Katalog

Çarşamba 14 Haziran 2017 EDİTÖR: NECDET ÇALIŞKAN TASARIM: SERPİL ÜNAY Rant değil üretim için reform önerisi6CHmPa’ldidBeÖlKikE’PDAeKnET AKP’nin 76 maddelik paketinin üretecek değil, yok edecek sanayiyi teşvik ettiğini söyleyen CHP’li Selin Sayek Böke, eleştirileriyle birlikte çözüm önerilerini sıraladı Hükümetin, zeytinliklerin sanayiye açılmasını da içeren 76 maddelik Üretim Reform Paketi’ni eleştirten CHP Parti Meclisi Üyesi ve İzmir Milletvekili Selin Sayek Böke, paketin sanayicinin üretmesini değil inşaat yapmasını teşvik ettiğini söyledi. Paylaştığı Politika Notu’nda, “Zeytin biyoyakıtının, yıllık üretimi garantili, yüksek ısıl değere sahip, üstelik yenilenebilir bir enerji kaynağı olduğunu bilirsek ‘ağaç mı önemli tesis mi diyen’ vasatlığı da aşarız belki” diyen Böke, Türkiye ekonomisinin ihtiyaç duyduğu reformları şu 6 temel başlıkta sıraladı: n üretecek sanayi 4 Zeytin ağacına bakınca yok etmeyi değil onu var ederek bir sanayileşmeyi başlatmalıyız. Ne kadar inşaat rantı elde edilebileceğini hayal etmek yerine, posası, kabuğu, çekirdeğinin yüksek katma değerli girdi olabileceğini bilerek işe başlamalıyız. n Katma değerLi üretim 4 Zeytinin çekirdeğinden enerjiyi üretebilmek bilim ge rektirir. Katma değeri yüksek üretimden anladığımız da bu. Zeytinde gelecek gören anlayış için bilim ve yeni bir eği Yeni sosyal demokrat ekonomik modelin özünde, devletin insana ve topluma yatırım yapmasını mümkün kılacak ‘En pahalı eti tüketen ülke olacağız’ tim anlayışı gerek. n Sanayi 4.0 DÖNÜŞÜMÜ 4 Yapılması gereken bilimsel, laik bir eğitim anlayışını Sanayi 4.0’ı yakalayan bir üretim dönüşümünün temeli yapacak bir verimlilik stratejisini ortaya koymak. Eğitim hem yeni sektörlerin ortaya çıkması hem de geleneksellerin geçireceği dönüşüm için gerekli becerilere öncülük etmeli. nYeni kamuculuk 4 Herkese eşit fırsat sağlayan, parasız eğitim anlayışına dayanan yeni bir sosyal devlet kurulması yeni bir kamuculuk tarifini ortaya koymalıyız. n İnsana yatırım 4 Yüksek katma değerli üretime geçişi desteklemek için yeni bir teşvik sistemine de ihtiyaç var. Daha verimli üreteni ödüllendiren, yüksek katma değerli sektörlere ve insana yatırımı özendiren bir teşvik sistemi öngörülen ekonomik dönüşümü kolaylaştıracak bir unsur olarak görülmeli. n nitelikli emek 4 Üretim reformu adı altında ortaya konan ekonomik tercihin doğaya ve tarıma karşıtlığı zeytinde; insan karşıtlığı da emeği ve insan hayatını değersiz CHP İzmir Milletvekili Zeynep Altıok, üretim Reform Paketi bu haliyle geçerse Türkiye’nin dünyanın en pahalı etini tüketen ülkesi haline geleceğini söyledi. TBMM Basın Kapısı önünde düzenlediği basın toplantısında hükümetin tarım politikalarını eleştiren Altıok, tasarıda mera alanlarına ilişkin düzenlemelere yer verildiğini hatırlatarak, “İmara, betona ve ranta açık hale getirilen bu alanları korumasız bırakan, tasarının 36. maddesi kabul edilirse vatandaş değil yandaş zengin olacak, turizm bal tala nacak, hayvancılık bitecek ve doğal yaşam alanları tehlikeye girecek. Eğer meralar ranta açılırsa çok kısa süre sonra Türkiye açık ara dünyanın en pahalı etini tüketen ülke haline gelecek” diye konuştu. Türkiye’deki mera alanlarının her geçen gün azaldığını belirten Altıok, “Böyle giderse bir zamanlar dünyada kendi kendine yeten 7 ülkeden biri diye tanımlanan ülkemiz, bu defa AKP iktidarının eliyle kendi kendini tüketen ülkeler arasında rekora koşacak” de ğerlendirmesini yaptı. l Ekonomi Servisi gerek. gören maddelerinde şekilleniyor. Bizim hedefimiz ucuzluğu ile değil niteliği ile rekabet eden bir işgücü ile kalkı Selin Sayek Böke nan Türkiye ekonomisi. l Ekonomi Servisi İstihdamda umut az Kazanan zeytinlik oldu Kamuoyunda “Üretim Reformu Paketi” olarak bilinen kanun tasarısının tartışma yaratan zeytinlik sahalarıyla ilgili ikinci maddesi tasarıdan çıkarıldı. Zeytin üreticileri başta olmak üzere çevrecilerin ve muhalefetin zeytinlik sahalarının sanayileşmeye açılacağı endişeleriyle karşı çıktığı düzenleme, gelen tepkiler üzerine komisyona geri çekilmişti. TBMM Sanayi Komisyonu Başkanı Ziya Altunyıldız, “2. maddesinin çıkarılması için bir genel eğilim var. Biz bu maddenin çekilmesi ile ilgili uzlaşı sağladık” dedi. Komisyondaki oylamada madde tasarıdan resmen çıkarıldı. l Ekonomi Servisi Borsa 100 bini görüp, düştü Borsa İstanbul’da BIST 100 Endeksi, tarihinde ilk kez 100 bin puanı görerek, gün içi rekorunu kırdı. Önceki gün açıklanan büyüme verisiyle güne hızlı yükselişle başlayan BIST 100 Endeksi, dün sabah seansında psikoloji seviye olarak görülen 100 bin puana ulaştı. Bu seviyenin ardından gelen kâr satışlarıyla 99 bin puan seviyesine gerileyen BIST 100 Endeksi günü 143 puan kayıpla, 99.299 puandan kapattı. Uzmanlar yılbaşından bu yana yüzde 28 yükselen borsanın özellikle yurtdışı kaynaklı jeopolitik gelişmeler nedeniyle kâr realizasyonu ile karşı karşıya kalabileceğini, belirtiyor. l Ekonomi Servisi Yılın üçüncü çeyreğinde istihdamda artış bekleyenlerin oranı yüzde 27 iken, ‘azalır’ veya ‘aynı kalır’ diyen işverenlerin oranı yüzde 70’te Sendikalı oldukları gerekçesiyle işten çıkartılanların sayısı 25’e yükseldi Deprem gecesi emek mücadelesi YUSUF ÖZKAN İzmirlilerin 6.2’lik sarsıntı nedeniyle evlerinde rahat uyuyamadıkları önceki gece, 17 işçi daha kapının önüne konuldu. Daha önce işten çıkarılanlarla birlikte toplam 25 kişi, polislerin “gözetiminde” ekmek mücadelelerini sürdürüyor. İzmir’in Kemalpaşa ilçesi Ulucak Mahallesi’nde 2011’de kurulan Alman kökenli AKG Termo Teknik Sistemleri şirketinde çalışan 8 işçi, sendikalı olduktan sonra fazla mesaiye direndikleri için tazminatsız işlerinden atılmıştı. İzmir’in 6.2’lik depremle sarsıldığı önceki gün de 16.0000.00 vardiyasını tamamlayan 17 kişi, aynı gerekçeyle kapının önü ne konuldu. Henüz deprem tedirginliğini atamayan işçilere sözleşmelerinin feshedildiği, mesai bitiminde yani gece 12.00 sıralarında, fabrika giriş çıkış kapısında tebliğ edildi. Bunun üzerine işçiler, geçen ay işten çıkarılan 8 arkadaşlarıyla birlikte dün sabaha kadar fabrika önünde eylem yaptı. Geçen ay işten çıkarılan işçilerden Dinçol Dinçer, yaşadıkları durumu şöyle özetledi: “Bizi 26 Mayıs’ta tazminatsız işten çıkardılar. Gerekçe de işçileri işverene karşı kışkırtmak, ahlak ve görgü kurallarına aykırılık, fazla mesai yapılmasını engellemek. Oysa Çalışma Bakanlığı müfettişlerinin, gazlarla ve kurşunlarla çalıştığımız için vardiya saatle rinin düşürülmesi gerektiğine ilişkin yazısı, duyuru panosuna asılmıştı. Suçlamaları kabul etmiyoruz.” DİSK örgütlü Fabrikadaki çalışma koşullarından yakınan işçiler, geçen şubat ayında DİSK’e bağlı Birleşik Metal İş Sendikası’na üye olmak için girişimde bulundular. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da 100 işçiden 52’sinin, yani yarıdan fazlasının sendikalı olduğu yönünde firmaya tespit belgesi gönderdi. Şubattan bu yana fabrikadaki işçi sayısı 120’ye, sendikalı sayısı da 85’e çıktı. Ancak bunlardan 8’i, fazla mesaiye karşı çıktıkları için tazminatsız olarak işten atıldı. l İZMİR Zorlu: Toshiba’ya teklif verdik Ömer Yüngül Toshiba’nın TV birimine teklif veren 6 şirket arasında kendilerinin de olduğunu söyleyen Zorlu Holding Üst Yöneticisi (CEO) Ömer Yüngül, “Karar şu an inceleme aşamasında. Sonuç 11.5 ay içinde çıkabilir” dedi. Toshiba’nın Avrupa’daki lisans hakkının kendilerinde olduğunu ifade eden Yüngül, anlaşmanın gerçekleşmesi halinde hedeflerinin bütün dünya olacağını belirterek, “Şu anda fazla fabrikaları yok fakat anlaşmanın gerçekleşmesi halinde şirketin üretim birimleri bize doğru kayacak” diye konuştu. Yüngül, TV birimini bünyelerine katmaları halinde yeni fabrika da açabileceklerini belirtti l Ekonomi Servisi Türkiye’de her dört işverenden yaklaşık biri bu yılın üçüncü çeyreğinde istihdamda artış beklerken, yarısından fazlası değişiklik beklemiyor. İnsan kaynakları danışmanlık şirketi ManpowerGroup’un 2017 yılının üçüncü çeyreğinde Türkiye’deki istihdam pazarı tahminlerini içeren araştırmasına göre işverenlerin yüzde 27’si istihdam artışı beklerken, yüzde 7’si düşüş öngörüyor, yüzde 63’ü ise hiçbir değişiklik beklemiyor. Araştırmaya göre önceki çeyreğe göre yüzde 5 daha güçlü olan işe alım beklentileri, 2016’nın üçüncü çeyreğine göre yüzde 10’luk bir iyileşme sergiliyor. Karadeniz geriliyor Temmuzeylül döneminde beş bölgede de istihdam artışı öngörülüyor. En güçlü net istihdam görünümün yüzde 18’lik oranla Ege ve İç Anadolu’da olması bekleniyor. En düşük istihdam beklentisi ise yüzde 9’luk bir görünümle Karadeniz’de. 2017 yılının 2. çeyreğiyle kıyaslandığında, istihdamda İç Anadolu’daki işverenler hiçbir değişiklik olmadığını bildirirken, Karadeniz’deki işverenler için görünüm yüzde 3 puan düştü. l Ekonomi Servisi Turizme 2 milyar liralık proje Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre, 2017’nin OcakNisan döneminde toplam 128 projeye yatırım teşvik belgesi düzenlenmesine karar verildi. Teşvik belgesi düzenlenen projelerin 76’sı komple yeni otel yatırımı, kalanı da otel, turizm tesisi modernizasyonu ve öğrenci yurdu yatırımlarından oluştu. Komple yeni otel projeleri için planlanan sabit yatırımın, 2 milyar lirayı aştığı belirtildi. Komple yeni otel yatırımında proje sayısı bakımından en fazla teşvik belgesi düzenlenen il Antalya oldu. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 Corbyn öncesi ve sonrası İngiltere’de geçen hafta yapılan erken seçimlerde Jeremy Corbyn liderliğindeki İşçi Partisi oylarını 10 puan artırarak yüzde 40’a ulaştırdı. Baskın bir erken seçimle iktidarını pekiştirmeyi tasarlayan Theresa May’in Muhafazakâr Partisi’nin oyları yüzde 42’de kaldı ve mecliste tek başına iktidar olma olanağını yitirdi. İngiltere’yi sağ bir koalisyon ve siyasette çetin çatışmaların yaşanacağı bir dönem bekliyor. Bir zamanların üzerinde güneş batmayan imparatorluğu “sanayi devriminin beşiği” İngiltere, aslında muhafazakâr neoliberalizmin cephane deposu olarak tanınmaktaydı. 1980’lerde İngiliz işçi sınıfının sosyal hak ve kazanımlarını ezip geçen Thatcher’in muhafazakâr politikaları “başka bir alternatif yok” nidaları altında İngiltere’den tüm dünyaya örnek gösteriliyor; özelleştirme, esnekleştirme ve sosyal refah devleti tasfiye edilerek kamu hizmetlerinin ticarileştirilmesini öngören neoliberal politikalar tek doğru olarak kabul ediliyordu. Thatcher’in “başka alternatif yok” anlayışı sadece Muhazafakâr Parti hükümetlerinin değil, Avrupa’nın hemen tüm “sosyal demokrat” partilerinin de “hizaya getirilmesinde” ve emekçilere karşı sermayenin stratejik çıkarlarının uygulanmasında etkin oldu. İngiltere İşçi Partisi’nin Tony Blair ile uyguladığı emek aleyhtarı politikalar, neredeyse 30 yıl boyunca kesintisiz bir karşıdevrimin sürdürülmesine olanak sağladı. HHH Söz konusu politikaların İngiltere’deki sonuçları uzun süreli durgunluk, yaygınlaşan yoksulluk ve gelir dağılımı bozulması giderek artan toplumsal şiddet olarak özetlenebilir. İngiltere ekonomisi 2008 krizinin başlangıcından bu yana gelişmiş ekonomiler arasında durgunluğun en yaygın olarak yaşandığı ekonomi görünümündedir. 2008’in ilk çeyreğinden bu yana İngiltere ekonomisinde fert başına gelir, birikimli olarak, sadece yüzde 2.1 artmış; pound sterling’in yüzde 15 değer yitirmesine karşın ihracat artmamış, reel ücretler ise 1980 düzeyinin gerisine düşmüştür. Oysa, neoliberalizm esneklik yanlısı politikaları krizlere karşı dayanıklılık, dengeli büyüme ve refah vaat ediyordu. Neoliberalizm ne İngiltere’de, ne de diğer gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde taahhüt ettiği üretkenlik kazanımlarına dayalı istikrarlı büyümeyi ve refahı gerçekleştirebildi. Emeğin gelirlerinin ve kazanımlarının bastırılması sonucu elde edilen kârlar beklenildiği üzere yeni sabit sermaye yatırımlarına değil, finansal sistemin spekülatif oyunlarına ve küresel ekonominin vergi cennetlerine yöneltildi. İşçi üretkenliği İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en düşük düzeylerinde gerçekleşti, istihdam artışları neredeyse sıfırlandı. HHH Corbyn’in yükseliş öyküsü İngiliz seçmenin basit bir alternatif arayışı ile sınırlı değildir. Corbyn, daha 1980’lerin başında 12 Eylül faşizminin yürütücüsü Kenan Evren’in İngiltere’yi ziyareti sırasında izlediği ilkeli protesto siyasetinden başlayarak, tüm liderliği boyunca kararlılıkla sahip çıktığı emek yanlısı politikaların sonuçlarını toplamaktadır. Sermaye yanlısı neoliberal politikalara karşı, emeğin çıkarlarını gözeten radikal bir anlayışla duran Corbyn’in liderliğindeki İşçi Partisi, dünya solu için yepyeni dersler sundu: neoliberalizme teslim olmayı reddetmeliyiz; aykırı düşünmekten korkmamalıyız; neoliberalizmin yıkıcı sonuçlarına karşı gelişen toplumsal muhalefeti şovenmilliyetçi duyguların hamaseti üzerinden değil, emeğin geleneksel değerlerine sahip çıkarak gerçekleştirmeliyiz. Garanti’den borç ihracı Bankalar kredi/mevduat oranının %20’nin üzerinde seyretmesiyle yeni kaynak yaratmak için alternatif ürün arayışını değerlendirirken, Garanti Bankası da bu yıl 12 milyar doların üzerinde yurtdışı borçlanma ve ilk defa “covered bond” ihracına çıkmayı planlıyor. l Ekonomi Servisi Sanayi ciro endeksi arttı Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2017 Nisan ayına ilişkin açıkladığı verilere göre, sanayi ciro endeksi nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 2.2, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 29.5 artış kaydetti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, nisan ayında bir önceki aya göre en yüksek artışın yüzde 166.6 ile ulaşım araçlarının imalatında gerçekleştiği belirtti. l Ekonomi Servisi Fitch Katar’ı izlemeye aldı Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch’den yapılan açıklamada, Katar’ın yabancı ve yerli para cinsinden AA olan kredi notunun negatif izlemeye alındığı belirtilerek, ülkenin kredi notunun indirilebileceği uyarısında bulunuldu. Bazı Arap ülkeleri ile yaşadığı krizin Katar için belirsizliğe yol açtığına değinilen açıklamada, bu durumun sürmesi halinde Katar ekonomisi ve kredi ölçütlerinin olumsuz etkilenebileceği kaydedildi. l Ekonomi Servisi C MY B