Katalog

iPhone’da gerileme Apple’ın akıllı telefonu iPhone satışları bu yıl ocakmart döneminde geçen senenin son 3 EKONOMİ ayınagöreyüzde32.5düştü. DOLAR 4.1750 12.8 kuruş AVRO 5.000 11.1 kuruş 10 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY S&P not düşürdü, lira değer kaybetti FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 14.54 0.2 puan 104.725 2.889 puan 1174.00 18 lira 175.22 3.33 lira Perşembe 3 Mayıs 2018 ‘Bozulan mali disiplin ve yüksek enflasyon’ not indirimi getirdi. Dolar/TL 4.18’i görerek üç haftanın zirvesine çıktı. Değer kaybı yüzde 1.2’yi aştı Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poors şürülmesi, krediye bağımlı büyüyen ve aşırı ısınan ekonomide sert iniş riskine (S&P), Türkiye’nin yabancı işaret ediyor” denildi. para cinsi kredi notunu, bo 2017’de yüzde 7.4 büyü zulan mali disiplin ve yük yen Türkiye ekonomisi için sek seyreden enflasyonu ge S&P’den “Özel sektörden rekçe göstererek bir basa sıkıntı sinyalleri gelmeye mak düşürdü. Türkiye’nin başlamış durumda. Ülkeden kredi notu BB seviyesinden BB S&P: seçimle sermaye çıkışı ve TL’nin değer kay seviyesine çekil ilgisi yok betmeye devam et di ve notun gö Hükümet kanadın mesi bu trendi hızrünümü durağan dan ‘not indiriminin landırabilir” denil olarak belirlendi. zamanlaması mani di. Raporda, “Not Notun düşmesiyle TL, diğer gelişmekte olan ülke paralarından ayrışarak dolar karşısında yüzde 1.2 değer kay dar’ açıklamalarına S&P’den yanıt geçikmedi. S&P Kıdemli Direktörü Frank Gill, Türkiye’nin notunu indirme kararının seçimle ilgisi ol indirimi bozulan enflasyon görünümü ve Merkez Bankası’nın son geç likidite penceresi faiz artırımı madığını söyledi. na rağmen kurda bederek üç hafta ki uzun vadeli de nın zirvesini gördü. Avro 5 ğer kaybı ve oynaklık hak lirayı aştı, BİST 103 bin se kındaki endişemizden kay viyesine indi. naklanmaktadır. Ayrıca bo S&P raporunda kredi no zulan dış pozisyon ve yurt tunun daha da düşürülme dışından borçlu özel sektör sine yol açabilecek unsurlar de artan sıkıntılar hakkın arasında dış finansman ko daki endişemizi yansıtmak şulları ve döviz kurunda da tadır” ifadesi kullanıldı. ha fazla bozulma, özel sek Raporda, Merkez törde kırılganlıkların art Bankası’nın enflasyonu ması ve hükümetin ekono yüzde 5 hedefine indirmesi, miyi desteklemek için kul ülkenin dış pozisyonunun landığı maliye politikası güçlenmesi ve cari açığın araçlarının mali pozisyonda azalması halinde ise kredi daha fazla bozulmaya yol notunun yükseltilebileceği açması sayıldı. belirtildi. Açıklamada, “Notun dü l Ekonomi Servisi BENZERLERİNİN EN KÖTÜSÜ Kuruluşların verdikleri notlara bakıldığında Türkiye, yine gelişen ülkeler arasında, benzerlerinden negatif ayrışarak en altta yer aldı. S&P şubatta kredi notu derecelendirmesi yayımlamış, notu teyit et miş görünümü negatifte tutmuştu. Moody’s ise 8 Mart’ta Türkiye’nin kurumsal yapısındaki güç kaybı ve dış şokların yarattığı artan riskleri gerekçe göstererek Ba1 olan kredi notunu Ba2’ye düşürerek, görünümünü “negatiften” “durağana” çevirmişti. Şimşek ve Ağbal’dan eleştiri Hükümet yetkilileri yaptıkları değerlendirmede gözden geçirme takvimi dışında seçim öncesinde gelen not indiriminin zamanlamasına dikkat çekti. Maliye Bakanı Naci Ağbal, “S&P’nin yaptığı açıklamanın zamanlanması ilginç...24 Haziran’da seçim iradesi oluşturulmuş tüm partiler mutabakata varmış. Bu ortamda TCMB, ileriye dönük sıkılaştıracağı açıklamasını yapmış. Orta ve uzun vadede ekonominin dayanıklılığının artırılması, rekabetçiliğin artırılması tedbirlerini belirledik, yapıyoruz, yapacağız” dedi. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “S&P kararının zamanlaması oldukça manidar!” diyerek, “S&P, daha önce Türkiye’nin kredi notunu ağustosta gözden geçirmeyi planlanmıştı. Açıkça bu kararın öne alındığı görülüyor. Elektriğe zam göründü EMO nisanda konutlara gelen yüzde 2.9 zammın ardından, maliyetler yükseldiği için temmuzda da zam olacağını öngördü İzmir Elektrik Mühendisleri (EMO) Odası Yönetim Kurulu Başkanı Şebnem Seçkin Uğurlu, temmuz başında elektriğe zam geleceğini dile getirdi. Nisanda yapılan elektrik zammına paralel olarak BOTAŞ tarafından elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza da bir önceki aya göre 9.7 oranında zam yapıldığını hatırlatan Uğurlu, elektrik tarifelerinin her 3 ayda bir, önceki 3 ayda oluşan maliyetler dikkate alınarak, yeniden belirlendiğini ve bu hesaplamalar göz önünde bulundurulduğunda 1 Temmuz’da elektriğe yeniden zam yapılacağının öngörülebildiğini söyledi. Uğurlu, “Aylık olarak belirlenen doğalgaz fiyatlarında 1 Temmuz’a kadar yeni bir zam yapılmasa bile bu yüksek zammın, elektrik tarifelerine yansıması kaçınılmazdır. TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.) istatistiklerine göre; dışa bağımlı üretim yapısı içinde geçen yıl elektrik enerjisinin yüzde 37’si doğalgazdan karşılanmıştır. Elektrik üretiminin 3’te 1’lik bölümünde yakıt maliyetinin şimdiden yüzde 9.7 artmış olması, 1 Temmuz 2018’de belirlenecek yeni elektrik tarifesinde beklenin üzerinde, yüzde Elektriğe nisanda da yüzde 2.9 zam gelmişti. 3’ten az olmayacak şekilde zam yapılması kaçınılmaz gözükmekte” dedi. 1 Nisan’dan itibaren geçerli yeni elektrik tarifesiyle konutlarda elekt riğe yüzde 2.9 oranında zam yapılmış, asgari yaşam standartlarında 4 kişilik aile için fatura aylık 106 TL’ye yükselmişti. l Ekonomi Servisi Fed faizlere Memur da istiyordokunmadı ABD Merkez Bankası (Fed) nisan ayı politika toplantısının ardından faiz kararını açıkladı. Buna göre; faizlerin sabit tutulması kararı çıktı. Böylelikle Fed Açık Piyasa Komitesi (FOMC), geçen mart ayında yaptığı 25 baz puanlık artışla ABD’de 1.501.75 aralığına yükselen faizleri değiştirmemiş oldu. Faiz kararının çıkacağı FOMC bu yıl 5 kez daha toplanacak. Gelecek toplantı ise 1213 Haziran tarihinde gerçekleştirilecek. Fed’in tercih ettiği enflasyon göstergesi çekirdek PCE endeksinin yüzde 1.9’a yükselerek hedefe yaklaşması ise gelecek ay faiz artırım beklentilerini güçlendirdi. IMF’den genç işsiz uyarısı Uluslararası Para Fonu (IMF), Ortadoğu’daki ulusların “riskler matrisi” ile karşı karşıya olduğu uyarısı yaptı ve Ortadoğu’da genç nüfus için gelecek beş yılda 25 milyon istihdam yaratılması gerektiğini söyledi. IMF Ortadoğu ve Orta Asya Bölge Direktörü Jihad Azour, CNBC ile söyleşisinde, “Riskler matrisinin hem bölgesel hem de uluslararası bileşenleri var” dedi. Hükümetin seçim öncesinde aldığı kararla emekliye verilecek yılda 2 bin lira bayram ikramiyesinden 3.2 milyon kamu çalışanı da istiyor Hükümetin 20.4 milyar liralık bütçe açığına karşın seçim öncesinde yıllık maliyeti 22.3 milyar lira olan emekliye yılda 2 bin lira bayram ikramiyesi kararı, kamu çalışanlarını da beklentiye soktu. Yaklaşık 3.2 milyon kamu çalışanı da toplusözleşme sürecinde gündeme getirilen ancak hükümet tarafından her defasında reddedilen “bayram ikramiyesinin” kendilerine de ödenmesini istiyor. Bayram ikramiyesinden; SGK’den aylık alan; SSK, Bağ Kur, Emekli Sandığı + 3.5 zam alacak. Halen emeklileri, şehit yakını en düşük dereceli me ve gaziler, vazife ve harp mur maaşı 2 bin 366 li malullüğü aylığı alan er ra. Ortalama memur ma erbaşlar, geçici köy koru aşı da 3 bin 147 lira. Top cuları, şeref aylığı sahipleri, şampiyon sporcular, MUSTAFA ÇAKIR lusözleşmeye göre temmuz ayında en düşük de Kore, Kıbrıs ve İstiklal sa receli memur maaşına vaşı gazileri, terörden zarar göe 83 lira, ortalama memur maaşı rerek aylık bağlanan siviller ile na da 110 lira zam gelecek. İkra bunlardan hayatını kaybedenle miye verilmezse kamu çalışanla rin hak sahipleri yararlanacak. rı bu zamlarla yetinmek zorun Tüm bu ödemelerin 12.3 mil da kalacak. yon kişiyi kapsıyor. Memur konfederas Haber bekleniyor yonları her toplusöz MemurSen Genel Başkanı leşmede konuyu Ali Yalçın, kamu görevlilerinin gündeme getiriyor. kapsama dahil edilmemesinin Ancak hükümet önemli ve giderilmesi gereken her defasında ma bir eksiklik olduğunu belirtti. li gerekçeler Türkiye KamuSen Genel Başka le reddediyor. nı Önder Kahveci de, “Yıllardır MemurSen’in toplu sözleşme masasına getirdi hükümet ile ğimiz bu talebin hayata geçmesi imzaladığı toplu bizleri memnun etmiştir, ancak sözleşmeye göre, 2 milyon 600 bin kamu çalışanı kamu çalışanla da bu haberi beklemektedir” de rı bu yıl yüzde 4 di. l ANKARA İmalat sektörü 13 ay sonra yeniden yavaşladı İstanbul Sanayi Odası İstanbul İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), marttaki 52.2 düzeyinden, nisanda 49.2 düzeyine düşerek, 2.9 puan birden geriledi. Düşüş, İstanbul imalat sektöründe faaliyet koşullarının zorlaştığına işaret etti. Türk imalat sektörü böylece Şubat 2017’den sonra ilk defa daralma pozisyonuna geçmiştir. Böylece üst üste 13 ay büyüyen Türk imalat sektörü uzun süre sonra ilk defa daralmaya geçmiştir. Endeksteki düşüşte yeni siparişlerin azalmasına bağlı olarak üretimin yavaşlaması ve ikinci çeyrek başında satın alma işlemlerinin yavaşlama sı etkili olurken liradaki değer kaybı girdi maliyetlerinin artmasına ve dolayısıyla satış fiyatlarının yükselmesine neden oldu. IHS Markit Ekonomisti Gabriella Dickens, İstanbul Sanayi Odası İstanbul İmalat PMI anketi hakkında yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: “Son anket verileri, İstanbul imalat sektörünün ikinci çeyreğin başında ivme kaybettiğine işaret etti. Genel faaliyet koşullarının zorlaşmasında üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlama etkili oldu. Döviz kurundaki olumsuz gelişmelere bağlı olarak enflasyonist baskılar güçlendi.” l Ekonomi Servisi Nisanda ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 67.6 seviyesinde oldu. Söz konusu oran geçen yılın aynı döneminde yüzde 71.8 idi. Enerji ithalatı ticaret açığını hızlandırdı Bakanlık önce verileri açıkladı. Döviz kurlarındaki hızlı yükselişe karşın, ithalattaki artışın, ihracattaki artışı büyük ölçüde aşmasına bağlı olarak dış ticaret makası açıldı. Dış ticaret açığı nisanda enerji ithalatı öncülüğünde yüzde 32.8 artışla 6.65 milyar lira oldu. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın öncü verilerine göre, yılın ilk dört ayında da yüzde 55.2 artışla 27.37 milyar dolara çıktı. Bakanlık verilerine göre, ihracat nisanda yüzde 8.59 ar tışla 13.88 milyar dolar, ithalat yüzde 15.42 artışla 20.53 milyar dolar oldu. Böylece martta olduğu gibi nisanda da ithalat artışı ihracat artışının oldukça üzerinde gerçekleşti. Ekonomide büyüme ithalatta artışı da beraberinde getiriyor ancak bu artışın ihracat artışının üzerinde olması cari açık riskini artırıyor. Bakanlık verilerine göre ihracatın ithalatı karşılama oranı ise geçen yılın nisanında yüzde 71.8 iken, 2018 yılı nisanında yüzde 67.6 seviyesine geriledi. l Ekonomi Servisi BDDK’den kredi zararları için yeni düzenleme Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerinin muhasebe uygulamaları ile finansal tabloları hakkındaki yönetmelikte değişikliğe giderek, şirketlerin beklenen kredi zarar karşılığı ayırabilmesine imkân tanıdı. Yeni yönetmelik 30 Eylül 2018’de yürürlüğe girecek. Değişiklik kapsamında, yönetmeliğin özel ve genel karşılıklar bölümünde yer alan, “Bir borçludan, birbirinden bağımsız birden fazla alacağın mevcut bulunması ve bu alacaklardan herhangi biri için özel karşılık ayrılması halinde, diğer alacak tutarları için de aynı oranda özel karşılık ayrılır” maddesi çıkarılarak, “Bir borçludan olan 100 Türk Lirası ve altındaki her bir alacak tutarı için özel karşılık ayrılması ve bunların Tasfiye Olunacak Alacaklar veya Zarar Niteliğindeki Alacaklar hesaplarında izlenmesi şirketlerin ihtiyarındadır” ifadesi eklendi. l Ekonomi Servisi Kayıtlı araç 22 milyonu aştı Türkiye’de trafiğe kayıtlı araç sayısı mart sonu itibarıyla toplam 94 bin 588 adet artarak toplam 22 milyon 462 bin 346 adede ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Motorlu Kara Taşıtları verilerine göre, mart sonu itibarıyla 22 milyon 462 bin 346 adet taşıtın yüzde 54.3’ünü otomobil, yüzde 16.4’ünü kamyonet, yüzde 13.9’unu motosiklet, yüzde 8.2’sini traktör, yüzde 3.8’ini kamyon, yüzde 2.1’ini minibüs, yüzde 1.0’ını otobüs, yüzde 0.3’ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. l Ekonomi Servisi C MY B