Katalog

BULMACA Pazar 16 Aralık 2018 TASARIM: SERPİL ÜNAY 13 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Paris’te Son Tango”, “Son İmparator”, “Çölde Çay” gibi filmleriyle tanınan ve geçenlerde 77 yaşındayken ölen İtalyan sinema yönetmeni. 2 Eski Roma’da iki kat keten kumaştan yapılmış bir tür manto... Anadolu’nun büyük bölümünde tapınılan, bereket getirdiklerine ve gemicileri koruduklarına inanılan, Frigya kökenli bir grup tanrıya verilen ad... Başlıca, temel niteliğinde olan. 3 Araplarda, özellikle Mısır’da tefe verilen ad... Afrika’da yaşayan bir antilop... Polonya halkından olan kimse... Sarımsak, yumurta sarısı ve zeytinyağından oluşan soğuk sos... Orhan Pamuk’un “Kar” adlı romanının baş kişisi. 4 Sahip... Öykülerinin yanı sıra “Çıkrıklar Durunca”, “Düşkünler” gibi romanlarıyla da tanınmış yazarımız... Sürülmemiş, nadasa bırakılmış, ekilmemiş tarla. 5 Çuhadan yapılmış, dilimli bir başlık... Olumsuzluk belirten bir önek... Eski Yunan’da, masrafları ortaklaşa karşılanan dostlar arası yemek... Telefon sözü. 6 Çin’in Sinkiang bölgesinde bir göl... Hindistan’da paryalardan da aşağı sayılan ve “Dalitler, Dokunulmazlar” gibi adlar da verilen halk... Cezayir’de doğan ve Arap müziğiyle Batı müziğinin karışımı olan müzik türü... Bağışlama. 7 Denizin derinliğini ölçmek için. kullanılan araç... Doğal ve tarihsel özelliklerinden dolayı koruma altına alınan alan... İtalya’da bir kent. 8 Radyum elementinin simgesi... Miloş Forman’ın, “Bırak Güneş İçeri Girsin” adıyla da bilinen müzikal filmi... Karagöz ve ortaoyununda Ermeni tiplemesine verilen ad... Japon mutfağına özgü, çok acı ve yeşil renkli hardal. 9 Geleneksel Hawaii dansı... Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yaşayan bir halk... “Çıntar” da denen, yenilebilir bir mantar cinsi. Bu haftaki bulmaca ödülü Dünyayı Sarsan 10 Gün John Reed Yordam Kitap 2 ARALIK 2018 02.12.2018 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayım 1705 KAZANANLAR: F. Zeynep Şimşek, Ülsen Aral, AYDIN, İkrami Yazar, Erdeniz Yakut, Tomris lanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayan Emile Zola’nın İçimizdeki Hayvan (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: Yardımcı, ANKARA, Şükran Taşdemir, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 GAZİANTEP, Taner Dağkıran, ERZU 1 S ABAHAT T İ NA L İ KR E ZÜS RUM, Tevrat Pamuk, Devrim Ceyda 2 E P İ DEM İ SOB İ BOR DOĞU Koçer Bozca, SAMSUN, Kızıltan Ulukavak, Ercan Önder, İZMİR, Mecit Çenesiz, BARTIN, Ahmet Talu, MUĞLA, Esen Bahar Aslantepe, Puzant Yurtgülü, Fevzi Disanlı, Sükuti Çene, İSTAN 3 DONA T E L L O A R AGOZ NÜ L 4AŞ VE RKA AD NAK İ S A T 5T İ BER İ T İ KAF NENE SA 6V A T OM AMANO S T O Y G AN 7 E RK J URNA L L AK B ENG 8YE LVE E YM İ R LEPEÇ BA BUL, Kafiye Gürhan, ÇORUM, Gül 9 İ F A NA Y A B OM KA R AM E L ten Sezer, KOCAELİ, Türkan Samsun, 10 S Ü N E D O A N T İ M O N D E N İ KIRKLARELİ, Tamer Durmuş, Elif Gür 11 Ö Z M İ N N A R E SE DK ÇİY dal, MERSİN, Rukiye Telli, ADANA, Işık Aksoy, Gür Karasu, BURSA 12 R E F İ K A LA Pİ KAAT TE 13 N AKANAK RA S KOLN İ KOV 14 E M U TAŞ KAY OP Not: Bulmaca yanıtlarını bundan 15 K A N O D İ LEK E KO böyle aycin@cumhuriyet.com. 16 K A R N I Y A R I K EL tr veya (0212) 343 72 64 numaralı 17 B A A L V A L A E L T İ faksa gönderebilirsiniz. Posta ile 18 U R A N A N O M A L İ M gönderilen yanıtlar ise aynı adre 19 B O K S E R T O L E F E se gönderilmeye devam edecek. 20 U N A N G O S P O D A R 10 Hititlerin atası sayılan kral... Lenf düğümlerinin iltihaplanması... Satranca benzer bir strateji oyunu... Evropiyum elementinin simgesi. 11 Çölden esen rüzgâr... Düşük fiyatlı... Tatlı sularda yaşayan bir tür ringa balığı... Bir nota. 12 Sekiz kişi ya da çalgıdan oluşan müzik topluluğu... Eski Türklere özgü bir dövüş sporu... Ulaştırma. 13 “Yok” anlamında argo sözcük... Gerçek... Maddeci bir İslam öğretisi. 14 Kakao ve bisküviyle yapılan bir cins pasta... Bir nota... Nikel elementinin simgesi. 15 “Boşnak böreği” de denen ve kat kat açılmış yufkalar arasına çeşitli harçlar konarak hazırlanan bir börek... Bir şeyi elden ele vererek aktarma. 16 Notada durak işareti... “Bey” denen bir dişi arıyla kovandan çıkan arı topluluğu... Hırvatistan ile BosnaHersek’in sınırını çizen ırmak... “ tutulur gözlerinde / Kaçar ufuk / Bulanır gezegen” (Cemal Süreya). 17 Bir renk... Pedallı küçük motosiklet... Kekliğin boynundaki siyah halka. 18 Balıkçıların tuttukları balıkları içine attıkları sepet... Açı ölçmeye ya da çizmeye yarayan araç. 19 Bir peygamber... Peynirin sarı renkli suyu... Hindu tanrısal varlıkları içinde en yaygın olarak tapınılanlardan biri. 20 “Suna ”: Opera sanatçımız... Kendini beğenme, bencillik. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 “Usta Beni Öldürsene”, “Âdem’in Trenleri”, “Ben O Değilim” gibi filmleriyle tanınmış sinema yönetmenimiz... Osmanlılarda, akın ve savaşlarda ele geçirilen her beş tutsaktan birinin hükümdarın hakkı olarak ayrılması ya da devlete vergi olarak verilmesi. 2 Japonların yedi mutluluk tanrısından biri... Buhar banyosu... Eski Mısır inanışında kutsal sayılan boğa... Japonya’da etkin bir yanardağ. 3 Satrançta özel bir hareket.... Avcı ya da bekçi kulübesi... Sarı ya da kahverengi doğal hidratlı demir oksit... Sebze bahçesi. 4 Hollandalın plaka imi... Nâzım Hikmet’in bir oyunu... Sözleri çıkarılmış bir müzik parçasına şarkı söyleyerek eşlik etmeye ve bu iş için kullanılan aygıta verilen ad. 5 Denizde ağır cisimleri kaldır 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... maya yarayan vinçli tekne ya da duba... Çinko... Uyuşturucu bir maddenin kısa yazılışı. 6 Gemilerin mizana direğinin gerisindeki yelken... Önsöz, giriş... Kenya’daki yerli halkın beyaz azınlığa karşı ayaklanma hareketini yöneten gizli örgüt. 7 Tümör... Hz. Muhammed’e ilk vahyin indiği yer olan mağaranın bulunduğu dağ... 18831955 yılları arasında yaşayan ve özellikle ev ve sokak resimleriyle tanınan Fransız ressam... Bir nota. 8 “ atılır kalesinden / Hak saklasın belasından” (Köroğlu)... Kendisine güvenilen, sır verilen kimse... Bir kümes hayvanı... Derebeylik Japonya’sında en aşağı sınıfı oluşturan halk... Tropikal ülkelerde görülen, frengiye benzer bir hastalık. 9 Akdeniz’de, İspanya’ya bağlı turistik takımada... Bir peygamber... Tavlada “üç” sayısı... İspanya bisiklet turuna verilen ad. 10 Afyonkarahisar ilinde bir göl... Dilimize de çevrilen “Eva Luna”, “Ruhlar Evi”, “Aşktan ve Gölgeden” gibi kitaplarıyla tanınmış Şilili kadın yazar. 11 Osmanlılarda top döküm ustalarına verilen ad... Fasıla... Yapısına girdiği sözcüğe “üçlü, üç kez” anlamı katan yabancı önek. 12 Türkiye’nin plaka imi... Erden çavuşa kadar olan askerlere verilen ad... Doğu Karadeniz’de yetişen ve “likapa, avcıüzümü” gibi adlar da verilen bir tür yaban mersini... Eskiden İstanbul’da Köprü ile Adalar arasında deniz taşımacılığını üstlenen işletme. 13 Tuzlanmış ve deri tuluma bastırılmış peynir... Papalığın merkezi olan kilise devleti... İlkçağda Mısırlı kadın dansçılara verilen ad. 14 Romanya’nın para birimi... “ tutmuş söylemez olmuş / Ağızda dilleri gördüm” (Yunus Emre)... Bir cins sırık domatesi... Satrançta bir taş. 15 Eski Mısır ve Eski Yunan’da, sürekli kendisini yutup yine kendisinden doğan simgesel yılan... Afrika’da bir ülke. 16 ABD’de, ilk atom bombası denemesinin yapıldığı yer. 17 Yapılmasında sakınca olmayan... Basık, loş ve nemli yer... Ortaçağda Avrupa’da egemen sınıf içinde toplanan bir ödenti. 18 Duman lekesi... Lantan elementinin simgesi... Ettore Scola’nın bir filmi... Bir nota. 19 Samsun’un Bafra ilçesinde 18 şelalenin ortak adı... Altay samanlığında gök tanrı Ülgen’e verilen ad. 20 Mezar taşlarından korkma... İspanyolların sevinç ünlemi. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail. com Löve Çalmak Geçen Haftaki Problemin Çözümü imp KG zonda ¦ R1064 ¦ A64 ¦ 82 ¦ AR105 ¦ D52 ¦ R83 ¦ RDV3 ¦ DV6 Batı Kuzey Doğu Güney 1¦ Pas Pas 1SA* Pas 3SA Herkes Pas *Uyandırma (balancing) Sanzatusu:1115 puan Atak ¦D. Ortağınıza bravo! 14 puanına rağmen konuşmamış, sizden gelebilecek 2¦ cevabına hazır olmadığından kontr atmamış ve şimdi 14 puanı açtı size. Hadi siz de oyunu yapın artık... Analiz: Trefl ve körden altı hazır lövemiz var ve pikle karodan potansiyel lövelerimiz. Varsayalım ki atağı alıp Ası çıkarmak üzere karo Ruayı oynadınız, Batı alıp son kör durdurucunuzu yıkacak, siz de dokuzuncu el için pik oynadığınızda hemen Ası girip sağladığı üç körünü çekerek sizi batıracak. Çözüm: Atağı elden alın ve karo 3’lüyü oynayın! Durun, durun şaka yaptık, fakat inanın ki atağı alıp karo Rua oynamaktan daha iyi bir oyun. Tabii küçük karo oynayıp başarılı olmak da zayıf olasılık, orijinal elde neredeyse işe yarıyor olsa bile. Öyleyse geriye tek seçenek kalıyor, piklerin üzerine oynamak. Atağı elden alıp Ruaya doğru pik oynuyoruz. Bu en önemli hamle, bundan sonrakiler ayrıntı. Pik Ruamız kazanırsa yedinci lövemizi aldık, şimdi piki bırakıyoruz ve ¦Asını çıkarıp iki karo lövesi sağlamaya oynuyoruz. Bize sorun yaratacak durum Batının hemen Ası girip kör dönmesi olacaktır. Asla alıp önce trefleri çekip elden kör veya küçük karoyu atıyoruz ve pik Dama geliyoruz, eğer Vale düştüyse ne âlâ, düşmediyse ve Doğu ikinci köre uymuşsa Batının en yüksek olasılıklı dağılımı 5332’dir ve kalan 12 puanın hepsi ondadır, üçüncü turda Vale pik görünecektir; eğer Doğunun körü tek çıkmışsa ve Batı üçüncü pike uymuşsa pikte 33 dağılıma oynayıp Ruayı koyarız. Çünkü 4¦5¦22 el ve 11 puanla açmak rebid sorunu yüzünden iyi değil, çünkü genellikle herkes forsing 1SA oynuyor ve 1¦1SA’den sonra kalan seçenekler ya 5’li körü tekrarlamak ya da 2’li trefli söylemek. Tabii aynı sorunlar 12 puanla açınca da var. Bu yüzden bazı çiftler 1¦’e 1¦’i forsing SA yerine oynuyor, (En fazla dört pik var demek.) buna açan 4¦5¦ majörle 1SA diyor ve 45 majörünü anlatmış oluyor. Bu yöntemde 1¦’e 1SA ise 5+ pik gösteriyor. Açanın piki üçlü ise hemen fit bulunuyor. Problemde “Hadi siz de oyunu yapın artık!” şeklinde bir ifade kullanınca oyunun %100 yapılabildiği gibi bir izlenim vermişiz, gelen yanıtlarda sağda 4lü ¦Vale varsa oyunun yapılamayacağı yönündeydi; evet doğru. Biz de en iyi oyunuzu oynayın demek istemiştik. İşte diğer eller: ¦ AV9 ¦ DV1072 ¦ A4 ¦ 943 ¦ 873 ¦ 95 ¦ 109765 ¦ 872 Gezgin bu kez faka basıyor Daha önce Gezgin’in bir 3SA elini vermiştik ve yaparı ol mayan kontratı tabii ki savunmanın yardımıyla yaptı ğını görmüş ve el oynanırken hissettiklerini dinlemiştik. Gezgin “Bu kez de savunmanın hata(!) ile beni batırdığı bir el anlatayım.” dedi, dinleyelim: “Yine ikili oynuyoruz, iki taraf da zonsuz, elim: ¦A72 ¦D73 ¦R8753 ¦D4 Ortak birinciden 1¦ açtı, sağım 1¦ ile araya girdi. Zon yapma olasılığımız şüpheli olduğu için kontrlu iki batı rıp 300 almak amacıyla ceza pasına yattım, bazı oyuncu lar 23SA demeyi yeğleyebilirler. Zaten solum 1¦ deyin ce bu olasılık ortadan kalktı, ortak da 2¦ dedi. Sağımdan şimdi 2¦ geldi! 1¦’yu kontrlu oynamaya niyetlenmiştim fakat şimdi kontrlu 2¦ kârlı olmayacağına karar verdim, rakip yine 300 verebilirdi fakat ortağın 2¦ demesi löve potansiyelimizi artırdı, elimdeki ¦ Damı çok kıymetlen di ve altı trefl lövesi ile 3SA yapabiliriz diye 3SA’ya sıçra dım. Atak ¦9’lu, yer açıldı:” imp ¦ 98 KG zonda ¦ RV6 ¦ V4 ¦ AR10863 ¦ A72 ¦ D73 ¦ R8753 ¦ D4 “Yerden Valeyi koydum, Doğudan Dam, Rua ile alıp kör oynadım ve Batı küçük verince yerden Ruayı koydum. Doğu Asla aldı ve ¦Valeyi döndü, Asla alsam trefler çalışıyorsa dokuz elim hazır, tehlike yok diye bıraktım, çünkü Doğu en fazla iki karo alabiliyordu. Doğu şimdi ¦6lı pikle devam etti. Nasılsa Batıda karo yok, boşlayayım da tüm dağılımı göreyim dedim, belki ¦Valeye empas atmak gerekebilir, elleri sayayım diye; 7’liyi Batı 10’lu ile aldı ve şapkasından çıkardığı (!) ¦2’liyi masanın üzerine koydu. Doğu As ve 10’lu karoyu tahsil etti, bir içeri.” İşte savunmanın dağılımı: ¦ RD1075 ¦ V63 ¦ 1095 ¦ A842 ¦ 92 ¦ AD104 ¦ V72 ¦ 95 Haftanın Problemi imp herkes zonda ¦ A43 ¦ 32 ¦ 65 ¦ RD7654 ¦ RD5 ¦ AR84 ¦ A1098 ¦ 32 Batı Kuzey Doğu Güney 1¦ 1SA Pas 3SA... Kuzey trefl transferinden geçip 3SA diyebilirdi, fakat direk söylemeyi tercih etti. Atak ¦V. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ Zekâ GM SUAT ATALIK suata@hotmail. com Makedonya’nın başkenti Üsküp’de yapılan Avrupa Rapid Şampiyonasında ilk sıraları şu satranççılar paylaştı: 14) GM Valeri Popov, GM Andrey Yesipenko,GM Vahap Şanal, GM Luca Moroni 13 turda 10,5 puan.Eşitlik bozma kriterleri neticesinde Avrupa Hızlı Satranç 3.sü ilan edilen Vahap Şanal’ın bu kez aynı yerde yapılan ve Rus Vladislav Artemyev’in 22 oyunda 18.5 puan toplayarak tek başına birinci olduğu Avrupa Yıldırım Şampiyonasından bir oyunu: GM Zoran Yovanoviç (2518)GM Vahap Şanal (2590), Üsküp (Blitz) 2018, Açık İspanyol Savunması 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 a6 4.Fa4 Af6 5.00 (Çok uzun teorik varyantlarıyla tekrar popüler olan Açık İspanyoldan kaçma yollarından 5.d3 de bugünlerin tercihi.) Ae4 6.d4 b5 7.Fb3 d5 8.de5 Fe6 9.Ve2 Fe7 10.Kd1 Ac5!? (Siyahlara eşitlik getirmesine en çok yaklaştığına inanılan 10...00 11.c4! bc4 12.Fc4 Fc5 13.Fe3 Fe3 14.Ve3 Vb8! devamyoludur. Nova Goritsa 2003’de Ukraynalı GM Goloşçapov’a karşı bu varyanta Siyahla girdiğimde, gelen teorik eşitlik beni rahatsız etmişti.) Şanal’ın başvurduğu devamyolu blitz ve rapide daha uygun zira ağır partide 11.Fd5! Fd5 12.Ac3 Fc4 13.Kd8 Kd8 14.Ve3 b4 15.b3 Fe6 16.Ae4 Kd1 17.Ae1 Ad4 18.Fb2 Ac2 19.Ve2 Ka1 20.Fa1 Aa1 21.Ac5 Fc5 22.Ad3 Fb6 23.Ab4 00 sonrası düşecek Atla Beyazın daha iyi kaldığı 1950’lerden beri bilinir.11.c4?! Ab3 (11... d4 12.cb5 d3) 12.ab3 b4 13.Abd2 Vc8?! (Açık İspanyolda d hattında Vezirin açmazda kalmasından korkmamak lazım.13...00 14.Af1 Vd7) 14.cd5? (14.Af1! dc4 15.Ve4! Fd7 16.Fg5! çok güçlü bir atak başlatırdı.) Fd5 15.Ac4 Ve6 16.Vd3 Kd8 (Siyah üstün.) 17.Ff4 00 18.Ve2 a5 19.Kdc1 Vg4 20.Fg3 Ff3 21.Vf3 Vf3 22.gf3 Ad4 23.Kd1 Ab3 24.Kab1 a4 25.f4 Kd1 26.Kd1 a3 27.ba3 ba3 28.Aa3 Fa3 29.Kd3 Kb8 30.f5 Ff8 31.e6 fe6 32.fe6 Ac5 33.Ke3 Fd6 Beyaz terk eder. 01 Avrupa Rapid Şampiyonasından rapid kelimesini silip unvan oluşturmak zekice mi bilemem ama haberden, kitap yazmaya kadar zekânın gerekliliği ortada.Hangi şampiyonada ne derece alınmış anlamanın imkânsız olduğu yazılar, içinde satranç hariç her şeyin olduğu kitapları alan topluma hitap ediyor. Televizyon röportajında karşısında en az 10 kez satranç kelimesini yanlış telaffuz edene kitabının reklamı yapılsın diye tahammül edenden tutun da her söyleşisi esnasında çekilen resimleri prizmasız basılınca önünde poz verdiği tahtanın soluna hep beyaz kare düşen federasyon başkanına dek medyatik bir yelpaze oluştu. İçerde ‘Satranç zekilerin sporu değil’ gibi manasız yazılar çıkarken, dünya yapay zekânın timsali Alphazero’nun yeni maçını konuşmakta. Bilindiği üzere 2017’deki ilk AlphazeroStockfish maçı 100 oyun üzerindendi ve yapay zekanın dünyanın en iyi satranç motoru karşısındaki performansı (+28,=72,0) büyüleyiciydi.Bu yıl 1000 oyun üzerinden yapılan maçta daha değişik bir performans (+155,=839,6) gözlendi.Aradaki fark yapay zekânın mağlubiyeti de tatması olarak düşünüldüğünde bunu getirenin ikinci maçta Stockfish’in ‘Açılış Kitabı’ modülünün devre dışı bırakılmamasıydı. Başka bir deyişle konumları uzun vadede işin nereye varacağını irdeleyebilerek değerlendiren yapay zekâ, birkaç oyunda, elde etmiş olduğu açılış avantajını inanılmaz hesap kapasitesiyle taktik olarak cezalandıran satranç programına kaybetmek durumunda kaldı: Stockfish8Alpha0, Maç (3.23) 2018, Fransız Savunması, AlekhineChatard Gambiti 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Ac3 Af6 4.Fg5 Fe7 5.e5 Afd7 6.h4!? Fg5!? (Yapay zekâ gambiti kabul ediyor.) 7.hg5 Vg5 8.Ah3 (Son zamanda 8.Vd3!? Af8 9.Ah3 Vh4! 10.g3 Ve7 11.Af4 Ac6 12.Ah5 Kg8 daha popülerdi. Siyahın bu varyantta Vg3’e izin vermemesi şart.) Ve7 9.Vg4 g6?! (9...f5! 10.Vh5 Vf7 11.Vf7 Şf7 12.Ag5 Şe7 ile eri geri vermek daha doğru olabilir.) 10.Ag5 h6 11.000 Ac6 12.Ab5 Ab6? (Teorik hata!12...Af8! 13.c4! a6 14.Ac3 Fd7 15.Vg3 dc4 16.d5 Vg5! 17.Vg5 hg5 18.Kh8 Ae5 19.Ae4 Şe7 bilinen kalite fedası.) 13.Kd3! h5 14.Kf3 a6Yenilik (14...Kf8 15.Vg3 taktik 16.Ad6!! cd6 17.ed6 Vd7 (17...Vd8 18.Af7!) 18.Ah7 fikrini hazırlar.) 15.Vg3 Ad8 16.Ac3 Ad7 17.Fd3 Af8 18.Kh4 Kg8 Yapay zekânın savunma planı tuttu ve Siyah bütün zayıflıklarını korudu. b6 ve Fb7 oynayacak vakit olsaydı...19.Fc4!! (Tehdit 20.Fd5! iken 19...dc4 20.d5! sonrası fikir 21.Ace4 Ad7 22.d6 ve d5 sağlamlaştırılırsa 19...c6 20.Ace4! de4 21.Ae4 Ad7 22.Kh5! açılan d6 karesinden de yararlanır.) Vd7 20.Ace4! de4 21.Ae4 Ah7 22.Kh5 Siyah terk eder. 10 C MY B