Katalog

Salı 11 Nisan 2017 2 [email protected] sağlık EDİTÖR: SİBEL BAHÇETEPE TASARIM: EMİNE BİLGET Damgalanma korkusu11 Nisan Dünya Şizofreni ile Mücadele Günü hastalığı saklatıyor Şizofreni genetik faktörlerin yanı sıra çevresel etkenlerin etki leşimi ile ortaya çıkan bir has talık. Erkeklerde daha erken yaşlarda başlayan ve daha ağır seyreden hasta lık, her 100 kişiden 1’inde görülüyor. Risk faktörleri arasında şehirde yaşa mak, yaşlı babanın çocuğu olmak, an nenin hamilelik dönemini stres altın da geçirmesi gibi faktörler sıralanıyor. Uzmanlar ise hastaların en büyük so rununun damgalanmak olduğunu ve bunun te daviyi olumsuz etkiledi ğini söylüyorlar. Dünyada yaklaşık 60 65 milyon, Türkiye’de SİBEL BAHÇETEPE ise yaklaşık 450600 bin şizofreni hastasının ol duğu tahmin ediliyor. KIRSAL KESİMDEKİ HASTALAR daha ŞANSLI Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Rabia Bilici şizofreni hastalarının en büyük sorununun stigma yani damgalanma olduğunu ve kırsal kesimde yaşayan şizofreni hastalarının kent merkezlerinde yaşayanlardan daha fazla kabul gördüklerini vurguluyor. Şizofreninin kişinin düşüncelerini, davranışlarını, duygularını, ifade biçimini bozan kronik bir ruhsal rahatsızlık olduğunu belirten Bilici, “Seyri kişiden kişiye farklılık gösterir. Burada birtakım etkenler devreye girer. Mesela erken yaşta başlamışsa kötü olacağını düşündürür. Geç başlamış ise gelişiminizi daha da tamamlamış olursunuz ve böylece daha fazla korunmuş oluyorsunuz. Bunun dışında cinsiyet farklılıkları olabilir. Erkeklerde 20’li yaşlarda, kadınlarda 30’lu yaşlarda başladığını görüyoruz. Toplum içerisinde kabullenme, hastalığın seyrini daha da olumlu etkiliyor” değerlendirmesini yapıyor. Diktacı tutum ve demokrasi Sevgili okurlarım, dün Hacettepe Üniversitesi’nde, değerli bir bilim insanının anısına düzenlenen bir toplantıda konuştum: Aziz dostum Prof. Selâhattin Ertürk, yalnız bir felsefeci değil, aynı zamanda bir eğitimci ve bir dilciydi. Türkiye’nin bir “Tek Adam Anayasası” yaparak bütün sorunlarından kurtulacağı yanılsamasıyla bir Referanduma götürüldüğü bu bunalımlı günlerde yine sevgili dostumun “Diktacı Tutum ve Demokrasi” adlı enfes kitabını anlattım bu konuşmamda. HHH Ertürk, gerçek Demokrasinin ancak ortak akılla ve “planlı denemecilik” yöntemi ile gelişeceğini düşünür: “Demokrasiye, kendi kendini etkili bir biçimde düzeltme özelliği kazandıran, planlı denemecilik yöntemidir. Kendimizi ‘deneme yanılma’nın geti 11 Nisan her yıl Dünya Şizofreni ile Mücadele Günü olarak ele alınıyor. Şizofreni hastalığına dikkat çekmek amacıyla düzenlenen etkinliklerde farkındalık oluşturmak amaçlanıyor. Psikiyatri uzmanı Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yosmaoğlu, şizofreninin genetik yapı ve çevresel etkenlerin etkileşimi ile ortaya çıktığını söylüyor. Hastalığı oluşturan tek bir genin tespit edileme arttıran gen sayısı veya aktivitesi daha fazla ise kişide hastalanma riski yüksektir” diyor. Kişilerden şüphelenme Hastalığın kişilerde algı, düşünce ve davranış alanlarında gündelik işlevi azaltacak kadar bozulmaya yol açacağını dile getiren Yosmaoğlu, şizof zitif belirtiler, normal kişide var olmayan ancak hasta kişide bulunan özellikleri kapsar: Gaipten sesler duymak, var olmayan kişi ve nesneleri görmek, çevredeki kişilerden şüphelenmek, televizyondan mesaj almak gibi. Negatif belirtiler ise normal kişide var olması gereken ancak hastalık sürecinin ortadan kaldırdığı özelliklerdir: Sosyal içe karnında enfeksiyona maruz kalanlar, stresli gebelerin çocukları, olumsuz yaşam olayları ve travmaya maruz kalanlar, sosyal olarak izole edilmiş kişiler, alkol/madde kullananlar ve ailesinde şizofreni öyküsü bulunanlar daha yüksek risk altındadır. Ayrıca, erkek olmak, şizofreninin erken başlaması ve ağır seyretmesi ihtimalini art receği sonuçların lütfuna bırakırsak, katı tutuculuğun inadına teslim edersek, ya da modern sihirli değnek edebiyatına kaptırıp ihtilâlci el atmalara fırsat ve meydan verirsek, gelebilecek değişmeler, ya doyurucu olmaz, ya da öldürücü olabilir” diyor. HHH Kitabında demokrasi kavramını, demokrasinin rakipleri ve düşmanları ile karşılaştırmalı olarak ele alı diğini vurgulayan Yosmaoğlu, “Şizof reninin belirtilerinin iki kümeye ayrı çekilme, irade kaybı, konuşma mikta tırır. Şizofreni belirtileri, ilaç tedavisi yor. reni genetiği, pek çok genin birbiri ile larak değerlendirildiğini kaydediyor. rında azalma, kişisel bakım düşüklüğü ve diğer biyolojik tedaviler ile kontrol Çok anlamlı bir “Giriş” bölümünden etkileşimini kapsar. Hastalık eğilimini Yosmaoğlu, şöyle devam ediyor: “Po gibi... Yaşlı babaların çocukları, anne altına alınabilir. ” sonra şu mukayeseli irdelemeler var: “Direnen Tehlike: Dogmatizm. Demokraside Bunalımlar ve Diktacı Yönelimler. Diktacı Tutum ve Tanrı Buyruğu. Diktacı Tutum ve Gelenek. Diktacı Tutum ve Sezgi. Diktacı Tutum ve Akıl. SEYAHATE Pedallar Diktacı Tutum ve Bilim. Diktacı Tutum ve Felsefe. Diktacı Tutum ve Mutlakçılık. Diktacı Tutum ve ‘Otorite’. Diktacı Tutum ve İnsan.” Ertürk bu karşılaştırmalı irdelemelerden sonra “Ortaklaşa Düşünme ve Demokrasi” adlı son bölümde, top YC,AIKNAINRIKZEDNA 99EUbfaRiyşOala’tdylaaarnnla kalpler için döndü Eskişehir’de Kalp Sağlığı Haftası’nda bisiklet kullanmanın sağlık üzerindeki önemine dikkat çekmek için “Pedallarımız kalplerimiz için dönüyor” etkinliği düzenlendi. Türk Kalp Vakfı ile Bisikletl lumdaki sorunlarımızın çözümünün demokratik yöntem olan “Planlı Denemecilikte” yattığını şu dört başlık altında belirtiyor: “Hâlâ Demokrasi. Daha İyi Demokrasi. Yaşayış ve Düşünme. Demokrasinin Seviyesi.” HHH Ertürk’ün kitabının “demokrasi” ve “kahramanlıkla” (kurtarıcılıkla. E.K.) ilgili son cümlesini buraya alıntılamak istiyorum… Çünkü bu sözlerinde, “gerçek kahramanlığın” ışıltılı bir karizmada lier Derneği işbirliğiyle değil, planlı denemeciliğin mütevazı BULUNDURMANIZ GEREKEN düzenlenen etkinlikte şehir içinde 9 kilometrelik güzergâhta tur atıldı. Bisikletliler Derneği Eskişehir temsilcisi Hakan Özhan, “Sağlığımız için herkesi bisiklete binmeye, yerel yönetimlere ise standartlara uygun bisiklet yolu yapmaya, eskileri de revize etmeye davet ediyoruz” dedi. l İHA yönteminde yattığını vurguluyor: “Demokrasimizdeki gelişme hızı nın bizim öğrenme hızımızı kat kat aşamayacağını kavramış ve algılamış olarak bu mecburculuğa (planlı denemeciliğe. E.K.) boyun eğmenin hakiki kahramanlık olduğunu bilelim.” Bu enfes yapıtın bir baskısını da, 1993 yılında Kültür Bakanlığı “Demokrasi Klasiklerinin” birinci kitabı olarak yaptırmış olmakla övünüyorum. EN ÖNEMLİ S, EY: Engelli kadınoyorglcaunlnuağkuli 6 kişiye umut oldu Ordu’nun Altınordu ilçesinde, ge çirdiği beyin kanama sı sonrası beyin ölü mü gerçekleşen, zi hinsel ve bedensel en gelli 59 yaşındaki Şa ziye Kütük’ün bağış lanan organ ve korne aları, 6 hastaya nak ledilecek. İstanbul ve Samsun’dan Ordu’ya gelen ekipler başarılı operasyonla Kütük’ün Şaziye Kütük karaciğer, akciğer, 2 böbreği ve 2 kornea Şaziye Kütük’ün karaciğer, akciğer, böbrekleri ve korneası İstanbul ve Samsun’a gönderdildi. Yurtdışı Prontotour’dan sorulur. sını aldı. Ambulansla Ordu Giresun Havalimanı’nda liydi. Engelsiz Yaşam Merkezi’nde devlet koruması altında olan bir 20 yılı aşkın tecrübesiyle Prontotour yanınızda bekleyen askeri uçakla akciğer ve karaciğer İstanbul’a, böbrek vatandaşımızdı. Aksaray’da yaşayan ve tek akrabası olan ağabeyi olduğu sürece tatile güvenle ve keyifle gidersiniz, güzel anılarla geri dönersiniz. ler ve kornealar ise karayoluyla Samsun’a gönderildi. Özel Ordu Umut Hastanesi Or ile iletişim kurduk, onların olumlu görüşleriyle aile organ bağışı kararını verdiler. Tüm organ bekleyen gan Nakil Koordinatörü Dr. Sel ler adına aileye ve emeği geçenle çuk Yücesan, başarılı operasyon re teşekkür ediyoruz” dedi. la alınan organların 6 hastaya can Şaziye Kütük’ün cenazesinin ise ve ışık olacağını belirterek, “Has toprağa verilmek üzere Aksaray’a tamız zihinsel ve bedensel engel gönderileceği belirtildi. l DHA C MY B