Katalog

Pazar 22 Ekim 2017 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Yüksek vergiyle kafa buluyorlar Bir litre rakıdan alınan ÖTV 70 lirayı aşınca, yurttaş kendi içkisini üretmenin yolunu buldu: 50 liraya 2.3 litre ev rakısı üretiliyor Vergi yüksek, alım gücü düşük olunca, yurttaş çare bulmakta geçikmedi. Ne kadar üreteceğine ne zaman üre teceğine kendisinin karar vereceği bir model buldu: Evde üretim... Büyük marketlerden ve tekellerden temin edilen saf etil alkol ve aktarlardan alınan ana sonu belli oranlarda karıştırıp ev rakısı ya pan da var; bu maddelere ilave ettiği aromay la votka üreten de... Toplam maliyeti 50 lira olan etil alkol ve anason esansına su ve şeke rin katılması, rakıdaki yüksek vergilerin çözümü oldu. GAMZE BAL Son verilere göre, rakıdaki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 148.3335 lira; votkada 152.1361 lira; birada ise 1.1691 lira. İçkideki ÖTV üzerinden alınan yüzde 18’lik Katma De ğer Vergisi (KDV) ise 8.4 lira. Bu rakamlarla piyasadaki satış fiyatı 100 TL’yi geçen bir lit re rakıdaki vergi oranı 70 TL’yi geçiyor. Ağır buldukları vergi yükünü aşmak için 50 lira ya 2.3 litre rakı üreten yurttaşlar, sofralarına 200 lira masraf yapmak yerine 50 lirayla na sıl 10 şişe rakı ürettiklerini anlattı. 70’liği 68 lira olan votkayı evde üreten yurttaşlardan biri ise, votkaya anason katılmadığı için mas rafının rakıdan da ucuz olduğunu söyledi. Düdüklüdeki alkol Son 2 yıldır tekel ya da marketlerden içki satın almayıp, evde kendisine yetecek kadar rakı ürettiğini belirten yurttaşlardan biri, buna sebep olarak alım gücünün düşüklüğünü gösterdi. Aylık 1. 400 liraya geçinen birinin, içkiye 150 lira harcama yapamayacağını belirten yurttaş, ÖTV oranlarının düşürülmesini istediklerini belirterek, “İnsanlar gelir azlığından dolayı her şeyin ucuzuna kaçma eğiliminde. Nasıl ki, fiyatı 100 TL’yi aşan rakı, evde 50 liraya yapılabiliyorsa, sigara alamayan da tütün ve esrar kullanımına gidiyor” dedi. Büyük marketlerde 47.5 liraya satılan etil alkolü bile düdüklü tencerede üretenlerin olduğunu ileri süren yurttaş, bu durumların ise alım gücüyle alakası olmadığını söyleyerek, önüne geçilmesi gerektiğini ifade etti. TAPDK uyarıyor Yurttaşların alkol ve tütün ürünleri üretmelerine ilişkin yasak, 2008’de kaldırılmıştı. Ticari amaç olmaksızın, yalnızca kendi ihtiyacı kadarını temin etmek üzere 50 litrenin altında üretimin yapılmasının yasal olduğu belirtiliyor. Ancak, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK), bu üretimin teşvik edilmemesi yönünde uyarıyor. Vatandaşlar ise alkollü içkilerden alınan vergilerin her yıl çift haneli oranlarda artırılmasına tepki göstererek, alım güçlerinin yüksek vergileri karşılayamadığı konusunda hem fikir. 3 ülkeden ithal ediliyor Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (TAPDK) verilerine göre, Türkiye 2016’da 84 milyon 290 bin litre etil alkol ithal etti. Alkollü içkilerden elde edilen ÖTV’ler, 2016’da 8 milyar TL’ye yaklaştı. Aynı yıl sigara satışlarından da 30 milyar TL ÖTV elde edildi. Büyük marketlerde 47.5 liraya satılan etil alkolün, tekeller de 27 liraya satılanlarının Hindistan, Pakistan ve Bulgaristan’dan ithal edildiğini dile getiren yurttaşlardan biri, soğuk sıkma anasonun 30 miligramının ise 5 lira olduğunu aktardı. Vergi üstünden içki tüketimini caydırmak ve tüketimi azaltmak için yüksek ÖTV ve KDV’ye gidilse de, evinde votka üreten yurttaşlardan biri, “Vergi artınca içki tüketi mi azalmıyor. Aksine, bizim kendi üretimimizi yapmamızdan esnaf zararlı çıkıyor” dedi. Lüleburgaz’dan Tuzla’ya yapılan işçi yürüyüşü Tekirdağ sınırında OHAL engeline takıldı Cam işçilerine valilik yasağı Rusya’da 2018’den itibaren başlıyor. Şirketler artık hızlı kurulacak Rus parlamentosunun alt kanadı Duma, bürokrasinin en büyük şikâyet konularından olduğu Rusya’da iş dünyasının hayatını kolaylaştıracak bir teklifi onayladı. Yasada yapılan düzenlemeyle artık internet üzerinden şirket kuruluş kaydı yapılabilecek. Bireysel girişimciler dilekçe doldurup harç yatırdıktan 34 gün sonra mühürlü kayıt belgelerini alabilecek. Dilekçe ve pasaport fotokopisi internet üzerinden verilebilecek. Mühürlü kayıt belgesi yerel vergi dairesinden alınacak. l Ekonomi Servisi Borsaya yeni düzen geliyor Borsa İstanbul kotasyon şartlarından kâr şartına getirilen istisnadan sonra, bir istisna da özsermaye şartına getiriliyor. Borsa İstanbul’dan yapılan açıklamaya göre, Yıldız Pazar Grup 2 için başvuran şirketin toplam öz sermaye/sermaye oranının 1’den büyük olması şartını sağlayamaması halinde, şirketin öz sermayesinin pozitif olması halinde toplam özsermaye/sermaye şartının sağlandığı kabul edilecek. Paşabahçe Kırklareli Cam fabrikasında fırın kapatma gerekçesiyle işten atılan ve direnişe geçen 90 işçinin, “İş, aş, adalet” talebiyle Lüleburgaz’dan Tuzla’daki Şişecam Genel Merkezi’ne başlattığı yürüyüş Tekirdağ sınırında OHAL engeline takıldı. Yürüyüş Tekirdağ Valiliği kararıyla yasaklanırken, bir dinlenme tesisinde konaklayan işçilerin bulunduğu bölgeye jandarma ve polis ekipleri tarafından barikat kuruldu. Lüleburgaz’da kurdukları çadır önünden yürümeye başlayan cam işçileri ilk geceyi Evrensekiz sapağında geçirdi. İlk gün beklediklerinden fazla destek aldıklarını ifade eden işçiler, “Lüleburgaz halkına bir kez daha çok teşekkür ederiz. İlk 10 kilometrede bizi yalnız bırakmadılar. Moraller çok yüksek” dedi. İşten atılan işçilerin sözcüsü Aydın Şahin, hiçbir çözüm yolu gösterilmeden haksız ve hukuksuz bir şekilde işten atıldıklarını ifade ederek “İşimizi tekrardan geri kazanma, çözüm önerilerimizi sunma konusunda 17 gün boyunca sendika binasında direnişe başladık. Fakat 17 gün boyunca herhangi bir somut adımla karşılaşmayınca, Tuzla’da bulunan Şişecam Genel Merkezi’ne sesimizi daha net duyurmak maksadıyla bu yürüyüşe başladık” dedi. İşten atılan işçiler ve aileleri olarak kendi inisiyatifleriyle bu yürüyüş kararını aldıklarını dile getiren Şahin, şimdiye kadar Kristalİş Sendikası’ndan herhangi bir destek göremediklerinin vurguladı. Yürüyüşe yasak Yürüşün Kırklareli etabını tamamlayan işçiler daha sonra geceyi geçirmek için Tekirdağ il sınırında bulunan bir dinlenme tesisine geldikleri sırada bölgeye jandarma ve polis ekipleri tarafından barikat kuruldu. Yürüyüşün OHAL kapsamında Tekirdağ Valiliği’nin kararıyla yasaklandığını bildiren güvenlik 90 cam işçisinin, “İş, aş, adalet” talebiyle başladığı yürüyüşe eş ve çocukları da destek verdi. İlk gün beklediklerinden fazla destek aldıklarını ifade eden işçilerin morali çok yüksek. güçleri, işçilerin Büyükkarıştıran’dan ileri yürümesine izin verilmeyeceğini açıkladı. Valiliğin yasaklama kararında, “Marjinal grupların yürüyüşe katılarak eşlik ettikleri ve moladan sonra ayrıldıkları, şahısların kolluk kuvvetlerinin güvenlik önlemlerini gözlemlediklerini, yürüyüş esnasında marjinal gruplar tarafından kamu düzenini ve kamu sağlığını bozacak, halkın can ve mal emniyetini tehlikeye düşürecek eylemlere dönüştürülebileceği...” ifadelerine yer verildi. Bu gelişme üzerine direnişteki işçilerin oluşturduğu komite yasak sonrasında yapılacak olanları tartışmak üzere toplanırken işçiler pazartesi gününe kadar il sınırında kalma kararı aldı. İşçiler valiliğin yasağı üzerine #camiscisiengellenemez hastagı ile sosyal medya üzerinden direnişe destek istedi. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 ABD’ye yapılan yatırım son sekiz ayda yüzde 14.4 artarak 643 milyon dolar oldu. Yerli yatırımcının yeni rotası ABD Yurtiçinde yerleşik kişilerin doğru dan yatırım tercihlerinde, ocakağustos döneminde ilk sırayı ABD aldı. Yurtiçinde yerleşik kişilerin doğrudan yatırım tercihlerinde son yıllarda ilk sıralarda yer alan Hollanda, yerini bu yılın 8 ayında 643 milyon dolarlık sermaye girişi yapılan ABD’ye bıraktı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerinden derlenen bilgilere göre, yurtiçinde yerleşiklerin ABD’deki doğrudan yatırımları bu yılın 8 ayında 2016’nın aynı dönemine kıyasla yüzde 14.4 artarak 643 milyon dolara ulaştı. Bu rakam geçen yılın 8 aylık döneminde 562 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. l Ekonomi Servisi Protestolu senet tutarı 9 milyar lira Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi’nin verilerine göre, yılın ilk dokuz aylık döneminde protesto edilen toplam 704 bin adet senedin parasal tutarı 9 milyar lirayı buldu. TBB verilerine göre, geçen yılın aynı dönemine göre protesto edilen senet adedi yüzde 6.0 azalırken, senet tutarı yüzde 8.0 arttı. Böylece, geçen yılın aynı döneminde protesto edilen senetlerin bir tanesinin 11 bin 121 lira olan ortalama parasal tutarı, bu yılın aynı döneminde yüzde 15 artışla 12 bin 784 liraya yükseldi. OcakEylül döneminde adet olarak en fazla senedin protesto edildiği ilk 5 il sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Konya ve Antalya oldu. Protesto edilen senet tutarının en düşük olduğu iller de Tunceli, Bayburt ve Siirt oldu. l Ekonomi Servisi Akaryakıttan 64 milyar TL 2017 sonunda akaryakıt ve do ğalgazdaki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gelirinin 63.9 milyar liraya ulaşması öngörülüyor. Devlet, gelecek yıl petrol ve doğalgaz ürünlerinden alınan ÖTV, ret ve iadelerle mahalli idare payları dahil 68.4 milyar lira gelir hedefliyor. Bu tutar 2017’ye kıyaslandığında yüzde 7’lik artışa karşılık geliyor. Petrol ve doğalgaz ürünlerinden ÖTV yoluyla bu yıl yaklaşık 64 milyar lira, gelecek yıl da 68.5 milyar liralık gelir tahmini göz önüne alındığında, devletin kasasına 20142018 döneminde 289 milyar lira girmiş olacak. l Ekonomi Servisi Seyidoğlu’ndan yeni fabrika yatırımı Helva ve reçel sektöründe faaliyet gösteren Seyidoğlu Gıda, ürün gamını genişletmek için yeni fabrikasının temelini attı. İstanbul Hadımköy Organize Sanayi Mehmet Göksu Bölgesi’nde 10 milyon TL yatırımla inşaatına başlanan fabrikada 200 yeni istihdam sağlanacak. 30 ülkeye ihracat yaptıklarını anlatan Genel Müdür Mehmet Göksu, “Yıllık 20 bin ton üretimimizi yeni yatırımla 35 bin tona çıkarmayı ve ihracattaki payımızı artırmayı planlıyoruz” dedi. Şirket, helva ve reçel başta olmak üzere 350 ürün çeşidiyle hizmet veriyor. l Ekonomi Servisi Pana emlak sektöründe Kurtlar Vadisi’nin yapımcısı Pana Yatırım Holding, gelecek 5 yılda 2 milyar dolar gayrimenkul yatırımı hedefliyor. Pana Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Raci Şaşmaz “Gayrimenkule ve medyaya yatırım yapmaya devam edeceğiz” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B