Katalog

ASELSAN, Ulak’ı satın aldı DOLAR Aselsan, Ulak Haberleşme’nin yüzde 51’ini devralmak için sözleşme imzaladı. Aselsan’dan yapılan açıklamada, devir bede EKONOMİ lineilişkinbirbilgiyeralmadı. 5.9620 7.1 kuruş AVRO 6.9240 7.4 kuruş FAİZ 25.87 0.05 puan 10 [email protected] TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Çarklar sert yavaşladı BORSA 98.537 1.419 puan ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 1524.76 18.93 lira 227.28 1.99 kuruş Salı 2 Ekim 2018 İmalat PMI eylülde 42.7 ile Mart 2009’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi İmalat sanayiinin nabzı sayılan, imalat sanayii satın alma yöneticisi endeksi (PMI) eylülde 42.7’ye gerileyerek Mart 2009’dan bu yana en düşük değeri alırken, sektörde daralmanın altıncı ayına girdiğini ortaya koydu. Üretim ve yeni siparişlerdeki daralma devam ederken imalat sanayiinde istihdam ve satın alma faaliyetleri geriledi. TL’nin değersiz seyri enflasyonist baskıların devam etmesini sağlarken, bazı şirketler satın alacak ham madde bulmakta zorluk çektiklerini belirtti. IHS Markit tarafından İstanbul Sanayi Odası (İSO) için hazırlanan imalat PMI, ağustos ayında 46.4 değerini almıştı. Endeks geçen ay ise altı aydır devam eden daralma süresince en düşük değeri aldı. PMI’da 50’nin üzeri seviyeler büyümeye, altı daralmaya işaret ediyor. Ankete katılan şirketler üretim ve yeni siparişlerdeki daralmada ekonomide ki zor durumun rol oynadığını belirttiler. Üretim alt endeksi ağustostaki 44.1 seviyesinden eylülde 37.9’a, yeni siparişler 44’ten eylülde 38’e geriledi. Yeni ihracat siparişleri de eylülde daralma kaydetti ancak daralmanın yüksek kurun desteğiyle toplam siparişlerden çok daha zayıf gerçekleşti. Yeni ihracat siparişleri alt endeksi 50.4’ten 48.9’a geriledi. İstihdamda azalma Üretimdeki daralma imalatçıların istihdam azaltmalarına yol açtı. İstihdam art arda ikinci ayda da geriledi. Fabrikadan çıkış ve ham madde fiyatları, TL’deki değer kaybının etkisiyle art arda ikinci defa rekor yükseliş kaydetti. Bazı imalatçılar tedarikçilerden ham madde temin edemediklerini ifade ederken, tedarikçilerin teslim süreleri endeksin derlenmeye başladığı Haziran 2005’ten bu yana en uzun süreye çıktı. l Ekonomi Servisi İmalat PMI istihdam, üretim, yeni siparişler, girdi stokları ve tedarikçilerin teslim süreleri alt endekslerinin ağırlıklandırılması yöntemiyle hesaplanıyor. Dolar 5.91’e kadar geriledi Merkez Bankası’nın (TCMB) 625 baz puanlık faiz artışının ardından ABD ve Almanya ile ilişkilere yönelik olumlu beklentilerle Dolar/TL dün 5.91’e kadar geriledi. Avro/TL kuru da 6.86’yı gördü. Bireylerin döviz talebinin azalması da düşüşte etkili oldu. Piyasalar yarın açıklanacak enflasyon verisine odaklanırken, bir diğer yön verici gelişme ABD’li Rahip Brunson’ın 12 Ekim’deki duruşması olacak. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dün yaptığı konuşmada, “Terör örgütleriyle ilişkileri sebebiyle yargılanan bir rahibi bahane ederek yaptırım uygulamaya kalkan çarpık anlayışla diplomasi ve hukuk sınırları içinde mücadelede kararlıyız” dedi. Konuşma sonrasında Dolar/TL 5.98’e kadar yükseldi. Dolar/TL’de 5.91 seviyesi, yıl başındaki 3.76’lık seviyenin yüzde 57 üzerinde. Özel sektörün yüksek döviz borcu, ABD ile ilişkilerde gerilimin yeniden artma ve dış ülkelerden istenen dış finansmanın gelmemesi ihtimalleri kurda yukarı yönlü risk oluşturmaya devam ediyor. Ambalajda üretim daraldı Kütahya Porselen oluklu mukavva sektöründe yaşanan gelişmeler nedeniyle, şirket çatısı altındaki Kütahya Ambalaj fabrikasının üretimini sadece grup şirketlerinin ihtiyaçları ile sınırlı olarak sürdüreceğini duyurdu. Kütahya Porselen’den yapılan açıklamada, “Son yıllarda oluklu mukavva sektörüne yabancı büyük firmaların şirket satın alma yoluyla dahil olması ile şirketimiz sürdürülebilir rekabet gücünün de azaldığı göz önüne alınarak, ambalaj üretimimize sadece şirketimiz ve grup şirketlerimiz ihtiyaçları ile sınırlı olarak devam edilmesine karar verilmiştir” denildi. l Ekonomi Servisi NAFTA artık USMCA oldu ABD ve Kanada, Meksika’nın da dahil olduğu 1.2 trilyon dolarlık serbest ticaret anlaşmasını varılan bir anlaşmayla yenilediler. Çeyrek yüzyıla yakın bir geçmişi olan eski Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA), artık ABDMeksikaKanada Anlaşması (USMCA) adını almış oluyor. l Ekonomi Servisi Tam gaz konkordato Ekonomik kriz nedeniyle firmalar her gün ardı ardına konkordato ilan ediyor İhradcoaltar14a.5çmıikltıyar Türkiye’nin 2018 Eylül ayı ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22.6 artışla 14,5 milyar dolar oldu. 9 aylık dönemde ise yüzde 7 artışla 123.1 milyar dolarlık ihracata ulaşıldı. İhracatta 6.2 milyar dolarla İstanbul ilk sırada yer aldı. En çok ihracat ise 173 ülke arasında 1.4 milyar dolarla Almanya’ya yapıldı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, “Her ay rekor ihracat açıklandığını ve yıl sonunda da 170 milyar doları geride bırakacaklarını söyledi. Eylülde ihracat miktar bazında yüzde 31.1 artarak, 10.4 milyon tona yükseldi. Ticaret Bakanlığı öncü verilerine göre dış ticaret açığı eylülde yüzde 76.85 azalarak 1.89 milyar dolar olurken ekonomistler verinin ekonomide yavaşlama ve toparlanmanın devam ettiğini gösterdiğini belirttiler. l Ekonomi Servisi Rusya, buğday ihracatını durduruyor Rusya Federasyonu, bu yıl kuraklık sonucu üretimin azalması ve fiyatların iç piyasada yükselmesi nedeniyle bir süreden beri buğday ihracatını yavaşlatmıştı. Analiz ve ürün sertifikası işlemlerini zorlaştıran, gümrük ve ihracat vergilerini artırmayı planlayan Rusya Federasyonu ihracatı tamamen durdurmanın hesaplarını yapıyor. Bu durum Türkiye’yi de olumsuz etkileyecek. Mısır’dan sonra Rusya’dan en çok buğday ithal eden Türkiye’nin yıllık ortalama ithalatı 4 milyon ton seviyelerinde. Geçen hafta 250 bin ton buğday ithalatı için ihale yapan Toprak Mahsulleri Ofisi’nin yıl sonuna kadar 500 bin ton daha buğday ithal etmesi bekleniyor. l Ekonomi Servisi Son dönemde ayakkabı sektöründen gelen konkordato haberlerine bir yenisi daha eklendi. Sabo Ayakkabı da konkordato isteyen şirketler arasına katıldı. Sabo’nun başvurusunu değerlendiren mahkeme şirkete yönelik 3 aylık geçici mühlet kararı verdi. Sabo, Türkiye’nin tek ahşap ayakkabı kalıbı üreticisi. Sabo, Fransa ve Almanya başta olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerine ihracat gerçekleştiriyor. Clavo markasıyla yurtiçinde ve yurtdışında birçok marka için ayakkabı koleksiyonları hazırlayan Sabo, Nando markasıyla perakende ayakkabı mağazacılığında da faaliyet gösteriyor. Ceylan da istedi İnşaat sektörünün önde gelen firmalarından Ceylan İnşaat, mali sıkıntılarını aşamayınca Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nden konkordato talebinde bulundu. Şirkete yönelik üç aylık geçici mühlet kararı verildi. Bauhaus başta olmak üzere 14 yıldır yapı marketlere kağıt üreten Noya Kağıtçılık, “talepte yaşanan daralma ve ithal mallardaki maliyet artışı” gerekçesiyle konkordato başvurusu yaptı. Öte yandan kişiye özel ürün markası Buldumbuldum.com kapanıyor. 12 yıl önce kurulan girişimin, artan kurlarla yükselen maliyetler nedeniyle ekonomik sıkıntı yaşadığı biliniyordu. l Ekonomi Servisi 1000 çiftçiye meyve eğitimi ECE PİROĞLU PepsiCo öncülüğünde, 2014’de yerel mey veciliği ve türk çiftçileri ni desteklemek amacıyla hayata geçirilen “Tropica na Bahçe Okulları” projesi eğitimlerini sürdü rüyor. Boğaziçi Üni versitesi Ya şam Boyu Eğitim Mer kezi (BÜ YEM) işbirli ği ile başlatı lan proje, Ada na, Malatya, Gaziantep, Konya, Af Şirin Güven yon ve Bursa’dan sonra Amasya’da eğitimlerini gerçekleştirdi. Projeyle çiftçilere; eğitimler veriliyor, yerel meyve ağaçlarının fidanları dağıtılıyor, doğru uygulamalarla dikim ve yetiştirme bilgilendirilmesi yapılarak yerel meyvelerle ilgili mirasın korunması ve sürdürülmesi için çalışmalar gerçekleştiriliyor. PepsiCo Türkiye Marka İletişimi Müdürü Şirin Güven, yerel yönetimlerin desteklerinin alındığı proje ile bugüne dek toplam 1000’e yakın çiftçiye eğitim verildiğini ve 12 bin adet yerel meyve ağaç fidanı çiftçilere dağıtıldığını ifade etti. Güven, “Yöre sel meyve fidanlarının uygun şekilde dikilip, yetiştirme ve bakım süreçlerinde en doğru uygulamalarının sağlanmasının hedeflendiği projede, eğitimlerin içerikleri çiftçilerin ihtiyaçlarına göre belirleniyor. Tropicana Bahçe Okulları kapsamında Amasya’da çiftçilere; “Finansal Kaynak Yönetimi”, “Bireysel Potansiyel Keşfi“, “Çiftçinin Vizyona Olan Yolculuğu” ve “Elma Üretiminde Zirai Mücadele Yöntemleri” olmak üzere dört ana başlıkta seminer verildi. Bu eğitimleri başarıyla tamamlayan çiftçilere ise BÜYEM tarafından sertifikaları verildi” diye konuştu. l AMASYA Yürüyen işçiler Ankara’ya ulaştı KHK ile işlerine son verilen işçilerin, “İşimizi geri istiyoruz” talebiyle İstanbul’dan Ankara’ya başlattıkları yürüyüş sona erdi. Kenan Güngördü, Sinan Yerdelen, Boran Atıcı, Berfin Aslan, Mazlum Çetinkaya ile Arkadaş Canpolat’ın 24 Eylül’de İstanbul’dan başlattıkları yürüyüşte Ankara’ya ulaşan işçiler, Çankaya İlçe Sağlık Müdürlüğü önünde eylemde olan Mahmut Konuk’a dayanışma ziyaretinde bulundu. Güngördü, Yerdelen ve Konuk gözaltına alındı. Serbest bırakılmalarının ardından İHD Ankara Şubesi’nde basın açıklaması gerçekleştiren işçilerden Güngördü, “AKP OHAL’i kaldırdık dese de aslında kendi OHAL’ini uyguluyor” dedi. Mazlum Çetinkaya ise, “Tüm KHK mağdurlarını 11 Ekim’de Meclis’te yapacağımız basın açıklamamıza bekliyoruz” çağrısında bulundu. l Haber Merkezi Tehlikenin farkında mısınız? 1 Bir dönem gazetemizin dikkat çekmek, ülkenin gidişatındaki tehlikeleri vurgulamak için kullandığı slogandı. Şimdi aynı sloganı ekonomide baş aşağı gidişi, 2001’den çok daha büyük bir kriz ile karşı karşıya olduğumuzu anlatabilmek için kullandım. Ekonomi anlatırken Ayşe Teyze’ye anlatır gibi anlatın derler. Ayşe Teyze deyimi rahmetli Güngör Uras Hoca ile özdeşleşmiş. Elbette ekonomiyi halkımız anlayacak. Gidişatın ona ne faydası ne zararı olur bilecek. Önümüzdeki kriz, büyük bir borç ve üretimden kopuş krizidir. Uzun sürecek ve çok can yakacak. Bu arada bölgemiz yanıyor, küresel güç hesaplaşmaları bizi de kapsıyor. Bu krizi nasıl tersine çevirip tekrar refaha çıkarız onu anlatacağım. Önce şu borç işine bakalım. Reel sektör çok borçlu Reel sektör ne demek? Reel sektör, bankacılık, sigorta gibi finans kesimi hariç ekonomide iş yapan firmaların tamamıdır. Tüccardır, esnaftır, girişimcidir, sanayicidir. Son dediğim bizde gittikçe azalmaktadır! Reel sektörümüzün bankalardan aldığı ticari kredi borcu, 2002 yılında toplam 42 milyar TL’ydi. Bugün ne kadar? Türk Lirası bazında kullandığı kredi 970 milyar. Döviz bazında kullandığı kredi ise 294 milyar dolar. Bugün dolar kurunu ortalama bir hesapla 6 TL alırsak, 294 milyar dolar borcun TL karşılığı 1 trilyon 764 milyar. Buna 970 milyar TL bazında krediyi de eklersek ortaya 2 trilyon 734 milyar TL’lik bir reel sektör borcu çıkıyor. Yani 2001 krizine yaklaşık 40 milyar TL borçla yakalanan reel sektör bugün yaşanan krize onun kat be kat üstünde borçlu giriyor. Bu borcun milli gelir içindeki payı korkuyu arttırıyor. 2002 yılında reel sektörün kredi borcu milli gelirin yüzde 11.5’i kadardı. Bugün, dolar kurunu 6 kabul edersek milli gelirin yaklaşık yüzde 78’ine yaklaştı. İnanılmaz bir borçlanma. Borç bizim değil şirketlerin sloganına hiç inanmayın. İki nedenle inanmayın. Birincisi o şirketler milyonlarca kişinin ekmek kapısı. Batarlarsa insanlar da batacak. İkinci nedense, onların aldığı dış borcun bir kısmına Hazine kefil oldu. Olmadığı kısmına da kriz çıkınca kefil yaparlar!.. Buna ekonomide hane halkı borcu deniyor. Yani vatandaşın toplam borcu diyelim. Neler dahil bu borca? Kredi kartı, tüketici kredisi, ihtiyaç kredisi, bireysel kredi, araç ve ev kredisi. 2002 yılında vatandaşın borcu yaklaşık olarak 6.5 milyar TL’ydi. Bu yılın mart ayı sonu itibari ile 575 milyar TL’ye çıktı. Yani vatandaş son 16 yılda her türlü krediyi çekti. Yetmedi daha çok çekti. 2002 yılında vatandaşın toplam borcu milli gelirin yüzde 1.8’i kadardı. 2017 sonunda ise yüzde 16’nın üstüne tırmandı. Demek ki o “üç katı büyüdüğü iddia edilen” milli gelir içinde bile vatandaşın borcunun payı neredeyse sekiz kat arttı! Kaldı ki o milli gelir gayet adaletsiz dağılıyor. 10 kişide 100 bin lira, 100 bin kişide 10 lira var. Ve borçlananlar o 10 liraya sahip olan 100 bin kişi. Yani bizde dar gelirli vatandaş borçlandı. Tüketirken çoğunlukla ithal mal kullandı. Borçlanıp kendisine iPhone aldı. Kimisi kredi kartı borcunu kapatmak için tüketici kredisi kullandı. Bazıları o tüketici kredisi üstüne, bir öncekini kapatabilmek için yenisini aldı. Kimisi oğluna pantolon almak için borçlandı. Kimisi o borcu bile alamayıp hayatına son verdi... Toplam 32 milyon kişinin kredi kartı borcu var. 3 milyondan fazla kişi kredi kartı veya bireysel kredi yüzünden yasal takipte. Yarın bu borçları ödemekte zorlanınca borç karşılığında verebileceği bir evi de yok. Ekonomideki iki kritik borçlu kesimi ayırarak verdim. Şimdi Türkiye’nin toplam borcuna iç ve dış borç olarak bakalım. Yani lira ve dolar bazında. Özel sektör yani reel artı bankaların dışarıya toplam borcu haziran ayı sonu itibarıyla 325 milyar dolar. 2002 sonunda 43 milyar dolardı! Bunun üstüne kamunun borcunu da ekleyince, dış borcumuz toplam 467 milyar dolar. 1923’ten 2002’ye kadar geçen 80 yılda dış borç stoku 130 milyar dolardı. AKP hükümeti ile geçen 15 yıl içinde 467 milyar dolara çıktı. TL bazında borca bakarsak; reel sektörün lira bazlı kredileri 970 milyar. Hane halkı 575 milyar ve kamu 605 milyar lira, toplam 2 trilyon 140 milyar TL. Önümüzde iki kritik sorun ve bir soru var. Bir, son 1 yıl içinde döviz kurları ve faizde neler yaşandı? İki, alınan bu borç ne için kullanıldı? Bundan sonra neler olur? Tehlikeyi fark etmeye başladınız… Pazara devam edeceğim… Jacobs Of Çay’ı alıyor Of Çay’ın tam kontrolünün Jacobs tarafından devralınması için Rekabet Kurulu’na başvuruda bulunuldu. Çay ve kahve ürünleri imalatı sektöründe faaliyet gösteren Of Çaysan Tarım Ürünleri Entegre Tesisleri Sanayi ve Ticaret AŞ’nin tam kontrolünün Jacobs Douwe Egberts TR Gıda Ticaret Sanayi AŞ tarafından devralınması için Rekabet Kurulu’na başvuru yapıldı. 1985’te faaliyet başlayan Of Çay’ın, 5 çay fabrikası ile 2 paketleme tesisi bulunuyor. C MY B