Katalog

DUNYA Ürdün utanç yasasını kaldırdı Ürdün meclisi, tecavüzcünün kurbanıyla evlenmesi ve 5 yıl boşanmaması halinde tecavüzden yargılanmamasını sağlayan ceza yasasının 308. maddesini kaldırdı. Kadınların uzun zamandır devam eden protestolarının ardından Başbakan Hani Mulki de tecavüz maddesinin kalkmasına destek verdi. Karar “tüm tecavüz kurbanlarının zaferi” olarak alkışlandı. Abbasi geçici koltukta Panama Belgeleri’ne yansıyan yolsuzluk sebebiyle Yüksek Mahkeme’nin Başbakan Navaz Şerif’i azletmesinin ardından meclis eski Petrol Bakanı Şahid Hakan Abbasi’yi geçici başbakan seçti. Gelecek seçimlerle birlikte bu koltuğa Navaz Şerif’in kardeşi Şahbaz Şerif’in gelmesi bekleniyor. Çarşamba 2 Ağustos 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Maduro meydan okudu 7 Venezüella lideri, Kurucu Meclis seçimlerini ‘gayrimeşru’ ilan eden ABD’nin yaptırım kararına sert çıktı. Sağcı muhalefetin iki liderinin yeniden gözaltına alınması ise gerilimi daha da arttırdı CİBUTİ’YE ÜSSÜ AÇTI Pekin’den Afrika hamlesi Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in ülke tarihinin en güçlü ordusunu kurmak için çalıştıklarını duyurduğu bir dönemde Çin denizaşırı ilk üssünü Doğu Afrika ülkesi Cibuti’de kurdu. 1 Ağustos’ta Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun kuruluşunun 90. yıldönümünde Aden Körfezi ve Kızıldeniz kıyısında bulunan stratejik önemi haiz Cibuti’deki üs, üst düzey yetkililerin katıldığı resmi bir törenle açıldı. Çin’in askeri varlığının yurtdışında yayılması açısından kilit bir adım olarak görülen üssün savunma amaçlı olduğu ve Afrika ve Güneybatı Asya’da donanma faaliyetlerine, barış gücü, insani yardım ve tahliye operasyonlarına destek sağlayacağı açıklandı. Çin, doğal kaynaklarından faydalanmak ve pazarlarına girmek istediği Afrika’ya son 20 yılda büyük altyapı yatırımı yaptı. Buna Cibuti’deki 14.4 milyar dolarlık 14 proje de dahil. 200 milyarı var iddiası ‘Dünyanın en zengini Venezüella’da Kurucu Meclis için düzenlenen seçimin kanlı geçmesinin ardından halihazırdaki yüksek tansiyon sağ cı muhalefetin iki liderinin yeniden gözaltına alınmasıyla daha da tır mandı. ABD ve AB’den Caracas yö netimine tepkiler sürerken önceki gün Washington’dan Devlet Başka nı Nicolas Maduro’ya yönelik yaptırım kararı çıktı. Maduro’dan ise buna “İstediğiniz yaptırımı uygulayın, ben özgür bir halkın lideriyim” tepkisi geldi. Maduro yönetimine karşı nisan Maduro Muhalif liderler Lopez ile Ledezma’nın gözaltına alındıkları haberiyle birlikte destekçileri protesto için meydanlara çıktı. dan beri şiddetlenen protestoları dü da Venezüella’ya ekonomik zenleyen sağcı muhalefetin önde gelen li yaptırım uygulaması çağrısı yaptı. derleri Leopoldo Lopez ile Antonio Ledez Ardından Yüksek Mahkeme, iki lide ma, 2014’te 43 kişinin hayatını kaybet rin, “haklarındaki siyasetten men kararı tiği, 8 bin kişinin yaralandığı eylemleri ve hapis süresince siyasi kampanya ya teşvik suçlamasıyla ev hapsinde tutulu sağını çiğnedikleri için gözaltına alındık yordu. İkili, anayasayı yeniden yazacak larını, istihbarat yetkililerinden kaçacak ve muhalefetin kontrolündeki Kongre’yi larına dair bilgi gelmesi üzerine sürecin feshetme yetkisine sahip olacak Kurucu acilen işletildiğini” duyurdu. Meclis seçimine karşı protesto çağrısı Halk İradesi partisinin lideri Lopez, yapmıştı. Pazar günkü protestolarda en 2014’te teslim olmuş, hakkındaki cina az 10 kişi yaşamını yitirmişti. yet ve terörizm suçlamaları gözaltında ‘Siyasi yasağı çiğnediler’ düşmüştü. Lopez’in çarptırıldığı 14 yıllık hapis cezası 3 yıldan fazla yatması Lopez’in eşi Lilian Tintori, dün şafak nın ardından geçen ay ev hapsine çev vakti Lopez’in istihbarat servisi (Sebin) rilmişti. Lopez seçimden birkaç gün ön mensuplarınca evden alınıp Sebin ya ce evde kaydettiği videoyla protesto çağ zılı araca bindirilmesinin görüntüleri rısı yapmıştı. ni paylaşarak “Başına bir şey gelirse Maduro sorumludur” dedi. ?Ledezma’nın kı Maduro doğrudan hedef zı da pijamalı haldeki babasının Sebin Venezüella’da Kurucu Meclis seçimi tarafından götürüldüğü videoyu paylaş ni “gayrimeşru” ilan eden, “muhalifle tı. Ledezma’nın eşi, basın toplantısı dü rin ezildiğini, insan haklarının çiğnen zenleyerek “diktatörlüğe karşı tüm dün diğini” söyleyen ABD yönetimi, “dikta yanın protestosunu” isterken İspanya’ya tör” diye nitelediği Maduro’ya ilk kez yaptırım uygulama kararı aldı. Hazine Bakanlığı, Maduro’nun varsa ABD’deki banka hesaplarının, mal varlıklarının dondurulacağını ve ABD vatandaşlarının Maduro ile iş yapmalarının yasaklanacağını duyurdu. ABD tarafından yaptırımla cezalandırılan Latin Amerika’daki ilk devlet başkanı olan Maduro, “Ben dışarıdan gelen emirlere itaat etmem, bağımsız bir başkanım ve ABD emperyalizmine karşıyım” diye meydan okudu. Daha önce Zimbabve, Suriye ve Kuzey Kore liderleri doğrudan ABD yaptırımı altındaydı. Küba’dan ise Caracas yönetimine destek yükseldi. BM: Derhal bırakın Birleşmiş Milletler’in insan hakları şefi Zeyd Raad el Hüseyin, iki muhalif liderin yeniden gözaltına alınmasından “derin endişe” açıklayıp “Hükümete barışçı toplanma, gösteri ve ifade özgürlüğü haklarını kullandığı için gözaltına alınan herkesin derhal serbest bırakılması çağrısı yapıyorum” dedi. Rakka’da yaşam savaşı Dünya Sağlık Örgütü Rakka’da iki ateş arasında kalan 50 bin sivil için açlık, susuzluk, ilaçsızlık alarmı verdi. Putin’ ABD merkezli The Atlantic’in haberine göre, geçen hafta ABD Kongresi’nde ifade veren Hermitage Capital Management’ın CEO’su Bill Browder dünyanın en zengin insanının 200 milyar dolarlık serveti ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin olduğunu öne sürdü. ‘bPaanrkaaslıaBraıntdı a’ Browder, Rus liderin haksız kazançla 200 milyar dolarlık servet elde ettiğini, paralarını Batı bankalarında tuttuğunu savundu, “mal varlığının her an dondurulma riski de var” dedi. Hermitage Capital, halihazırda ABD Başkanı, seçimlere Cumhuriyetçi Parti’nin adayı olarak katılan Donald Trump’ın “Rusya ile ilişkileri” hakkında bir dosya hazırlayan eski MI6 ajanı Christopher Steele’a ödeme yapan ABD merkezli araştırma şirketi Fusion GPS şirketi hakkındaki soruşturma kapsamında ifade vermişti. Fusion GP, oğul Trump JR’ın görüştüğü Kremlin bağlantılı Rus avukat Natalia Veselnitskaya ile de ilişkilendiriyor. Bowder, Fusion GPS’in sahibi eski Wall Street Journal muhabiri Glenn Simpson ile Veselnitskaya’yı 2012 yılında yürürlüğe giren ve adını Kremlin yetkililerinin karıştığı yolsuzluk iddialarını soruştururken vergi kaçırdığı öne sürülerek hapis cezasına çarptırılan ve şüpheli bir şekilde hayatını kaybeden Sergei Magnitsky’den alan Magnitsky yasasının kaldırılması ile ilgili faaliyetlerde bulunmakla suçluyor. Olaylarda adı geçen bir başka isim olan lobici Rihat Akhmetsin. Akhmetsin’in adı son olarak, Veselnitskaya’nın Trump JR ile görüşmesinde geçmişti. Ankara’nın “terörist” olarak nitelendirdiği YPG’nin öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG), IŞİD’in kalesi Rakka kentinin yarısında kontrolü sağlamasının ardından, güney bölümünün tamamını ele geçirme noktasına geldi. ABD öncülüğündeki koalisyon ve Kürt yetkililer, Rakka’nın doğusu ve batısından ilerleyen birliklerin buluşmalarına sadece 300 metre kaldığını, arada kalan birkaç sokakta şiddetli çatışmalar yaşandığını belirtti. Kısa sürede yaklaşık yüzde 90’ı kurtarılan güney bölümünde tam kontrol sağlandığında, IŞİD’in Fırat Nehri’ne erişimi sona erecek. Bu arada Rojava’daki Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu Kurucu Meclisi’nin ilan ettiği seçim takvimi, Şam yöneti minin ve Türkiye destekli Kürt Ulusal Konseyi’nin (ENKS) tepkisini çekti. Erbil merkezli Rudaw’a konuşan Suriye devlet başkanlığı danışmanlarından Abdülkadir Azuz, “Suriye anayasasına göre bu seçimler yasadışıdır. Suriye hükümeti tarafından hiçbir şekilde tanınmayacak” dedi. Azuz “Bu yönetmeler tek taraflıdır ve Kürt milislerce silah zoruyla Suriye’nin kuzeyinde, Haseke’de Kürt halkına ve diğer etnik gruplara dayatılmaktadır” ifadelerini kullandı. ENKS üyesi Nuri Brimo, seçimler için “güç kullanılarak dayatılıyor” diyerek boykot edeceklerini açıkladı. ABD liderliğindeki IŞİD karşıtı koalisyonun sözcüsü Albay Ryan Dillon ise Suriye’de “sadece SDG ile hareket ettiklerini” söy ledi. “Suriye rejiminin yardımına ihtiyacımız yok” diyen Dillon, Rusya’yla çatışmasızlık bölgeleri dışında aktif bir koordinasyon içinde olmadıklarını sözlerine ekledi. 60 sivil yaşamını yitirdi Öte yandan koalisyonun Suriye’nin doğusundaki Deyr ez Zor çevresinde düzenlediği hava saldırılarında çocuklar dahil 60 sivilin hayatını kaybettiği, 25’inin yaralandığı ileri sürüldü. Suriye resmi haber ajansı SANA, sivil ölümlerini doğruladı. Sputnik’e konuşan Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkan Yardımcısı Abdulrahman Mustafa, sivillerin öldürülmesinin kabul edilemez olduğu ve hassas davranılması gerektiği uyarısı yaptı. Açıklama Trump’tanmış Kampanya döneminden beri açıklamaları tartışmaların merkezi olan, başkanlık seçiminin ardından ise Rusya’nın seçimlere müdahil olduğu haberleriyle zor durumda kalan ABD Başkanı Donald Trump, bu kez oğlunun bir Rus avukatla yaptığı tartışmalı görüşmeyle ilgili açıklamasını bizzat kendisinin dikte ettirdiği iddiasıyla hedefte. Donald Trump Jr’ın, babasının seçimlerdeki rakibi Demokrat aday Hillary Clinton ile ilgili bilgilere sahip olduğu ve Kremlin ile bağlantıları bulunduğu iddia edilen Rus avukat Natalia Veselnitskaya ile buluşma önerisini kabul ettiğinin öğrenilmesi Başkan Trump’ın başını ağrıtmış, oğul Trump yaptığı açıklamada, Veselnitskaya ile 2016’da yaptıkları görüşmede aslen “Rus çocukların evlat edinilmesi üzerine bir programın” tartışıldığını söylemişti. Washington Post gazetesinin haberine göre Trump’ın danışmanları New York Times’ın ortaya EKİP DAYANMIYOR ABD Başkanı Donald Trump, 10 gün önce Beyaz Saray İletişim Direk törlüğü görevine atadığı Anthony Scaramucci’yi koltuktan aldı. Trump’ın Scaramucci’yi görevden çekme kara rı, emekli deniz piyade generali John Kelly’nin Beyaz Saray Genel Sekrete ri olarak göreve başlamasından son ra geldi. Öte yandan, Reuters’taki ha berde Scaramucci’ye bir kötü haberin de mezun olduğu Harward Hukuk Fa kültesi mezunlar bölümünden geldi ği belirtildi. Bu hafta bölümün geçtiği bir mailde Scramucci’nin ölmüş olduğu Scaramucci bilgisi vardı. Okuldan daha sonra yan lışlık yapıldığı açıklaması gelmişti. ABD çıkardığı görüşmenin yaratacağı hasarı engelleyebilmek için “gerçekleri içeren bir açıklama” yayımlamak istedi. Ancak birkaç saat içinde Trump’ın yönlendirmesi ile plan değişti. Almanya’daki G20 Zirvesi’nden basınında Scaramucci’nin “kötü bir hafta geçirdiği” esprileri yapıldı. Yaklaşık 7 aydır ABD Başkanlığı koltuğunda oturan Trump’ın bu süre içinde yakın ekibinden 13 ismin ya istifa ettiği ya da görevden alındığına dikkat çekiliyor. Washington’a dönen Trump, başkanlık ilgili olmadığı vurgulandı. Ancak kısa uçağı Air Force One’dan açıklamayı yaz süre sonra Trump Jr, Clinton ile bilgi va dırdı. New York Times’a gönderilen açık adinin ardından görüşmeyi kabul ettiği lamada konunun seçim kampanyası ile ni açıklamak zorunda kaldı. Eğit, donat, hayret et Trump yönetimi ABD’nin yıllardır bölgedeki müttefikleriyle birlikte Suriye’de rejim değişikliği politikalarının ana aparatı olan ‘eğitdonat’ programına son vermiş. Eğer bu doğruysa, ABD’nin Suriye’de yürüttüğü vekâlet savaşında CIA üzerinden cihatçı grupları desteklemesinin üstünü örten resmi politikasının bir ayağının sonu manasına geliyor. Diğer ayağı baki. Baki olduğu için de bu kez ‘eğitdonat’ın hevesli alıcısı olan eski ortaklarla yeni gerilimin kaynağı. HHH CIA’nın 2011 Arap isyanlarıyla birlikte Suriye’de ‘örtülü’ olarak başlattığı operasyonu, 2013’ten itibaren rejim değişikliğini ‘meşrulaştırmak’ üzere ‘eğitdonat’ ismiyle dünyaya pazarlanmıştı. Türkiye ve Ürdün üzerinden kurulan operasyon odalarıyla yönlendirilen silahlar, eğitim verilenler artık herkesin malumu. Obama yönetiminin büyük çabalarına karşın ne Batı medyasının ‘ılımlı’ pazarlamasının sahada karşılığı olabildi, ne cihatçı gruplardan ‘liberal demokrasi’ çıkartma hevesi hayata geçirilebildi. CIA kime ne vereceğini bilemez hale düştü. İdeolojik olarak iç içe geçmiş gruplar arasında iktidar ve maddi güç kavgası patlak verdi. Nihayetinde ABD, Suriye sahasında rezil rüsva oldu, eğitilenler saf değiştirip durdu, Amerikan silahları El Kaide ve IŞİD’in eline düştü. Amerikan medyasında arkasından ‘ağıtlar yakılır’ olundu. Bu operasyonun diğer mühim sonucu da Rusya’nın 2015 sonbaharında İran ile koordinasyonlu biçimde Suriye sahasına askeri manada doğrudan müdahil olmasıydı. HHH Haliyle bugün geldiğimiz noktada fiyaskoya dönmüş ‘eğitdonat’ı sona erdirmek Trump’a kaldı. 19 Temmuz’da Washington Post’tan haberini aldığımız bu gelişmeyi, Başkan ‘çılgın Donald’ın 25 Temmuz’da attığı ve Amerikan ana akım medyasıyla bilek güreşinin tezahürü olan şu tweeti’yle ‘doğrulamış’ olduk. Trump, “Amazon Washington Post benim Esad’la savaşan Suriyeli isyancılara yüklü, tehlikeli ve müsrif ödemelere son vermemle ilgili olguları uydurdu” diye yazdı. Böyle yazmasının sebebi Washington Post’un Suriye ile ilgili tek derdi; “Suriye’yi Rusya’ya kaptırmamak”. ABD’nin uluslararası yasaları ihlal etmesi, El Kaide’ye destek verilmiş olunması yahut on binlerce Suriyelinin hayatlarıyla ilgilenmiyorlar tabii ki. Suriye’nin çoktan ‘kaybedildiğinin’ farkına varmak istemiyorlar. Trump’ın sağı solu belli olmayan stratejisi elbette sorgulanabilir. Lakin aslında yaptığı Suriye’nin Amerika tarafından şimdilik ‘Rusya’ya kaptırılmamış’ kısmına odaklanmak. Yani aslında Trump bir üst başlık olarak ‘eğitdonat’a son vermiş değil. Sona erdirilen siyasal İslamcılar eliyle rejim değişikliği. Suriye’nin kuzeyinde Pentagon’un Suriyeli Kürtlere ‘eğitdonat’ı tüm hızıyla devam ediyor. Rakka’yı almak için güvenilen seküler Kürtler artık ABD için Suriye’nin bölünmesi hedefinde ana yatırım. HHH Bu yüzden ‘eğitdonat’ın en hevesli ortağı Türkiye ile gerilim yeni bir evreye taşınıyor. Bu yüzden Anadolu Ajansı’nda ABD’nin YPG’ye toplamda 900 TIR’ı bulan askeri malzeme gönderdiğini okuyoruz. ABD’nin IŞİD’le mücadele temsilcisi Brett McGurk’ün insanı hayrete düşürecek çıkışını da bu yeni bilek güreşine bağlamak lazım gelir. McGurk, geçen cumartesi Ortadoğu Enstitüsü’nün panelinde Türkiye’ye İdlib’deki El Kaide varlığıyla ilgili suçlamalar yöneltti. Ana teması, “İdlib bölgesinin 11 Eylül saldırılarından bu yana El Kaide’nin en büyük güvenli liman haline geldiği, El Kaide lideri Ayman el Zevahiri’nin yardımcısının tereyağından kıl çeker misali İdlib’e gidebildiği, on binlerce silah ve yabancı savaşçının bölgeye akabildiği” oldu. McGurk bunlar için “Bu neden oluyor? Oraya nasıl ulaşabiliyorlar? Paraşütçü askerler değiller” diye sordu. Türkiye’nin güneyinde kurulan operasyon odaları, CIA’nın buradan yürüttüğü faaliyetler dünya medyasında böylesine deşifre olmuşken; insan hakikaten hem hayret ediyor, hem de ABD’nin Suriye’deki yıkıcı stratejisinin herhangi bir aktöre hayrının olup olmayacağını tekrar sorguluyor. Suudi kadın aktivist serbest Suudi Arabistan’da kadınların eşleri ya da erkek akrabaları yanlarında olmadan dışarı çıkmalarına ilişkin yasağı delen kadın aktivist Meryem Uteybi, 100 günü aşkın süre gözaltında tutulduktan sonra serbest bırakıldı. Kadın hakları savunucuları tarafından eylemi “Suudi kadınların köleliğini kırma yolunda bir adım” olarak alkışlanan Meryem, babası ve erkek kardeşinin kötü muamelesi karşısında evi terk etmiş, ancak babası polise bildirince nisanda gözaltına alınmıştı. Erkek vasi olmadan hapisten çıkarılması dikkat çeken Meryem, kadınlar üzerinde seyahatlerinden eğitimlerine, çalışmalarından evlenmelerine dek her alanda erkek vesayeti kurallarına karşı toptan kampanya yürütüyor. C MY B