışken, Suriye ordusu son bir ayda ülkenin güneyinde önemli kazanımlar elde etti. Rusya’nın hava desteği eşliğinde 18 Haziran’da Deraa’da başlatılan operasyon sonucunda 90’a yakın köy ve kasaba el Kaide ve bağlantılı cihatçı gruplarla IŞİD’den temizlendi. 27 sınır noktası ile Amman’a uzanan ticaret rotasındaki Nasib kapısı geri alındı. ABD/Britanya/Fransa ile Körfez’in monarşilerinin cihatçılara hediyesi TOW’lar dahil pek çok silah ve mühimmat ele geçirildi. Elbette perde arkasında Rusya’nın yerinde kullandığı askeri gücüne eşlik eden usta diplomatik manevralarının katkısı büyük. Ortada şöyle bir tablo var: n Rusya geçen sene ABD, İsrail ve Ürdün’ün mecburi onayları eşliğinde El Kaideciler ve IŞİD’cileri hariç tutan ‘çatışmasızlık bölgesini’ iyi kullandı. n ABD işgal ettiği güneydeki Tanaf’ta eğitmekten vazgeçmediği cihatçılarla birlikte tecrit oldu. ‘Güney Ordusu’, ‘Devrim Komandoları’ işe yaramadı. Irak sınırında yeniden IŞİD unsurlarının belirivermesi tesadüf olmasa da başarı devşirilemedi. Rusların ‘iyimser’ beklentisi Amerikalıların altı ay içinde çekilmesi. n İsrail kendisine tampon yaptığı cihatçıları desteklemenin sonuçsuzluğuyla karşı karşıya kaldı. Deraa operasyonu İsrail’in büyük ölçüde ‘sessizliği’ altında yürütüldü, pek az Hizbullah/ İran unsuru katıldı. İsrail’in derdi artık sınırın kontrolünün Suriye ordusuna geçmesiyle Golan’da 1975 anlaşmazlığına/2011 öncesi statüye dönmek. Bu açıdan Netanyahu’nun Putin ile yapacağı yeni görüşme mühim. n Rusya, güneyde mümkün olduğunca savaştan kaçınarak cihatçılara kapı araladı. Şimdi yerel güvenlik gücüne dönüşenler var, orduya katılanlar var. Anlaşmayanlar hesapları sonradan görülecek şekilde İdlib’e aktarılıyor. HHH Demek ki sırada kuzeybatıdaki İdlib’deki ‘şeriatistan’ var. Suriyeli kaynaklar şimdiden 2011’de 100’den fazla Suriye askerinin cihatçılar tarafından katledildiği Cisr üş Şuğur’u fısıldıyor. Hatta Rus askeri kaynaklarının güneyde cihatçılara ‘kuzeye gitmemelerini’ salık verdiği... Hal böyleyken TSK’nin 12 kontrol noktasıyla ‘çatışmasızlığı denetlediği’ bölge ne olacak? İki gün önce cihatçıların Lazkiye’nin kuzeyinde 25 Suriye askerini öldürmesiyle kim kime ne ‘mesaj’ vermiş olabilir? Rusya’nın Suriye’nin kıyı hattını güvenceye almaması yahut üslerinin dibinde ‘şeriatistan’a geçit vermesi zor. Bu açıdan Astana süreci sona yaklaşıyor denilebilir. Moskova için asıl mesele, Ankara’nın kuzeyde ABD ile hareket etmesi. Bu açıdan Suriye’nin el Vatan gazetesinin Suriye Kürtlerinin Şam’la yoğunlaşan temaslarını aktarması dikkat çekici. Dışişleri koltuğunda devam eden Çavuşoğlu’nun seçimden önce kuzeyde ABD ile birlikte Fırat’ın batısındaki ‘Menbiç modelini’ Fırat’ın doğusuna yayma arzusunu dile getirirken, Suriye hükümetinin tam kontrolü sağlamasına itiraz edip, “böyle bir durumda Rusya ve İran ile işbirliğinin anlamının kalmayacağı” mesajının unutulmadığına şüphe yok. HHH Elbette bakılacak yer 16 Temmuz’da Helsinki’de yapılacak PutinTrump zirvesi. Trump’ın CIA ve Pentagon’un arzusu hilafına ABD’deki ara seçimler öncesi çıkıp “Misyon tamamlandı” diyecek şekilde Suriye’den çekilmeyi istediği haberleri var. Suriye politikasını ‘İran üzerinden’ kurgulamışken, karşılığında Rusya’nın İran varlığını dizginlemesini beklediği söyleniyor. Bana kalırsa Rusya bunu zaten yaptı. Şam’ın yanı sıra Suriye’yi İsrail ile husumetlerinin tahtası yapmayacak denli zeki olan Tahran’ın da onayıyla. Net olan şu: Rusya, Batı’nın İslamcı soluk renkli devrimini Suriye’de gömüyor. Önceliği laikliği temel almış çok kültürlü, çok dinli Suriye’nin toprak bütünlüğü, Şam’daki hükümetin istikrarı, cihatçılar içinse evrimleşmek yahut cehennemin kapıları. Peki Türkiye’nin ne olacak? HHH Fakat okurlardan biraz müsaade. Türk dış politikası ve dünya işleri yeniden ısınmadan izin kullanma vakti. Görüşmek üzere. IŞİD terörü çocukları vurdu Afganistan’da IŞİD’e karşı operasyonların yoğunlaştığı Nanganhar eyaletinin başkenti Celalabad dün yine cihatçı örgüt tarafından üstlenilen kanlı bir saldırıya sahne oldu. Bir benzin istasyonunda Afganistan istihbarat yetkililerinin bulunduğu bir aracın yanında üzerindeki düzeneği patlatan intihar eylemcisinin saldırısı sonucunda çoğu çocuk 12 kişi öldü. C MY B