Katalog

KievBudapeşte hattında diplomatik gerilim Ukrayna, Macar azınlıklara yasadışı pa sak olduğuna işaret etti. Macaristan’dan saport çıkartmakla suçladığı Macaris bu adıma, Ukrayna’nın Budapeşte kontan konsolosunun ülkeden ayrılmasını solosunun ülkeden ayrılması kararıyla DUNYA istedi. Kiev, konsolosun görevini kötüye misilleme geldi. Macaristan, Rusya ile kullandığını savunarak Ukrayna yasa krizdeki Ukrayna’nın AB ve NATO ile ları çerçevesinde çifte vatandaşlığın ya yakınlaşma adımlarına karşı tutumda. Cuma 5 Ekim 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: DOĞAN ERGÜN TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 7 Çatışmayla geçen 7 yılın büyük bir yıkıma neden olduğu Suriye yaralarını sarmaya çalışıyor. Şam’da 29 ülkeden 270 şirketin katıldığı yeniden yapılandırma fuarı bu hafta başladı. Şam’a Körfez ilgisi Suriye Devlet Başkanı Esad, Kuveyt basınına verdiği demeçte, ‘Arap ülkeleriyle yıllar süren gerilimin ardından karşılıklı temel anlayışa vardıklarını’ söyledi Türkiye ile Rusya arasında sağlanan İdlib uzlaşısıyla sahadaki tansiyonun azaldığı, gözlerin diplomatik temaslar ve siyasi çözüm arayışlarına çevrildi ‘ANAYASA KOMİTESİNE ODAKLANDIK’ TRT World Forum’un dünkü oturumlarında Suriye ve İdlib gündemleri de ele alındı. “Bölgesel Aktörler ve Ortadoğu’da Değişen Güvenlik Denklemi” başlıklı oturumda Mistura zamanlama olarak da ekim, kasım aylarına işaret etti. Forumda konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, İdlib uzlaşısıyla siyasi çözüm için “yeni bir ği Suriye’nin Devlet Başkanı konuşan Birleşmiş Milletler Suriye pencerenin açıldığını” vurguladı. Beşşar Esad, Arap ülkeleriyle Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Forumun ardından anayasa komi ilişkilerine dair dikkat çekici değerlendirmelerde bulundu. Suriye’de çatışmaların başladığı 2011 yılından bu yana Ankara ve Moskova arasındaki İdlib uzlaşısının desteklenmesi gerektiğini belirtti, güncel olarak siyasi çözüm arayışının önem kazandığını kaydetti. “Şimdi tek bir alana odak tesi çalışmaları hakkında Mistura ile görüşeceğini belirten Çavuşoğlu, komitenin oluşumuna ilişkin bazı ülkelerin dengeyi Şam lehine çevirmeye çalıştıklarını belirterek “İşler ilk kez Körfez medyasına de Mistura lanıyoruz, anayasa komitesi” diyen böyle yürümez” ifadelerini kullandı. meç veren Esad, Arap ülkele riyle yıllar süren gerilimin ar Bahreyn’le “Bu Suriyeli kardeşimle ilk gö konuştu. El Halife, Suriye’ye dından “karşılıklı temel bir anlayışa” vardıklarını söyledi. Misyon görüşmeleri Bir dönem cihatçılara verilen desteğin finans merkezi olarak NATO raporlarında yer bulan Kuveyt’in Şahid adlı gazetesine konuşan Esad, Arap ve Batılı ülkelerden temsilcilerin Suriye’yi ziyaret etmeye başladığını, diplomatik misyonların yeniden açılması için görüş yakınlaşma ŞamKörfez ilişkilerine dair dikkat çekici bir gelişme de Suriye ve Bahreyn Dışişleri Bakanları arasında yaşandı. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu çerçevesinde New York’ta Suriyeli mevkidaşı Velid Muallim’le bir araya gelen Bahreyn Dışişleri Bakanı Halid bin Ahmed el Halife, rüşmemiz değil, daha öncekiler kameralar önünde değildi” dedi. Kucaklaşma görüntülerinin yaşandığı görüşmeye ilişkin görüşlerini aktaran Bahreynli Bakan, “Suriye hükümeti Suriye’nin hükümetidir, anlaşamasak bile devletlerle birlikte çalışırız ama o devletleri yıkmakla uğraşanlarla birlikte çalışmayız” şeklinde siyasi çözüm sürecinde rol almak için Arap ülkelerinin ciddi çaba içinde olduğunu da sözlerine ekledi. Arap ülkeleri ve özel olarak Körfez’in petrol zengini krallıklarının, savaş boyunca Şam’ın hem dış politikada izole edilmesi hem de cihatçı yapılanmaların güçlenmesinde önemli rol oynadığı haberleri sıklıklı gündeme yansıdı. 22 ülkeden oluşan Arap Birliği 2011’de ‘HTŞ çıkacak’ iddiasıme yaptıklarını söyledi. Röpor tajda Kuveyt liderliğinden run çözücü” sözleriyle övgüyle bahseden Esad ülkesinde savaşın çok “so Şam’ın yakın müttefiki Moskova’dan Suriye’ye ilişkin ça tışmasızlığı vurgulayan mesajlar geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ön ceki gün Ankara’yla varılan İdlib’de silahsızlan lmkkibioasnikçiulaişnşhutl“uıAam.nsRdukuaehsragiDliehfışrlaeeirşrekdleskeirâzint”dbyşeaeapzSkıullianrridyıneeın’duezlaSuriyaelı’rntkiaennnöürvSygeueüBlutilAğdeiiErneA,icrvaiaeshbrkadiıstiyçkaı şıyı desteklediğini açıkladı. Öte yandan, leri iddia edi yakında biteceği gö dırılmış bölge oluşturma uzlaşısı için “Türk part Suriye’nin El Vatan ve Rus Kommersant gaze len destek rüşünü de sözlerine ekledi. nerlerimizle dayanışma içinde çalışıyoruz, onların da militanların bu bölgeden çıkarılması konusunda katkıda bulunduklarını görüyoruz” dedi. Putin, İd teleri Nusra bağlantılı Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) İdlib’de kurulması planlanan silahsızlandırılmış bölgeden çıkmayı kabul ettiğini yazdı. le gündeme geldi. Trump sınır tanımıyor Tahran’da gövde gösterisi İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Tahran’a yönelik baskısını artıran ABD’ye çıkışlarını sürdürüyor. Başkent Tahran’da stadyumda Devrim Muhafızları, Besiçler’den (gönüllü milis gücü) on binlerce kişinin katıldığı etkinlikte konuşan Hamaney, ülkenin yanı sıra küresel çapta son derece hassas bir süreçten geçildiğini belirtti. Washington’ın uluslararası nükleer uzlaşıdan çekilmesine, yaptırım kararlarına sert tepki gösterdi, “ABD’nin Lübnan, Suriye ve Irak’ta yenildiğini, onu yeni yenilgilerin beklediğini” de savundu. “Ekonomimiz ambargoları yenebilir, ABD İran’dan bir tokat daha yiyecektir” ifadesini kullandı. Ürdün’e 1 milyar Ekonomik krizle boğuşan Ürdün’e, Suudi ArabistanKuveytBirleşik Arap Emirlikleri daha önceden vaat ettikleri mali yardım için düğmeye bastı. 2.5 milyar dolarlık destek paketi çerçevesinde Ürdün Merkez Bankası’na 1 milyar dolar yatırıldığı dün gündeme yansıdı. Ürdün ekonomik krize yönelik geçen aylarda kitlesel protestolarla sarsılmıştı. Washington’ın müttefikleri Körfez ülkelerinden yardım adımı, gözlerin ABD’nin tepkilerin merkezindeki Ortadoğu barış planı çerçevesindeki “Yüzyılın Anlaşması”nı açıklamaya hazırlandığı bir dönemde gelmişti. Washington, İran kararının ardından uyuşmazlıkları Uluslararası Adalet Divanı’na taşıyan protokolden çekileceğini duyurdu ABD’de Donald Trump yönetimi, kendisi ve İsrail’le ilgili dosyalar nedeniyle işbirliğini kestiği Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin ardından, uluslararası hukukta bağlayıcılığı bulunan bir anlaşmadan daha çekileceğini duyurdu. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Birleşmiş Milletler’in en yüksek yargı organı olan Uluslararası Adalet Divanı’nı (UAD) “politize ve etkisiz” olmakla suçlarken devletlerarası diplomatik ilişkileri düzenleyen Viyana Konvansiyonu’nun, uyuşmazlıkların UAD’ye taşınmasına olanak tanıyan “Ek Protokol” bölümünden çekildiklerini açıkladı. Bolton, kararın Trump’ın talimatıyla ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’ni Tel Aviv’den Kudüs’e taşıması sonrası Filistin’in ABD’ye dava açması sonrası alındığının altını çizerken açıklamanın UAD’nin önceki gün Tahran lehine verdiği kararın ardından gelmesi dikkat çekti. UAD, Washington’ın Tahran’a “ilaç ve tıbbi malzeme, gıda ve tarımsal ürünler ile uçak parçaları” ithal edilmesinin önündeki bütün engelleri kaldırması yönünde karar aldığını açıklamıştı. Trump yönetimi, İran ile 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından Tahran’a yaptırım kartı çıkarmıştı. İsrail’in yıkım tehdidi altındaki Bedevi köyü Han el Ahmer’de çocuklar, Merkel’e çağrıda bulundu, “okulumu kurtar” pankartı taşıdı. Netanyahu Merkel: Nükleer Merkel İran’a izin vermeyiz Almanya Başbakanı Angela Merkel, geleneksel yıllık ziyaret çerçevesinde gittiği İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu ile bir araya geldi. İsrailFilistin sorunu, ABDİran krizi gibi jeopolitik konuların da ele alındığı görüşmede, işgal altındaki Filistin topraklarında inşa edilen Yahudi yerleşimleriyle, İran ile imzalanan nükleer anlaşmanın da gündeme geldiği belirtildi. Merkel, Netanyahu’yla görüşmesinin ardından düzenlenen ikili basın toplantısında İran’ın Suriye’deki varlığı na ilişkin İsrail’le görüş birliği içinde olduklarını söyledi. “İran’ın nükleer silah elde etmesinin engellenmesi gerektiği konusunda İsrail ile mutabıkız. İran güçlerinin olmadığı bir bölge istiyoruz. Dolayısıyla İran güçleri Suriye’den çekilmeli” diye konuştu. Diğer yandan, Almanya Başbakanı’nın ziyareti sürerken önceki gün İsrail askerlerinin Gazze’deki Erez sınır kapısı önünde Filistinlilerin düzenlediği protestolara ateş açması sonucu 15 yaşındaki bir çocuğun yaşamını yitirdiği haberleri gündeme düştü. BATIMOSKOVA KRİZİNDE YENİ PERDE Rusya’ya ‘siber saldırı’ suçlaması Eski Rus çifte ajan Sergey Skripal’in Hollanda istihbarat şefi Onno İngiltere’nin Salisbury kentinde zehirlenmesi olayının ardından BatıMoskova hattında patlak ve Eichelsheim, ajanlıkla suçlanan Rus vatandaşlarının sınır dışı edildiklerini basın toplantısıyla duyurdu. ren kriz yeniden alev leniyor. İngiltere, Hollanda’dan Rus is tihbaratına siber sal dırı ve ajanlık suçla maları yöneltildi. İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, dün yaptığı açıkla ABD yeni mada, İngiliz Ulusal Siber Güvenlik Merkezi’nin Rus askeri soruşturma açtı istihbarat örgütü GRU’nun, Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) Ukrayna ulaşım ağı ve 2016’daki ABD başkanlık seçimlerine siber saldırı düzenlediğini tespit ettiğini ifade etti. İngiliz Bakan bu saldırıların Vladimir Putin liderliğindeki Kremlin’in ABD’de 2016 Başkanlık seçimlerine müdahele ettiği iddialarının merkezindeki Rusya’ya bir suçlama da Washington’dan geldi. ABD Adalet Bakanlığı, Rus askeri istihbaratı GRU için çalıştıkları savunulan 7 ki bilgisi ve rızası dahilinde gerçekleştirildiğini belirtti. Hollanda ise Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’ne (KSYÖ) siber saldırı düzenlediğinden ve Moskova adına ajan şi hakkında, Dünya Dopingle Mücadele Ajansı’nın (WADA) ve ismi belirtilmeyen diğer kurumların sistemini hack’lemek suçundan soruşturulma açıldığını duyurdu. ABD Savunma Baka lık yaptığından şüphelenilen nı Jim Mattis ise WADA ve 4 Rusya vatandaşının sınır dışı edildiğini duyurdu. Hollanda Savunma Bakanı Ank Bijleveld, dün düzenlediği basın top KSYÖ’yü hack’leme girişimi nedeniyle Rusya’dan hesap sorulması gerektiğini dile getirdi. lantısında, nisan ayında sınır dışı edilen bu kişilerin merke Rusya’nın eylemleriyle “so zi Lahey’de olan KSYÖ’nün wifi rumlu devlet davranışı yönün ağına girmeye çalışırken yaka de verdiği uluslararası taahhüt landıklarını belirtti. OPCW, es leri ihlal ettiğini” savundu. NA ki Rus çifte ajan Skripal ve kı TO Genel Sekreteri Jens Stol zının mart ayında Salisbury’de tenberg de, “Rusya, umarsız Noviçok sinir gazıyla zehirlen davranışlarına son vermeli” de mesi olayına ilişkin soruşturma di. Avrupa Birliği Komisyonu da rol almıştı. Olaydan Rusya’yı Başkanı JeanClaude Juncker, sorumlu tutan birçok Avrupa ül “Rusya’nın saldırgan tutumunu kesi ve ABD, Rus diplomatları kınadıklarını” ifade etti. sınır dışı ederek diplomatik kri Moskova’dan bu iddialara ya zin fitilini ateşlemişti. nıt ise sert oldu. Rusya Dışiş Zaharova: Hayal ürünü leri Bakanlığı’ndan bir yetkili, Hollanda’nın iddialarını “gülünç” olarak değerlendirdi. Ba Rusya’ya suçlamaların ardın kanlık Sözcüsü Maria Zaharova dan Batı hattından Moskova’ya da Londra’nın suçlamalarının, tepkiler gecikmedi. Avustral “oldukça zengin bir hayal gücü ya Başbakanı Scott Morrison nün ürünü olduğunu” söyledi. Kurz’dan Putin’e enerji desteği geldi ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa’yla Rusya arasındaki enerji alanındaki işbirliğine her fırsatta karşı çıkarken Viyana ile Moskova arasında kritik bir anlaşma imzalandı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz’un önceki gün St. Petersburg’da gerçekleşen buluşmasında Rus Gazprom ve Avusturyalı OMV şirketlerinin Batı Sibirya’daki Urengoy gaz sahasını geliştirme faaliyetlerini ortak bir şekilde sürdürmeleri için anlaşma imzalandığı duyuruldu. Ortak basın toplantısında Rus gazının Avrupa’ya taşınmasını içeren, ABD yönetimi tarafından tartışmaya açılan Kuzey Akımı 2 gaz projesi de gündeme geldi. Kurz, projeyi desteklediklerini söylerken Putin ise “Avrupa’nın Bulgaristan’ın Güney Akımı projesinde yaptığı gibi Kuzey Akımı 2’nin inşasından vazgeçmemesini umduğunu” belirtti. Almanya’nın inşasına ortak olduğu proje kapsamında Rusya’dan Avrupa’ya yılda 55 milyar metreküp gaz sevkıyatı yapılması planlanıyor. Akademisyenlerden Kavanaugh’a isyan ABD Başkanı Donald Trump’ın Yüksek Mah nin ardından bir mektup kaleme alan akademisyenler, yar keme üyeliğine aday gösterdi gıcın “bu göreve gelmek için ği Brett Kavanaugh’a, ülkede hu gerekli tarafsızlığa sahip olma kuk alanında çalışma yürüten dığını” belirtti. binden fazla akademisyenden Öte yandan, Kavanugh hakkın itiraz yükseldi. ABD başkanla daki iddialarla ilgili araştırma rının görevdeyken yargılanma yürüten FBI’ın raporunu Beyaz maları gerektiği yönündeki gö Saray’a sunduğu bildirildi. Beyaz rüşleri ve kürtaj karşıtlığı gibi Saray yetkilileri, Kavanugh’un muhafazakâr özellikleriyle tar Yüksek Mahkeme üyeliğinin tışma yaratan yargıç Kavanaugh Senato’da onaylanacağını düşün hakkında üç düklerini söy kadın tarafın ledi. FBI raporu dan da cinsel kendilerine de taciz iddiaları iletilen Adalet bulunuyor. Komitesi’nin Kavanaugh’un Demokrat üye kendisi hakkın leri ise araştır daki taciz suç manın oldukça lamalarına kar kısıtlı bir çer şı Senato’nun çevede yapıl Adalet dığının görül Komitesi’ne Kadın hakları örgütlerinin Kavanaugh düğüne dikkat verdiği ifade karşıtı eylemleri sürüyor. çekti. C MY B