Katalog

BerlinTahran diplomat krizi Almanya’da bir mahkeme, Fransa’nın başkenti Paris’te geçen temmuzda düzenlenen Tahran muhaliflerinin mitingine saldırı planı şüphesiyle Asc DUNYA haffenburg kentinde gözaltına alınan İranlı diplomat Assadollah Assadi’nin Belçika’ya iadesine onay verdi. Belçika, İran kökenli bir çiftin yanlarında patlayıcı maddeyle bulunarak gözaltına alınmasının ardından olayla bağlantısı olduğu iddia edilen Assadi hakkında tutuklama ve iade talebinde bulunmuştu. Öte yandan İran’da mali suçlarla mücadele için kurulan özel mahkemenin üç kişiyi “yolsuzluktan idama mahkum ettiği” duyuruldu. İran’danSalı2Ekim2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE gövde TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Tahran, Ahvaz’da düzenlenen saldırıya misilleme olarak Suriye’de Fırat’ın doğusunu vurdu. Füzelerin hedefi ABD’nin de etkin olduğu Deyr ez Zor’a bağlı IŞİD kontrolündeki Hacin. gösterisi 7 Ahvaz kentinde 22 Eylül’de bir askeri geçit törenine düzenlenen, 25 kişinin yaşamını yitirdiği saldırının ardından “unutulmaz ve ölümcül bir intikam” yemini eden İran Devrim Muhafızları önceki gece SuriyeIrak sınırındaki militanları hedef aldı. “Muharrem saldırısı” ismi verilen operasyon, Tahran’ın saldırıdan sorumlu tuttuğu cephelerden biri olan ABD’nin de etkin olduğu Suriye’nin stratejik Deyr ez Zor bölgesine gerçekleşti. İran Devrim Muhafızları, füze saldırısının ardından, “Ahvaz’daki terör saldırısından sorumlu olanların Fırat’ın doğusundaki merkezleri balistik füzelerle vuruldu” açıklaması yaptı. “Ahvaz’daki saldırıyı gerçekleştiren, ABD ve Suriye’nin doğusundaki bölgesel güçlerin desteklediği tekfir teröristlerin birçoğunun öldü bağlı Ebu Kemal ilçesinde IŞİD’in müştü. Saldırıyı hem IŞİD hem de rüldüğü ya da yaralandığı” belirtildi. kontrolündeki Hacin kasabasının vu İran’da faaliyet gösteren Arap ay Ölüm mesajlı füzeler... rulduğunu” kaydetti. Ankara’nın terör örgütü olarak gördüğü, ABD des rılıkçı grup El Ahvaziye üstlenmişti. Tahran, Ahvaz saldırısını gerçek Fars Haber Ajansı’na göre, ye tekli YPG’nin ana omurgasını oluş leştirenlerin ABD, Suudi Arabistan rel saatle 02.00’da İran’ın Irak sını turduğu Suriye Demokratik Güçleri ve BAE tarafından finanse edildiği rındaki Kermanşah kentinden atı (SDG), geçen ay Hacin’de IŞİD’e kar ni duyurmuş, bu ülkeler ise iddiala lan altı füze, 750 km. menzilli “Zül şı operasyon başlatmıştı. rı reddetmişti. İran Devrim Muha fikar” ve 800 km. menzilli “Kıyam”. İ?ran’ın güneybatısındaki Huzistan fızları, geçen yıl haziran ayında İran Füzelerin ardından İnsansız Hava eyaletine bağlı Ahvaz’da İranIrak Meclisi’nde ve Humeyni Türbesi’nde Araçları’yla da bombardıman yapıl savaşının 38. yılı anma törenleri çer düzenlenen, IŞİD’in üstlendiği sal dığı gündeme yansıdı. çevesinde gerçekleştirilen askeri ge dırılara karşılık olarak, Deyr ez Ajans tarafından yayımlanan bir çidi hedef alan saldırıda 25 kişi öl Zor’daki IŞİD hedeflerini vurmuştu. videoda füzelerden birinin üzerindeki “Suud ailesine, Çavuşoğlu Le Drian Irak sınırına hâkim Deyr ez Zor, zengin enerji kaynaklarına sahip. ABD’ye, İsrail’e ölüm” ifadeleri ise dikkat çekti. buluştu ABD’nin bölgede yeni askeri üs inşa ettiği savunuluyor. Kimi yorum Londra merkezli, mu Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun ön da, İran’ın saldırıyla kendisine karşı haliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, “Deyr ez Zor’a ceki gün Berlin’den Paris’e geçtiği bildirildi. Çavuşoğlu’nun Fransız mevkidaşı JeanYves Le Drian ile bir araya geldiği görüşmede, başta Suriye olmak üzere bölgesel meseleler, ikili ilişkilerin ele alındığı kaydedildi. baskıyı artıran, Suriye’den çıkmasını isteyen ABD ve İsrail’e mesaj verdiği belirtiliyor. Gazeteci Kuciak cinayeti ‘Katile 70 bin Avro ödendi’ Slovakya’da savcılık, şubat ayında nişanlısı ile birlikte öldürülen, iktidara uzanan yolsuzluk haberleriyle tanınan araştırmacı gazeteci Jan Kuciak cinayetinin azmettiricisinin, katile 70 bin Avro ödemiş olduğunu duyurdu. Slovakya Başsavcısı düzenlediği basın toplantısında, geçen hafta azmettirici olduğu belirlenen Alena Z. adlı kadının, cinayet emrini verdiği Tomas Z. adlı erkek şüpheliye ödeme yaptığını, halihazırda tutuklu bulunan diğer iki kişinin ise aracı olduğunu savundu. Alena Z.’nin Kuciak’ın yolsuzluk haberi çerçevesinde araştırdığı bir girişimcinin yanında çalıştığı da iddia edildi. 27 yaşındaki gazetecinin nişanlısı ile birlikte başkent Bratislava’daki evlerinde öldürülmesi ülkede infial yaratmış, geniş katılımlı protestolar düzenlenmişti. Kuciak öldürülmeden önce İtalya’nın Calabria bölgesi merkezli “Ndrangheta” mafyasıyla bağlantılı olduğu öne sürülen bir İtalyan iş adamının Slovak siyasilerle olası bağlantılarını araştırıyordu. Zamana karşı yarış Endonezya, Sulawesi Adası’nı vuran 7.5 büyüklüğündeki deprem ve ardından oluşan tsunami felaketinin yaralarını sarmaya çalışırken yaşamını yitirenlerin sayısı artıyor. Kurtarma ekipleri enkaz altında kalanlara ulaşabilmek için zamana karşı yarışırken dün itibarıyla can kaybının 34’ü çocuk 844 kişiye yükseldiği duyuruldu. Yetkililer kurtarma çalışmaları için gerekli teknik donanım ve akaryakıt konusunda sıkıntı yaşandığını, birçok yerde elektrik kesinti si nedeniyle jeneratörlerin devreye konulduğunu açıkladı. Felaketin vurduğu erişimi zor bölgelerle üç gündür iletişim kurulamamış olunması, ilaçların azalması ve arama kurtarma görevlilerinin yıkılan binaların altında kalan felaketzedelere ulaşmak için kullanması gereken ağır iş makinelerinin yokluğu ülkenin uluslararası yardıma yeşil ışık yakmasına da yol açtı. Öte yandan salgın hastalık tehlikesine karşı kurbanların toplu mezarlara gö müldüğü, yardım alamayan bazı kişilerin gıda, su ve yakıt ihtiyacı nedeniyle dükkânları yağmaladığı haberleri de gündeme yansıdı. Üç cezaevinden 1200 mahkumun kaçtığı da belirtildi. Balkanlar’da isim üzerinden kriz ÜsküpAtina hattında tarihi ülke ismi krizinin çözümünde önemli dö nemeç olarak görülen Makedonya’da ki referandum yeni tartışmaları da bera berinde getirdi. Makedonya’da önceki gün, geçen haziranda Yunanistan hükü meti ile yapılan anlaşma ile ülke isminin “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirilmesinin oya su nulduğu sandıktan yüz de 91.46 ile “evet” çık tı. Ancak katılımın, so nucun kabulü için gerek li olan üçte iki çoğunlu MİNE ESEN ğun altında kalması, uzlaşının geleceğine ilişkin soru işaretlerini artırdı. Bir sonraki adım olarak görülen meclis te onaylanma sürecinin nice gerilimlere sahne olacağını da gözler önüne serdi. Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, düşük katılıma karşın kararın halkın ta lebini ortaya koyduğu vurgusuyla mecli sin onaylaması çağrısını yinelerken mu halifler ise isim değişikliği referandumu nun geçersiz olduğu görüşünde. Tartış malar alevlenirken konuyu Makedon ve Yunan gazeteciler Darko Chekerovski ve Thomas Tsatsis ile konuştuk. Eski seçmen kütüğü Chekerovski’ye göre, Makedonya sandıkta belirsizlik çıkmasıyla büyük bir fırsatı kaçırdı. İsim krizinin çözülmesiyle ülkeye vaat edilen AB, NATO üyelik müzakerelerine yönelik hızlı bir başlangıç artık daha zor. Diğer yandan ise katılım konusunda Chekerovski belirsizlikleri dile getiriyor. Bu çerçevede de seçmen listesinin yenilenmemiş olduğunu, Makedonya’da önceki gün gerçekleşen referandumda katılımın düşük kalması yeni belirsizliklere kapı açtı dece tavsiye kararı misali. Ama gö rünen önümüzde zorlu bir süreç var. Koalisyon hükümeti kararın kabulü için parlamentoda üçte iki çoğunluğu sahip değil. Ancak so run bir şekilde çözüme kavuşma lı, aksi halde ülkede erken seçim ufukta olabilir.” Makedonya üzerinden Batı ile Rus ya arasındaki çekişmeyi hatırlatıyo ruz Chekerovski’ye. Balkan ülkele Üsküp’te “evet” ri üzerinden bu çekişme siyasetinin ve “hayır”cılar tarihi olarak var olduğuna değiniyor, meydanlardaydı. “Askeri, siyasi manevra alanlarında çekişme var” diyor. Çözülmemiş so 2002’den bu yana ülkede nüfus sayımı yapılmadığını, o tarihten bu yana da binlerce kişinin çalışmak için başka ülkelere gittiğine dikkat çekiyor. runlarla birlikte Balkanlar’da istikrar sağlanmasının zorluğuna işaret ederken KosovaSırbistan konusu, Bosna’nın geleceğine de dikkat çekiyor. Sandığa ilgisizliğin bir nedeninin de hükümetin birçok alanda gerekli reform İkili işbirliği güçlendirir ları yaşama geçiremediği, tüm kartlarını Yunan meslektaşımız Tsatsis yaklaşık da ülke ismi merkezli referandum üze 30 yıldır iki ülke arasında isim kavga rine oynadığı eleştirisini aktarıyor. Seç sı olduğunu hatırlatıyor. Dünya güçleri menin hükümetin yetersizliklerine yöne nin de farklı cepheleri farklı gerekçeler lik tepkisini de sandığa gitmeyerek gös le desteklediğini ekliyor. Bu çerçevede termiş olabileceğini söylüyor. “Kimi seç de Rusya ve ABD’nin, bölgesel, uluslara men ise ülke ismi değişikliğini, NATO ve rası çıkarlar çerçevesinde şekillenen si AB üyeliği için büyük bir bedel olarak yasetlerine işaret ediyor. Balkanlar gibi değerlendirmiş olabilir” diye ekliyor. son dönemde Doğu Akdeniz’deki etkin Erken seçim olasılığı lik artırma hamlelerine vurgu yapıyor. Öte yandan AtinaÜsküp arasında Chekerovski’ye parlamentonun re ülke ismi krizinin çözülmesinin ise bu ferandum topunu nasıl karşılayacağı ikiliye ortak çıkarlar, işbirliği ve böl nı soruyoruz: “Biliyorsunuz referandum gesel güçlenme adına yarar sağlaya sonucunun hukuki bağlayıcılığı yok sa bileceğini savunuyor. NATO/AB RUSYA MEMNUN, TEPKİLİ Makedonya’daki tartışmalı referandum sonucuna AB, NATO’dan memnuniyet açıklamaları geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Referandum’daki ‘evet’ oyunu memnuniyetle karşılıyorum. Tüm siyasi lider ve partilere bu tarihi fırsatı değerlendirerek yapıcı ve sorumlu bir şekilde davranmaları için çağrıda bulunuyorum” dedi. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın Makedon mevkidaşı Zoran Zaev’i aradığı, desteğini ilettiği, uzlaşıya bağlı olduklarını söylediği de basına yansıdı. Makedonya’nın AB ve NATO üyeliğine sıcak bakmayan Rusya’dan ise düşük katılım nedeniyle referandumun geçersiz sayılması gerektiği tepkisi geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, “Düşük katılım, halkın zorla alınan bu kararı boykot ettiği anlamına geliyor” dedi. Muhalefet sürüyor Yunanistan ülkenin bir bölgesinin ismi olduğu ve tarihi Makedonya Krallığı’nın mirasını kendisinin temsil ettiği iddiasıyla Makedonya’dan ismini değiştirmesini talep ediyordu. Ülke isminin “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olması yönündeki uzlaşıya karşılık Atina da komşusuna AB ve NATO üyelik vetosunu kaldırmayı taahhüt etti. İki ülke hükümetleri arasında yapılan uzun müzakere sürecinden geçen haziranda uzlaşı çıkmıştı. Ancak bu adıma her iki ülkede koalisyon hükümetlerinin kimi isimlerinden milliyetçi kesimlere uzanan geniş muhalefet de sürüyor. Makedonya Cumhurbaşkanı Ivanov da daha önce referandumu boykot çağrısı yapmıştı. Bunun ülkeyi “tarih intiharına” sürüklediğini söylemişti. IKBY’DE TARTIŞMALI SEÇİM Barzani cephesi sandıkta önde Mahmut ORAL Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) önce gün düzenlenen parlamento seçimlerinde resmi olmayan kısmi sonuçlara göre, Mesud Barzani’nin liderliğindeki Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) oyların yüzde 43.03’ünü alarak ilk sırada yer aldı. Bağımsız Yüksek Seçim ve Referandum Komisyonu, IKBY genelinde seçimlere katılım oranının ilk verilere göre, yaklaşık yüzde 57.96 olduğunu açıkladı. Celal Talabani’nin kurucusu olduğu Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) yüzde 20.1, Değişim Hareketi (Goran) yüzde 12.08, İslami Toplum (Komel) yüzde 7.2, Islah Cephesi İttifakı yüzde 5.8, Yeni Nesil Hareketi yüzde 8.5, Serdem İttifakı ise yüzde 1.08 oranında oy aldı. Seçimleri IKBY içinden 46 ve yurtdışından da 30 uluslararası kuruluş gözlemci olarak izledi. Toplam 111 sandalyeli IKBY Parlamentosu’nda Hıristiyan, Türkmen ve Ermeni kotası 11 sandalyeden oluşurken kadın kotası da yüzde 30 olarak saptanmıştı. Goran: Kabul etmeyebiliriz KYB Seçim Ofisi’nden yapılan açıklamada, “Badinan ve Erbil’de oy kullanma işlemleri sırasında ihlallerin yapıldığına dair elimizde belgeler var. Seçim merkezlerinde büyük usulsüzlükler yapıldı. Yaşananlardan Kürdistan Bağımsız Yüksek Seçim ve Referandum Komisyonu ve İçişleri Bakanlığı’nı sorumlu tutuyoruz” denildi. KDP Süleymaniye ve Halepçe Teşkilatı Sözcüsü de “Usulsüzlüklere karşı ciddi bir tavır sergileyeceklerini” ifade etti. Goran ve Yenil Nesil seçim sonuçlarını kabul etmeyebileceklerini duyurdu. IKBY’de geçen yıl eylül ayında eski Başkan Mesud Barzani yönetiminin düzenlediği bağımsızlık referandumu ülkede ErbilBağdat hattında derin krize neden olmuş, 1 Kasım’da düzenlenmesi planlanan seçimler ertelenmişti. Selman’dan işbirliği öpücüğü Suudi Arabistan’ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Kuveyt’e gerçekleştirdiği iki günlük ziyaretin son gününde, Kuveyt Emiri Şeyh Sabah El Ahmed El Sabah’la bir araya geldi. Veliaht tayin edildiği Haziran 2017’den bu yana Kuveyt’e ilk ziyaretini gerçekleştiren Selman’ın El Sabah’ı burnundan öptüğü anlar objektiflere yansıdı. İkilinin görüşmesinde, “Körfez işbirliğini desteklemek” için sarf edilen çabaların ele alındığı belirtildi. Ayrılıkçılar Katalonya sokaklarında İspanya’ya bağlı Katalonya Özerk Yönetimi’nde geçen yıl tek taraflı düzenlenen bağımsızlık referandumu yıldönümünde dün binlerce ayrılık yanlısı sokaklara çıktı. Katalonya’nın başkenti Barselona’da öğrenciler tarafından düzenlenen yürüyüşte merkezi Madrid hükümeti protesto edildi, “Rejimi devir, bağımsızlığa oy ver” yazılı pankartlar taşındı. Girona’daki gösterilerde ise bazı protestocular kentteki bazı tren yolları, otoyol ve anayolları kapatma girişiminde bulundu. Barselona’dan Madrid’e uzanan otoyolun ve Barselona ile Valencia arasındaki otoyolların da bağlantılarının kesildiği bildirildi. Parlamento feshedilmişti Katalonya’da merkezi yönetimin yasakladığı bağımsızlık referandumu, tüm tepkilere rağmen 1 Ekim 2017’de gerçekleştirilmişti. Polisin sert müdahalelerine sahne olan referandum ardından Katalonya parlamentosu, 27 Ekim’de tek taraflı bağımsızlık ilan etmiş, Madrid ise parlamentoyu feshederek özerk bölgeyi erken seçime götürmüştü. İspanya yargısı, Katalonya’nın Belçika’da bulunan eski Başkanı Carles Puigdemont da dahil, bağımsızlık kararında etkisi olan 13 siyasi hakkında “devlete isyan” suçlamasıyla dava açmıştı. Conway: Ben de cinsel istismara uğradım ABD Başkanı Donald Trump’ın Yüksek Mahkeme üyeliğine aday gösterdiği yargıç Brett Kavanaugh hakkında üç kadının cinsel saldırı suçlamasında bulunmasının yankıları sürerken bir erkeğin kendisine uyguladığı cinsel istismarı teşhir eden kadınlar arasına, Beyaz Saray danışmanı Kellyanne Conway de katıldı. Conway, CNN’e verdiği demeçte, bir Kongre üyesinin cinsel saldırısına uğradığı nı açıklarken kadınların seslerinin duyulması gerektiğini kaydetti. “Cinsel saldırı kurbanlarına empati duyuyorum” diyen Conway’in, buna karşın Kavanaugh’un FBI soruşturması sonucunda “suçlu Conway bulunacağına inanmadığını” söyledi. C MY B