Katalog

DUNYA Tahran’dan nükleer anlaşma uyarısı sürüyor İran’da Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin ABD’nin ülkesine karşı yeni yaptırımlar getirmeye devam etmesi halinde Tahran’ın nükleer anlaşmadan saatler içinde vazgeçebileceği sözlerinin ardından dün benzer bir uyarı ülkenin Atom Enerjisi Örgütü’nden geldi. İran Atom Enerjisi Örgütü Başkanı Ali Ekber Salihi,“Eğer karar lılık gösterirsek, en fazla 5 gün içinde Fordo’da (nükleer santral) yüzde 20 oranında zenginleştirmeye başlayabiliriz” dedi. Cumhurbaşkanı Ruhani ve diğer yetkililerin, ülkenin nükleer enerji kapasitesi konusunda bilgi sahibi olduklarını ifade eden Salihi, “Fordo Nükleer Tesisimizin anlaşma çerçevesinde kapatılmaması, elimizi güçlendiren bir madde” ifadelerini kullandı. Çarşamba 23 Ağustos 2017 ABD Başkanı Trump uzun süredir beklenen Afganistan stratejisini açıkladı. Göreve gelmeden önce çekilme siyaseti izleyen Trump, şimdi ise kalıcıyız dedi. Yeni Ucu açık konuşlanmatakviyeleredeyolverdi ABD’nin 11 Eylül 2011 saldırılarının ardından işgal ettiği Afganistan’dan çekilme hedefi, Başkan Donald Trump tarafından gündemden kaldırıldı. Trump geçmişte “tümüyle israf” diyerek eleştirdiği Afganistan misyonunu hem takviye yolu açtı hem de ucu açık hale getirdi. NATO müttefikleri ve küresel ortaklardan da yeni stratejisine destek istedi. Virginia’daki Fort Myer askeri üssünde konuşan Trump, “Afganistan ve daha geniş bölgede karşılaştığımız güvenlik tehditlerinin çok büyük olduğu sonucuna vardım” dedi. ‘Demokrasi inşası yok’ Trump “Irak’taki hataları tekrarlamama amacıyla kazanmak için savaşmaya karar verdiğini, zira Afganistan’dan alelacele çekilme halinde boşluğu teröristlerin dolduracağını, artık zaman temelli yaklaşımdan koşullara dayanan yaklaşıma geçtiklerini, dolayısıyla mühlet açıklamayacaklarını” söyledi. “Yeni yaklaşımın idealist değil, pragmatik olduğunun, artık ulus ya da demokrasi inşa edilmeyeceğinin, teröristlerin öldürüleceğinin” altını çizdi. Pakistan’ı suçladı Trump, Amerikan politikaları uyarınca Soğuk Savaş döneminden beri Afganistan’ı İslamcı laştıran Pakistan’ı da “ka os ajanlarına güvenli sığı nak sağlamakla” suçladı. “Biz Pakistan’a milyarlar ca ve milyarlarca dolar ve rirken onlar bizim savaştı ğımız teröristlere barınak sağlıyor. Bu değişmek zo runda” derken ABD’nin eli nin uzanmayacağı yer kal mayacağını savundu. Trump, tarihe “impara TALİBAN’A MESAJ...Taliban’la barış anlaşmasına ka torluklar mezarlığı” diye ge pı aralayan Trump, “Etkin bir askeri çabanın ardından çen Afganistan’da 16 yıldır devam eden, ABD’ye yüz bir gün belki de Afganistan’daki Taliban unsurlarını içeren siyasi çözüm mümkün olabilir” dedi. milyarlarca dolara mal olan Post ise mini eteklerin rolüne dikkat ve binlerce Afganın canını alan sa çekti. Gazeteye göre Ulusal Güvenlik vaşı süresiz devam ettirme kararı Danışmanı HR McMaster, bir zaman nı kaç askerle destekleyeceğini ise lar “Orta Asya’nın Paris’i” denen Af açıklamadı. Ancak ilk etapta 4 bin gan başkenti Kâbil’de 1972 yılında ilave asker göndermesi beklenen mini etekle dolaşan kadınların fotoğ Trump, Obama’nın sivil can kayıp raflarını Trump’a gösterdi. Böylece larını azaltmaya yönelik operas Trump’ı Batılı normların Afganistan’a yonel kısıtlamalarını da Irak’ın ar geri dönebileceğine dair umut oldu dından Afganistan için de kaldırdı. ğuna ikna etti. Ancak o değerlerin git “Washington’dan mikro yönetim, sa mesine, ABD’nin Sovyetler’e karşı Ye vaş kazandırmaz” dedi. şil Kuşak oluşturup mücahitleri des ‘Mini etekler ikna etti’ teklemesi yol açmıştı. Afganistan’daki ABD askeri sayı Uzmanlara göre Trump’ın kalma sı Obama döneminde önce 30 binden kararında ABD Jeolojik Araştırma’nın 100 bine çıkıp sonra 8 bin 500’e indi. Afganistan’daki madenlerin 1 trilyon Obama’nın 100 bin askerle kazana dolarlık potansiyel değerine dair ra madığı zaferi Trump’ın 12 bin 500 as porunun da etkisi var. Washington kerle nasıl elde edeceği soru işareti. KÂBİL İLE NATO MEMNUN TALİBAN’DAN TEHDİT Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani “ABD zaman limiti olmaksızın bizimle kalacağını gösterdi. Taliban bu savaşı kazanamaz” dedi. Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahit ise “Amerikalılar Afganistan’da savaşı devam ettirmek yerine askerlerini çekmeyi düşünmeliydi. Ülkemizde bir tek ABD askeri bile olsa cihatı devam ettireceğiz. Afganistan, 21’inci yüzyılın süper gücüne de mezar olacak” açıklaması yaptı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg memnuniyet açıklarken Afganistan’la ilgili taahhütlere tümüyle bağlı olduklarını duyurdu. RUSYA: ÖNEMLİ BİR DEĞİŞİKLİK GETİRMEZ ABD Başkanı Trump’ın Pakistan’a yönelik sert çıkışı İslamabad’da yankı buldu. Pakistan ordusu sözcüsü “Ülkede terörist sığınağı yok” tepkisini gösterdi. İslamabad’ın müttefiki Çin’in Dışişleri, Pakistan’ı “Terörle mücadelenin öncephesinde yer alıp önemli katkılar ve büyük fedakârlıklar yaptı. Uluslararası toplum Pakistan’ın terörle mücadelesinin hakkını vermeli” diye savundu. Rus Dışişleri “Önemli boyutta bir olumlu değişiklik getirmesini beklemiyoruz” dedi. Hindistan ise Trump’ın yeni stratejisinden memnuniyet açıklaması yaptı. “Teröristlerin aldığı güvenli sığınak ve diğer sınırötesi desteklerle mücadele” vurgusunda bulundu. Sivillerin bölgeden kaçışı sürüyor. Mattis, McGurk’suz geliyor ‘ABD Rakka’da sivilleri vurdu’ Suriye Demokratik Güçleri’nin IŞİD’in kalesi Rakka’da ilerlemesine havadan destek veren ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun sivil can kayıpları katlanarak artıyor. Dün Suriye resmi haber ajansı SANA’nın aktardığına göre, koalisyonun son 24 saatte Rakka’nın kuzey mahallelerine IŞİD mevzilerinin hedef alındığı iddiasıyla düzenlediği saldırılar, 78 sivilin canını aldı. Öncesinde muhaliflerin Gözlemevi de son bir haftada koalisyonun Rakka’ya hava saldırılarında 170’den fazla sivilin öldüğünü, sadece pazartesi günü ailelerin sığındığı binaların vurulmasıyla 19’u çocuk, 12’si kadın 42 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Mahkemede itiraf ettiler İspanya’nın Barselona kentinde 15 can alıp130 kişiyi yaralayan araç lı saldırıların sorumlusu ilan edilen 12 kişilik hücreden hayatta kalan Fas kö kenli 4 kişi dün Madrid’de mahke me önüne çıktı. Zanlı Mohamed Hou li Chemlal, yargıca, aslında bombalar la Sagrada Familia gibi anıtları da he def alan çok daha büyük çaplı bir saldı rı planladıklarını söyledi. Barselona sal dırısı öncesi Alcanar’da meydana ge len patlamada ölen imam Abdelbaki Es Satty için iki zan lı “Saldırıyı o plan lamıştı” dedi. Ba zı zanlıların terör suçlarından gö zaltında kalmala rına karar veril di. Finlandiya’da da Turku kentinde Barselona zanlılarından Mohamed Chemlal. 2 kadının öldüğü bıçaklı saldırının zanlısı Faslı sığınmacı Abderrahman Mechkah (18) için terör suçlarından gözaltı kararı çıktı. Polisin bacağından vurduğu Mechkah, dün hastaneden vi deoyla duruşmaya katılarak suçunu ka bul edip “terör” suçlamasını reddetti. DUYGU GÜVENÇ ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, bölge turu kapsamında Ürdün’den başlattığı ziyaretinin ardından bugün Ankara’ya geliyor. Ürdün ve Irak’ta IŞİD Özel Temsilcisi Brett McGurk ile temaslarını tamamlayan Mattis, Türkiye ziyaretine ise Ankara’yı El Kaide’ye göz yummakla suçlayan temsilciyi getirmeyecek. Savunma Bakanı Canikli’nin yanı sıra Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından da kabul edilmesi beklenen Mattis, ilk planlamaların aksine Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile görüşemeyecek. Mattis’in hemen ardından dün de Çavuşoğlu Bağdat’a gitti. Mattis, Türkiye’nin ardından da Ukrayna’ya geçecek.  Suriye muhalefetini birleştirme çabalarının sürdüğü, Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’nin referanduma hazırlandığı ve Tel Afer operasyonlarıyla eşzamanlı yapılan ziyarette gündemi Türkiye öncesi Irak durağı Mattis, dün Erbil’de IKBY Başkanı Mesud Barzani ile de bir araya geldi. Gözler Irak’ta IŞİD’e karşı Tel Afer taarruzu ile Erbil yönetiminin 25 Eylül’de düzenlemeyi planladığı bağımsızlık referandumuna çevriliyken ABD Savunma Bakanı Mattis dün Irak’a sürpriz ziyaret gerçekleştirdi. Mattis, referanduma karşı çıkan Irak Başbakanı Haydar İbadi ile görüştü. ABD pek çok kez IŞİD’le mücadeleyi sekteye uğratacağı gerekçesiyle referanduma muhalefetini dile getirmişti. ÜrdünTürkiyeUkrayna turuna önceki gün başlayan Mattis dün Irak ziyareti öncesi Amman’da “Şu an odağımız Irak’ta IŞİD’i yenmek, Irak’ın egemenliğini ve bölgesel bütünlüğünü sağlamak” dedi. Fırat Nehri vadisinin IŞİD’den temizleneceğini savunan Mattis “IŞİD’in günleri kesinlikle sayılı. Fakat henüz bitmedi” diye konuştu. İdlib’te oluşturulması beklenen ancak 8 aydır gerçekleştirilemeyen çatışmasızlık bölgesinin oluşturması bekleniyor. Türkiye’yi El Kaide’ye göz yummakla suçlayan ve PYD ile yakın ilişki ve fotoğrafları Ankara tara fından birçok defa sert sözlerle eleştirilen McGurk ise ziyaretin Ankara durağında yer almayacak. Erdoğan, daha önceki görüşmelerinde de McGurk’u YPG’lilerle poz verdiği için eleştirmişti. l ANKARA kazan‘aRneıkSaobmetailni’STtçüraartktıfşiyomer’aaasgrıaaöslreınevd,leBaAnçiEıykoailerr “Gölge CIA” olarak da bilinen ABD merkezli düşünce kuruluşu Stratfor, “Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) askeri ve ekonomik bağlarını Ortadoğu ve Doğu Afrika’da geliştirdikçe, askeri ve ekonomik rekabetleri de yoğunlaşacak gibi görünüyor” iddiasında bulundu. Stratfor’un “Türkiye ile BAE arasındaki yarışta Somali kazandı” başlıklı analizinde Türkiye’nin Somali’de kurduğu üssün faaliyete geçmesinin BAE ile yaşanan çıkar çatışmasını alevlendireceği kaydedildi. Türkiye, Katar ile yaptığı anlaşmayla Doha’da askeri üs kurdu. İki ülkenin de Somali’de askeri araçlarla erişimini genişlettiği ve sermayelerinin benzer projelere göz diktiği savunuldu. Yazıda, “Türkiye ile Somali arasındaki ilişkinin altyapı geliştirmeye ve yönetmeye çalışan Türk şirketlerin ekonomik çıkarlarına yakından bağlı olduğu, Albayrak şirketinin Mogadişu limanını işlettiği, Türk şirketlerinin liman şehri Kismayo’da da benzer tekliflerde bulunduğu” aktarıldı. BAE’nin de benzer iş ilişkileri peşinde olduğu kaydedildi. Türkiye ile BAE arasında yarışın Somali ile sınırlı olmadığına dikkat çekilen analizde Körfez krizinde Türkiye’nin Katar’ın yanında saf tutarak bu ülkeye asker konuşlandırdığına dikkat çekildi. “Bazı Türk yetkililer asker sayısının 3 bine erişebileceğini ve savaş uçakları ile savaş gemilerinin de dahil edilebileceğini öngörüyor. Eğer öyle olursa Türkiye, Basra Körfezi’nde dikkate değer bir savaş kabiliyetine sahip olacaktır” yorumuna yer verildi. HABER KANALLARI ÜZERİNDEN SAVAŞ Doha’ya abluka uygulayan ülkelerden Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli Dubai TV, Katar’da hükümet karşıtı gösteriler yapıldığını ve protestoculara Katarlı ve Türk birliklerin biber gazıyla müdahale ettiğini öne sürdüğü bir haber yayınladı. Katar hükümeti, kapatılması Suudi Arabistan, BAE, Mısır ve Bahreyn başta olmak üzere Katar’a abluka uygulayan ülkelerin talep listesinde bulunan Doha merkezli Al Jazeera’ya yolladığı açıklamada ise haberi yalanladı. Dubai TV’nin önceki günkü haberinde, Katar’ın başkenti Doha’da hükümet karşıtı gösteriler düzenlendiği ve Türk askerlerinin de dahil olduğu birliklerin protestoculara biber gazıyla müdahale ettiği ileri sürülmüştü. Katar hükümeti basın ofisi direktörü, “Bu sadece abluka uygulayan ülkelerin yarattığı yalan haberlerin son örneği, bunun için milyonlar harcıyorlar” diye konuştu. Sosyal medyada yayılan Dubai TV’ye ait haberin görüntülerinde, sunucunun “Katarlı vatandaşların gösterilerine yanıt olarak Türk birlikleri Doha’nın kilit sokaklarına yollandı” ifadelerini kullandığı belirtildi. Sunucu haberi “Katar muhalefetinden kaynaklara” dayandırdı. Jazeera’den Esad değişimi Öte yandan İran’ın Fars Haber Ajansı, Al Jazeera’nın 6 yıldır ilk kez Suriye lideri Beşşar Esad için “Suriye Devlet Başkanı” unvanını kullandığını duyurdu. Daha önceki haberlerinde Esad’a “Suriye rejiminin başı” ve muhaliflere de “devrimci” olarak hitap ettiği aktarıldı. dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 7 İdeoloğundan olan Trump ‘Çılgın’ Donald’ın, Amerikan müesses nizamını ‘sallayan’ sekiz ayında attığı son ‘safra’ baş ideoloğu Steven Bannon. ‘İzolasyonist’ politikalarının mimarı olan Bannon’ın Beyaz Saray’dan çıkartılışı da varlığı gibi çalkantılı oldu. İstifa mı etti, kovuldu mu, meçhul. Bildiğimiz neoliberal siyasi elitlerle ana akım medyanın tef çalıp oynadığı. Ortadoğulu bir dostumun ifadesiyle, “kötü bir Hollywood senaryosu” misali. Peki Trump’ın ‘Önce Amerika’ sloganını paylaşan Bannon’ın gidişi ne değiştirecek? Trump’ın etrafında eski generaller ile küreselleşmeciler kalmışken, kontrol altına alınmasıyla ABD ‘eski güzel günlere’ geri mi dönecek? HHH Bannon, aylarca Amerikan mizah şovlarında ‘kötülükle’ eşdeğer sunuldu. Cumhuriyetçi kurumsal yapının yıllardır yüz vermediği Çay Partisi’nin temsilcisi olarak Trump’ın icraatlarına katkıları arasında; Müslüman göçmenlere set çekmek, Meksika’ya duvar planı, Amerikan iç pazarını yok ettiğini düşündüğü dış ticaret anlaşmalarının iptali idi. Pahalı askeri müdahalelerin altyapıya zarar verdiğini söylerken, ılımlı sosyal muhafazakârlık ile libertere kaçan duruşu olan Bannon’ın siyasal İslamcılığı 21. yüzyılın Nazizmi görmesi dikkat çekiciydi. Gidişi Charlottesville’deki neonazi, KKK ve beyaz üstünlükçülerin yarattığı dalga ile oldu. Aniden Amerikan ‘etik varoluşunu’ şahlandıran bu vaka Trump’ın aşırı sağcıları kınamakta yetersiz kalmasıyla müthiş bir gerilime dönüştü. Bannon ise onlar için “(Bunlar) en sınırdakiler. Bence medya çok abartıyor. Bu herifler soytarılardan oluşuyor” diyen isimdi. Ancak iç siyasette kimlikçiliği kullanmakta mahir Demokratlar, Bannon’ın gidişini ‘ırksal tansiyonla’ bağladılar. ‘Beyaz Saray’dan bir beyaz milliyetçi daha elendi’ dediler. Tabii ABD’de ırkçılık tarihinin derin kökleri olsa da geniş beyaz kitlelerin Trump ile ırkçılığa koştuklarının işareti yok. Esasında 300 küsur milyonluk Amerika’nın hakikatlerini ve sorunlarını medyalarına bakıp anlayabilmek zor. Misal nüfusun yarısının toplam serveti 20 kadar kişinin elinde olsa bile ‘oligark’ diye anılmayan bu zenginlere Trump’ın daha çok vergi koyabilmişliği yok. Bannon’ın belirttiği altyapı reformları ve sağlık reformu meselesi de pek zor ilerliyor. HHH Bu koşullarda Trump’ın ideoloğu Beyaz Saray’dan çıkıp, ana akım medya bezginlerinin takip ettiği Breitbart’ın başına döndü. Giderken “Uğruna savaştığımız ve kazandığımız Trump başkanlığı sona erdi” dedi ama “Trump için savaşa gidiyorum” dediği için dışarıdan iş göreceğini düşünenler irkilmiş halde. Trump’ın etrafında artık üç general; Beyaz Saray Genel Sekreteri John Kelly, Ulusal Güvenlik Danışmanı H. R. McMaster, Pentagon şefi James Mattis’in yanı sıra büyük iş âleminin temsilcileri Gary Cohn ve Steven Mnuchin gibi isimlerle, rivayet o ki, Bannon’ın ‘Javanka’ diye andığı damat Jared ile kızı Ivanka kaldı. Daha Bannon’ın gidişinin dumanı tütmeden Trump, McMaster’ın ‘yeni’ Afganistan stratejisini ilan etti. Eften püften bir plan, çekilme için ‘koşullara bakılacak’. Yani işgal baki. Bannon ise liberal müdahaleciliğe karşı isim olarak bu ekiple kavgalıydı. Suriye’nin nisandaki kimyasal komplo sonrası vurulmasına da, Venezüela’ya askeri tehditlere de itiraz etmişti. En son Kuzey Kore’yle askeri çözüm olmadığını söyleyen oydu. ‘Nükleersizleştirme’ karşılığında ABD’nin Kore Yarımadası’ndan çekilmesini bile önerecek şekilde! HHH Tabii Bannon’ın asıl derdi yükselen Çin ile kaçınılmaz gördüğü çatışma. Askeri değil ama ekonomik önlemler, hatta ticaret savaşı arzuluyor. The Prospect’e “Çin’le ekonomik savaş her şeydir. Manyak gibi buna odaklanmalıyız. Kaybetmeye devam edersek, en fazla 10 yıl süremiz var, bir daha toparlanamayacağız” demişti. Trump’ın kalan ekibi giderek korunması zorlaşan Pax Amerika’nı muhafaza edebilecek mi? Tek yeteneği medya coşkusu yaratmak ve kendi kendine konuşup tweet atmak gibi görünen Trump’ı kontrol edebilecekler mi? Tabii üç vakte kadar Trump kalacak mı ki desek yeridir. FARC’dan parti hazırlığı Kolombiya’da hükümet ile Devrimci Silahlı Güçler’in (FARC) barış anlaşmasını hayata geçirmesi ve FARC’ın silahsızlanmayı tamamlamasının ardından sıra siyasete geçişte. FARC lideri Rodrigo Londono (Timochenko), kalp hastalığı sebebiyle “iskemik felç” geçirmesi üzerine tedavi gördüğü Küba’dan Kolombiya’ya döndü. “Timochenko”, sosyal medyadan, FARC’ın yeni kuracağı siyasi partinin 27 Ağustos1 Eylül tarihlerinde düzenlenecek kongresine katılacağını açıkladı. C MY B