Katalog

DUNYA Irak’ta bir günde 42 idam Irak’ta dün daha önce yakalanan çoğu IŞİD ya da Kaideli olduğu belirtilen 42 militanın idam edildiği belirtildi. “Terörizm” suçlarından idama mahkum edilen bu kişilerin üç aydır Nassiriya Cezaevi’nde tutulduğu kaydedildi. HamasFetih uzlaşı çabası Filistin Başbakanı Rami Hamdallah’ın 2 Ekim’de Gazze’ye giderek Hamas yönetimi ile bir araya geleceği duyuruldu. Son dönemde El Fetih ile Hamas arasında ulusal birliğin oluşturulması yönünde girişimler yürütülüyor. Salı 26 Eylül 2017 Tepkilere karşın geri adım atmayan IKBY dün bağımsızlık referandumu için sandık başındaydı Barzani dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 13 dediğini yaptı IKBY’deki referandum için kimi bölgelerde sandıklar önünde sabah erken saatlerden itibaren uzun kuyruklar oluştu, kutlama konvoyları yollara döküldü. Bölgede yaşayan Türkmen ve Arapların boykotuna rağmen halkoylamasına katılımın yüksek olduğu belirtildi. Rudaw’ın haberine göre katılım oranı yüzde 78’leri buldu. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY); merkezi Bağdat yönetimi, Türkiye, İran, Suriye, ABD, BM Sandıktan yüzde 95.7 “evet”in çıktığı iddia edildi. DHA’nın haberinde ise Kerkük’te Irak Türkmen Cephesi’nin bulunduğu bölgedeki kimi sokaklara Türkçe “Vatanını bölme referanduma katılma” yazılı bez afişler asıldığı aktarıldı. ve AB’nin itirazlarına rağmen dün ba ğımsızlık referandumu kararından geri kullanma işlemi 18:00’e kadar sürdü. rarsızlık yaratıcıdır” ifadesini kullan bir dostu yok. Hiçbir şeyin, bu ilişkimi adım atmayarak sandığa gitti. Bu adım Referandum öncesi bu adıma “zaman dı. Suriye’den ise “Referandumu red zi bozmasına yol açmasını istemiyoruz. la birlikte IŞİD’e yönelik operasyonla laması doğru değil” diyerek karşı çı dediyoruz, birleşik Irak’ı tanıyoruz” Ne Türkiye’yi tehdit ederiz, ne de içiş rın, vekâlet savaşlarının, bölünme tar kan IKBY’deki siyasi hareketler Goran açıklaması geldi. Çin de “Irak’ın ege lerine karışırız” ifadelerini kullandı. tışmalarının sürdüğü ülkede halihazırdaki kaos ve bilinmezlikler daha da “Halka, onları bu süreçle nasıl ilişkileneceği konusunda serbest bıraktığı menliğini, toprak bütünlüğünü destekliyoruz” çıkışı yaptı. NYT: Güle güle Irak alevlendi. Erbil’in bu hamlesiyle, Şii, mızı söylüyoruz” derken İslamcı Kürt Öte yandan IKBY Başbaka IKBY referandumu dünya gündemi Sünni, Kürtler arasında toprak müca partisi Komal da “Evet” çağrısı yaptı. nı Neçirvan Barzani düzen nin baş sırasına otururken ABD’nin delesinin kızışacağı yorumları da arttı. IKBY’nin tek taraflı aldığı, Türkmen ‘Asker gönderilsin’ lediği basın toplantısında, Ankara’nın tepkisine de değin New York Times (NYT) gazetesi haber analiz yazısında “Güle Güle Irak” ve Arapların boykot ettiği referandum Bu arada Erbil’e tepkiler dün di. “Türkiye’yle görüşme başlığını kullandı. Makalede referan için Erbil, Süleymaniye ve Duhok illeri de sürdü. Irak meclisinin ara lerimiz sürüyor. İki aydır dumun Irak’ın üçe bölünmesi süreci nin yanı sıra statüsü tartışmalı Kerkük larında Kerkük’ün de yer al Türkiye’yi ziyaret edip, ni başlattığı savunuldu. Yazıda, “Sad vilayetinin tamamı, Selahaddin’in Tuz dığı tartışmalı bölgelere bu sürecin onlar için dam Hüseyin döneminde işkence ve hurmatu ilçesi, Diyala’nın Hanekin il merkezi yönetimin asker tehdit olmadığını anlat zulme uğrayan Kürt halkı tarihsel bir çesi ile Celavla ve Karatepe kasabala göndermesi yönünde çağrı maya çalıştım ama ma fırsat yakaladığını düşünerek sandı rında sandık kuruldu. Gerilimin yük yapması dikkat çekti. ABD alesef bu imkânı ver ğa gidiyor” ifadelerine yer verdi.Yazı seldiği Peşmerge kontrolündeki Türk Dışişleri Bakanlığı, “Özel mediler” diyen Bar da yalnızca İsrail tarafından açıkça men nüfusun yoğun olduğu Kerkük’te gece sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Dün sabah 08:00’de başlayan oy likle tartışmalı alanlarda da sandıkların kurulma .Ilk günden bölündülersıprovokatifveistik Barzani zani, “Türkiye’nin bölgede Kürtler ve Kürdistan Bölgesi’nden daha iyi desteklenen halkoylamasının bölgesel bir savaş çıkarma olasılığının bile bulunduğu yorumu yapıldı. Kamyoncular Macron’u protesto etti Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un sendikalar tarafından emek düşmanı olarak görülen yeni “İş Yasası” kamyoncuları sokağa döktü. Hem CGT hem de FO sendikalarına üye kamyoncular toplu halde greve çıkıp ana arterlerde kontak kapatarak Belçika’yla Fransa arasındaki trafiği durdurdu. Marsilya ve Bordo şehirleri arasında da araç trafiğinin büyük ölçüde aksadığı bildirildi. Senatoda ağır yenilgi Öte yandan Fransa, kısmi Senato seçimleri için önceki gün sandık başına gitti. Parlamentoyu denetleme işlevi bulunan Senato’nun 348 sandalyesinin 171’inin yenilendiği seçimde Macron’un Yürüyüş Partisi yara aldı. Seçimin ardından Yürüyüş’ün sandalye sayısı 29’dan 23’e düştü. Yürüyüş’ün oylarını cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yolsuzluk skandalları nedeniyle başarılı olamayan Cumhuriyetçi Parti’ye kaptırdığı görüldü. Cumhuriyetçiler’in sandalye sayısı 142’yken 148 oldu. Duda’dan bir günde U dönüşü Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, iktidardaki muhafazakâr Hukuk ve Adalet Partisi’nin getirmek istediği ancak veto ettiği yargı reformlarıyla ilgili dün tartışma yaratan kendi önerilerini açıkladı. İlk olarak yargıçları atama ve görevden alma yetkisini cumhurbaşkanına vermeyi, Ulusal Yargıçlar Konseyi’nin üyelerinin ise vekillerinin çoğunluğu tarafından seçilmesini masaya getiren Duda’nın saatler sonra ise geri adım atması dikkat çekti. Duda’nın önerisinden vazgeçmesinin nedeninin mecliste yeterli destek bulamamasının olduğu haberleri gündeme yansıdı. Ayrıca Avrupa Birliği’nin de Polonya’nın hukukun üstünlüğü ilkesine uyup uymadığını görüşmek üzere toplanma kararı aldığı duyuruldu. Polonya’da temmuz ayında iktidarın yargı üzerinde etkisini artırma çabaları ülke genelinde kitlesel protestolara yol açmıştı. Almanya’da önceki gün düzenlenen genel seçim sonuçları koalisyon pazarlıklarının çetin geçeceği yorumlarını beraberinde getirirken aşırı sağcı Almanya için Alternatif’in (AfD) yüzde 12.6 ile üçüncü parti olarak meclise girmesinin yarattığı deprem de sürüyor. 2. Dünya Savaşı’nın ardından ilk kez aşırı sağcı bir partinin meclise girmesiyle kaygılar artarken zafer kutlamasına girişen AfD içinde ilk günden çatlakların başgöstermesi ise dikkat çekti. Petry ayrıldı Seçimlerin ardından liste başı adaylar Alice Weidel ve Alexander Gauland ile parti eş başkanları Jörg Meuthen ve Frauke Petry’nin katılımıyla düzenlenen basın toplantısında Petry’den sürpriz bir çıkış geldi. Petry, radikal kanat ile daha ılımlılar arasındaki çatışmaların sürdüğü yorumları yapılan partisinin meclis grubunda yer almayacağını söyledi. ‘‘Uzun bir düşünme sürecinden sonra bu kararı aldığını ve bağımsız milletvekili olarak mecliste görev yapacağını’’ ifade eden Perty, bu açıklamayı yaptıktan hemen sonra basın toplantısını terk etti. Meuthen, açıklamanın ardından şaşkınlığını ifade ederek “Perty’nin bu kararı kendilerine danışmadan aldığını” belirtti. AfD’ye işaretle “Naziler meclise giriyor” kaygılarının sardığı Almanya’da seçim sonuçları kimi siyasi yorumcu tarafından “Tektonik kayma”, “Kırılma noktası” ifadeleri ile nitelendiriliyor. Başbakan Angela Merkel’in Hıristiyan Birliği’nin (CDU/CSU) yüzde 33’le sandıktan ilk sırada çıktığı seçimlerde, yüzde 10.7 oy alan Hür Demokrat Parti (FDP) ve yüzde 8.9 oy alan Yeşiller ile ülke bayrağının renklerine atıfla Jamaika koalisyonu kurması beklenirken bazı gözlemciler yeni hükümet kurma çalışmalarının aylar alabileceğini hatta gelecek yılın ilk aylarına kadar sarkabileceği düşüncesinde. Yeşiller’in eşbaşkanı Cem Özdemir dün düzenlediği basın toplantısında olası bir koalisyon hükümetine ortak olmaları için en önemli koşullarından Aşırı sağcı AfD sandıktan üçüncü parti çıkarak meclise girerken partinin liste başı adayları Weidel ve Gauland ile eşbaşkanları Meuthen ile Petry dün birlikte basının karşısına çıktı. Ancak toplantıya Petry’nin meclis grubunda yer almayacağı nı söyleyerek kürsüyü terk etmesi damgasını vurdu. birinin Paris İklim Anlaşması’nın gerekliliklerinin yerine getirileceğinin garanti edilmesi olduğunu söyledi. Avrupa’nın yalnızca kemer sıkma politikalarıyla sorunlarını çözemeyeceğini de vurguladı. Güçlü Avrupa vurgusu Büyük oy kaybına rağmen üst üste 4. kez başbakanlığı garantilediği buruk zaferi için birçok Avrupalı liderden Merkel’e kutlama mesajı geldi. Merkel’i ilk arayan liderlerden olan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron görüşme sonrası attığı tweet’te, “İşbirliğimizi kararlılıkla sürdüreceğiz. Bunu hem Avrupa hem de kendi ülkelerimiz için yapacağız” dedi. Avrupa Parlamentosu Başkanı Antonio Tajanide de “Tebrikler Angela Merkel. Almanya, Avrupa nosyonuna bağlılığını sürdürüyor. Hadi şimdi Avrupa’yı yeniden şekillendirmek için birlikte çalışalım” mesajını paylaştı. AB Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker ise Merkel’in “tarihi zaferini” kutladı ancak Avrupa’nın güçlü bir Almanya’ya her zamankinden çok ihtiyacı olduğunu vurgulayarak bir an önce koalisyon hükümeti kurulması çağrısı yaptı. AB’nin lokomotif ülkesi Almanya’da Seçim Kurulu’nun sitesinde 709 sandalyeli meclisteki dağılım şu şekilde sıralandı: CDU/CSU 246, SPD 153, AfD 94, FPD 80, Sol Parti 69, Yeşiller 67 koltuk. Öte yandan Merkel’in başbakanlığı garantilemesinin ardından gözler 1920 Ekim’deki Brüksel’deki AB zirvesine çevrildi. Zira Merkel, Türkiye’nin üyelik müzakerelerinin dondurulmasını gündeme taşıyacağını açıklamıştı. ‘ACI ZAFER’ Avrupa’daki diğer aşırı sağcı, popülist oluşumlar AfD’nin yükselişini överken partinin meclise girmesi Yahudi kuruluşların temsilcileri tarafından endişeyle karşılandı. Merkel’in CDU/CSU ittifakı, 2013’teki seçim sonuçlarına göre yüzde 33 oy ile 8.5 puan gerilemesini Alman basını “acı zafer” ve “tarihi kayıp” gibi başlıklarla gördü. DW’den Volker Wagener’in analizine göre Hıristiyan Birlik partileri seçmenlerini özellikle FDP’ye kaptırdı; ancak Birlik partilerinden AfD’ye kayanlar da oldu. Dört yıl öncesine oranla 5.2’lik bir düşüşle yüzde 20.5’i gören ve Merkel ile koalisyon kurmayacaklarını açıklayan Sosyal Demokrat Parti (SPD) Genel Başkanı Martin Schulz, AfD’nin oy oranının yüksek olmasından Merkel’i sorumlu tuttu. Schulz, Merkel’in siyasi tartışmalardan kaçındığını belirterek “Bu siyaset boşluk oluşturdu. AfD de bunu doldurdu” dedi. Schulz, AfD’nin meclise girmesinin ardından “güçlü bir muhalefet ve saldırılara karşı demokrasiyi savunma” sözü verdi. Haaretz’in haberine göre CDU’da kimi isim, özellikle AfD endişesiyle SPD’ye koalisyona geri dönme çağrısında bulundu. ‘TÜRKİYE KÖKENLİ 10 KADIN VEKİL’ Almanya’da önceki gün yapılan genel seçimde, 14 Türkiye kökenli aday milletvekili olarak Federal Meclise (Bundestag) girmeye hak kazandı. Bu isimlerden 10’u ise kadın. Resmi olmayan ilk sonuçlara göre, Aydan Özoğuz, Metin Hakverdi, Mahmut Özdemir, Cansel Kızıltepe, Gülistan Yüksel ve Elvan Korkmaz, Sosyal Demokrat Parti’den (SPD) milletvekili seçildi. Yeşiller Partisi’nden Cem Özdemir, Danyal Beyaz, Ekin Deligöz, Canan Bayram, Filiz Polat meclise girmeye hak kazanırken, Sol Parti’den Evrim Sommer, Sevim Dağdelen ve Gökay Akbulut da seçilen diğer Türk milletvekilleri oldu. Böylece geçen seçimde 11 olan Türk kökenli milletvekili sayısı bu seçim sonrası 14’e yükseldi. RUSYAABD GERİLİMİ Suriye’de vuran vurana Suriye’de IŞİD’e yönelik nihai operasyonlar sürerken bu ülke topraklarında askeri konuşlanması bulunan ABD ile Rusya arasında da tansiyon yükseliyor. ABD’nin desteklediği Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Rusya’nın desteklediği ordu ve Şii milisler zengin enerji yataklarına sahip olan Deyr ez Zor’da IŞİD’i iki ayrı koldan kuşatırken birbirleriyle de çetin mücadelede. Ankara’nın terör örgütü saydığı YPG’nin ana bileşeni olduğu SDG’den dün Rusya’ya birliklerini hedef alan bombardıman gerçekleştirdiği suçlaması geldi. Bir SDG sözcüsü AFP’ye yaptığı açıklamada, “Rus hava saldırıları IŞİD’den kurtardığımız doğalgaz alanı Konoko’daki bombardımanda bir savaşçımızın ölümüne yol açtı” dedi. Rusya ise SDG’nin hedef alındığı iddialarını reddetti. Öte yandan, Deyr ez Zor’da IŞİD’in ateşinde bir Rus generalin öldüğü açıklandı. Rusya Dışişleri Bakanlığı “Generalimizin kaybı ABD’nin iki yüzlü politikasını bir sonucudur” ifadelerini kullandı. Moskova’ya İdlib uyarısı Türkiye Dışişleri Bakanlığı, bir açıklama yaparak Rus jetlerinin İdlib’teki bombardımanı sırasında bazı sivillerin ve Türkiye destekli “ılımlı muhaliflerin”de vurulduğunu belirtti. “Rusya hava saldırılarında daha dikkatli olmalı” uyarısında bulundu. Bu arada, Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, İdlib’e düzenlenen bombardımanda en 37 kişinin yaşamını yitirdiğini savundu. Ayrıca ABD’nin mart ayında Rakka’ya yönelik hava saldırısında da aralarında onlarca çocuğun bulunduğu 84 sivilin öldüğü iddiasını aktardı. Kuzey Kore: Bu savaş ilanı Washington ile Pyongyang arasında karşılıklı teh dit söylemi devam ediyor. Nükle er faaliyetleri, füze denemeleriy le ABD Başkanı Donald Trump’ın sert çıkışlarının merkezindeki Ku zey Kore’nin Dışişleri Bakanı Ri Yongho, BM Genel Kurulu için git tiği New York’tan ayrılmadan ön ce basına verdiği demeçte “Trump ülkemiz liderliğinin varlığını da ha uzun süre koruyamayacağını iddia ediyor. Trump ülkemize sa vaş ilan etmiştir” ifadelerini kul landı. Ri, haftasonu Kuzey Kore se malarına ABD bombardıman uçak larının yaklaş masına da atıf ta bulunarak Amerikan savaş uçaklarını vu racakları tehdi dinde bulundu. Pyongyang’ın son çıkışına ise Pentagon’dan Ri Yongho “Provokatif ey lemlerine son vermezse, bu ülkenin hakkından gelmek için Başkan’a se çeneklerimizi sunacağımızdan emin olabilirsiniz” yanıtı geldi. Trump yasağı genişletti Öte yandan ABD Başkanı Trump, “güvenlik” gerekçesiyle belirli ülkelerin vatandaşlarına seyahat kısıtlamaları öngören yeni karara imza attı. Yeni kısıtlamalar, önceki gün süresi dolan Trump’ın İran, Suriye, Sudan, Somali, Yemen ve Libya’ya getirdiği vize yasağının yerini alacak ve 18 Ekim’de uygulanmaya başlayacak. Bununla birlikte seyahat kısıtlamaları getirilen ülkeler Kuzey Kore, İran, Libya, Somali, Suriye, Yemen, Çad oldu. Sudan, yasaklı listesinden çıkartıldı. Venezüella’ya getirilen yasağın sadece hükümet yetkilileri ya da polis ve istihbarat görevlileri ile bu kişilerin ailelerini kapsadığı açıklandı. Abe’den erken seçim kararı Japonya Başbakanı Şinzo Abe dün erken seçim çağrısı yaparak ülkesinin Kuzey Kore tehdidi başta olmak üzere AsyaPasifik’teki yükselen gerilim nedeniyle daha güçlü bir hükümete ihtiyaç duyduğunu öne sürdü. Kimi politik yorumcu ise Abe’nin muhalefetin mevcut parçalanmasını fırsat bilerek parlamentodaki sandalye sayısını artırma peşinde olduğu görüşünde. Abe basın toplantısında “28 Eylül’den itibaren Temsilciler Meclisi’ni dağıtarak seçim sürecini başlatacağım” dedi. Japon basınında seçimin 22 Ekim’de yapılabileceği iddiaları yer aldı. C MY B