Katalog

BULMACA 14 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 18 Eylül 2016 BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 Resimde gördüğünüz, yüzlerce buluşuyla elektrik üretimi ve kullanımına büyük katkılarda bulunan Sırp asıllı ABD’li mucit... Ahududuya verilen bir başka ad. 2 Antheimos ile birlikte Ayasofya Kilisesi’ni gerçekleştiren Bizanslı mimar... Yunan mitolojisinde, Zeus’tan gebe kalıp Tityos adlı devi doğuran kız... Bir organımız... Kenar süsü. 3 İçine yün ya da pamuk doldurulan beyaz bezden yastık ya da yorgan kılıfı.... Anlamsız, boş, saçma sapan söz... Yanarken güzel koktuğu için tütsü olarak kullanılan ağaç. 4 Rütbesiz asker... “ sun peymâneyi saki tamam ettin beni” (Nedim)... Osmanlılar döneminde Bingazi ve Trablus’taki hurma ve zeytin ağaçlarıyla kuyulardan alınan vergi... Açık alanlardan ve kalabalık yerlerden korkma. 5 Sıcak bölgelerde yetişen çok sert bir ağaç... Mora çalan kırmızı renk... Duman lekesi... “Benim olmuş dilim / Ne desem yâr incinir” (Türkü). 6 Şarapları inceleyen bilim dalı... Küçük mağara... Soyundan gelinen kimse... Hastalığın ya da bir durumun en zor anı. 7 Eski Mısır’da güneş tanrısı... Trabzon’un Araklı ilçesinde bir yayla... Hayvanlara vurulan damga... Canlıların bölümlenmesinde dalların bir araya gelmesiyle oluşan birlik. 8 Babillilerde 8.8 gram değerinde ağırlık birimi... Gümüşhane’nin Torul ilçesinde bir yayla...Fenike mitolojisinde en büyük tanrı... “ var mı bu âlemde nekahet gibi tatlı” (Y. K. Beyatlı)... Eğik olarak kesilmiş kenar. 9 “Bir garip ölmüş diyeler / günden sonra duyalar / Soğuk su ile yuyalar / Şöyle garip bencileyin” (Yunus Emre)... İnleme, inilti... “Horultu, patırtı” örneklerinde olduğu gibi, bir şeyin çıkardığı sese benzer seslerle yapılan sözcüklere verilen ad... İndiyum elementinin simgesi. 10 Samsun’un Bafra ilçesinde bir höyük... Üstü kapalı olarak anlatma... Kürkü değerli bir yabankedisi. 11 Romanya’nın plaka imi... Orkestra şefi... Leyleğe benzer bir kuş... Elma, armut, Bu haftaki bulmaca ödülü Çizgilerle Rosa Soner Tuna Yordam Kitap 04.08.2016 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Aysel Özakın’ın “Alnında Mavi Kuşlar” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 4 Eylül 2016 1589 KAZANANLAR: Süheyla Alpar, Tezer Sarıer, BALIKESİR, Burhan Yaraş, KIRKLARELİ, Güngör Aras, Salih Zeki Gürsoy, İZMİR, Yakup Adıvar, Anna Leyla Ağanoğlu, İslam Bayraktar, Roger L. Urgan, İSTANBUL, Mustafa Kaya, ESKİŞEHİR, Mehmet Koç, AYDIN, Musa Kaya, DENİZLİ, Dursun Kaptan Karamustafa, KDZ. EREĞLİ, Ercan Coşgun, ORDU, Murat Kirencekaya, M. Şadi Yücel, BOLU, Haydar Öztürk, Gürol İlhan, Erkan Özdemir, Erdal Yılmaz, Şaziye Gül Türk, ANKARA, Okan Özkan, ÇANAKKALE, Melih Ertav, BURSA, Baki Süha Nal, KOCAELİ, A. Dinçay Bahçeci, ADANA Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 J AC KN İ CHO L S ON F ANZ İ N 2OR ALVEOL U R U B AMB A E 3ATAR GOGO L ORO BAR İ Z 4NECAŞ İ GNAY S YAR AL İ 5 B L EDA Pİ HA HANOT OH 6 A MUH T E R İ Z HA RO S E T E 7 EM LA N İ KATOR T İ TREM 8 ZUM D İ T A ANAÇ A R İ F E 9 Ş E R EME T E KAB İ R APOR 10 M E R İ T O K R A S İ AL EL Dİ 11 A R A F LO İ RE S T İ L TON Ç 12 T KANA S TA EK İN A J AN 13 Ü N İ T E T OMAKA GEN İ ŞKE 14 R A B O R N İ R E N G İ 15 İ S T İ N G A SU DAR 16 D RL AKO ZA İ L 17 İ N E G A A T E N O V A 18 L E P E R U J TOYNAK 19 İ T A A Z U L E J O N O 20 K A K A P O E R END İ Z kayısı gibi meyvelerin kurutulmuşu. 12 Rita Hayworth’u üne kavuşturan film... Amsterdam kentinde bir ırmak ve küçük körfez... Datça Yarımadası’ndaki ünlü antik kent... Bir nota. 13 Bir renk... “Kaşalot” da denilen bir balina cinsi... Aziz Nesin’in bir öykü kitabı. 14 Tuzağa düşürülen şey... Bir tiyatro oyunu için gerekli sahne eşyası. 15 Çanakkale ilinde bir baraj... Yerölçümünde uzaktan gözlenen geometrik biçimli tahta lata. 16 Kimononun beline bağlanan ve daha çok ipekten yapılan uzun Japon kemeri... Daha mutlu, çok hayırlı... Necati Cumalı’nın, bir adı da “Tütün Zamanı” olan romanı. 17 Uzun tüylü bir süs köpeği... Danimarka’ya özgü, yumuşak bir peynir cinsi... Polinezya halklarının savaş tanrısı. 18 Yön göstermek için belli yerlere konulan işaret... Altın ve gümüş işlemeli bir tür ipek kumaş... Bir nesnenin uzayda kapladığı yer. 19 Geçimi yaşlı ve zengin bir kadın tarafından sağlanan genç erkek sevgili... Bir yanardağ patlaması sonucu ortaya çıkan küçük krater... Bir nota. 20 Düşünülenin tersini söyleyerek yapılan ince alay... Ege yöresinde körpe sürgünleri sebze olarak kullanılan ve “kuşkonmaz” da denilen otsu bitki. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 19162015 yılları arasında yaşamış, birçok yörede yaptığı kazılarla Anadolu arkeolojisine önemli katkılarda bulunmuş kadın arkeoloğumuz... Atık ve çöpleri inceleyen bilim dalı. 2 Erzincan yöresine özgü, yoğurt ve yufka ile yapılan bir yemek... Yatak doldurmaya yarayan yün, pamuk, kıtık gibi şeyler... 1799’da Napolyon’un Mısır’ı işgali sırasında Osmanlı kuvvetlerine karşı kazandığı savaş. 3 Macun... Tahıl tanelerinden yapılan Alman damıtık içkisi... Bir işte bir kimse ya da şeyin üstüne düşen görev... Akıllı... Satrança benzeri bir strateji oyunu. 4 İskandinav mitolojisinde savaş tanrısı... Lantan elementinin simgesi... “Atı olan atına biner mi” (Türkü)... Yeteneği ve saygınlığıyla ünlü kadın şarkıcılara verilen ad... Japon mutfağına özgü bir tür şehriye çorbası. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:..................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... 5 Türkiye denizlerinde en çok bulunan ve “adi kalamar” da denilen bir cins mürekkepbalığı... Bizans döneminde, İstanbul’da siyasal suçlularının kapatıldığı ünlü zindan... Seryum elementinin simgesi... Asya’da bir ırmak. 6 Güzel sanat... XV. yüzyıldan başlayarak İtalya’da üretilen kalay sırlı seramik... Bir ilacın yerine, o ilaçla aynı koşullarda ve aynı biçimde verilen etkisiz ve zararsız madde. 7 Alın ya da boynuzla vuruş... İzmir’in Urla ilçesinde önemli bir kazı alanı... Ticarethanelerde para alınıp verilen yer. 8 Kenarları saçaklı bir tür başörtüsü... “Kara gün ömrü olur / Gamlanma gönül gamlanma” (Karacaoğlan)... Notada durak işareti... Rubidyum elementinin simgesi... Türkiye’nin plaka imi... Bir nota. 9 Zayıf yapılı, güçsüz... En elverişli durum... İnce ve düzgün dokunmuş pamuklu kumaş. 10 “Şirler pençei kahrımda olurken / Beni bir gözleri ahuya zebun etti felek” (Yavuz Sultan Selim)... “Konya felsefe okulu” da denilen, enerjiyi eşyanın kaynağı ve ulaşabileceği en yüksek nokta olarak kabul eden görüş... Halk dilinde ayrana verilen ad. 11 İngiltere’de çok sevilen bir cins bira... Satrançta bir değerlendirme ve klasman sistemi... Çıkar yol, çözüm yolu... İsviçre’de bir kanton. 12 Bir tür çoban kavalı... Bir soru eki... Gökçeada’da bir koy. 13 Perde ayaklı ve iri bir kıyı kuşu... Argoda, bir kimsenin emek vermeden sağladığı kazanç... Bir şeyi yapıp yapmamaya karar verme gücü. 14 İri taneli bir pirinç türü... XV. yüzyılda yaşamış bir divan şairi... Akira Kurosova’nın bir filmi. 15 Oylumlu... Uluslararası Standartlar Örgütü’nün kısa yazılışı... Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı. 16 Kuzu sesi... Başlıca, temel niteliğinde olan... Kars’ın bir ilçesi. 17 Poker gibi oyunlarda, elini olduğundan başka gösterme davranışı... “Lopa” da denilen bir balık... Tavlada “üç” sayısı. 18 Yufka içine ceviz konularak yapılan bir tür tatlı... İlave. 19 Bir spor takımının gözde oyuncusu... Eski dilde kapı... Arap abecesiyle yazılan bir yazı türü. 20 Kuzey Amerika’da yaşayan, kızılderili bir halk... Japon müziğine özgü bir tür flüt. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Dünya Açık İkili SATRANÇ Bakü GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com 15. Dünya Briç Oyunları kapsamında yapılan ve 193 çiftle başlayan –daha sonra takım turnuvasından elenenler de katıldı aynı ülkeden çiftlerin oynayabildiği ikili turnuva sonuçlandı. Gazetemiz baskıya girdiğinde yarışmada Çin’den Lixin YangJianming Dai çifti birinci ve Almanya’dan Sabine AukenRoy Welland çifti ikinciydi. Ülkemizden katılan beş çift maalesef 52 kişilik final grubuna kalamadı. Eliminasyon Salvador Assael Briç Festivali ¦ AV872 ¦ A53 ¦ A84 ¦ A8 ¦ RD943 ¦ DT6 ¦ RD53 ¦T Takım maçı, dağıtan Doğu, zonsuz. Atak ¦7. Doğu 3¦ açtıktan sonra Güneyde 6¦ oynuyorsunuz. Oyunu planlayın. Analiz ve çözüm: İki kör kaybımız var, karo 33 dağılmışsa sorun yok, 13. Karoya yerdeki kör kaybımızı atarız. Karo Batıda dörtlü ise yine sorun yok. Eliminasyonu tamamladıktan sonra –atak Asla alınır, kozlar toplanır, karo Asa gidilip trefle çakılır ve karo onörleri çekilir dördüncü karo oynanır ve yerden bir kör atılarak el Batıya bırakılarak kör Ruasının altından oynanmaya zorlanır. (Tabii ¦R Doğuda ise batarız.) Esas sorun Doğuda dörtlü karo ve en az ikili kör olduğu durumda ortaya çıkar. Bu durumda da yine eliminasyon yapıldıktan sonra yerden küçük kör oynanır ve elden 10’lu konur. Doğu Vale verirse Damla geçilir Yine Batı alır fakat ¦R yanından oynamak zorunda kalacağından kontrat yapılır. Eğer aynı dağılımla ¦R Doğuda olsaydı Doğunun yerden oynanan köre Ruayı tek bırakarak küçük vermesi batırıcı hamle olacaktı. Bu durumda da rakibi kutlamaktan başka yapacak bir şey yok! İşte savunmanın dağılımı: ¦ T65 ¦ RV972 ¦ T7 ¦ 972 ¦ ¦ 84 ¦ V962 ¦ RDV6543 2012 yılında kaybettiğimiz milli sporcumuz Salvador Assael adına yapılan festivalin dördüncüsü bu yıl 2428 Eylül tarihlerinde Çeşme’de yapılacak. Yarışma ülkemizde yapılan dünyanın sayılı oyuncularının katıldığı tek turnuva özelliğini taşıyor. Turnuva ile ilgili bilgilere http://assaelfestival.com/ adresinden ulaşabilirsiniz. Haftanın Problemi ¦ RD54 ¦ V9542 ¦A ¦ A72 ¦ A832 ¦ R3 ¦ D95 ¦ 6543 Artırma: Batı Kuzey 1¦ pas 3¦ herkes pas Doğu pas pas Güney 1¦ 4¦ İkili, dağıtan Kuzey, KG zonda. Doğunun ¦R atağını Asla aldınız, Batıdan Vale geldi Platin büyük usta Salim Yılankıran’ın oyun tarzını bulup oyunu yapabilecek misiniz? (Bu arada usta kozların 41 olduğunu hatırlatıyor.) İyi bir hafta sonu diliyoruz. 42. Satranç Olimpiyatı 213 / Eylül / 2016 tarihleri arasında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de gerçekleştirildi. Genel kategoriyi beklendiği üzere ABD 20 maç puanıyla kazandı. Aynı puanı alan Ukrayna eşitlik bozma kriterleri ve masa puanlarında 31.530.5 geride kalınca gümüş madalyanın sahibi oldu. Bled 2002’den beri olimpiyat kazanamayan Rusya’ysa 18 puanla tek başına 3. sırada kaldı. Turnuvanın en önemli haberlerinden birisi Türkiye’nin dördüncülüğü paylaşıp eşitlik bozma kriterleri neticesinde 6. ilan edilişiydi. 410 Hindistan, Norveç, Türkiye, Polonya, Fransa, İngiltere ve Peru tümü 16 puan. 1.GM Dragan Şolak (2635) 6/10, 2.GM Alexander İpatov (2652) 7.5/10, 3.GM Mustafa Yılmaz(2616) 7/11, 4.GM Emre Can (2565) 5, 5/8, Yedek: GM Barış Esen (2524) 4/5 takımın performansının özeti. Her ikisi de 2.51.5 biten Romanya ve son turdaki Gürcistan galibiyeti alınan en iyi sonuçları teşkil ederken, en etkili oyuncu Alexander İpatov’du: GM Mçedleşvili (2609) GM İpatov (2652), Bakü 2016, ŞahHint Savunması 1.d4 d6 2.Af3 Af6 3.c4 g6 4.Ac3 Ff5!? 5.Vb3 (Ana varyantta 5.d5 Fg7 6.Ad4 Fd7 7.e4 00 8.00 sonrası Siyah ŞahHint’e benzer 8...e5 veya Hromadka Sistemini andıran 8...c5 hamlelerini tercih edebilir.) b6 6.g3 Fg7 7.Fg2 Ac6 8.Va4 Fd7 9.Vd1 e5 10.00 00 11.d5 Ae7 12.e4 (Oyun ŞahHintte Beyazın fiyanketo yaptığı varyanta dönüştü. Siyahın ekstra b6 ve Fd7 hamlelerinin dezanvantajlı yönleri de var.) Vc8!? 13.Ae1 Ah5 14.Ad3 f5 15.Fg5 (15.ef5 Ff5 16.Ae4 Af6 17.Af6 Ff6 18.Fh6 Kf7 19.Vd2 Fh3! Siyahın 12...Vc8 ile planı olsa gerek. Beyaz Karpov’un benzer konumda oynadığı bir planı oyunumuza uyarlıyor.) Af6 16.Vd2?! (16.f4! ile dinamik oynamak gerekliydi.) fe4 17.Ff6 (17.Ae4 Ae4 18.Fe4 Af5 19.f3! bir kez daha normaldi.) e3!? 18.Ve3 (18.fe3!?) Ff6 19.Ae4 Fg7 20.Vd2 Af5 21.Kae1 Va6! (Açılıştaki ekstra Fd7 ve b6 hamlelerinin umulmadık etkisi.) 22.b3 Kae8 23.h4 Ad4 24.f4 ef4 25.Af4 Va5! 26.b4 (26.Va5? ba5 sonrası a4 tehlike yaratır.) Va3!? (26...Va4 27.Ag5!) 27.Ke3 Va4 28.Kd3 (28.Ag5?! Ke3 29.Ve3 Af5! zayıf erleri vurgular.) Normal hamle 28...Af5 ama Siyah taktik bir oyun başlatıyor: 28...Ac2! 29.Ac3 Vb4 30.Vc2 Ff5 31.Ad1 Ke1 32.Vd2 Vc5 33.Şh2 Kf1 34.Ff1 Fd3 35.Vd3! (35.Fd3?! Fh6!) Va5 36.Ve2 Fe5 (Bu durumda Kale ve er, 2 Ata karşı oyunu dengede tutmakta.) 37.Ad3 (37.Ae6 Va3 38.Ae3 Kf7) Ke8 38.Vc2 Fd4 39.Fh3 Şg7 40.h5!? gh5 41.Fe6 Kf8 42.Ve2 Va4 43.Af4 Şh8 44.Ae3!? h4! 45.Af5 hg3 46.Şh3 g2! 47.Şg2 Fe5 48.Ah3 (48.Ah5!?) Kf6! 49.Af2 Kg6 50.Şf3 b5 51.Ae3? (Oyunu kaybettiren esas hata.51.Ag4! Vc4 52.Vc4 bc4 53.Agh6! Fb2!! 54.Af7 Şg8 55.Ad6! (55.Ae7 Şg7 56.Ag6 Şg6 geçerlerle tehlikeli olur.) Ke6 56.de6 cd6 57.Ad6 Şf8 58.Ac4 materyali eşitler.) Kg3 52.Şe4 bc4! 53.Vd1 (Gürcü oyuncunun gözden kaçırdığı 53.Ac4 Kc3! olmalı.) Va2 54.Vf1 Vd2 55.Afg4 Vd4 56.Şf5 Ke3 Beyaz terk eder 01 Bayanlarda Çin tek başına birinci olurken, eş takım puanı alan iki ülkeden Polonya yine daha iyi eşitlik bozma kriterleri ve masa puanı toplamında geçtiği Ukrayna’nın önünde gümüş madalya kazandı. Türkiye’yse bu kategoride 4458 arası dereceleri paylaşıp 46. sırayı aldı. Erkeklerde 8/10 ve 2926’lık performansla Gürcü GM Jobava, kadınlardaysa Ukraynalı GM Anna Muzıçuk 7.5/10 ve 2629’luk perfor mansla 1. masalarda altın madalya kazandılar. Satrancın her yaşa hitap ettiğinin göstergesi bu sene Tekirdağ Kapalı GM Turnuvası’nda oynayacak, 23. olimpiyatını gören 65 yaşındaki Filipinli Eugene Torre’nin 3. masalarda 2836 reytinglik performansla 11 oyunda 10 puan toplayarak tüm olimpiyatın takımına en çok puan kazandıran sporcusu oluşuydu: GM Flores (2595)GM Torre (2447), Bakü 2016, Slav Savunması 1.d4 d5 2.c4 c6 3.Af3 Af6 4.Ac3 dc4 5.a4 Ff5 6.e3 e6 7.Fc4 Fb4 8.00 00 9.Ah4 Fg4 10.f3 Fh5 11.g4 Ad5 12.Ag2 Fg6 13.Aa2 Fe7 14.e4 Ab6 15.Fb3 a5 16.Fe3 Günümüze dek Siyahın problemi 16...A8d7 17.Ac3 c5 18.d5 idi. Torre bunu er fedasıyla çözüyor:16... c5! Yenilik 17.dc5 (17.Kc1 ve 17.Ac3 de üstüne düşünmeye değer.) A6d7 18.Kc1 Aa6 19.c6 dc6 20.Kc6 Aac5 21.Ac3 Ab3 22.Vb3 Ae5 23.Kb6 Vc8 24.Vb5 f6 25.Af4 Fe8 26.Vb3 Ff7! 27.Vb5 Kd8 (Beyazın problemi Kb6.) 28.Kb7 Fb4 29.Kc1 Af3 30.Şg2 Ad4! 31.Fd4 e5 32.Kf7?(Arjantinli oyuncunun tek şansı 32.Şf3! h5 33.h3 ise Beyazlar için her şey yanlış demektir. Bence 16...c5 olimpiyatın en önemli yeniliği.) Şf7 (32...Vg4? 33.Şh1 Kd4 34.Kg7! Vg7 35.Kg1) 33.Ace2 Vg4 34.Şf2 ef4 35.Vb7 Şg8 36.Ff6 gf6 37.Kc7 (37.Kg1? Fc5) Kac8 38.Kh7 Fc5 39.Şe1 Fb4 40.Şf2 Vg6 41.Kd7 Vg5 42.e5 (42.Kh7 Vc5! 43.Şg2 f3! 44.Şh3 Kc7!!) Vh4 Beyaz terk eder 01 C MY B