Katalog

Pazartesi 8 Mayıs 2017 2 ABD’li John’un bedeni tıbbın hizmetinde haber EDİTÖR: ELİF TOKBAY TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Ailesi, arkadaşını öldürüp intihar eden lise öğrencisinin organlarını bağışladı Tıp fakültelerinin sayılarının hızla artması zaten kısıtlı olan kadavra ihtiyacını had safhaya çıkardı. ‘Özel’ler çareyi kadavra ithalinde buldu Kadavra, tıp eğitiminde yüzyıllardır kullanılıyor ve henüz hiçbir teknolojik geliş me bu uygulamanın yerini almaya aday görünmüyor. Türkiye’de kadav ra bağışı çok az. Bağış olması halin de bile yakınların izin vermemesiy le beden kullanımı mümkün olmuyor. Son yıllarda tıp fa kültelerinin sayı sının artması, ih tiyacı daha da bü FAigtaelany yüttü ve yurtdışından kadavra ithali gündeme geldi. Tüm dünyada ka davra ihraç eden iki ülke bulunuyor; ABD ve Çin. Yurtdışından ithal edilen kadav raların bedelleri ise 15 bin dolardan başlıyor. Türkiye’deki özel tıp fakül telerinin çoğu aracı şirketler kanalıy la ABD’den kadavra getirtiyor. Bunla rın arasında sağlık sigortası karşılı ğında bedenini bağışlayan da olabili yor, kimsesizler de. Bağış beden öldükten sonra 6 sa at içerisinde 20 derecede dondurulu yor. Türkiye’ye getirildiğinde öğren ciler, 6 saat önce ölmüş bir beden ile karşılaşıyor. Anatomi için gelen bedenler 13 yıl arası kullanılabiliyor. Anatomi ders leri için damarlardan bir ilaç verili yor ve beden sertleşiyor. Kadavra se çime göre geliyor. Bütün beden ola rak da istenebiliyor ya da parça par ça da gelebiliyor. Tam, parça ya da örneğin iç organ ları alınmış bir şekilde de sipariş et mek mümkün. Ekstra seçimlere eks tra ücret ödeniyor. Tüm işlemler bi tince, beden ya gömülüyor ya da ya kılıyor. İstanbul ve İzmir’de bulu nan vakıf üniversiteleri bünyesinde ki tıp fakülteleri arasında yaptığımız küçük araştırmaya göre, sadece bi rinde yurtiçinden sağlanmış kadav ra kullanılıyor. Fakültelerin çoğunda ABD’den getirtilen kadvralarla ders yapılıyor. 92 tıp fakültesi var Okan Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Semih Baskan, Türkiye’de 65’i devlet, 27’si vakıf üniversitelerine ait toplam 92 tıp fakültesi bulunduğunu belirterek birkaç yıl öncesine kadar anatomi anabilim dallarının kadavra ihtiyacının büyük oranlarda Adli Tıp kurumlarındaki sahibi olmayan naaşlar ile karşılandığını hatırlattı. Prof. Baskan şöyle devam etti: “Tıp fakültelerinin kadavra ihtiyaçları çağdaş dünyada halkın gönüllü bağışları ile karşılanmaktadır. Bizde bu uygulama ise maalesef hiç gerçekleşmemektedir. İthal kadavraların bedelleri ise 15 bin dolardan başlamakta ve giderek artmaktadır. Bu bedel oldukça yüksek olup her fakültenin ödeyebileceği bir meblağ değildir. Yurt dışından getirilecek kadavraların sadece tıp fakülteleri ve sağlık bilimleri fakülteleri anatomi anabilim dallarındaki eğitim amaçlı ge Gerçek doku gibisi yok İzmir Ekonomi Üniversitesi bünyesinde kurulan tıp fakültesi, önümüzdeki öğretim yılında eğitim vermeye başlayacak. Anatomi dersleri için şimdiden “Eğitim ve Uygulamada Kullanılan İnsan Kadavrasının Temini ve Kullanımı Hakkında Yönetmelik” ve diğer ilgili mevzuata uygun olarak tedarikçi firma tarafından ABD’den biri erkek, biri kadın iki kadavra getirilmiş. John ve adı bilinmeyen beden, tıp öğrencilerine hizmet vermek için soğutucuda bekliyor. Fakültenin anatomi dersi hocası Prof. Dr. Süleyman Tetik, tıp fakültesi öğ rencilerinin yanı sıra tıpta uzmanlık öğrencilerinin eğitiminde de insan kadavrasının vazgeçilmez eğitim materyali olduğunu vurguladı. Tıp eğitiminin temel taşlarından olan anatomi eğitiminde teknolojik ürünlerden yararlanıldığını belirterek şunları söyledi: “Kadavrayı anatomik modeller, radyolojik görüntülemeler, bilgisayar programları ve plastine materyal izlemektedir. Ancak kullanılan anatomik modeller, bilgisayar programları ne kadar mükemmel olsa da uygulamalı anatomi eğitimine ancak destek olmakta ve çeşitlilik oluşturmaktadır. Tıp fakültesi öğrencileri ve anatomi uzmanlarının kadavrayı her şeyi ile açmaları, gerçek doku ve organları yerinde görmeyi ve insan vücudunu tamamen tanımaları amaçlanmaktadır. Maketlerde varyasyon gibi ayrıntıların olamayacağı, sadece gösterilen kadarı ile yetinileceği açık ve gerçektir. Yeni gelişen endoskopik ve diğer cerrahi yöntemler, daha detaylı anatomik bilgiye ihtiyacı arttırdığı gibi el becerisi geliştirebilmek için de kadavra üzerinde çalışma ihtiyacını artırmıştır.” Kadavra bağışının yok denecek kadar az sayıda olduğunu belirten Prof. Dr. Süleyman Tetik, “Bu nedenle tek kaynak tıp fakültelerine aktarılması beklenen kimsesiz naaşlardır. Ancak bu konudaki beklenti de, yeterince gerçekleşmemektedir” dedi. Yasal düzenlemede ne var? Sahibi olmayan naaşların tıp fakültelerine verilmesi konusu 29 Mayıs 1979 tarihinde yürürlüğe giren “Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında” diye tanımlanan 2238 sayılı kanuna göre uygun olmasına karşın adli otoriteler bu konuda çok çekinceli davranıyor. Cumhuriyet savcıları tarafından yerel yönetimlere teslim edilen cenazeler defnediliyor. Tıp fakültelerine eğitim amaçlı veri len sahipsiz cenazeler koruma altına alınıyor, yasal sürenin sonunda sahibi çıkmaması durumunda savcılık bilgisinin dahilinde eğitim amaçlı kullanılabiliyor. Tamamlanan eğitimin sonunda ise cenazeler belediyeye teslim edilerek dini vecibelere uygun olarak defnediliyor. Tıp fakültelerinin kadavra ihtiyacının yurtdışından sağlanabilmesi amacıyla 2238 sayılı kanuna 2 Ocak 2014 tarihinde “Tıp eğitimi için gerekli olan ka davranın yurt içinden yeteri kadar temin edilememesi halinde, kadavra veya kadavra parçası, soykırım ve insanlığa karşı işlenmiş suçlar yoluyla ölmüş kimselerden temin edilmemiş olması kaydı ile yurt dışından temin edilebilir. Kadavra veya kadavra parçası temini ile yurt dışından kadavra temin edecek kişi veya kuruluşların yetkilendirilmesine dair usul ve esaslar Sağlık Bakanlığı’nca belirlenir” biçiminde bir ek madde eklenmiş. tirilmeleri konusunda yeni düzenlemeler bazı etik olmayan uygulamaları önlemek açısından çok yararlı olacaktır.” Fetva verilebilir Prof. Semih Baskan, geçmiş dönemlerde olduğu gibi Diyanet İşle ri Başkanı’nın beden bağışı için fetva vermesinin, Adalet ve Sağlık Bakanlığı’nın birlikte çalışmalarının önemine dikkat çekerek “Anatomi eğitiminin olmazsa olmaz koşulu olarak ülke içindeki sahipsiz cenazelerin ve gönüllü bağışçıların sayılarını arttırmamızın çağ daş ülkeler düzeyine çıkmamız açısından son derece önemli olduğu görüşündeyim” dedi. Okan Üniversitesi Tıp Fakültesi 2015 yılında ABD’den 15’er bin dolara iki adet kadavra getirmiş. Kadavraların kullanım süresi sona erince yenileri getirtilecek. Sekiz kişiye CAN OLDU Bursa’nın merkez Osmangazi ilçesindeki Hürriyet Anadolu Lisesi’nde önceki gün 10. sınıf öğrencisi arkadaşı 16 yaşındaki Nilüfer Acar’ı sınıfta tabancayla başından vurarak öldürdükten sonra aynı silahla intihara kalkışan ve tedavi gördüğü hastanede beyin ölümü gerçekleşen Hasan Can’ın organları 8 hastaya nakledilecek. Çekirge Devlet Hastanesi’nde tedavisi devam ederken beyin ölümü gerçekleşen Hasan Can’ın ailesi, çocuğun vasiyeti üzerine tüm organlarının bağışlanmasını kabul etti. Sağlık Bakanlığı tarafından organ nakli sırası bekleyenler arasında eşleştirmelerin tamamlanması üzerine Hasan Can’ın kalp ve akciğerinin Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi’nde 2 hastaya, böbreklerinin İzmir ve Bursa’da 2 hastaya, kornealarının Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 2 hastaya, karaciğerinin ise ikiye bölünerek Erzurum Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde 2 hastaya nakledilmesi için ekipler tarafından organlar ameliyatla alındı. Hasan Can’dan alınan kalp ve akciğerinin Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi’ne götürülmesi için Sağlık Bakanlığı’nın ambulans uçağı kullanılırken, Genelkurmay Başkanlığı ise karaciğerinin Erzurum Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne götürülmesi için askeri uçak gönderdi. l BURSA/DHA Lukynaaarzpaaal:rı10kta Dört kişinin beli kırıldı Konya’nın merkez Meram ilçesi Karaman yolu üzerinde bulunan Karaarslan Hadimi Parkı içerisindeki lunaparkta, üzerinde 17 kişinin bulunduğu 15 metre yüksekliğindeki asansörün halatı aşağıya inerken koptu. Yaklaşık 2 metre yükseklikten yere çakılan asansörde, korumalı koltuklarda oturan kişilerden 10’u yaralandı. Yaralılar Fadime Tekin (37), Ekrem Tekin (14), Ekrem T. (16), Yunus Gülkara (22), Şerif Ö. (17), Şerife Önal (23), Rumeysa S. (17), Beyzanur Uslu (19), Merve Uslu (19) ve Sümeyra Tüz olay yerine sevk edilen ambulanslar ve özel araçlarla Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kaldırıldı. 6 kişiye ayakta müdahale edilirken, belinde kırık olan 4 kişinin ise tedavisinin sürdüğü belirtildi. Kaza anı, bir kişi tarafından saniye saniye cep telefonuyla görüntülendi. l KONYA/DHA C MY B