Katalog

Salı 19 Aralık 2017 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Yatırımcı kaçıyor ekonomi 9 Siyasi gerginlikler, jeopolitik riskler, vergisel yükler, işgücü maliyetleri ve yatırım ikliminin olmayışı nedeniyle yabancı sermaye artık Türkiye’yi seçmiyor Yatırım ikliminin olmayışı, siyasi gergin GSYİH oranı yüzde 3.7’den yüzde 1.5’e düşerken, Yurt dışına giden (ODI)/GSYİH likler ve belirsizlikler oranı ise yüzde 0.2’den yüz nedeniyle Türkiye’ye de 0.4’e yükseldi. Türkiye gelen doğrudan yabancı yatırım gerilerken, Şehriban Kıraç yurtiçi yatırımcı da git Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’na (TEPAV) göre Türkiye’nin giden ya me yolunu seçiyor. tırımlarının gelen yatırımlara 2000’li yıllara kadar nere oranının uzun dönem ortalama deyse yatay bir seyir izleyen sının üzerinde. 20022017 döne yurt içinde doğrudan yatırım minde yüzde 21.7 olan ODI/FDI lar, 2003’ten sonra dalgalı seyir oranı, Ekim 2017’de yüzde 24 izlemeye başladı ve Ekim 2017 seviyesinde oldu. itibarıyla da yaklaşık 11.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleş Cazibesini kaybediyor ti. Türkiye’den giden doğrudan TEPAV’ın ‘Türkiye’ye Ge yatırımlar ise 2002’den itibaren len ve Türkiye’den Giden Doğ hızla yükselerek Ekim 2017 iti rudan Yatırımlardaki Gelişme barıyla 2.7 milyar ABD Doları ler/Ekim 2017’ araştırmasına seviyesine ulaştı. Araştırmalara göre, ODI/FDI oranında, 2002 göre Türkiye doğrudan yatırım 2007 dönemindeki azalan trend, lar için cazibesini kaybederken, 20082016 döneminde yön de da yurt içindeki yerleşikler yurt ğiştirerek artışa geçti. Söz konu dışındaki fırsatları daha yakın su oran bu dönemlerdeki ortala dan takip etmeye başladı. masına bakıldığında 20022007 Merkez Bankası verilerine gö döneminde gerçekleşen yüzde re geçen yıl Türkiye’ye 12.1 mil 15.7’lik seviye, 20082017 döne yar dolar doğrudan yabancı ya minde yüzde 25.3’e, 20122017 tırım gelirken, 2015’te bu oran döneminde ise yüzde 31.8’e 17.6 milyar dolar seviyesindeydi. yükseldi. ODI/FDI oranında gö Bu yıl sonunda ise Türkiye’ye gelen yatırım miktarının geçen yılın altında kalacağı tahmin ediliyor. Doğrudan yatırımların yurt içi rülen bu yükseliş, Türkiye’nin doğrudan yatırımlar için cazibesini kaybetmeye başladığını gösterirken, yurtiçindeki yerle Yabancılar tedirgin hâsılaya (GSYİH) oranına 20062016 dönemi itibarıyla bakıldığında, yurt içine gelen (FDI)/ şiklerin yurtdışındaki fırsatları daha yakından takip etmeye başladığına işaret ediyor. Araştırmada şu tespitlere yer verdi: n Türkiye’nin (20122017) dönemdeki büyüme performansı, doğrudan yatı dı. Kasım 2014’ten sonra FDI’ın düzey olarak artmaya devam etmesine karşın yurtdışına giden yatırmlarda düşüş yaşanma rımlardaki trend değişikliğinin Bgeüyrçüemkeçivdeerğisiil Hsizemçettilleerriilkent Üniversitesi İkti Bsat Bölüm Başkanı Prof. Dr. Refet Gürkaynak üçüncü çeyrekteki yüzde 11.1 büyüme verisinin yaşanan gerçeği yansıtmadığını söyledi. BloombergHT’ye konuşan Gürkaynak “Bu büyümenin mekanik nedeni; geçen yıl üçüncü çeyrekte küçülmüş olmamız, diğeri de TÜİK’in mil li gelir seviyesi revizyonu. Bu veri içinde Refet Gürkaynak yaşadığımız açıklayıcı nedenlerinden biri. 20022007 döneminde yüzde 7.1 olan ortalama büyüme oranı, 20082016 döneminde yüzde 1elsbmlzysşzvlm“diaaEıüiıakeaia1ktzmczüiGmğysnbomyllabibyeieinoüüzoğuağvfüıorbrdoryrhayıninsryknasimnMürooa.uruüaskaıglrrk”Ymhimkkeyy.elkdyhlıüdrııoınlBeü”izgaikeoezrasoanulşsyecdesdldısllküıaneatazaieeiihdıy,cnl.şkne’kntnaıiüaelüzndyğykaııslonoiıkrnnısaudgtdabndsdmdıüşTtkmöreautnöa0atöıüşiaörmkuelnnkibo4.rçüeyryrrn3rttum.ieükmaTea3ıalnı,yödlıyn’eGdlierüşnmkürk.2yadTTrieüı3rtalıdrmyrlle0tdeyleEEdedzeı’kddnsıürgeslna0’PoPrdelşreimidiıegageztıyşirdayğAA2tmledvkhöer0da,möteekaiiadeıdeei.VVianrynre.tl6ss’lr2tzao3,ldyeAelanröedü’’ııeeımy10ııkryGrın’a5kle.lnnnymüzraaıeı8ükrrd1düknmai6üeny7ddnüirt’z1r‘‘dobddGlziaTT4lnF.taö/aıngeesdı5Gddheğnkuğelaüü5dEtdDşeederöe’öievı3nıirrrlkiı.ezördgyllkderteIdk5rkkuiıes7nıi0mşmae,tüm4Dnoemösrieiodı.3eyyymömryn.d,9yze3erğonr3enııaı9aemençüa2rmdenü2a.’mkiree’tğnupl3lü’’eiDaz0euezyn0yytlmilmyrve’nısddekysödss0drlaoeeud1ıbüed6edr7eieelneiaırdrera2lğdenazy/ıGGk’1ühestkd.yned.gkrşaagd53Eaa0ı8tenitt2urüaeekzıtonigöökr7e5eryö’alı.dk0iidzdmmia3sllil.i.rari’rdeetYmadh9edey15şeeazı’elıA7töüğelemnnoraitea’ean6nlkızulvuyrreırıtd2ıtlkdrnnrm.vdvkaıüdel1Ynıy5ılm0malse4röndeeraaanKedıde’ıaeğıl1yri5mnşşaııa7ids,nongkoatısük.aısesl’eyk5ölbısğeığzeariymıenaüknınudrar3rkasmayzuaıckie9ailnias2zcyrdiye0dna4ryilüs1arivr.eamtsi8VgTnkı4yln4ıenbtdsırvi’ües’aüe.eığenıdaıtüy5neemnmnyrremınia’şgklieeğeddakdilclüpyeeitnşeieyyaaaıayçtraünşlrraniot2iıeaynbo.zdd1slkypyıa’0reeludaeey.mamndyıOz6mr1ykeeşadlualit’D4aıaiıisdeaekösy.ks’keIbnvaüıaı/neü,n sı 2015’te oranın hızlı bir şekilde düşmesine neden oldu. Hollanda ilk sırada n 20022017 dönemi verilerine göre yurtiçindeki yerleşiklerin yurtdışında yaptıkları yaklaşık 39 milyar dolarlık doğrudan yatırımın yüzde 27.1’i Hollanda’ya, yüzde 16.4’ü Azerbaycan’a ve yüzde 11.9’u da ABD’ye gittti. 2017 OcakEkim döneminde giden yatırımlar 30 milyon dolar arttı ve 2.5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde yurt dışında yapılan doğrudan yatırımların ülkelere dağılımı da 2016’nın aynı dönemine göre değişmedi ve ABD, Hollanda, İngiltere yatırımların öncelikli destinasyonları arasında yer aldı. n 20022017 deneminde yurtdışındaki yerleşiklerin yurtiçine yaptıkları yaklaşık 145.5 milyar dolarlık doğrudan yatırımın yüzde 16.3’ü Hollanda’dan, yüzde 7.8’i ABD’den, yüzde 6.9’u Avusturya’dan, yüzde 6.7’si İngiltere’den ve yüzde 6.3’ü Lüksemburg’dan geldi. 2017 OcakEkim dönemi on aylık kümülatif verilerine göre gelen yatırımlar yaklaşık 430 milyon dolar arttı ve 5.4 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Haberleşme ücretine zam Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, PTT AŞ’nin talebi üzerine Posta Hizmetleri Kanunu’nun ilgili maddelerinde yer alan hükümler kapsamında, haberleşme gönderileri için temel ücreti onayladı. Buna göre gelecek yıl 20 grama kadar haberleşme gönderileri için temel ücret, KDV dahil 2 lira olacak. Temel ücret bu yıl KDV dahil 1.80 lira olarak uygulanıyordu. Söz konusu karar, 2 Ocak 2018’den itibaren geçerli olacak. ‘Haberleşme gönderisi’, Posta Hizmetleri Kanunu’na göre, herhangi bir fiziksel araç üzerine yazılan veya elektronik ileti şeklinde hazırlanan, gönderici tarafından gönderi üzerinde belirtilen adrese sevk ve teslim edilmesi gereken telgraf da dahil her türlü gönderiyi kapsıyor. l Ekonomi Servisi Yönetimde kadın söz sahibi olsun Yönetim Kurulunda Kadın Derneği, “Yönetim kurullarında kadınların temsil oranının yüzde 50’nin altında kalması bir hedef olamaz” ifadesini kullandı. Dernekten yapılan açıklamada, “Hak edene görevi verin, cinsiyete bakmayın diyoruz. Birkaç bin yıldır erkeklere tanınan pozitif ayrımcılığın eşitlenmesini istiyoruz” ifadesi kullanıldı. Yönetim Kurulunda Kadın Derneği Eşbaşkanı Hande Yaşargil, “5 yıldır yaptığımız çalışmalar sonucu Türkiye’de yönetim kurullarında kadın oranının yüzde 11’den yüzde 14 seviyesine yükseldiğini gördük. Bu gelişimin sürekli olması önemli” dedi. l Ekonomi Servisi TL’de düşüş sürecek Kturruivzmaziniydeer çöküş Bu yılın 11 aylık döneminde Türkiye’nin kruvaziyer yolcu trafiği, yüzde 51.1 azalarak 628 binden 306 bine geriledi. Son 3 yıldır büyük gerileme yaşanan kruvaziyer yolcu trafiği 2017’de de devam etti. 2017 yılı 11 aylık dönemde ziyaretçi kaybı da 2016’ya göre 321 bine çıktı. Kayıplar 2015’e göre 1.57 milyon kişiyi geçti ve rekor yıl olan 2013 yılına göre ise kayıplar 1.9 milyonu aştı. l Ekonomi Servisi Hollanda bankasına göre 2018’de yılında Türkiye’de büyüme yavaşlayacak, Lira da 4.20’ye kadar çıkacak Hollandalı banka ABN Amro, 2018 yılında Türkiye’nin büyümesinin yavaşlayacağını öngörürken, Türk Lirası’ndaki zayıflamanın da devam edeceğini belirtti. ABN Amro Gelişen Piyasalar Ekonomisti Nora Neuteboom imzalı raporda 2018 sonunda dolar/TL kurunun 4.20 seviyesine kadar çıkacağı öngörüldü. Banka siyasi gelişmelere rağmen 2017’de büyümenin yüzde 6.5 olmasını bekliyor. 2018’de Fed’in faiz artırmasıyla birlikte daha yüksek enerji fiyatları ve zayıf iç ekonomik yapıların büyüme üzerinde etkili olacağını belirten banka, 2018’de büyümenin yavaşlamasını ve yüzde 4.5 olmasını öngörüyor. Banka’ya göre dış finansman sorunları 2018’de kötüleşecek. Dış şoklara duyarlılığın artmasıyla birlikte, liranın volatil kalmasını bekleyen banka 2018 yılında dolar/TL’nin 4 bariyerini aşarak muhtemelen zayıflayacağını belirtti. Rapora göre, Türkiye kesinlikle yabancı sermayeye bağımlı ve bu, geçen yıl faiz oranlarının düşük kalması nedeniyle ülkeye akmaya devam etti. Kredi Garanti Fonu (KGF), küçük ve orta ölçekli işletmelere verilen kredilerin duraklamamasını sağladı. l Ekonomi Servisi BomontiKurtuluşFeriköy de uçmuş... İşçi sınıfı tarihinde etkin rol oynamış Türkİş ve de DİSK başkanlarından çok fazla işçi liderinin işçi olarak çalıştıkları Bomonti Bira Fabrikası’nın alanı içinde yapıldığını duyduğum Bomonti Hilton Oteli’ne ulaşmak sanıldığı kadar kolay bir iş değilmiş. En fazla iki yıl öncesinde dolaştığım bölgeyi hâlâ ezberimde sanarak Haliç üzerinden, çevre yolundan gitmeye kalkıştım.. Bildiğiniz üzere geçen cuma günü Ortadoğu’yu konuşan hayır blokunun toplantısı oradaydı. Şoför araçla en yakın gidilebilecek yol ağzından beton yığınları içinde, en tepede görülmemesi olanaksız dev binayı göstererek, “Buradan ancak yürüyerek gidebilirsiniz” dedi. Yaya köprüsünü geçtikten sonra önüme çıkan yine lüks bir başka işletmeye ait dev binanın görevlilerine bir daha sormak zorunda kaldım. Yanlarından yeni yapıldığını söyledikleri dar, dik, bir o kadar uzun merdivenlerden ancak geçebileceğimi söylediler. Dönüşte ders almış olarak önünden bindiğim taksiyle kolayca gazeteye ulaşabileceğimi sanırken bölgenin taksisi bile işin içinden çıkamayarak uzun bir zaman dilimi sonrası uzaklarda bir yerde indirmek zorunda kaldı. Ben son halini göremediğim için, işçi sınıfı tarihindeki yerini iyi bilen Oya Baydar’a danıştım. Fabrikanın ana binasının restore edilmiş olarak korunduğunu, ancak bira da içilebilen restoran, kafeler havasında yaşatıldığını anlattı. Benim en son Sevgili Server Tanilli, Bülent Tanör hocaların anması için gittiğim, Bilgi Üniversitesi kampusu içinde kalan Silahtarağa Fabrikası gibisinden bir koruma gündemdeydi. Demirdöküm yok, Levent’e kadar Kâğıthane Deresi boyunca uzanan, işçi sınıfı tarihindeki büyük fabrikaların tümünün yok edilmesi türünden bir korumacılıkla vitrinde, rant alanları olarak değerlendirmenin ötesinde kent tarihi dünyada bir örneği olamayacak boyutlarda yok edilmiş, katledilmişti... HHH Eyüp’ün işçi sınıfı, emek tarihine düşman, gözü kararmış rant kültürüne teslim edilmesini sineye çekememişken, topu topu en fazla iki yıl öncesinde sokaklarını tanıdığım, dolaştığım Kurtuluş, Bomonti, Feriköy tarihinin içerden uçurulup, ranta teslim edilmesinin çok farklı sonuçları, anlamları da yok mu? Pazar günü çok sevdiğim, çalışkanlığına, emeğine, onurlu duruşuna, eğitimine saygı duyduğum Ermenistan kökenli bir kızımızın tarihi Ermeni kilisesindeki düğününe gidecektim. Kilisenin yerini zaten biliyordum, “Kurtuluş’tan sapmadan aşağı inince” tarif ile gitmek için geç kalmıştım. Navigasyonla yolu bulan şoför sayesinde yoğun yağmur altında zamanında kapısına varabildim. Dönüşte yukarı çıkıp geleneksel Kurtuluş caddesindeki anılarımı tazelemeyi düşlemiştim ki.. Tanıdık cadde, evler yok edilmiş olarak, dev siteler, oteller, restoranlar, işyerleri, üretim atölyelerinin şaşkınlığında, sözde ana yolda yürüdüğümü sanarak, uzun bir yürüyüşten sonra şaşkınlık içinde Şişli Belediyesi binasının önüne vardığımı gördüm. Dev binaların sıralandığı kimileri hâlâ şantiye halinde inşaatların çalışmaları, araçları arasında, birbiriyle sadece büyüklük ve yükseklikte yarışan iç içe geçmiş beton yığınları arasında tek karış boşluk olmadan, doğrusu eski küçük yerleşim alanlarına göre uyarlı daracık yollarda, ancak iş hanı, otel, restoran, lüks konutlar olarak kullanılan binaların ışıkları, karmaşasında boğulmuş olarak yürüdüm, yürüdüm.. Sözün özü, Ermeni Kilisesi’nden yukarıya Kurtuluş’un tek tanıyabileceğim giriş sapağına, geleneksel paskalya çöreği satılan fırınlara ulaşmayı beceremedim.. Zorunlu ellenemeyecek kiliseler, mezarlıklar, bir iki tarihi fabrika binası dışında rantın bu kadar kısa zamanda bu kadar ağır yutabileceği, üstelik çokkültürlülüğün de tarihi bir merkez örneği dünyada yaşanabilmiş midir? İçim yandı.. En çok da kentin en tarihi merkezlerinde, çokkültürlülüğün yok edilmesi duyarlılığı, hoyratlığını da çok aşmış, rant algısının sıfır kültür algısıyla çarpıklaştırılmasının can acıtması içinde.. Üretim atölyelerinden de vazgeçilmemiş, koca koca binalarda topu bir araya getirilmeye çalışılmış. Mal girişi çıkışı karmaşası ile lüks restoranlar, oteller, yerleşim, konut alanları.. beton, enine, boyuna dev yapılaşmalarıyla daracık sokaklara sıkıştırıverilmişler.. Kimler birkaç yıl içindeki bozgunlar, vurgunlarda neler kazandılar? Yeter ki İktidarlarının ayakta tutulabilmesi için saadet zinciri ağı, sadaka düzeni yürüsün.. G20’de Bitcoin de olsun Fransa, dünyanın büyük ekonomilerini yöneten ülkelerden oluşan G20 grubuna başta Bitcoin olmak üzere kripto paraları düzenleme önerisi götürecek. Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, “Sıradaki G20 başkanı Arjantin’e nisan ayında düzenlenecek G20 zirvesinde Bitcoin konusunu masaya yatırmayı önereceğim” dedi. Le Maire, Bitcoin’in spekülasyon riski taşıdığını ve G20 ülkelerinin hep birlikte kripto paraya nasıl düzenlemeler getirilebileceği konusunda çalışmaları gerektiğini belirtti. Avrupalı politikacılar Bitcoin değerindeki büyük artıştan ötürü endişelenmeye başlarken, Avrupa Birliği yasama kolu Bitcoin dövizine katı kurallar getirilmesi gerektiğini belirtmişti. l Ekonomi Servisi C MY B