Katalog

İran’a yumurta desteği İran, kuş gribine bağlı olarak yumurta fiyatlarının artması sonrası Türkiye’den yardım EKONOMİ talebindebulundu. DOLAR 3.7670 0.1 kuruş AVRO 4.5420 1.2 kuruş FAİZ BORSA 13.33 0.03 puan 115.491 561 puan Ülke yine kırılgan8 EDİTÖR:EMREDEVECİ TASARIM:SERPİLÜNAY ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 1071.30 57 kuruş 159.38 11 kuruş Cuma 5 Ocak 2018 Fitch ve Bank of America, Türkiye ekonomisi hakkında kötümser. Türkiye Güney Afrika ve Brezilya ile birlikte ‘kırılgan üçlü’ içinde. Büyüme için yeni yatırım gerekiyor Uluslararası finans kuruluşlarından Türkiye ekonomisi için büyüme ve enflasyon başlıklarında uyarılar geldi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’de büyümenin büyük ölçüde dışardan gelecek sermaye akışlarına bağlı olduğuna işaret ederken, Bank of America Merrill Lynch’in değerlendirmesinde Türkiye “kırılgan üçlü” arasında yer aldı. ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs ise Türkiye’de enflasyonun uzun süre çift hanede kalmasını beklediklerini açıkladı. Dış kaynağa bağlı Bank of America Merrill Lynch’in 68 ülkeyi kapsayan altı aylık gelişen piyasalar değerlendirmesine göre Çin ve Rusya “en sağlam” ülkeler olurken, Güney Afrika, Brezilya ve Türkiye “kırılgan üçlü” listesinde yer aldı. Türkiye’nin önemli gelişen piyasalar arasında sondan ikinci sırada yer aldığı değerlendirmede enflasyon ve yüzde 100’ün üzerindeki kredi/mevduat ora nına dikkat çekildi. Dış likidite ve borçlanma göstergelerinin de kaygı verici olduğu belirtilen değerlendirmede, GSYH büyümesinin ve mali pozisyonun güçlü seyrini ko TCMB: ENFLASYONDA Artış TEMELDEN ruduğu dile getirildi. Türkiye’nin potansiyel bü yüme oranını yüzde 4.8 olarak açıklayan Fitch, bu oranın hayati şekilde sürekli yüksek yatırım oranlarına bağlı olduğunu ancak dış sermaye akışın TCMB, Aralık Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayımladı. Raporda; temel mal enflasyonunda gözlenen yukarı yönlü hareketin alt gruplar geneline yayılarak sürdüğü kaydedildi. Rapordan satır başları şöyle: n Alt grupların yıllık tüketici enflasyonu daki uzun süreli yavaşlamanın na katkıları incelendiğinde, bir önceki aya kırılganlık yarattığını öne sür göre temel mal grubunun katkısının 0.06 dü. Fitch, Türkiye’de işçi başına puan arttığı, gıda, alkoltütün ve ener sermaye birikimi oranının etki ji gruplarının katkısının ise sırasıyla 0.42, leyici olduğu ancak bunun dış 0.42 ve 0.23 puan azaldığı görülmüştür. fonlara bağlı olarak aşağı yönlü n Ulaştırma grubunda fiyatlar karayo riskler taşıdığını, ayrıca Toplam lu ve havayolu yolcu taşımacılığına bağlı Faktör Verimliliği’nin düşük olduğunu vurguladı. Çift haneye devam olarak artmıştır. n Temel mal grubu yıllık enflasyonu aralık ayında 0.40 puan yükselerek yüzde 15.45’e ulaşmıştır. Goldman Sachs, dün yayımladığı araştırma raporunda, Türkiye’de enflasyonun 2018’in büyük bir kısmında düşük iki haneli rakamlarda kalmasını, sadece dördüncü çeyrekte tek haneye inmesini beklediklerini açıkladı. l Ekonomi Servisi n Petrol ve ana metal hariç imalat sanayii fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi ise önemli ölçüde hızlanmıştır. n Ana sanayi gruplarına göre aralık ayında fiyatlar dayanıksız tüketim mallarında görece ılımlı bir artış gösterirken, diğer alt gruplarda güçlü bir seyir izlemiştir. Caddeler tenhalaştı Mehmet Özhaseki Kat izni beşi geçemeyecek Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, imar yetkisinin birden fazla kurumda olmasına kişisel olarak karşı çıktığını belirterek, bunun değiştirilmesi için mücadele vereceğini söyledi. 2017 yılı faaliyetleri ve 2018 yılı planları hakkında bilgi veren Özhaseki, yeni imar planlarında 5 kattan fazlasına izin verilmeyeceğini dile getirdi. Kentsel dönüşüm çalışmaları hakkında bilgi veren Özhaseki, 52 ilde 209 risk alanı belirlendiğini, 639 bağımsız birim ve 524 bin konutun yenilendiğini kaydetti. Özhaseki, bugüne kadar kentsel dönüşüm için kira yardımı dahil 5 milyar 155 milyon liralık kaynak kullanıldığı bilgisini verdi. l Ekonomi Servisi Tek tuşla deterjan siparişi Vestel ve P&G, çamaşır makineleri için ‘tek tuşla deterjan siparişi’ veren ‘Kolay Gelsin’ teknolojisini hayata geçiriyor. Makine, üzerine eklenecek dijital butona basıldığında, mobil uygulama üzerinden deterjan siparişini otomatik olarak verecek. Projenin ikinci aşaması ise otomatik dozaj sistemli Vestel çamaşır makineleri üzerine olacak. Deterjan seviyesi belli bir sınırın altına indiğinde deterjan siparişini kendi verecek olan makineler 2018’in ilk çeyreğinde piyasaya sunulacak. 2018 yılında 10 kilogram kapasiteli çamaşır makinesi satın alan tüketicilere dijital deterjan sipariş butonu ‘Kolay Gelsin’, Vestel ve Ariel işbirliği ile sunulacak. Tüketicinin akıllı telefonuna yüklenecek uygulama ile tüketicinin adres, kredi kartı bilgileri ve deterjan seçeneği sisteme girilecek. l Ekonomi Servisi Alışveriş Caddeleri Raporu’na göre, kentsel yenilenmeler caddelerde yaya trafiğini düşürdü. Boş olan 91 mağazanın ancak 43’ü kiralanabildi Yüzde 26’sı yenilerden Bağdat Caddesi’nde son bir yıl içerisinde 2016’da boş olan 42 mağazanın yarısı kiralanabildi. Toplamda gerçekleşen 43 kiralama işleminin 26’sını ise yeni girişler oluşturdu. Verileri değerlendiren Cushman&Wakefield Yönetici Ortağı Toğrul Gönden, “Ana cadde pazarı, döviz kurundaki dalgalanmalar, perakendedeki büyümenin yavaşlaması ve kentsel yenileme çalışmaları göz önüne alındığında bir süre daha kı rılgan olmaya devam edecektir. Buna rağmen, Bağdat Caddesi’nin umut vaat ederek daha hızlı düzeleceğini tahmin ediyoruz” dedi. Toğrul Gönden Kentsel yenileme projeleri, yarım kalmış binalar ve boş mağaza sayılarındaki artış, geçen yıl alışveriş caddeleri olarak tanımlanan Bağdat, Nişantaşı, İstiklal ve benzeri caddelere ziyaretçi sayısının düşmesine yol açtı. Bu oran Bağdat Caddesi’nde yüzde 27’yi buldu. Gayrimenkul danışmanlık şirketlerinden Cushman& Wakefield, Avrupa yakasında İstiklal Caddesi ve Rumeli, Teşvikiye, Vali Konağı ve Abdi İpekçi’yi kapsayan Nişantaşı Bölgesi ile Anadolu yakasındaki Bağdat Caddesi olmak üzere İstanbul’un üç ana caddesini inceleyen ‘İstanbul Alışveriş Caddeleri’ raporunun dördüncüsünü yayımladı. Yabancılar gitti Rapora damga vuran en önemli 3 gelişme, kentsel yenilemelerin yaya trafiğini düşürmesi, boşluk oranlarının kısmen kemikleşmesi ve yükselen yemeiçme trendi. Kentsel yenilemelerin tamamlanmasına ve yükselen yemeiçme trendine bağlı olarak orta vadede toparlanma potansiyeli en yüksek alışveriş caddesi ise Bağdat Caddesi. Rapora göre, 2016’da caddeler toplamında 52 olan kentsel yenileme çalışmasının yoğunla şarak 2017’de 65’e çıkması ve yaya trafiğinin azalması caddeleri etkileyen faktörlerin başında geldi. Perakendede lokalleşme ile yeme içme sektörüne ilginin artmasına karşın, 2016’da boş olan 91 mağazanın sadece 43’ü kiralanabildi ve kiralama hacmi 3 yıldır benzer seviyelerde gerçekleşti. 2016’da gerçekleşen yeni kiralama işlemlerinin yüzde 19’u yeme içme sektörüne aitken, 2017’de bu oran işlemlerin yaklaşık dörtte biri (yüzde 23) oldu. 2016’da 141 mağazada faaliyet gösteren uluslararası marka sayısı, 2017 itibariyle yüzde 7 düşüşle 132’ye geriledi. Zaman lazım Kiralama hacminin son 3 yıldır düştüğü İstiklal Caddesi ise değişen ziyaretçi profili ve perakendeci yapısıyla eski potansiyelini kazanmak için zamana ihtiyaç duyuyor. Nişantaşı Bölgesi’nin yaya trafiği hafta içinde geçen seneye oranla yüzde 19 düşerken, ara ve arka sokaklarda artan restoran ve kafelerle hafta sonundaki ziyaretçi sayısının yüzde 12 oranında arttığı gözlemlendi. Son bir sene içerisinde 31 kiralama işleminin neredeyse yarısı hazır giyim kategorisinden gerçekleşti. l Ekonomi Servisi TROY’dan ceple temassız ödeme “Türkiye’nin ödeme yöntemi” olma hedefiyle yola çıkan TROY, mobil temassız ödeme çözümünü devreye aldı. TROY ile kredi ya da banka kartı kullanmadan cep telefonuyla temassız ödeme yapmak mümkün. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) tarafından geliştirilen kartlı ödeme yöntemi ve markası TROY, 2017 yılını değerlendirdi ve geleceğe dair hedeflerini paylaştı. TROY’u Türk bankalarının desteğiyle hayata geçirdiklerini hatırlatan BKM Genel Müdürü Dr. Soner Canko, “Türkiye, Avrupa’nın bir numaralı kart pazarı ve nakit siz toplum anlayışına zemin hazırlayan ödeme teknolojilerinin adeta merkezi konumunda” dedi. Ocak 2018 itibarıyla banka kartı, kredi kartı ve ön ödemeli kart olmak üzere 2 milyona yakın kartta TROY logosu bulunduğunu ve TROY logolu kartlarla yılbaşından bu yana toplam 3 milyon TL’nin üzerinde tutarla 12 milyon adet işlem gerçekleştirildiğini belirten Canko, 2017 yılında verilen her 100 banka kartından 11’inin TROY logolu olduğunu dile getirdi. Dünyada geçerli Canko “Halihazırda Türkiye kartlı ödemeler pazarının yüzde 100’ünü temsil eden 28 üyemiz var. 2018’de 7 milyon, 2022’deyse 40 milyon karta ulaşmak istiyoruz” dedi. TROY’un Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan Orta Vadeli Program’da yer aldığını hatırlatan BKM Kartlı Ödeme Sistemlerinden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cenk Temiz, Discover ile yapılan işbirliği sayesinde TROY logolu kartların dünyanın 185 ülkesinde, 41 milyonun üzerinde alışveriş noktasında ve 1.9 milyon ATM’de geçerli olmaya baş landığı kaydetti. TROY’un odaklandığı ko nuların başında mobil temassız ödeme teknolojisinin yer aldığını belirten Temiz, devreye alınan bu teknoloji sayesinde cep telefonu aracılığıyla temassız, hızlı ve güvenli ödeme imkânı sunulacağını dile getirdi. l Ekonomi Servisi Soner Canko İstanbul’un metro çıkmazı İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) istifa ettirilen belediye başkanı Kadir Topbaş döneminde yapılan altı metro hattı ihalesini, halefi Mevlüt Uysal iptal etti. İptale dair açıklamada ihaleler yenilendiği zaman “daha ekonomik” olacağı söyleniyor. Böylece o ihalelerin ekonomik olmadığı, bizim lisanımızla kamu zararına olduğu, aşırı mahcup da olsa itiraf ediliyor. Toplam sözleşme bedeli 13 milyar TL’ye yaklaşan ve iptal edilen altı ihale: KirazlıHalkalı, ÜmraniyeAtaşehirGöztepe, ÇekmeköySancaktepeSultanbeyli, KaynarcaPendikTuzla, BaşakşehirKayaşehir, MahmutbeyBahçeşehirEsenyurt. Asgari ücretin 1603 TL olarak belirlendiği ve bu tutara minnet ve şükür beklenen Türkiye’de, söz konusu ihalelerle, bütçe kaynaklarının nasıl suiistimal edildiğini, vergilerimizin haksız şekilde bir avuç müteahhide nasıl transfer edileceğine dair dört yazı yazdım bu köşede. Tarih ve başlıklarıyla hatırlatayım: 18 Ekim 2017 – İstanbul’un metro hatlarına saçılan vergiler 22 Ekim 2017 – Tasarruf arıyorsanız metro ihalelerine bakın 6 Aralık 2017 – İstanbul metroları finansal darboğazda 8 Aralık 2017 – Metro inşaatlarında işten çıkarma MahmutbeyBahçeşehirEsenyurt hattı dışında kalan, beş ihalenin çok dikkat çeken iki ortak özelliği var: Beş ihale aynı gün 3 Mart 2017’de yapıldı. Beş ihalenin tamamında, yaklaşık keşif bedelinin yüzlerce milyon üzerindeki teklif tutarları kabul edildi. Yani normalde kamu ihalelerinde firmalardan indirim yapması beklenirken, İBB firmaların oluşturduğu konsorsiyumların “zamlı” tekliflerini kabul edip altına imza attı. Yukarıda aktardığım yazılarda, kamu aleyhine kabul edilmiş tutarların toplamının 1.2 milyar TL’ye ulaştığını belgeleyip sormuştuk: “Göz göre göre kamu zararının sebebi ne olabilir?” Yeni masa Sözleşmeleri feshedilen metro hatlarının konsorsiyumları ise şöyle: MakyolAsturİçtaşKalyon, GülermakNurol, DoğuşÖzaltınYapı Merkezi, AlsimAlarkoCengiz, Özgün YapıSöğütŞenbay, MakyolAsturİçtaş. Bu tabloda pek çok soru mevcut. İBB Meclisi’nin geçen sene bu hatlar için 925 milyon Avro borçlanma yetkisi aldığını anımsatarak “Ne oldu bu borçlanma” soruların ilki. Eski Başkan Topbaş bu yetkiyi isterken, meclis üyelerine İBB’nin çok kredibl olduğunu söylemiş. Diğer soru iptallerin kamuya faturası. Eğer mücbir sebep yoksa, sözleşmenin fesih hallerinde yüzde 10 tutarında cayma bedelinin ödeneceği belirtiliyor. Bu durumda örneğin 2 milyar 414 milyon 401 bin TL sözleşme bedelli KirazlıHalkalı metro hattı için, MakyolAsturİçtaşKalyon’a 240 milyon TL ödenmesi mi gerekiyor? Konuştuğum bir uzman, eğer bu ihaleler yeniden projelendirilip tekrar edilecekse, İBB’nin, firmalarla tekrar pazarlık masasına oturacağını ve yeni ihalelere göre bu tazminat tutarlarının şekillenebileceğini söyledi. 3. havalimanı hattı! Bu arada iptal edilmeyen bir hat var: 3. HavalimanıGayrettepe metro hattı. Bu ihale 13 ay önce bizzat Ulaştırma Bakanlığı tarafından ŞenbayKolin ortaklığına “verildi”. İptal edilmeyen bu hat; 29 Ekim 2019’da tamamlanarak açılması, ama daha önce bir iki uçak indirmek üzere Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın doğum günü 26 Şubat 2019’da ön açılışı yapılması düşünülen 3. havalimanı için yaşamsal önem taşıyor. Bayburt Grup bünyesindeki Şenbay ile Kolin’e 1 milyar Avro’ya “verilen” bu ihalenin akıbeti için henüz bir açıklama yapılmadı. 33 kilometrelik hattın 3. havalimanına yetişip yetişmeyeceği konusunda herhalde yetkililer kamuyu aydınlatacaktır. KISA... KISA... l Brent petrolün varil fiyatı, İran’daki gerilim ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) öncülüğündeki üretim kesintisinin etkisiyle Mayıs 2015’ten bu yana olan en yüksek seviye olan 68.11 dolara yükseldi. l Rus enerji şirketi Gazprom, geçen yıl Türkiye’ye 29 milyar metreküp doğalgaz ihraç ederek rekor kırdı. l THY bu yıl yüzde 80 doluluk oranıyla iç hatlarda 33 milyon, dış hatlarda 41 milyon olmak üzere toplam 74 milyon yolcu taşınmasını hedefleniyor. C MY B