Katalog

Pazartesi 14 Ağustos 2017 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ ekonomi 9 Memurun gözü zam teklifindeYaklaşık 3 milyon 200 bin kamu görevlisi ile 1 milyon 900 bin memur emeklisini ilgilendiriyor Memur ve memur emeklilerinin maaşlarına 2018 ve 2019 yıllarında yapılacak artışın belirleneceği 4. dönem toplu görüşmeleri kapsamında hükümet zam teklifini sendikalara sunuyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu başkanlığında, 1 Ağustos’ta yapılan ilk toplantıyla başlayan 4. dönem top lu görüşme süreci tüm hızıyla devam ediyor. Genel teklifler arasında görüşme sırası en kritik konu olan maaş artışına geldi. Bu aşamada, MemurSen’in sunduğu üç alternatifli zam teklifine karşılık hükümetin sunacağı teklif bekleniyor. Gözlerin çevrildiği hükümet, yarın zam teklifini Bakan Sarıeroğlu başkanlığın da yapılacak toplantıda sendikalara sunacak. Bu adımın ardından da yaklaşık 3 milyon 200 bin kamu görevlisi ile 1 milyon 900 bin memur emeklisini doğrudan ilgilendiren zam pazarlığı başlayacak. Hükümetin sunacağı zam teklifinin görüşmelerin seyrini etkileyecek nitelikte olduğuna işaret eden MemurSen Genel Başkan Yardımcısı ve Enerji Bir Sen Genel Başkanı Hacı Bayram Tonbul, “Hükümetin beklentilerin uzağındaki her teklifi görüşmeleri zora sokar. Memur yüzde 10+6 zam istiyor. MemurSen olarak sunduğumuz teklifler gayet makul ve mantıklı teklifler, öyle hükümetin bu artışlar bütçeyi zorlar gerekçesini sunabileceği teklifler değil” dedi. l Ekonomi Servisi Dünya savaşa, sIlah şirketleri kâra koşuyor ABD’li Northrop Grunnman, Raytheon, Boeing ve Lockheed Martin gibi silah devlerinin hisseleri yüzde 20 civarında arttı. Geçen yıl silaha 1 trilyon 686 milyar dolar harcandı Göç, İzmir’de fiyatları artırdı Türkiye’nin üç büyük ili İstanbul, Ankara ve İzmir’de kiralık ve satılık konut fiyatlarında 2017 yılının ilk altı ayında yaşanan artış oranı belli oldu: Üç il içinde kiralık ve satılık konut fiyatı oranı en çok artan il İzmir. Bilgi pazarlama platformu Zingat.com, 2017’nin ilk altı ayında Türkiye’nin üç büyük ilinde yaşanan kiralık ve satılık konut fiyat artış oranlarını açıkladı. OcakHaziran 2017 arasındaki altı aylık süreçte satılık konutlarda İstanbul ve Ankara’da yüzde 8 İzmir’de yüzde 16 oranında artış kaydedildi. Aynı dönemde İstanbul’da kiralar artmazken, Ankara’da yüzde 5 ve İzmir’de yüzde 11’lik bir artış yaşandı. l Ekonomi Servisi EPDK’den 11 şirkete ceza Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nca (EPDK), 11 akaryakıt şirketine toplam 7 milyon 361 bin 109 lira ceza verildi. EPDK’nin konuyla ilgili ilanı, Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlandı. Buna göre, otomasyon sisteminin kurulu olmaması ve fiilen faaliyete geçirilmemesi, lisansın verdiği haklar dışında yeniden satış amaçlı satış yapılması ve faaliyette bulunması, istasyonda sorumlu müdür belgesine sahip sorumlu müdür çalıştırılmaması gibi sebeplerle 11 akaryakıt şirketine, 72 bin 751 lira ile 1 milyon 555 bin 221 lira arasında değişen miktarlarda toplam 7 milyon 361 bin 109 lira para cezası uygulandı. EPDK, ayrıca 13 akaryakıt şirketine ihtarda bulunurken, iki şirketten de yazılı savunma istedi. l Ekonomi Servisi Bir yandan ABD ve Kuzey Kore krizi bir yandan ülkelerin savunma harcamaları, silah üretici şirketlerin hisselerini yükseltirken, şirketlerin kârları da doğru orantılı olarak artıyor. Kuzey Kore ve ABD’nin karşılıklı restleşmesinden en çok ABD’li silah şirketleri kazançlı çıktı. Tarafların söz düellosunda özellikle Northrop Grumman, Raytheon, Rockwell Collins, Boeing ve Lockheed Martin gibi silah devlerinin hisse yükseliş oranları zaman zaman yüzde 20’lere ulaştı. Dünyanın en büyük silah üreticilerinden ABD’li Northrop Grunnman ülkenin deniz kuvvetleri için yeni çok amaçlı savaş uçağını geliştiriyor. 2025’ten itibaren kullanıma alınması beklenen uçağın tamamen görünmez olması bekleniyor. Uçağın silah sistemlerinde geleneksel ısıya duyarlı roketler yerini 30 kW’lık lazer toplarına bırakacak. Nükleer başlıkları saatte 21 bin kilometre hızla taşıması beklenen yeni nesil hipersonik roketlerin, bir saatten daha kısa bir sürede dünyanın herhangi bir noktasına ulaşacağı belirtiliyor. Diğer yandan Soğuk Savaş döneminin en gizli silahlarından biri olarak tanımlanan SR 71 (Blackbird) casus uçağının ikinci nesli geliştiriliyor. Harcamada da lider Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna göre; 2016’da dünyada toplam 1 trilyon 686 milyar dolar askeri harcama yapılırken, bunun üçte birinden fazlası, ABD tarafından gerçekleştirildi. Rusya da 2016’da petrol fiyatlarındaki düşüşe ve ekonomik yaptırımlara rağmen üçüncü sıraya yükseldi. Türkiye 14.8 milyar dolarlık harcamayla listenin 17. sırasında. SIPRI yayımladığı raporda, dünyadaki toplam askeri harcamanın 2015’ten sonra 2016’da da artış gösterdiği vurgulandı. ABD, kendisini takip eden 8 ülkenin toplamını geçerek 2016’da 622 milyar dolar askeri harcama yaptı. 2016’da bir önceki yıla göre yüzde 1.7 daha fazla askeri harcama yapan Washington, bu alandaki harcamalarını 2010’dan bu yana kısıyordu. ABD’yi takip eden Çin ve Rusya da askeri harcamalarını artırdı. Pekin yönetimi, harcamasını bir önceki yıla göre yüzde 5.4 artırarak 215 milyar dolara çıkardı. Rusya da artırdı Rusya da 2015’e göre yüzde 5.9 artışla geçen yıl 69.2 milyar dolar tutarında askeri harcamada bulundu. Moskova, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından gayrisafi yurt içi hasılasına oranla en fazla askeri harcamayı geçen sene yapmış oldu. l Ekonomi Servisi Kriz bahane ticaret şahane AlmanyaTürkiye arasındaki gerginliğe rağmen silah satışı de bu rakam daha önce izni verilmiş ve bu yılın başından itibaren sevkıyatı ger vam ediyor. Alman firmaları, bu yılın ilk çekleşmiş silah ve mühimmatı içeriyor. dört ayında Türkiye’ye 5 milyon 600 Bakanlık, Almanya’nın NATO müt bin Avro tutarında silah ve mühim tefiki Türkiye’ye 2016 yılında 49 mil mat sattı. Alman Federal Meclisi’nde yon Avro değerinde silah ve mühim Sol Parti Milletvekili Sevim Dağdelen’in mat satışı yaptığını kaydetti. Bu ra soru önergesi üzerine Ekonomi kamın 2015’te 26 milyon 500 bin Av Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, ro olduğu belirtildi. Katar krizi nakliyeciyi vurdu TOKİ 800 bin konut üretti TOKİ, son 15 yılda 800 binden fazla konut üretti. İdare ayrıca 266 hastane, 1040 okul, 19 üniversite ve 42 kütüphane inşa etti. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Ergün Turan, son 15 yılda 800 bin 112 konut ürettiklerini belirtti. Turan, “Kamu kuruluşları ile yaptığımız protokoller çerçevesinde 266 hastane, 565’inin finansmanını idare olarak karşıladığımız 1040 okul, 19 üniversite yaptık” dedi. l Ekonomi Servisi Nakliyeciler kriz öncesi üç günde vardıkları Katar’a en erken bir haftada ulaşırken, karayoluyla ulaşım da durma noktasına geldi Körfez ülkelerinin Katar’a uyguladığı ambargonun etkileri Hataylı nakliyecilere kadar ulaştı. Ambargo öncesi RoRo yoluyla Suudi Arabistan’a oradan da karayoluyla Katar’a 3 günde ulaşan Hataylı nakliyeciler, ambargonun ardından en erken bir haftada Katar’a ulaşmaya başlarken, ülkeye karayoluyla ulaşım tamamen durdu. Hataylı nakliyecilerin ambargo öncesi yaklaşık 35 milyon dolarlık Katar nakliye borsasındaki payı, ambargo nedeniyle büyük düşüş yaşarken, ülkeye karayoluyla ulaşımın tamamen durması Hataylı nakliyecileri farklı güzergâhlara yönlendirdi. Saygınlar Nakliyat sahibi Faruk Kızgın, Katar’a karayoluyla ulaşmanın imkânsız hale geldiğini belirterek, “Ülkeye ulaştırmamız gereken malzemeleri havayoluyla götür mek çok maliyetli, deniz yoluyla istenilen sürede ulaştırılamıyor. Bu nedenle farklı güzergahlar üzerinde çalışıyoruz” dedi. Daha önce Hatay’ın İskenderun limanından RORO yoluyla Suudi Arabistan’a oradan da karayoluyla Katar’a ulaştıklarını anlatan Kızgın, “Ambargo nedeniyle Suudi Arabistan’dan Katar’a giriş çıkışlar yasaklandı. İran üzerinden Buşehr Limanına kadar karayoluyla, ardından da buradan RORO yoluyla ulaşabileceğimizi gördük” diye konuştu. l Yurt Haberleri Mısır’dan petrol arama ihalesi Mısır Ulusal Petrol Şirketi, Doğu Çölü’nde Süveyş Kanalı kıyısındaki iki bölgede petrol arama ve üretme anlaşması için uluslararası ihale açtı. Mısır’ın yarı resmi gazetesi Ahram’da yayımlanan açıkmalaya göre, ihale Vadi Dara bölgesinde 50, Ra’s Garib bölgesinde 20 kilometrekarelik alanı kapsıyor. Son başvuru tarihi 28 Aralık 2017. l Ekonomi Servisi Arturo Ui’nin kolaylaştırıcıları Cumhuriyet’i düşünce özgürlüğünü kısıtlamakla suçluyorlar ya, bu yüzden anımsatmak gerekti. Biz bunların “aldatıldık” açıklamalarına inanmadık. Bizi “güçleri birleştirmeyi engellemekle suçladılar”. Gün geldi, kültür savaşları yeniden hızlandı, bu “aldatılanlar” yine aynı işleri yapmaya başladılar. Bu sefalete bir kez daha bakmadan önce vurgulayalım: Cumhuriyet gazetesi düşünce özgürlüğünü kısıtlamadı; kültür savaşlarının gittikçe keskinleştiği bir dönemde, siyasal İslamın rejimine, yeni devlet kurma projesine karşı direnirken, bu direnişi sulandıran bir yazarla, yayın politikasını koruma özgürlüğünü kullanarak yollarını ayırdı. Brecht Gramsci Brecht, Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı piyesini yazarken, Gramsci’nin Hapishane Defterleri henüz yayımlanmamıştı. Brecht, trasformismo kavramını bilmiyordu. Ancak, piyeste, Uİ’nin yükselişini kolaylaştıran Belediye Başkanı [iyi ahlaklı (!) din adamı] Dogsborough, bu kavramın kapsamına giren karakteri çok iyi betimler. Trasformismo, savaşmakta olan iki cepheye, cephelerden birine katılmadan tarafsızlık kisvesi altında ortada bir yerde durup, bir cephedeki kararsızları ortaya çekerek, diğer cephenin bunları asimile etmesini kolaylaştıranlara ilişkindir. Bu ortada duranlar, Dogsborough karakteri gibi, ya maddi çıkar ya da saygınlık, etkili olma vaadi ile baştan çıkarılmış, “kendisiyle dolu” siyasilerden ve/veya entelektüellerden oluşur. Bu “ortadakiler”, İtalya ve Almanya’da faşizmin yükselişini, Türkiye’de siyasal İslamın iktidarını inşa etme sürecini kolaylaştırdılar. Türkiye’de de bu işlevi, siyasal İslamın projesinin anlaşılmasını, “yok böyle bir şey, niyet okumayın” diyerek, direnmeye çalışanların kararlılığını zayıflatacak söylemi siyasal İslama sunarak yerine getirdiler. Biz onlara, intihar etmekte olduklarını söylediğimizde, cevap olarak “ulusalcı”, “darbeci” suçlamalarıyla karşılaştık. ‘Kandırıldık’ filan ve aynı işleve devam... Sonra köprülerin altından sular aktı. Siyasal İslamın projesi ilerledi. “Yetmez ama evet” referandumundan sonra “rejim fiilen değişti”, artık projeyi gizlemeye de gerek kalmadı. Siyasal İslam liberal entelijansiyayı, kullanılmış jilet misali kaldırıp attı, yayın organlarından da temizledi. Liberal entelijansiya yersiz yurtsuz kalıp da, “biz kandırıldık” söylemiyle direniş saflarına katılmaya kalkınca, çok yerinde bir şüpheyle karşılandı. Hâlâ kendisiyle dolu olduğu için, ne özeleştiri yaptı ne de siyasal İslamın yükselişini kolaylaştıran tutumun arkasındaki düşünceyi gözden geçirmeyi kabul etti: Besbelli ki, o her zaman haklıydı. Bu koşullarda, biz de “gün gelir, o zaman yaptığı kolaylaştırıcılık işlevini yine üstlenir, yine bir trasformismo aktörü olur” diye düşündük haklı olarak... Ve... Yine haklı çıkıyoruz. Siyasal İslam, liderinin de kabul ettiği gibi, toplumun yarısını etkisi altına alamıyor, kültür alanına egemen olamıyor. Şimdi gerek siyaset alanında gerekse kültür alanında karşı karşıya gelmiş iki taraf var. Siyasal İslam karşısındaki yüzde elliyi dağıtmak için yeni bir siyasi, kurumsal ve kültürel hamle başlatıyor. Unutmayalım, Evrim teorisine savaş açan siyasal İslamdır, bu teoriyi hiç yoktan getirip dayatan cumhuriyetçi muhalefet değil. Müftülere nikâh yetkisi vermek de böyle. Kısacası, siyasal İslam, laik düşüncenin, hak ve özgürlüklerin son kalıntılarına yönelik saldırıyı hızlandırıyor. Peki liberal entelektüel ne yapıyor? Önemli değil, kafayı takmayın, bir şey olduğu yok gibisinden açıklamalarla, muhalefetin kafasını karıştırmaya, kararsızların sayısını arttırmaya, siyasal İslamın, projesine direnen “yüzde elliden” kimilerini kendi yanına çekmesini kolaylaştırmaya çalışıyor. Cumhuriyet gazetesi de “burada olmaz” dediğinde, yine kafaları bulandırmak için “düşünce özgürlüğü”, “tek tip” düşünce filan gibi saçmalıklar gündeme geliyor. Olur a belki birileri, Cumhuriyet’e kızar, saflardan kopar. Ortaya gelir... Teşvik başvuruları tek çatıda toplanıyor Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ, yatırım ortamını iyileştirmek için bürokrasiyi azaltacaklarını belirterek, “Bütün teşvik mekanizmalarıyla alakalı illerde tek bir temas noktası oluşturmak çok önemli. Bu sayede kurum kurum dolaşmanıza gerek kalmayacak” dedi. Yalnızca kurallar koyarak yatırım ortamının iyileştirilemeyeceğine dikkati çeken Akdağ, verilecek teşviklerin sahada yararlı olup olmadığının takip edilmesi gerektiğini söyledi. l Ekonomi Servisi C MY B