Katalog

DUNYA ETA KENDİNİ FESHEDİP TARİHE KARIŞTI İspanya’nın kuzeyi ile Fransa’nın güneyinde bağımsız bir devlet kurmak için mücadele veren “Bask Yurdu ve Özgürlük” (ETA) örgütü kendini feshettiğini açıkladı. İspanya’da diktatör Francisco Franco döneminde 1959’da kurulan ETA, ilk ölümlü silahlı eylemini 1968’de düzenlemişti. 1968 ile 2010 arasında 340’ı sivil olmak üzere 820’den faz la kişinin ölümünden sorumlu tutulan örgüt, 2011 yılında tek taraflı ve süresiz ateşkes ilan etmiş, geçen 16 Nisan’da ise 2 Mayıs’ta kendini feshedeceğini duyurmuştu. 20 Nisan’da Bask krizinin doğrudan tarafı olmayan insanların ölümü ve yaralanmasından dolayı özür dileyen ETA, dün tüm yapılarını dağıttığını ve silahlarını Fransız yetkililere teslim ettiğini açıkladı. Ermenistan ayaktaPerşembe3Mayıs2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 7 Siyasi krizle boğuşan Ermenistan’ın başkenti Erivan’da, sokak hareketinin lideri milletvekili Nikol Paşinyan’ın başbakan seçilmemesinin ardından hayat durma noktasına geldi. Serj Sarkisyan’ın başbakanlıktan istifa etmesine neden olan, iki haftayı aşkın süredir devam eden sokak gösterileri ve siyasi bunalım ortamında önceki akşam parlamentoda yapılan başbakanlık seçiminde iktidardaki Cumhuriyetçi Parti’den veto yiyen Paşinyan’ın yaptığı sivil itaatsizlik ve genel grev çağrısı etkili oldu. Tek aday olarak girdiği parlamentodaki oylamanın ardından Cumhuriyet Meydanı’nda gün boyunca bekleyen kalabalığa konuşan Paşinyan, alanda 250 bin kişinin bulunduğunu iddia etti ve “başarıya ulaşana kadar mücadeleye devam” çağrısında bulundu. Meclisteki oylamada kendisine rakip çıkarmasa da destek de vermeyen Cumhuriyetçi Parti’yi “oturumda provokasyon yapmaya çalışmakla” suçlayan Paşinyan bu partinin “siyasi olarak ömrünü tamamladığını” savundu. ‘Zeytin dalı’ Meydandakiler, “Özgür, bağımsız Ermenistan” sloganları attı. Halkı sabah 08.15 itibarıyla sivil itaatsizliğe ve genel greve çağıran Paşinyan, Reuters haber ajansına verdiği demeçte bir hafta içinde tekrarlanması gereken meclis seçimlerinde aday olup olmayacağı konusunda ise “Düşünüp müzakere edeceğiz” cevabını verdi. Paşinyan’ın sivil itaatsizlik ve genel grev çağrılarınınsa dün etkili olduğu görüldü. On binlerce kişinin ana yolları ve hükümet binalarının önlerini kapattığı, birçok mağazanın kepenk kapattığı bildirilirken Paşinyan da yaptığı açıklamada “Metro ve demir yolları çalışmıyor, havalimanına giden yol Meclisteki başbakanlık seçiminde gerekli desteği alamayan muhalif lider Paşinyan’ın yandaşları dün de meydanlardaydı. Erivan’da binlerce eylemci ana yolları kapattı kapandı. Çok sayıda okul ve üniversite protestolara katılıyor” ifadelerini kullandı. Dün akşam saatlerinde ise Cumhuriyetçi Parti’nin lideri Vahram Baghdasaryan’dan “parlamentonun yeni başbakan için oylamasında partisinin bir aday çıkarmayacağını, kim adaysa onu destekleyecekleri” açıklaması geldi. Baghdasaryan’ın açıklamaları için “zeytin dalı” yorumları yapılırken Paşinyan ise protestolara ara vereceklerini duyurdu. Bakan istifa etti Öte yandan, Kültür Bakanı Armen Amiryan’ın dün eylemcilere destek için istifa ettiği haberi geniş yankı buldu. Ana muhalefette bulunan, Çarukyan hareketi merkezli Müreffeh Ermenistan ittifakı da siyasi boykot çağrısında bulundu. Mecliste bir hafta içerisinde başbakan seçilemezse genel seçimlerin yapılması gerekecek. Cumhurbaşkanı Armen Sarkissian da “siyasi krizin devam etmesinden derin üzüntü duyuyorum” sözleriyle yeniden müzakere çağrısında bulundu. Ermenistan’da iki dönem üst üste cumhurbaşkanlığı görevinde bulunan Sarkisyan, mart ayında yetkileri artırılmış başbakanlık koltuğuna oturmuştu. Sarkisyan’ın bu hamlesi muhaliflerin sokaklara çıkmasına neden olmuştu. YPG’ye ‘Arap Mecliste başbakanlık için yeterli oyu alamayan Paşinyan, dışarda kendisini bekleyen destekçileriyle gövde gösterisi yaptı. ABRUSYA ARASINDA DENGE VAADİ... Ülkedeki gösterilere liberal çizgisiyle bilinen, meclisin en küçük partilerinden Yelq’in liderlerinden Nikol Paşinyan öncülük yapıyor. Gazeteci kökenli Paşinyan, siyasete atıldığı dönemde AB yanlısı ve Rusya’yla mesafeli bir çizgi izliyordu ancak son dönemde bu çizgisini yumuşatarak Moskova’ya da sıcak mesajlar gönderdi. Başbakan adaylığının ardından ülkenin Avrasya Ekonomik Birliği’nden ayrılmaması gerektiği fikrini öne süren Paşinyan, Azerbaycan’la yaşanan Karabağ sorunu nedeniyle de ordunun güçlendirilmesini savunuyor. Paşinyan’ın söylemlerinde AB ve Rusya arasında dengeli bir ilişki kurulması çağrısı ile “yolsuzluk ve yoksullukla mücadele” gibi sloganlar dikkat çekiyor. Ermenistan’da yaşanan siyasi bunalımla ilgili şu ana kadar gerek Washington gerekse Moskova’dan yapılan açıklamalarda taraflar arasında müzakerenin önemi vurgulandı. planı’ Yunanistan’dan sınırda işçiye gözaltı Edirne’den Yunanistan’a açılan Pazarkule Sınır Kapısı’nda bulunan su hattı çalışması için Edirne Belediyesi’ne ait bir kepçeyle, dün bölgede çalışma başlatıldı. Kepçe operatörü Musa Alerik (38) tampon bölgeden dönüş yapacağı sırada Yunan askerleri tarafından gözaltına alındı. Alerik’in kullandığı kepçeye de el koyan Yunan askerleri, Musa Alerik’in 8 metre sınırı geçtiğini iddia etti. Kepçe operatörünün, bir süre Kastanies Sınır Kapısı karakolunda tutulduktan sonra Orestiada kentine götürüldüğü öğrenildi. Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, “Belediyemizi ait bir kepçe Pazar Gümrük Kapısı’nda su hattı çalışması yapıyordu. Operatör aracı ile tampon bölgeden dönüş için manevra yaparken Yunan askerleri tarafından gözaltına alındı. Kepçe operatörümüz bırakılması için Yunanlı yetkililerle görüşmeler sürüyor” dedi. Edirne Belediye Başkan Vekili Selçuk Çakır da, “Sayın Valimiz girişimlerde bulunuyor. Kendisine bu konuda bilgi verildi. Valimizle birlikte devletimizin bütün kademeleri bilgi sahibi oldu. Karşı taraftan ise bu konuyla ilgili henüz bilgi gelmedi” dedi. 2 Yunan asker tutuklanmıştı Pazarkule Sınır Kapısı’nın karşısındaki Yunanistan’ın Kastanies Sınır Kapısı karakolunda görev yapan teğmen Angelos Mitretodis ile astsubay çavuş Dimitris Kouklazis, 1 Mart’ta, birinci derece askeri yasak bölgeden Türkiye’ye girmiş ve gözaltına alınmışlardı. Mahkemeye sevk edilen Yunan askerleri tutuklanıp cezaevini konulmuştu. l DHA CIA Başkan adayı Türkçe biliyormuş ABD’de Dışişleri Bakanlığı’na se Haspel çilen Mike Pompeo’nun ardından Başkan Donald Trump tarafın dan Amerikan Merkezi Haberalma Teşkila tı (CIA) Direktörlüğü’ne aday gösterilen Gina Haspel’in Türkçe bildiği ortaya çıktı. Haspel’in kariyer bilgilerini paylaşan CIA müstakbel di rektörünün 2000’de Ankara’da görev aldığı için Türkçe öğrendiğini ifade etti. 1985 yılın da Operasyonlar Dairesi’nde memur olarak göreve başlayan Haspel, CIA’nın Orta Avras ya’daki departmanının Rusya operasyonu nun başkan yardımcısı olarak 19982000 yıl ları arasında görev aldı. Türkçenin yanı sıra Fransızca, İspanyolca ve Rusça da bilen Has pel, 2017 yılından beri CIA’da Direktör Yar dımcılığı görevindeydi. Washington’ın Suriye’nin kuzeyinde bir Arap gücü kurmayı planlanladığı haberleri bir süredir Amerikan basınının gündemindeyken Rus Sputnik de ABD’nin YPG’nin bulunduğu alanlara Arap devletlerini yerleştirmeye çalıştığı iddiasını aktardı. Ankara’nın terör örgütü olarak gördüğü YPG’nin ana unsurunu oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) kaynaklarına dayandırılan habere göre, Suudi Arabistan liderliğindeki Arap koalisyonu, Suriye’nin kuzeyine ve Fırat’ın doğusuna askeri güç gönderme konusunda bazı Arap devletleri ile anlaştı. ‘bAamskaıçsıTnüı rökniyleem’neink ’ Mısır ve Ürdün’ün ise Suriye’ye asker göndermeye sıcak bakmadığı öne sürüldü. Sputnik’e konuşan PYD’den bir kaynak, ABD’nin Arap ülkelerini Suriye’ye yerleştirmek istediğini savunarak “ABD önümüzdeki dönemler için hesap yapıyor. Arap devletlerini yanında görmek istiyor. ABD’nin buradaki amacı hem Türkiye’nin kendisine çok baskı yapmasını önlemek hem de Suriye politikasında yanında Arap güçlerini yanına çekmek. Eğer bu Arap ülkeleri gelirse Türki TSK destekli ÖSO güçleri, Bab çevresinde kontrol noktaları oluşturdu. ye ve Suriye hükümeti sesini çıkartamaz” dedi. Kaynak, diğer yandan da ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye ile ilgili açıklamalarının günden güne değiştiğine de işaret etti. IŞİD’e operasyon ABD, önceki gün Suriye’de koalisyon ortakları ve SDG ile IŞİD’in son kalelerine operasyon başlattığını açıklamıştı. Açıklamada, hem Türkiye’ye hem de SDG’ye müttefik lik vurgusu yapılmıştı. Bu açıklama öncesinde ise Türkiye ile ABD arasında Fırat’ın doğusuna yönelik tartışmalar sürerken SDG’nin Suriye’nin doğusunda bulunan, enerji zengini Deyr ez Zor’da IŞİD’e yönelik operasyona giriştiği gündeme yansımıştı. Öte yandan, Humus ve Hama’da ordunun operasyonları sürerken cihatçı gruplarla Şam yönetimi arasında tahliye anlaşmalarına varıldığı iddia edildi. Duvara sıkışan umutlar ABD’de Trump yönetiminin sert göçmen politikalarına yönelik tartışmalar sürerken gözler Orta Amerika ülkelerinden ABD’ye iltica etmek için günlerdir yollarda olan göçmenlere çevrilmiş hal de. Yaklaşık 200 kişiden oluşan kafile geçen cumartesi günü ABDMeksika sınırına ulaşmıştı. Ancak ABD’li yetkililer sınır karakolunda yeterli yer olmadığı gerekçesiyle başvurulara izin vermemişti. Önce ki gün ise çocukların da aralarında olduğu yaklaşık 20 kişinin başvurusu için yeşil ışık yakıldı. Honduras, Guatemala ve El Salvadorluların bulunduğu konvoy Meksika üzerinden yürüyerek, sınır kenti olan Tijuana’ya ulaşmıştı. Kimi göçmenler sınırdaki çiti aşmaya çalışırken ABD Başkanı Donald Trump, bölgeye muhafız takviyesinde bulunulması emrini vermişti. Japonya Başbakanı Abe, dün Ortadoğu turu kapsamında Filistin ve İsrail’de temaslarda bulundu. İsrail Başbakanı Netanyahu ile görüşen Abe, ABD’nin elçiliği Kudüs’e alma kararına uymayacaklarını söyledi. Abbas’a ‘soykırımı inkâr’ suçlaması geldi Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın Yahudi soykırımından Yahudileri sorumlu tuttuğu açıklamasına ABD, İsrail ve AB’den tepki yükseldi. Abbas’ın Filistin Ulusal Konseyi’nde yaptığı konuşmada, soykırımın nedeninin antisemitizm olmadığı, Yahudilerin faizle borç vermek gibi “sosyal davranışlarının” soykırıma sebebiyet verdiğini öne sürmesi “soykırımı inkâr” suçlamalarına neden oldu. İsrail Dışişleri Bakanlığı, Abbas’ın açıklamalarını “Yahudi halkına ve İsrail devletine karşı nefret” olarak nitelendirirken Başbakan Binyamin Netanyahu Filistin liderini “antisemitik olmakla ve soykırımı inkâr etmekle” suçladı. ABD’nin İsrail Büyükelçisi, Abbas’ın açıklamalarla “düzeyini bir kez daha düşürdüğü” ifadesini kullandı. Avrupa Birliği’nden de sözlere ilişkin “kabul edilemez” çıkışı geldi. Fas, İran karşıtı cepheye katıldı ABD, İsrail ve Riyad liderliğindeki Körfez ülkelerinin hedefindeki İran’a bir karşı hamle de Fas’tan geldi. Suu di Arabistan’la yakın ilişkileri bilinen Fas, “Terörü desteklemek, ülkeyi istikrarsız laşmaya çalışmakla” suçladığı Tahran ile diplomatik ilişkilerine son verdiğini du yurdu. İran’ı Batı Sahra’daki bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi örgütüne Lüb nan Hizbullahı’nı kullanarak silah yardımı yapmakla suçlayan Rabat yönetimi, “top rak bütünlüğünü korumak adına” bu ka rarı aldığını belirtti. Riyad’ın Fas’a destek açıklamasına dün Katar’ın da katılması ise dikkat çekti. Doha’ya yönelik “teröre destek vermek, İran’la yakınlaşma” suç ‘Baştan yanlıştı’ lamalarıyla Ri İsrail Başbakanı yad liderliğindeki Netanyahu’nun üç gün Körfez blokunun ablukası halihazırda sürüyor. Gerek İran gerekse Polisario Cephesi ise ayrı ayrı suçlamaları yalanla önce, İran’ın nükleer anlaşmayı ihlâl ettiğine ilişkin ellerinde kanıt olduğunu iddia etmesinin ardından 12 Mayıs’a kadar anlaşmaya ilişkin kararını açıklaması beklenen Beyaz Saray yönetimi Tahran dı. Polisario’dan üzerindeki basıncı artı bir kaynak, bu rıyor. Beyaz Saray Söz adımın Ortadoğu krizine Mağrib bölgesini de katma çabası olduğu görüşünü savundu. Fas, eski İspan cüsü, İran’la nükleer anlaşmanın en başta yanlış iddialar üzerinden yapıldığını ve İran’ın dürüst davranmadığını savundu. Öte yandan Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenme yol sömürgesi si Anlaşması’nın gün Batı Sahra üze cellenmesi için 2020’de rinde hak iddia Cenevre’de yapılacak ediyor, kendisine bağlanmasını istiyor. Komşu Cezayir’de de etkin olduğu belirtilen Polisario ise bağımsızlık konferans için ABD tarafından hazırlanan bir rapora göre, Washington Ortadoğu’da nükleerden arınma perspektifine sahip çıksa da İsrail’i istisna olarak görüyor. Bölgedeki Arap için BM destekli devletleri İsrail’i tanı referandum ara yana kadar bu ülkenin yışında. nükleer silah sahibi olması tartışma dışı. Libya’da seçime kanlı gözdağı Libya’nın başkenti Trablus’ta dün Yük sek Seçim Komisyonu merkezine yönelik saldırıda en az 12 kişi yaşamını yitirdi. Görgü tanıklarına göre, silahlı bir grup ilk olarak binayı basarak ateş açtı, ardından yangın çıkardı. Sonrada iki intihar eylemi düzenlendi. Saldırıyı IŞİD üstlendi. “Arap Baharı” süreciyle 2011’de Kaddafi rejiminin kanlı bir şekilde devrildiği ülke uzun yıllardır çatışmaların, bölünmüşlüklerin gölgesinde. BM Özel Temsilcisi Hassan Salami, geçen şubat ayında bu yılın sonuna kadar Libya’da parlamento ve başkanlık seçimlerinin yapılmasının hedeflendiğini duyurmuş ancak koşulların oylama için henüz hazır olmadığı uyarısında da bulunmuştu. Seçimlerden önce yeni anayasa için de referandumun düzenlemesi planlar arasında. Askerler ayrı konu... Kore Yarımadası’ndaki nükleer tansiyon yerini barış rüzgârlarına bırakırken Güney Kore hükümeti Kuzey Kore ile bir barış anlaşması imzalansa dahi ABD askerlerinin ülkede kalacağını söyledi. Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jaein Güney Kore’deki 28 bin 500 ABD askerinin SeulWashington ittifakı ile ilgili bir konu olduğunu belirtti. ABD askerleri, 1953’te ateşkesle sona eren Kore Savaşı’ndan bu yana Güney Kore’de konuşlanmış durumda. C MY B