Katalog

Konutta artış yavaşladı DOLAR Ağustosta konut fiyatları yüzde 11.3 ile son 7 yılın en yavaş artışını yaşadı. Aylık ar EKONOMİ tışdayüzde0.77oldu. 3.8040 2.9 kuruş AVRO 4.4140 0.1 kuruş FAİZ 12.91 0.65 puan Cumartesi 28 Ekim 2017 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Bu kez faiz rekor kırdı BORSA 107.884 549 puan ALTIN CUMHURİYET 1046.93 4.72 lira ALTIN 24 AYAR 155.60 74 kuruş 9 Piyasalardaki dalgalanma dolarda değerlenmeyi artırdı. 10 yıllık tahvil faizlerinde rekor getirdi. Dolar, 3.84’ü, faizler de 12’ye aştı Müdahale gerekmez Dolarda küresel güçlü seyir, jeopolitik riskler, ABD ile yaşanan vize sorunları, Türk bankalarına yönelik ceza haberi, içerideki siyasi gelişmeler ve yüklü ihaleler kur ve faizde yeniden yükselişe neden ol du. Dolarda küresel değerlenme eğilimi dolar/ TL’nin 3.84 seviyesini aşmasına neden oldu. 10 yıllık tahvil faizi yüzde 12’yi geçerek rekor kırdı. Dolardaki harekete ilişkin Ekonomi Bakanı Zeybekci, ‘geçici bir durum’ yorumunu yaparken, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gedikli de TL’de operasyon yapıldığını söyledi. Olumsuz algılanan haber akışı ve Hazine’nin borçlanma ihtiyacının artması da faiz üzerinde baskı oluşturdu. Türkiye’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 12.05 ile rekor kırdı. Gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik faizi cuma günü spot kapanışta ortalama yüzde 11.45 seviyesinde iken dün yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 11.99’a kadar yüksel dikten sonra spot kapanışta ortalama yüzde 11.90, valörde son işlemde yüzde 11.93 seviyesindeydi. Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, TL varlıkların iç risklerin de etkisiyle en çok değer kaybeden gelişmekte para birimleri arasında ilk sıralarda yer aldığını söyleyerek, “Öte yandan küresel dolar hareketi de kurdaki yükselişte etkili. ABD’de vergi reformunu kolaylaştıracak bütçe tasarısının Temsilciler Meclisi’nde kabul edilmesi ve Fed başkanlığında Taylor ihtimalinin artması, dolarda ciddi yükselişe neden oldu” dedi. Erkan, “TL’de zaten son dönemdeki haber akışı ve TCMB’nin sabit tutmasından sonra süregelen bir düşüş vardı. Kurda 3.78 seviyesinin aşılmasıyla akşam saatlerinde yükseliş ivme kazandı. Kurda 3.83 üzerinde kalınması 3.89’a hareket olabileceğine işaret ediyor” dedi. Kısa pozisyon Öte yandan Bank of America Merrill Lynch stratejistleri Claudio Piron ve Athanasios Vamvakidis gelişen ülke para birimlerinde bir düzeltme beklediklerini belirterek Türk Lirası’nda kısa pozisyon önerdi. l Ekonomi Servisi Dolardaki hareketlenmenin geçici olduğunu ve müdahaleye gerek olmadığını dile getiren Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Türkiye’ye bazı kuruluşların finansman sağlamayacağı haberleri çıktı; böyle bir şey yok, bunlar yalan. Burada yapılmak istenen dalgalanmada dalga boyunu artırmak, kur ve faizle oynayanların rant temin etmesi; bunda başarılı olamayacaklar. Kendimize ve ülkemize güveniyoruz, bununla ilgili endişemiz yok. Enflasyonla ilgili noktasal çalışmalar devam ediyor; gereğini yapıyoruz ve yapacağız” değerlendirmesini yaptı. Turizmde beş yıldızlı işsizlik Kış sezonunu iyi geçiremeyen Antalya’da, turizm sektöründe ufukta işsizlik göründü. Gündemde sezonluk sözleşmelerin feshi ve otellerin kapanması var AMasra’da yeni yasa protesto EDİLDİ Maden işçileri yeni yasayı protesto etmek üzere Amasra’da bir araya geldi. GMİS Genel Başkanı Ahmet Demirci ile ve yönetim kurulu üyeleri, Üzülmez ve Kozlu Müesseseleri’nin ardından dün de TTK Amasra Müessesesi’nde çalışan maden işçilerini ziyaret ederek eylem süreci ile ilgili bilgi verdiler. Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ve Türkiye Kömür İşletmeleri’nin (TKİ) uhdesindeki maden sahalarının parçalara ayrılarak ruhsatlarıyla satılmasının önünü açan Torba Yasa Tasarısı’nın 58. Maddesi’nin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilmesine tepkiler büyüyor. Dün toplanan madenciler, tek yürek, tek ses haykırdılar; “Madenler bizimdir satılamaz, madenci feneri sönmeyecek diyoruz.” Zorlu bir kış sezonunu geçirmeye hazırlanan Antalyalı turizmciler, maliyetleri düşürmek amacıyla ‘kırmızı alarm’ verdi. Planlamaya göre, kasım ayında sezonluk personellerin sözleşmeleri feshedilecek. İkinci aşamada ise tesislerin kapatılması var. Hürriyet.com.tr’de yer alan habere, karamsar öngörüler nedeniyle Antalya’daki birçok turizm tesisinin kasımaralık ayı itibarıyla müşteri alımını durduracağı belirtilirken, sektör temsilcileri, süreçten istihdam rakamlarının da ciddi şekilde etkileneceğini vurguluyor. Kış sezonu ile ilgili ciddi endişelerin ortaya çıktığını kaydeden Türkiye Otelciler Federasyonu (TUROFED) Başkanı Osman Ayık, “Tur operatörlerinden gelen son bilgiler iç açıcı değil. Kışı takviye eden golf, kongre turizmiyle ilgili de sıkıntılar var. Tabi ciro almayınca ya o bedeli cebinizden ödeyeceksiniz, ya da tesisi kapatacaksınız. Yükü taşıyamayan işletmeler de belli süreyle tesislerini kapatacak” diye konuştu. Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Hakan Duran, “Golf turizmindeki kayıp 2015’e göre yüzde 50. Alman pazarının durumu da ortada. Özellikle Belek’te kapanan tesis sayısı geçen yıla oranla yüzde 20 artacak. Sezonluk değil ama 12 aylık kapatacak tesis sayısı da artacak” dedi. l Ekonomi Servisi Pahalı bir ders aldık artık ne yaptığımızı biliyoruz Türkiye’deki ilk yılların zor geçtiğini anlatan Haas, son 27 aydır aralıksız büyüdüklerini ve hedeflerinde liderlik olduğunu söyledi. OLCAY BÜYÜKTAŞ Türkiye’ye gelişinin 10. yılını dolduran teknoloji perakende zinciri Media Markt Saturn Perakende Grubu Üst Yöneticisi (CEO) Pieter Haas, “Türkiye ilk etapta bizim için başarı hikâyesi değildi. Türkiye’yi anlamak zor oldu” dedi. Şirketin Türkiye’deki 10. yılı kapsamında bir grup gazeteci ile bir araya gelen Haas, Media Markt için Türkiye’de 20072013 yıllarının oldukça zorlu geçtiğinin altını çizerek, “Mağaza ve ekipleri oluştururken hata yaptık. Daha ilk markamız oturmamışken, diğer markamız Satürn’ü de Türkiye’ye getirmek hataydı. Bunlar bize pahalıya patladı” diye konuştu. Türkiye’de çok şey öğrendiklerini ve derslerine çalıştıklarını ifade eden Haas, şunları söyledi: “Artık burada kendimizi bir Alman değil Türk şirketi gibi hissediyoruz. Media Markt Türkiye son 27 aydır sürekli büyüyor ve pazar payını artırıyor. Hatalarımızdan dolayı şu anda 5 yıl önce olmamız gereken yere ancak gelebildik. Şimdi amacımız liderlik. Buna da 35 yılda ulaşmayı hedefliyoruz.” Azınlığa razı değil Geçen süreçte Media Markt’ın Türkiye’den gideceği söylentilerinin de olduğunu hatırlatan Haas, “Hatta o dönem bizi devralmak isteyen de oldu. Küçük hissedarlık değil sektörün güçlü oyuncusu olmak için büyük ortaklık istedik. Olmadı. Şimdi doğru ve güçlü bir Türk ortakla yolumuza devam edebiliriz. Ancak hiçbir zaman küçük hissedarlık düşünmüyoruz” dedi. Yenal Gökyıldırım Peter Haas Haas, artık homo sapiens değil phono sapiens olduğumuzu ve tüketici teknolojisi şirketlerinin bu kabulden hareket etmeleri gerektiğini söyledi. Yılda 50 milyon ziyaretçi 10 yıl önce elektronik ürünlerin denenmeden ve görülmeden alındığını belirten Media Markt Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Yenal Gökyıldırım ise “Perakendeyi demokratikleşmeye başladık” dedi. Gökyıldırım, “133 bin metrekarelik satış alanımızda 50 bine varan ürün çeşidini tüketicilerimizle buluşturuyoruz. Geçen 18 ayda 18 mağaza açtık. Yılda 50 milyon kişiye ulaşıyoruz” dedi. Verilen bilgiye göre 15 ülkede, 1016 mağazası ve 65 bini aşan çalışanı olan Media Markt’ın Türkiye’de 19 şehirde 53 mağazası bulunuyor. Yoksulluk sınırı 5 bin lirayı aştı Eylülde dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 1544, yoksulluk sınırı 5 bin 30 lira olarak hesaplandı. Türkİş tarafından, çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek amacıyla her ay yapılan “açlık ve yoksulluk sınırı araştırması”nın eyim ayı sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre, eylülde dört kişilik ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarını ifade eden “açlık sınırı” 1544 lira olarak belirlendi. Gıda ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarına denk gelen “yoksulluk sınırı” de 5 bin 30 lira oldu. Bekâr bir çalışanın yaşama maliyetinin 1927 lira 10 kuruş hesaplandığı eylülde, Ankara’da yaşayan 4 kişilik ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı, bir önceki aya göre yüzde 1.43 arttı. l Ekonomi Servisi Vodafone Akıllı Köy’e kurulan akıllı sistemlerle meraya gelen hayvanların hangi alanda otlayacağı otomatik olarak belirleniyor. Bataklık araziden 15 milyar TL’lik değer GAMZE BAL Aydın’da, çiftçinin tercih etmediği bataklık arazilerde geleneksel tarım yöntemleriyle teknolojinin birleştirilerek daha çok verimin hedeflendiği Vodafone Akıllı Köy’ün, 5 yılda 642 bin çiftçiye ulaşarak 15 milyar TL’lik ekonomik değer yaratması planlanıyor. Köy’e Akıllı Mera Sistemi’ni kurduklarını anlatan Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Engin Aksoy, özel bir tanıma sistemine sahip akıllı kapılarla, meraya gelen hayvanların hangi alanda otlayacağının otomatik belirlendiğini anlattı. Vodafone Türkiye ve TABİT ortaklığında kırsal alanda kalkın maya destek hedefiyle hayata geçerilen köyde, tüm iş ortaklarının katkısıyla 10 yılda 28 milyon TL’lik yatırım yapılmasının amaçlandığı belirtildi. Uygulanan akıllı model ile bitkisel üretim maliyetlerinde yüzde 22, hayvansal üretim maliyetlerinde yüzde 20 tasarruf sağlanırken, verimliliği ortalama yüzde 10 artırmak mümkün olacak. Akıllı sistemlerle toprak ve su kirliliği önlenerek kaynakların sürdürülebilirliğini sağlayacaklarını aktaran TABİT Kurucu Ortağı Tülin Akın, arıcılıkta kullanılan GPS Takip Sistemi ile kovanların takibi yapılarak ileriye dönük veri toplanacağını dile getirdi. l AYDIN Çiftçi 82 milyar TL borçlandı Bankacılık sektörünün tarım alanında kullandırdığı kredi miktarı bu yılın ağustos sonu itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21.7 artarak 82 milyar lirayı aştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bankalar 2010’da tarım sektörüne 22.5 milyar lira kredi desteği verirken, geçen yıl bu tutar 72 milyar liraya yaklaştı. Ge çen yılın ağustos sonu itibarıyla 68 milyar lira olan kredi bakiyesi, bu yılın aynı döneminde yüzde 21.7’lik artışla 82 milyar 858 milyon lira oldu. DenizBank Tarım Bankacılığı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Burak Koçak, 11 milyar TL’yi aşan tarım kredisi bakiyesi ve 1 milyonu aşan çiftçi müşterisi ile yüzde 12’nin üzerinde pazar payına sahip olduklarını belirtti. l Ekonomi Servisi Kökten geriye gidiş... Yarın Cumhuriyet Bayramı... Kurtuluş, kuruluş savaşları destanlarının yazılmasının üzerine Atatürk devrimleri ile ortak değerler çimentosu önülmüş laik Cumhuriyetin simgesi en büyük resmi bayram... 16 yıllık İktidarlarının, siyasal İslamcılığın, cemaatlerin önünü açan, biat kültürü, sadaka düzenine, her tür ayrımcılık, kayırmacılığı oturtulmuş kimliğinde Gülen Cemaati ile siyasal ortaklığa oturtulmuş 14 yıllık ortaklığın, “ılımlı İslam, yeni Osmanlıcılık” düşlerinin fiyasko ile noktalanması sonrası... Üçlü terör kıskacında Türkiye’nin parçalanması gerçeği ile yüzleşilince... Hani Cumhuriyet kazanımları, değerleri ile barışma sürecine geçiş gündeme girmişti? İktidarları adına güncel gelişmelerin, çıkış yolu arayışlarının içinde, Saray, Erdoğan liderliği, sözcüleri, Başbakan, ilgili bakanlar, parti kadroları, yandaşlar sık sık Cumhuriyet kazanımları, Atatürk devrimleri, yol arayışlarının izinden siyaset ürettiklerine örnekler verip durmaktalar. İktidarlarının en yaşamsal kamu kurumları, yargı, TSK, eğitim, Emniyet en işlevsel kamu kurumlarını teslim ettikleri Gülen Cemaati, FETÖ’cü terör örgütüne, silahlı darbeciliğe soyunduktan sonra, Amerika stratejik ortaklıktan Türkiye’yi bölme oyunlarında başrolü apaçık üstlendikten sonrasında laik Cumhuriyetin değeri, kazanımları sanki teslim edilmiş gibi... Gibisi çaresiz var da, içeriği, özü bir türlü içselleştirilemiyor... Kökten geriye gidiş, siyasal İslamın daha bir karanlık cemaatleriyle ittifak arayışlarında İktidarları yürüyüşünden vazgeçilemiyor. Geçenlerde Trabzonlu, Erdoğan liderliğine, Saray’a çok bağlı olduğu vurgulaması ile söze giren, sadakatini saklamayan, yakınlığı ile övünen bir vatandaş, kullandığı minibüsün içinde yolculara duyurmak üzere söze girdi. “Sen bizden değilsin, ama akıllı konuşuyorsun. Bizimkini uyardık, yeni dayandıkları Cemaatler, FETÖ’cüleri aratacak kadar karanlık, tehlikeli” dedi... HHH Dün fiilen seçilmeden tek adam, AKP lideri Erdoğan, Ankara’da öyküsünden özetlendiği kadarı ile anlamlı bir kadın din bilgesi adına yapılmış, tarihi kimliğine uygun mimarisine özen gösterilmiş bir caminin açılışını yaptı. Kadın din bilgesinin sanki kimliği ile çelişen, tüm din üzerinden yapılan etkinliklerde kullandığı Arapça sözlerle, Kuran’ın tek mezhep üzerinden seçilmiş açılış söylemini yineledi. Cumhuriyet, en büyük milli bayramımıza bir gün kala, Cumhuriyetin tek partili yönetim dönemi üzerinden Ankara’nın nasıl camiler üzerinden çoraklaştırdığını anlattı. Bir dönemler ağızlarından hiç düşürmedikleri, ancak kanıtlamaktan da uzak kaldıkları camilerin ahırlara çevrilmesi, din düşmanlığı yapan Cumhuriyet rejimi suçlamalarına geçiş yapıverdi. Ankara özelinde mescitlere izin verilmeyerek camilerin yeraltına indirildiği suçlamasını ekledi. Ankara’yı görkemli camilerle kimliğine yaraşır donatmayı sürdürecekleri sözünü verdi... Cumhuriyet Bayramı törenlerinde, içeriğin, değerlerin doldurulmasına yönelik çaba beklentimiz eşyanın tabiatına aykırı olur. Zaten Saray’ın akıl almaz siyasal İslam kimlikli, dünya çapındaki hovarda harcamaları, önü arkası olmayan, fren tutmayan etkinliklerinin bize getirisigötürüsü bedelleri, vergi yükü, ekonomik maliyetlerinin hesabını tutabilmek hak götüre. Halen fiilen, hukuken yürürlükte olan anayasal rejime göre, yetkili hükümetin iradesi, icraatları, dahası önceden haberli, şeklen de olsa kararları doğrultusunda olmadıklarını, hep oldubitti ile karşılaşıldığını biliyoruz. Kaçınılmaz Başbakan, bakanlar icraatlarında her konuda olduğu üzere çok fazla çelişkiler yaşanıyor. Örneğin havayı yumuşatmaya dönük ikili roller üzerinden Başbakan daha bir Atatürk ve laik Cumhuriyetin değerlerini savunuyor vitrininde. Saray’ın dünya çapında tek mezhep ağırlıklı uçuk harcamalarına karşılık, Dışişleri tasarruf önlemleri gerekçeli Cumhuriyet Bayramı etkinliklerinde kısıtlama yapılmasını resmen isteyebiliyor. Yeni siyasal İslamcı kimlikli cemaatler, vakıflar kucağında eğitim projelerinde kulaklarıma inanamadığım bir habercik sıkıştırılmıştı. Hani ailelerin isyanı karşısında devlet okullarının kapıları normal eğitim almak isteyen çocuklara kapatılmayacaktı? Nitelikli eğitimleri ile ünlenmiş okullarda tamgünden vazgeçilerek, ikili öğretime geçiş formülü bulunmuş... Bu ülkenin çoğunluk, hâlâ sağda, AKP’nin içinde de, Cumhuriyet değerlerini yitirmemiş, aydınlanmacıları Cumhuriyet Bayramımız kutlu olsun... Kelebek, yabancının dikkatini çekti Doğtaş Kelebek Üst Yöneticisi (CEO) Ersin Serbes, hisse satışına yabancı yatırımcıların yoğun ilgi gösterdiğini söyledi. Serbes, şirketin ana ortağı International Furniture’un geçen hafta sermayesinin yüzde 42.11’ine tekabül eden paylarını BİST Toptan AlışSatış pazarında satışa sunması üzerine bir açıklama yaptı. Uzun vadeli kurumsal yatırımcıların Doğtaş Kelebek’e yoğun ilgi gösterdiklerini belirten Serbes, “Goldman Sachs gibi dünyanın önde gelen yatırımcılarının ülkemize ve şirketimize yatırım yapması bizlere gurur verdi. Şirketimize, sektörümüze ve ülkemize hayırlı olmasını diliyorum” dedi. Doğtaş Kelebek’in satışa çıkan hisselerine Goldman Sachs ve Norges Bank gibi önemli yabancı kurumlar da ilgi göstermişti. l Ekonomi Servisi C MY B