Katalog

DUNYA Trump BAŞKAN TRUMP’A DAVAYA İZİN ÇIKTI ABD’nin Maryland eyaletinde bir federal yargıç, Başkan Donald Trump’a karşı ticari şirketlerindeki görevinin devam etmesinin yolsuzluğa karşı anayasanın sağladığı güvenceleri deldiği öne sürülerek açılan davada sürecin kısmen devam etmesine izin verdi. Maryland yargıcı Peter Messitte, Adalet Bakanlığı’nın söz konusu iddia ların yer aldığı soruşturmayı kapatma talebini reddetti. Yargıç buna karşın, dosyanın kapsamını daraltarak sadece Trump’a ait Washington’daki otelle ilgili iddialara yer verdi. Reuters’in haberine göre Messitte, ABD’ye gelen bazı yabancı hükümet temsilcilerinin olumlu mesaj vermek için Trump’ın otelinde kalmayı tercih ettiği, bunun da bölgedeki benzer işletmelere karşı haksız rekabet olduğu iddialarına dikkat çekti. Perşembe 29 Mart 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Trenden Kim çıktı nilgun@cumhuriyet.com.tr 7 Doğu Guta’dan tahliyeler sürüyor. ‘RusABD çatışmasından dönüldü’ Suriye’deki Rus güçlerinin ABD birlikleri ve desteklediği yerel unsurlarla çatışmanın eşiğinden döndüğü ve krizin taraflar arasındaki telefon görüşmesiyle çözüldüğü belirtildi. Hafta başında yaşanan krizin ayrıntılarını, ABD Savunma Bakanı James Mattis, bakanlığın basın ofisini ziyareti sırasında anlattı. Olayın Fırat’ın doğusunda Deyr ez Zor bölgesinde yaşandığını söyleyen Mattis, “Rus unsurlar” olarak bahsettiği güçlerin daha ileri ve yakın konuşlanmak için hareket ettiğini açıkladı. ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford ve Rus Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov’un görüşmesi sonrası krizin aşıldığını belirten Mattis, “Rus unsurlar geri çekildi, biz de çok az çekildik” dedi. Deyr ez Zor’da geçen ay, ABD Suriye hükümet güçlerini vurmuş, ölenler arasında Rus paralı askerlerinin de olduğu iddiaları basına yansımıştı. Öte yandan Suriye ordusunun Doğu Guta’nın Duma bölgesinde İslam Ordusu ile tahliye müzakerelerinin başarıyla sonuçlanmaması durumunda Duma’nın askeri yolla ele geçirilmesi için müdahalede bulunacağı bildirildi. Reuters’a konuşan bir Suriyeli yetkili, sahadaki durumun karmaşık olduğunu, önümüzdeki günlerde netliğin sağlanabileceğini belirtti. Şu ana kadar Ahrar’uş Şam ve Feylak el Rahman örgütleri ile yapılan silah bırakma ve tahliye anlaşmaları sonucunda 130 bine yakın kişinin Guta’yı terk ederek Türkiye’nin çatışmasızlık garantörlüğündeki, cihatçı güçlerin etkin olduğu İdlib’e geçtiği biliniyor. Guta’daki cihatçı hâkimiyeti 18 Şubat’tan itibaren artan operasyonlarla kırılmış, Suriye ordusu bölgenin büyük bölümünde kontrolü almıştı. Katalan siyasetçi teslim oldu İspanya’da merkezi hükümetin “devlete başkaldırmak” suçlamasıyla hakkında uluslararası tutuklama kararı çıkardığı eski Katalonya Özerk Yönetimi Eğitim Bakanı Clara Ponsati, İskoçya’da polise teslim oldu. Katalonya’da geçen ekim ayında tek taraflı bağımsızlık ilanının ardından İskoçya’ya giden ve St. Andrews Üniversitesi’nde Ekonomi ve Finans Fakültesi Direktörü olarak görev yapan Ponsati, dün avukatıyla beraber Edinburg’daki polis merkezine gitti. Bağımsızlık yanlısı siyasetçinin avukatı Aamer Anwar yaptığı açıklamada, “Müvekkilim kendisine yöneltilen suçlamaları siyasi zulüm olarak görmektedir. İspanya mahkemelerinin kendisine adil yargılama garantisi vereceklerine inanmıyor. Bununla birlikte, Madrid’in İskoçya’daki bağımsız yargıya müdahale edemeyeceğine karar veren müvekkilim, teslim olmayı tercih etmiştir” diye konuştu. İskoçya’da yargının İspanya’ya iade kararı vermesi durumunda Ponsati’nin 30 yıla kadar hapis istemiyle yargılanması bekleniyor. Lula’nın kampanya aracına kurşun Brezilya’nın eski devlet başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, devlet başkanlığı seçim kampanyasını aleyhindeki yasal sürecin gölgesinde sürdürüyor. Lula’nın kampanya yetkilileri önceki akşam eski başkanın kampanya aracına ateş açıldığını açıkladı. Lula, Twitter hesabında “konvoyumuz faşist grupların hedefi oldu” me sajını paylaştı. Silva’nın yolsuzluk suçlaması ile hakkında verilen 12 yıllık hapis cezasıyla ilgili temyiz davasının gelecek ay sonuçlanması bekleniyor. İlk yurtdışı ziyaretini müttefiki Çin’e yapan Kuzey Kore lideri Kim Jongun’un nükleerden arınma görüşmelerine hazır olduğu mesajı verdiği belirtildi Çin’in başkenti Pekin’e üç gün önce giden gizemli trenin beklendiği gibi Kuzey Kore lideri Kim Jongun’u taşıdığı ortaya çıktı. Çin devlet ajansı, Kim ve eşi Ri Solju’nun “gayri resmi” bir ziyaret çerçevesinde başkent Pekin’e gittiğini duyurdu. Altı yılı aşkın süredir görevde olan Kuzey Kore lideri Kim, böylece bilinen ilk yurtdışı ziyaretini müttefiki Çin’e gerçekleştirmiş oldu. Ziyaretin, Kore’ler arasında Güney Kore’de düzenlenen Kış Olimpiyat Oyunları’yla birlikte başlayan yakınlaşmanın ve WashingtonSeulPyongyang hattında bir liderler zirvesi yapılması yönündeki çağrıların ardından gelmesi dikkat çekti. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’le bir araya gelen Kuzey Kore lideri Kim’in görüşmede Kore yarımadasını nükleerden arındırmak üzere ABD Başkanı Donald Trump ve Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jaein ile görüşmeye hazır olduğunu belirttiği gündeme yansıdı. Kim’in Güney Kore Devlet Başkanı ile gelecek ay sonunda, ABD Başkanı Donald Trump ile de mayıs ayında bir görüşme yapacağı açıklanmıştı. Kış olimpiyatı milat Kuzey ve Güney Kore ile ABD arasındaki ilişkiler Pyongyang’ın geçen kasım ayında başarıyla gerçekleştirdiği kıtalararası balistik füze denemesinin ardından gerilmiş, denemeyi SeulWashington ortak askeri tatbikatları ve Pyongyang’a yönelik uluslararası yaptırımların sıkılaştırılması gibi karşı hamleler takip etmişti. Test edilen balistik füzelerin nükleer başlıklarla da uyumlu olduğunu açıklayan Kim, ülkesinin “nükleer devlet” olduğunu ilan etmişti. ABD Başkanı Donald Trump ise nükle erden arındırma hedefi konmayan herhangi bir ikili görüşmenin mümkün olmadığını vurguluyordu. Müzakerelere hazırlık İlk iki gün kamuoyundan gizlenen ziyaretle ilgili dün Twitter’da üst üste mesajlar paylaşan Trump, “Kim Jongun’un halkı ve insanlık için doğru olanı yapma şansı var” ifadelerini kullanarak, görüşme için “sabırsızlandığını” belirtti. Trump ayrıca, Çin lideri Şi’den Kim’le görüşmelerinin “iyi gittiği” yönünde mesaj aldığını ancak Pyongyang’a ilk aşamada “maksimum yaptırım ve baskı uygulanacağını” söyledi. Çin Devlet Başkanı Şi ile eşi Peng Liyuan tarafından ağırlanan Kuzey Kore liderine Pekin ziyaretinde eşi Ri Solju da eşlik etti. Önceki gün trenle Pekin’den ayrılan Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jongun kalabalık bir grup tarafından uğurlandı. Tarihi ziyaretle ilgili yapılan yorumlardaysa, Kim’in ABD ve Güney Kore ile yapılacak müzakerelere uluslararası prestij sahibi bir güç olarak girme isteğine vurgu yapıldı. Öte yandan Kuzey Kore’yle son dönemde nükleer silahlanma nedeniyle sorun yaşayan Pekin’in bölgesel istikrar arayışı içerisinde olduğu biliniyor. Çin’in olası bir savaş halinde yaşanabilecek göç dalgası ve nükleer felaket gibi olasılıkları bertaraf etmek üzere, son dönemde ekonomik yaptırım kozunu oynadığı Kuzey Kore ile SeulWashington hattının masaya oturmasından yarar sağlayacağı değerlendirmeleri gündeme yansıdı. Suudi ‘Sovyetler’e karşıVeliaht Prensi’nden Vahabiliği yaydık’itiraf Suudi Arabistan’nın “ılımlı İslam” reformları ve yolsuzluk soruşturması kapsamında aralarında prenslerin, bakanların da olduğu 200’den fazla kişinin gözaltına alınmasıyla adını duyuran Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, “Riyad’ın Soğuk Savaş yıllarında bölgede Vahabiliğin yayılmasına öncülük ettiğini” söyledi. ‘İpin ucunu kaçırdık’ Veliaht Prens iki haftalık ziyareti kapsamında bulunduğu ABD’de Washington Post gazetesine verdiği röportajda, “Batılı ittifaklarımızın talebi üzerine Müslüman dünyasında Kuran okulları ve camilerin kurulması ile Vahabiliğin yayılmasına yatırım yaptık. İttifaklarımız bu işi tamam lamamız için kaynaklarımızı kullanmamızı istediler” ifadelerini kullandı. Selman ayrıca, bu operasyonun amacının Sovyetler Birliği’nin Müslüman dünyasındaki etkisinin yerleşmesini engellemek ve sonuç olarak komünizmin ilerleyişi önünde baraj oluşturmak olduğunu aktardı. Selman, takip eden Suudi hükümetlerinin bu işle uğraşırken ipin ucunu kaçırdığını dile getirip, “Şimdi her şeyi toparlamamız lazım” dedi. Selman’ın açıklamaları “itiraf” olarak değerlendirildi. Prens Selman, geçen sonbaharda ülkesinin “ılımlı İslama” döneceğini belirterek, “radikalizmi yok edeceklerini” söylemişti. Suudi Arabistan eğitim bakanı da geçen hafta yaptığı açıklamada, “eğitim sistemini Müslüman Kardeşler etkisinden kurtaracaklarını” açıklamıştı. Yemen için çek Bu arada önceki gün New York’taki Birleşmiş Milletler (BM) merkezinde BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından ağırlanan Prens, BM’ye Yemen’e insani yardım için 930 milyon dolarlık bağış çeki takdim etti. Guterres Selman’a teşekkür ederken Yemen’deki çatışmalara siyasi çözüm bulunması gerektiğinin altını çizdi. Yemen’de Husiler 2014’te Mansur Hadi hükümetine karşı ayaklanmıştı. 2015 yılında çatşmalara Hadi lehine müdahil olan Riyad öncülüğündeki koalisyon hava saldırılarında sivil ölümleri ile suçlanıyor. Berlin krize Acının fotoğrafı Rusya’nın Sibirya bölgesindeki Kemerovo kentinde bir alışveriş merkezinde pazar günü çıkan yangında hayatını kaybeden 41’i çocuk 64 kişinin cenazeleri dün toprağa verilmeye başlandı. Yangının çıkış nedeni ve ihmal iddiaları ile ilgili soruşturma sürerken başkent Moskova’da önceki akşam düzenlenen protesto gösterilerine muhalif lider Aleksey Navalny ve eşi Yulia da katıldı. Navalny, Puşkin Meydanı’nda kurbanlar için oluşturulan anma mesafelialanına çiçek bıraktı. Britanya’nın Salisbury kentinde eski Rus çifte ajan Sergey Skripal’e sinir gazı ile suikast girişimin ardından RusyaBatı cephesinde sular durulmazken Almanya’dan ilginç bir açıklama geldi. Rus diplomatlardan bazılarını sınır dışı etme kararı alan ülkelerden biri olan Almanya, gelecek pazartesi gününe kadar ülkeyi terk etmesini istediği dört Rus diplomat yerine Moskova’nın yeni isimler gönderebileceğini açıkladı. Alman Dışişleri Bakanlığı sözcüsü söz konusu dört diplomat hakkında Viyana Sözleşmesi uyarınca “istihbarat servisleriyle bağlantılı oldukları” gerekçesiyle sınır dışı kararı alındığını ancak aynı sözleşmenin diplomat sayısına bir sı nırlama getirmediğini vurguladı. Sözcü, Moskova’nın sınır dışı edilenler yerine yeni isimleri Almanya’ya gönderme hakkının olduğunu söyledi. ‘Gerçeklere dayanmalı’ Berlin hükümetinin Rus diplomatları sınır dışı kararına iç siyaset sahnesinden de sesler yükseldiği dün gündeme yansıdı. Başbakan Angela Merkel hükümetinin koalisyon ortağı Sosyal Demokratlar, aşırı sağcı AfD partisi ve bazı radikal sol partiler Skripal olayı nedeniyle Rus diplomatları sınır dışı etme kararına tepki gösterdi. Rusya’nın kesin kanıt olmadan suçlanamayacağı vurgulandı. SPD üye si, eski AB Komiseri Günter Verheugen “Her türlü yaptırımın şüphelere değil gerçeklere dayalı olması gerektiği” vurgusu yaptı. Almanya’nın eski Dışişleri Bakanı, SPD’nin eski lideri Sigmar Gabriel, Verheugen’in yorumlarını “cesaret ve serinkanlılık örneği” olarak nitelendirdi. Öte yandan büyükelçi çekmek yoluyla yaptırım uygulayan ülkeler listesine Lüksemburg, Malta ve Slovakya da eklendi. Rusya Dışişleri’nden yapılan açıklamada ise saldırıda Britanya istihbaratının dahli olmadığını ispatlama çağrısı yapıldı; aksi halde Skripal olayını Rusya vatandaşına yönelik bir saldırı olarak değerlendireceklerinin altı çizildi. Sisi ve Mısır’ın sırları “Kahire Sırları/The Nile Hilton Incident” bu kış gördüğüm en sürükleyici filmlerden biriydi.  “Mısırlıların Fatih Akın’ı” diyebileceğimiz Mısır asıllı İsveçli yönetmen Tarık Salih tarafından yapılan film, gerçek bir cinayeti anlatıyor. Uluslararası medyada yıllar önce günlerce gündemde kalan konuyu hatırlıyorum... Suzanne Tamim isimli genç, alımlı bir Arap şarkıcı, Dubai’de bir otel odasında ölü bulunmuştu. Şok yaratan cinayeti, hâlâ o dönemde Mısır Devlet Başkanı olan Mübarek’in çevresinden Talat Mustafa adlı bir emlak kralının azmettirdiği anlaşılınca olay daha da büyümüş, skandala dönüşmüştü. “Tamim cinayeti”nde bir bestseller için gerekli her malzeme vardı; aşk, intikam, şan, şöhret, para, kirli siyaset ve derin devlet ilişkileri. Tarık Salih de işte öykünün bu potansiyelini görmüş ve perdeye aktarmış. Etkileyici hikâyeyi Dubai’den Kahire’ye taşıyarak köklerinin olduğu ülkenin siyasi içeriğine yerleştirmiş.    Cehennemin içyüzü Olaylar silsilesi, Nil Hilton Oteli’nde Arap Baharı arifesinde ünlü bir şarkıcının boğazı kesilmiş olarak bulunmasıyla başlıyor.   Sudanlı kaçak bir göçmen olan kat hizmetçisi Selva, o sırada koridorda. Birtakım bağırış çağırışların ardından odadan çıkan katili görüyor... Gerisi “tek görgü tanığı” olarak hayatı tehlikeye giren Selva’nın kaçışı ve olayı kovalayan rüşvetçi polis Nurettin’in serüveni hakkında. Selva ile Nurettin’in kaçışkovalamacası ardından tam bir Ortadoğu cehennemine savruluyoruz.  Mısırlıİsveçli yönetmenin, cinayet üzerine dayalı öykü kurgusu ne denli sağlamsa, ‘70’lerin neorealist filmlerini andıran “Mısır cehennemi tasvirleri” de o denli güçlü ve etkileyici. Salih’in kamerasıyla örneğin Kahire’nin yeni küresel evrenine dalıyoruz.   İş güvencelerinden yoksun kaçak göçmenlerin sahipsizliğini, Mısırlılar arasındaki uçurumları, güçlünün güçsüzü birer sinek gibi ezdiği cangılı, tepeye uzanan rüşvet piramidini, iktidarı kuşatan dokunulmazlık halkasını, “Reis”e çıkar ilişkisiyle bağlı olanların yargı üstündeki konumunu ve derin devletteki araçlarını.. yönetmen, baştan sona salt bir cinayet öyküsü gerilimi içinde anlatmış. Polis Nurettin’in “şüpheli emlak kralı” ile görüşmeye gittiği süper lüks siteler, örneğin bize Mısır’ın tüm çarpık toplum yapısını anlatıyor. Çölde yemyeşil golf sahaları ve özel güvenlik korumalarıyla çevrili yaşamların, ülkenin gerisiyle hiçbir ilgisi bulunmuyor. Maskaralığa dönüşen seçim Sisi Mısır’ının da şimdi işte bu “Kahire Sırları”nda anlatılan Mübarek Mısır’ından farkı yok.   Bilakis... Hafta başından bu yana üç gün süren son Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sayılıp dökülenlerden, Salih’in anlattığı tezatların misliyle büyüdüğünü anlıyoruz.      “Figüran” makamından Reis’in yandaşları arasından cımbızla seçilen göstermelik tek bir rakip adayın yer aldığı son Cumhurbaşkanlığı seçimindeki Mısır da, Salih’in naklettiği gibi tam, devasa bir şantiyeye dönüşmüş durumda. Mısır “Reis”inin tek bahsi, Ortadoğu’daki çok ülkede olduğu gibi “inşaat sektörü”. Halen Kahire’ye 70 km. uzaklıkta, bu itibarla mesela yeni bir idari başkent inşa ediliyor. İçinde ramazanda açılacak muazzam bir cami barındıran yeni mega kentte 663 hastane ve 40 bin odalı oteller bulunacakmış. 800 bin işçinin çalıştığı “çılgın proje”, 2019’da bütünüyle işlev kazanacakmış.   Mısır’da inşaatçılığın en faal dallarından biri de bu arada ne var ki “hapishane inşa etmek” olmuş.   Sisi’nin işbaşına geldiği 2014’ten bu yana tam 17 yeni hapishane inşa edilmiş ve boş kalmasın diye hemen içlerine 60 bin siyasi tutuklu doldurulmuş. 54 gazeteci de bu meyanda demir parmaklıkları boylamış... Hal böyle olunca seçimler baştan sona OHAL şartlarında, “Reis”in borazanı olan bir medyayla yapılıyor. Bu ortamda biricik sorun “katılım”ı yüksek tutmak. Sandıkların üç gün açık tutulmasının tek nedeni bu. Sandığa gitmeyenleri “hain” ilan etmekten, din adamlarından alınan “şeriata uygun” fetvalarına kadar.. “Reis” her yöntemle, seçmeni(!) oy kullanmaya zorluyor. Dünyanın “maskaralık” gözüyle baktığı, sonuçları önden belli “Sisi seçimi”nde katılım bir de istendiği gibi çıkmazsa, bu “meşruiyet şovu” zira boşa gitmiş olacak.  Kosova gerilimine AB el attı Sırbistan ile bu ülkeden 2008 yılında bağımsızlığını ilan eden Kosova arasında önceki gün patlak veren gözaltı ve sınır dışı geriliminde AB devreye girdi. Sırbistan’ın Kosova Ofisi Direktörü Marko Djuric’in, Mitroviça bölgesine izinsiz girdiği iddiasıyla Kosovalı yetkililerce sınır dışı edilmesi üzerine karşılıklı suçlamalar yükselmişti. Gerilimin ardından Belgrad’a giderek Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile görüşen AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini “AB, barışın iradeli bir yaklaşımla korunmasını bekliyor” ifadelerini kullandı. C MY B