Katalog

DUNYA Gerginliği azaltma planı Doğu Çin Denizi’ndeki adalar ve Kuzey Kore meselelerinde karşıt pozisyonlarda duran Çin ve Japonya ilişkilerinde önemli bir gelişme yaşandı. Japonya Başbakanı Taro Kono, dün Çin’in başkenti Pekin’de mevkidaşı Wang Yi ile temaslarda bulundu. Böylece neredeyse 2 yıl sonra ilk kez görevdeki bir Japonya başbakanı, Çin’i ziyaret etmiş oldu. Görüşmeden Doğu Çin Denizi’ndeki gerginlikleri azaltmak için askeri hat kurma planı çıktığı aktarıldı. Güney Kıbrıs’ta umutlar 2. tura Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nde dün dü zenlenen başkanlık seçimlerinde adayların yüzde 50’yi aşamaması nedeniyle ülkenin yeni liderinin belirlenmesi ikinci tura kaldı. 4 Şubat’ta yapılacak ikin ci turda dün en çok oyu alan, yeni dönem arayışındaki Demokratik Seferberlik Partisi adayı, halihazırdaki başkan Nikos Anastasiadis ile AKEL adayı Stavros Malas yarışacak. Anastasiadis oyların yüzde 35.5’ini, Malas ise 30.3’ünü aldı. Pazartesi 29 Ocak 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Aden’de ‘darbe’ krizi Yemen’in güneyindeki ülkenin geçici başkentinde ayrılık yanlısı Siyasi Geçiş Konseyi’ne bağlı milisler Mansur Hadi güçleriyle çatıştı, hükümet binalarını ele geçirdi Suudi Arabistan liderliğindeki uluslararası koalisyonun destek verdiği Mansur Hadi hükümeti ile İran destekli Husi milisler arasında üç yılı aşkın zamandır devam eden iç savaşın ve çatışmaların beraberinde getirdiği insani krizin sürdüğü Yemen’de tansiyon bu kez başka cepheden yükseliyor. Husilere karşı koalisyonda da bulunan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından desteklendiği belirtilen, eski Aden valisi Aydarus el Zubeydi liderliğindeki ayrılıkçı Güney Hareketi’nin kurduğu Siyasi Geçiş Konseyi’ne bağlı milisler dün ülkenin güneyindeki geçici başkent Aden’de Hadi’ye bağlı güçlerle çatıştı. Çatışmaların Siyasi Geçiş Konseyi milislerinin Aden’e protesto için girişine izin verilmemesiyle başladığı öne sürüldü. Sağlık yetkilileri 3’ü sivil en az 15 kişinin hayatını kaybettiğini, 30 kişinin de yaralandığını aktardı. ‘Darbe’ nitelendirmesi Ayrılıkçıların yerel mahkeme, askeri kamp ve kimi hükümet binalarını ele geçirdiği duyuruldu. Hadi’ye bağlı hükümetin Başbakanı Ahmed bin Dağr, yaşananları “darbe” olarak nite Aden’de ayrılıkçı milislerin taraftarları desteklerini esirgemedi. lendirirken Riyad öncülüğündeki koalisyona müdahale çağrısı yaptı, çatışmaların derinleşmesinden İran’ın ve Husilerin çıkar sağlayacağını söyledi. AFP ajansının aktardığına göre Dağr, “Hadi’nin talimatlarına dayanarak ve Arap koalisyonuyla yapılan görüşmelerin ardından tüm birimlere derhal ateşkes emri” verdi, “üslerinize geri dönün” çağrısı da yaptı. KuzeyGüney birliğinin ancak 1990’da sağlanabildiği Yemen’de 2014’ün eylül ayında İran tarafından desteklenen Husiler, Devlet Başkanı Mansur Hadi’ye ve hükümete karşı ayaklanarak başkent Sanaa’nın kontrolünü büyük oranda ele geçirmişti. Sanaa’dan ayrılan Hadi önce güneydeki Aden’e geçmiş ve burayı başkent ilan etmiş, daha sonra güvenlik soru nunu gerekçe göstererek ülkeden ayrılmış, altı ay sonra ise geri dönmüştü. 2015’te Suudi Arabistan öncülüğünde BAE’nin de katılımıyla kurulan uluslararası koalisyon Husilere karşı Hadi hükümetini desteklemişti. Geçen yıl Hadi tarafından, BAE ile ilişkileri gerekçe gösterilerek görevden alınan Aden valisi Zubeydi, Güney bölgelerinin idaresini Kuzeyden ayırma iddiasıyla bir Siyasi Geçiş Konseyi’nin kurulduğunu ilan etmişti. Zubeydi, ülkenin siyasi birliğinin oylanması için güney vilayetlerinde bir referandum yapılacağını da kaydetmişti. Zubeydi geçen hafta yaptığı açıklamada ise Hadi hükümetini yolsuzlukla suçlamış, Mansur Hadi Başbakan Dağr’ı görevden almadığı takdirde “hükümeti devirecekleri” tehdidinde bulunmuştu. Aden’deki saldırının uluslararası koalisyonun öncüsü Suudi Arabistan ile bir yandan koalisyona askeri destek verirken bir yandan ayrılıkçıları destekleyen BAE arasındaki ilişkileri olumsuz yönde etkileyebileceği, zaten siyasi bir bunalım yaşanan Yemen’de KuzeyGüney ayrışmasının derinleştireceği değerlendirmeleri yapılıyor. Puigdemont’a haberler kötü İspanya’da Anayasa Mahkemesi, Katalonya Özerk Yönetimi’nin tek taraflı bağımsızlık ilanının ardından hakkında “ayaklanma, isyana teşvik ve görevi kötüye kullanmak” suçlamalarıyla soruşturma açılmasıyla Belçika’ya giden eski lideri Carles Puigdemont’un bölgeyi ülke dışından yönetmesini engelleyen bir karara imza attı. Madrid hükümetinin başvurusu üzerine Puigdemont’un erken seçim sonrasında Katalonya meclisi tarafından yeniden başkan adayı olarak gösterilmesini görüşen mahkeme, Puigdemont’un yemin törenine şahsen katılmadığı sürece başkan olamayacaPuigdemont ğına ve oturumda bulun mak için de mahkemeden izin alması gerektiğine karar verdi. İspanya’ya dönmesi durumunda tutuklanacak olan Puigdemont’un başkanlık adaylığının engellemesine ilişkin başvurunun gündeme alınıp alınmaması konusundaki kararın ise araflar dinlendikten sonra verileceği açıklandı. VENEZÜELLA MUHALEFETİ ‘Müzakerelere katılacağız’ Venezüella’da en geç 30 Nisan’da yapılacağı ilan edilen devlet başkanlığı seçimlerine katılması Yüksek Mahkeme tarafından engellenen muhalefet, Dominik Cumhuriyeti’nde hükümetle bugün başlaması planlanan müzakerelere katılma kararı aldı. Sağ cephenin liderliğindeki Demokratik Birlik Masası (MUD) koalisyonu tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Bu toplantı, hükümete baskıcı kararlarını yeniden gözden geçirmek ve ülkenin tümüyle bir kaosa sürüklenmesini durdurmak için büyük bir fırsat” ifadesi yer aldı. Geçen hafta Yüksek Mahkeme, geçen aralık ayındaki belediye seçimlerini boykot eden muhalif koalisyonun devlet başkanlığı seçimlerine katılmasını yasaklamıştı. Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun partisinin aday göstermesi durumunda yeniden başkan adayı olabileceğini açıklamasının ardından gelen bu karar, muhalefetin sert tepkisine yol açmıştı. ‘Şaibeli’ başkan yemin etti Devlet başkanlığı seçimlerinde hile yapıldığı iddiasıyla sokakların karıştığı Honduras’ta ABD yanlısı olarak nitelendirilen Juan Orlando Hernandez önceki gün yemin ederek ikinci dönem görevine başladı. Seçimlerin tekrarlanmasını isteyen sol aday Salvador Nasralla destekçileri yemin töreni sırasında da protesto gösterilerini sürdürdü. Eylemler sırasında kimi göstericiler Putin maskeleri taktı. Muhalif lider gözaltında Rusya’da Devlet Başkanı Putin karşıtları mart ayında yapılacak devlet başkanlığı seçimlerini boykot çağrısı için dün meydanlara çıktı Rusya’da muhalif lider Alexey Navalny destekçileri ülke genelinde sokaklara çıkarak Devlet Başkanı Vladimir Putin yönetimini protesto etti. Göstericiler, 18 Mart’ta düzenlenecek devlet başkanlığı seçimlerinin adil bir ortamda gerçekleşmeyeceği gerekçesiyle boykot edilmesi çağrısında da bulundu. “Putin bir hırsız” sloganları atılan eylemde kimi protestocular “Putin benim başkanım değilsin” yazılı pankartlar taşıdı. Putin’in en büyük siyasi rakibi olarak gösterilen Navalny ise başkent Moskova’da ki gösteriler sırasında gözaltına alındı. Navalny, seçimlerde Putin’in karşısına aday olarak çıkacağını açıklamış ancak Rusya Seçim Komitesi tarafından adaylığı kabul edilmemişti. Navalny’nin, hakkında açılan bir yolsuzluk davasında suçlu bulunarak hüküm giymiş olması başkan adaylığı başvurusunun reddine gerekçe olarak gösterilmişti. 41 yaşındaki siyasetçi ise söz konusu davayı düzmece olarak nitelendirmişti. Sosyal medyada yayımlanan bir videoda Navalny eylemcilere katılmaya giderken polis memurları tarafından etrafının çevrildiği, önce yere yatırıldığı sonra da bir minibüse sokulduğu görülüyor. Navalny’nin Twitter hesabında paylaşılan mesajda ise gözaltı ile ilgili “Bu birşeyi değiştirmez. Buraya benim için değil geleceğiniz için geliyorsunuz” ifadeleri kullanıldı. Gösteri düzenleme yasalarını ihlal etmekle suçlandığı belirtilen muhalif lider suçlu bulunursa 30 gün hapis yatabilir. Bu arada güvenlik güçlerinin Navaly’nin ofisine baskın düzenlediği de bildirildi. MısırSudan krizinde çözüm için ortak komite Mısır ile Sudan arasında leceklerini söyledi. Etiyopya’nın Nil Nehri üzerin Etiyopya’nın Nil Nehri üzerinde de inşa etmeyi planladığı Büyük Rö inşasına başladığı 4 milyar dolar nesans Barajı ve Sudan’ın Türkiye’ye lık baraj projesinden Sudan ve Eti Sevakin adasını tahsis etme kararla yopya yararlanırken Mısır’ın za rıyla patlak veren gerilimin çözümü rar göreceğini iddia eden Kahire’yle ne yönelik ilk adım Hartum arasında Etiyopya’nın başkenti uzun süredir devam Addis Ababa’da düzen eden krizin, geçen lenen 30. Afrika Birliği ay Beşir’in Sevakin Zirvesi’nde atıldı. adasını Türkiye’ye Zirvede bir araya tahsis etme kararı gelen Mısır Cumhur nedeniyle tırmandı başkanı Abdülfettah ğı haberleri günde Sisi ile Sudan Devlet me yansımıştı. Ge Başkanı Ömer Beşir’in Sisi, zirvenin açılışında aile fo çen aralık ayındaki iki ülke arasındaki toğrafında Filistin lideri Mah tahsis anlaşmasının ilişkiler ve karşı karşı mud Abbas ile yan yanaydı. hemen ardından Mı ya kalınan tüm engel sır medyası adada bir lerin aşılması için ortak bir “bakan donanma üssü kurulacağını ve he lar komitesi” kurulmasına karar ver defin “Sisi’nin devrilmesi” olduğunu diği öğrenildi. Mısırlı bir diplomat iddia etmiş, Sudan ise su sorununu ikilinin Etiyopya Başbakanı Haile gerekçe göstererek 4 Ocak’ta Kahire mariam Desalegn ile de biraraya ge Büyükelçisini geri çekmişti. İsrail’den Lübnan’da füze fabrikası iddiası İsrail, 2007’de karşı karşıya geldiği Hizbullah’ı ve İran’ı Lübnan’daki askeri faaliyetleri iddiasıyla bir kez daha suçladı. İsrail Ordu Sözcüsü Ronen Manelis, Lübnan merkezli haber sitelerinin ve Arapça yayın yapan medya kuruluşlarının da yayımladığı makalesinde Lübnan’da Hizbullah örgütü ve İran’ın bir füze fabrikası kurma çalışmalarını sürdürdüğünü öne sürdü. Başbakan Binyamin Netanyahu’nun da aralarında olduğu İsrailli yetkililer geçen yaz Lübnan’da bir füze fabrikası kurulmakta olduğu iddiasını dile getirmiş, Haaretz gazetesinin haberine göre eylül ayında ise bu çalışmaların durduğu gözlemlenmişti. Manelis fabrika kurulması için çalışmaların tekrar başladığını savunduğu yazısında, “Konu artık İran’ın silah, asker veya danışman göndermesini aştı. İran Lübnan’da şube açtı” ifadelerine yer verdi. 13 ULUSAL DİYALOG KONGRESİ Suriyeli Kürtler Soçi’yekatılmayacak Suriye krizinin çözümüne yönelik Birleş miş Milletler (BM) liderliğinde geçen hafta Viyana’da gerçekleşen Cenevre görüşmelerinin dokuzuncu kez sonuçsuz dağılmasının ardından gözler, bugün Rusya’nın Soçi kentinde başlayacak olan Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’ne çevrilirken, Kürtlerin kongreye katılımıyla ilgili belirsizlik sürüyor. AFP’nin haberine göre Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova’nın önceki gün yaptığı “çok sayıda Suriyeli Kürt temsilcinin Soçi’ye gidecekleri” yönündeki açıklamasının ardından Suriyeli Kürtlerden, TSK’nin Afrin’de YPG/PYD’ye karşı yürüttüğü Zeytin Dalı operasyonu nedeniyle kongreye katılmayacakları açıklaması geldi. Ajansa konuşan, Kürtlerin tek taraflı ilan ettiği Kuzey Suriye Federasyonu başkanı Favza el Yusuf, “Afrin’de durumun değişmemesi halinde Soçi’ye gitmeyeceğimizi önceden de söylemiştik” dedi. Rusya’nın girişimi ile düzenlenecek Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nde Suriye hükümeti ile çeşitli muhalif grupların temsilcilerinin bir araya getirilmesi bekleniyor. Moskova, Suriye’deki tüm etnik ve dini grupların davet edileceği açıklanan kongrede Suriyeli Kürtlerin de temsil edilmesi gerektiğini söylemişti. Suudi Arabistan destekli muhaliflerin oluşturduğu Yüksek Müzakere Komitesi de önceki gün yaptığı açıklamada, kongreye katılmayacaklarını duyurmuştu. Doğu Guta’da ateşkese son Bu arada Viyana’daki Cenevre görüşmelerinde Doğu Guta’da artan sivil ölümleri ve kimyasal silah kullanımı iddiası üzerine Suriye hükümeti ve muhalifler arasında varılan anlaşma sonrasında cuma günü ilan edilen ateşkes dün son buldu. Londra merkezli muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre cihatçı gruplar tarafından açılan ateş sonrası, Suriye ordusu bölgeye hava saldırıları düzenledi, çatışmalarda 15 kişinin öldüğü duyuruldu. Ankara’nın umudu yok DUYGU GÜVENÇ Suriyeli muhalif grupların oluşturduğu Yüksek Müzakere Komitesi Soçi’ye katılmama kararı alırken Rusya, Türkiye’den muhalefetin katılımı konusunda son ana kadar çaba göstermesini istedi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile önceki gün gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Lavrov’un, Türkiye’den Suriye muhalefetinin katılımı için adım atmasını istediği belirtildi. Türkiye’yi toplantıda Müsteşar Yardımcısı Sedat Önal temsil edecek. Üst düzey bir Dışişleri yetkilisi, toplantıda Kürtlerin temsil edileceğini ancak YPG/PYD temsilcilerinin olmayacağını açıklamıştı. Ankara, 1600 civarında katılımcının ağırlanması hedeflenen Kongrenin siyasi süreç için yapıcı bir sonuç üretmesini beklemiyor. Ankara’nın bu süreçten olumlu bir sonuç çıkmasını beklememesinin bazı nedenleri ise şöyle: 4 Toplantıya çok fazla kişinin davet edilmesi 4 Suriye için siyasi barışta Batı’nın esas kabul ettiği Cenevre sürecini temel olarak görmesi ve Soçi’de atılacak adımların Cenevre sürecini sekteye uğratmasından endişe etmesi; Astana ile başlayan sürecin sadece Cenevre’yi canlandıracak bir unsur olarak görmesi 4Ankara’nın ‘muteber muhalefet’ olarak tanımladığı Yüksek Müzakere Komitesi’nin toplantıya katılmayacak olması 4 Geçtiğimiz yıl başlayan Astana sürecinde alınan önlemlere rağmen hâlâ ateşkes ihlallerinin devam etmesi 4 Tutukluların karşılıklı salıverilmesi konusunda henüz istenen adımın atılmamış olması Kâbil saldırısının bilançosu artıyor Afganistan’ın başkenti Kabil’de önceki gün düzenlenen, Taliban’ın üstlendiği kanlı saldırıda bilanço artıyor. Hayatını kaybedenlerin sayısının 103’e çıktığı bildirilirken kurbanların bazılarının cenazeleri dün toprağa verildi. Afganistan Hükümeti’nden yapılan açıklamada, saldırının Taliban bağlantısı olan Hakkani örgütü tarafından, Pakistan desteğiyle gerçekleştirildiğini savunmuştu. İslamabad hükümeti iddiaları reddetti. İran’da IŞİD operasyonu Irak ve Suriye’de etkinliğini yitiren IŞİD’lilerin sızmaya çalıştığı ülkelerden biri olan İran cihatçı teröre karşı askeri takibini yoğunlaştırıyor. İran Devrim Muhafızları Kara Kuvvetleri Komutanı General Muhammed Pakpur, Irak sınırında ülkeye giriş yaptığı tespit edilen IŞİD militanlarına Fars vilayetinde düzenlenen operasyonda 16 militanın yakalandığını açıkladı. General Pakpur, sınır köy ve kasabaları ile ülke merkezinde eylem hazırlığında olduğunu iddia ettiği çok sayıda IŞİD’linin öldürüldüğünü, çıkan çatışmada 3 İran askerinin de yaşamını yitirdiğini belirtti. Geçen haziran ayında İran meclis binasına ve Ayetullah Humeyni’nin türbesine yönelik IŞİD’in üstlendiği saldırılarda 17 kişi yaşamını yitirmişti. C MY B