Katalog

Çarşamba 13 Temmuz 2016 TASARIM: SERPİL ÜNAY yorum 13 Köşemen UNESCO Topbaş’ın ‘martısı’nı görebilir mi? Birçok ilan panosunda, köprü üstlerinde UNESCO Dünya Miras Komitesi’nin 40. toplantısını İstanbul’da yapacağını duyuran afişler var. Hükümetin ve İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’nin (İBB) bu toplantıyı çok önemsediği anlaşılıyor. Önemsemekle kalmıyor, bu kapalı toplantıyı halkın da bilmesini istiyor. Israrla duyuruyor. Bir açıdan bakarsanız Dünya Miras Komitesi toplantısı çok önemli. Çünkü bu komite dünya mirası olacak alanları belirliyor. Bu niteliği kaybeden yerleri listelerden çıkarıyor. Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme’nin uygulanmasından sorumlu. Komite aynı zamanda Dünya Miras Fonu’nun kullanımını yönetiyor ve taraf devletlerin isteği üzerine finansal yardımları dağıtıyor. Türkiye’nin de yer aldığı 21 ülkeden oluşuyor komite. Dönem başkanı da Türkiye. 10 Temmuz’da İstanbul’da başlayan toplantıda Dünya Mirası Listesi’ne kayıtlı varlıkların korunup korunmadığı tartışılacak, risk altında olanlar için öneriler ve koruma stratejileri belirlenecek. Liste’ye eklenmesi önerilen yeni varlıklar için geçici listeler hazırlanacak ve Dünya Kültür ve Doğal Mirası Listesi güncellenecek. 1031 kültürel, karma ve doğal mirasın yer aldığı Dünya Miras Listesi’nde Türkiye’den 15 varlık yer alıyor. Geçici Listede de Türkiye’den 60 varlık var. Türkiye sözleşmeyi 1983’te imzalamış 1985’te de İstanbul’un “Tarihi Yarımada”sı listeye dahil edilmiş. “Hipodrom, Ayasofya, Aya İrini, Küçük Ayasofya Camisi ve Topkapı Sarayı’nı içine alan Sultanahmet Kentsel Arkeolojik Sit Alanı; Süleymaniye Camisi ve çevresini içine alan Süleymaniye Koruma Alanı; Zeyrek Camisi ve çevresini içine alan Zeyrek Koruma Alanı ve İstanbul Kara Surları Koruma Alanı’nı içermektedir” diyor Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (bkz. kultuvarliklari.gov.tr). “UNESCO toplantısının İstanbul’da yapılmasına rağmen inşaat ve turizm baskısıyla tarihi dokusunun talan edilmesi; Süleymaniye’deki tarihi mahallenin kentsel yenileme projesi ile ortadan kaldırılmış olması; Ayvansaray, Sulukule gibi eski mahallelerin yıkılıp inşaat şirketlerine teslim edilmesi” konuşulmayacak diyen Arkeologlar Derneği, TMMOB Mimarlar Şehir Plancılar odalarının da yer aldığı 40 kuruluşun oluşturduğu platform bu noktada haklı olarak soruyor: “UNESCO neyi koruyor?” UNESCO Du¨nya Miras Komitesi İstanbul’da toplandığına göre üyeleri en azından toplantılara giderken İstanbul’un halini görecektir. “Tarihi Yarımada”nın görünümünü tamamen bozan Haliç Metro Köprüsü ya da Yenikapı’da 1 milyon metrekare deniz alanının doldurulması ile yapılan miting alanı gözlerine çarpacaktır. Ama bunları görmezden gelmekle kalmayıp Kadir Topbaş’ı “kültürel mirasın korunması konusundaki şahsi katkıları için” madalya ile takdirlerini belirtmişler. Geçen yıl eylül ayında UNESCO Direktörü Irina Bokova bizzat vermiş ödülü Kadir Topbaş’a. Temmuz sonunda Kadir Topbaş’ın yeni projesinin, Kabataş’taki transfer merkezinin temeli atılacak. Gözlerinin önündekini görmeyen Dünya Miras Komitesi üyelerinin Haliç Metro Köprüsü’nün de mimarı Hakan Kıran’ın tasarladığı “kanat çırpan dev martı” biçimli transfer merkezinin Boğaziçi’nin görünümünü nasıl etkileyeceğini öngörüp toplantıda bu konuda bir tedbir kararı alacaklarını ummuyoruz. UNESCO Dünya mirasını korumadığına göre iş yine vatandaşa düşüyor. Mimarlar ve arkeologlar 16 Temmuz’da TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nin Karaköy’deki binasında yapılacak karşı foruma çağırıyor İstanbulluları. 13 Temmuz 2016 SAYI: 33152 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına Orhan Erİnç İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar Yayın Koordinatörü Murat Sabuncu Yazıişleri Müdürü Bülent Özdoğan Reklam ve Pazarlama Direktörü Ayşe Cemal Reklam Grup Koordinatörü Deniz Tufan Sorumlu Müdür Abbas Yalçın Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Rezervasyon ve Planlama Koordinatörü Bülent Gürel l Haber Merkezi Müdürü: Aykut Küçükkaya l Ekonomi: Olcay Büyüktaş l Kültür Sanat: Evrim Altuğ l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Yurt Haberler: Selin Görgüner l Fotoğraf: Uğur Demir l Düzeltme: Mustafa Çolak Web Koordinatörü: Oğuz Güven [email protected] Ankara Temsilcisi: Erdem Gül Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 İzmir Reklam Tel: (0232) 441 12 20 0530 430 74 17 Okur Temsilcisi: Güray Öz [email protected] Yayın Kurulu: Orhan Erinç (Başkan), Güray Öz (Bşk. Yrd.), Can Dündar, Ali Sirmen, Hikmet Çetinkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Hakan Kara. l Muhasebe Müdürü: Günseli Özaltay l Satış Dağıtım: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Doğan Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri AŞ Esenyurt/İstanbul Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 03.40 03.32 04.03 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 05.36 13.17 17.13 05.24 13.01 16.56 05.51 13.24 17.16 Akşam 20.45 20.26 20.45 Yatsı 22.31 22.08 22.23 Ölüm tarlasında yaşamaya çalışmak Bu yazıyı yazmak için bilgisayarımın başına geçtim. Niyetim pazar akşamı sona eren Avrupa Futbol Şampiyonası EURO 2016 üzerine bir şeyler yazmak. Futbol, dünyada milyarlarca insanın yakından ilgilendiği bir spor dalı. Hayatımızın bir parçası, aynen öbür spor dalları ya da sinema, tiyatro, müzik, edebiyat, plastik sanatlar gibi. Bu konularda yazmak için derinleşmek, konuya yoğunlaşmak zorundasınız. Ama olmuyor! Karşımdaki televizyon açık; altyazı geçiyor… Şanlıurfa’da üç polis, ŞemdinliAktütün’de beş asker şehit olmuş. Trafik intiharları, trafik cinayetleri de üstüne tuz biber. Bir bayram tatilinde 129 trafik ölümü, yüzlerce yaralı… Her Tanrı’nın günü böyle haberlerle haşır neşiriz, kendilerini patlatan canlı bombalar, düşen bir askeri helikopter, dört bir yanda çatışmalar… Ölümler, ölümler, ölümler… Güzelim ülkemiz bir ölüm tarlasına dönmüş. Siyasetten başka hiçbir konuya yoğunlaşamıyorsunuz. Ya da birçokları gibi ölümleri kanıksayıp gör mezden, duymazdan geleceksiniz. HHH Değerli okurlarım, kafamı dinlemek, iç dinginliğimi bulmak umuduyla Gökçeada’daki köyüme sığındım. Bu iletişim çağında bu ne yazık ki olası değil, ya televizyonu parçalayacak, internet bağlantısını kesecek ya da ölümlerin sizi kovalamasına rıza göstereceksiniz. Ciddi ciddi masamın üzerindeki vazoyu televizyona fırlatarak bir an olsun rahatlamayı düşünmüyor değilim. Doğal ki olacak iş değil! İnternet bağlantısını kesecek olsam bu yazıyı gazeteye nasıl göndereceğim? Mantığım duygularıma ağır basıyor… Herhalde bu ölüm tarlasında yaşamaya çalışmanın psikolojik yapıma etkileri üzerinde verdiğim ipuçlarını yakalamışsınızdır. Diyeceğim, beni lütfen mazur görün, bu yazının sonunu getiremeyeceğim. Umarım önümüzdeki cumaya kadar düzelirim. Sevgiyle kalın… Bir Osmanlı geleneğiOlaylar ve GOrUSler EDİTÖR:ÖZGÜRMUMCUveSİNEMUSERKARA [email protected] Dr. ORHAN KURMUŞ İktisatçı Elektrik faturalarının belli bir yüzdesi olarak ödenen TRT payı yasal mıdır? Elbette yasaldır. İptali için mahkeme mahkeme dolaşmak abesle iştigaldir. Adil midir? Hangi açıdan baktığınıza göre değişir. Ama kesin olan bir şey var: Ödediğimiz bu paraların çarçur edildiği. Bunun en güncel kanıtı ise bir alay insanın Fransa’ya Avrupa Kupası’nı izlemeye gönderilmesi; bize maç anlatan kişilerin defalarca “işte bakın” diye ayıp sayılacak bir hitap biçimiyle güya bizim farkında olmadığımız incelikleri bize göstermeye çalışması; en acısı da, herhalde dil bilmediklerinden dolayı olsa gerek, turnuvaya katılan takımların herhangi bir oyuncusu, yöneticisi veya teknik direktörü ile ropörtaj yapamayıp birbirleriyle ropörtaj yapmalarıdır. Sorgulanması ve sonuna kadar hesap sorulması gereken konu budur. Peki, adil mi? Körfez geçişinde, yapımcı ve işletici şirketlere belirli sayıda geçişin garanti edilmesi, geçişler bu sayıya ulaşmadığı takdirde farkın, bu köprüden değil geçmek köprüyü belki hayatında bile görmeyecek olanların ödediği vergilerden karşılanması yasal mıdır? Elbette yasaldır. Adil midir? Devletin maliye politikası araçlarını kullanarak belirli bir gelir grubundan başka bir gelir grubuna transferler yapması her ülkede görülen bir olgudur. Bu politikanın temel amacı gelir eşitsizliğini azaltmaktır. IMF Birinci Başkan Yardımcısı David Lipton’a göre devletin gelir Deli Dumrul köprüsü Osmanlı’da da vardı. Bugünkünden tek farkı, Dünya Bankası yerine maceraperest girişimciler tarafından dayatılmasıydı. Osmangazi Köprüsü. dağılımını mali politikalar yoluyla düzeltmeye çalışması gelişmiş ekonomilerde başarılı olmakta, Türkiye gibi ülkelerde ise, amaçlananın tam tersine, gelir dağılımını daha da bozmaktadır. Körfez köprüsü geçiş garantisi, David Lipton’ın yılda sadece birkaç kez yaptığı konuşmalarından birinde bu bozulmaya örnek gösterilirse hiç şaşırmamak gerekir, çünkü Lipton bile bu garantinin adil olmadığını kabul edecektir. Garantili gelir fikri Garantili gelir fikri gökten zembille inmedi. Günümüzde bu yöntemin en önemli destekçisi 1999 yılında kurulan ve yöneticilerinden bir tanesi dışında tümünün Dünya Bankası mensubu olan, dilimize Kamu Özel Altyapı Danışma Hizmeti diye çevirebileceğimiz PPIAF kısaltmasıyla bilinen kuruluştur. Bu kuruluşun web sitesine bir göz atarsanız, özel şirketlerin altyapı yatırımlarına özendirilmesi için kamu sektörünün ne tür kolaylıklar sağlaması gerektiği konusunda sayfalar dolusu öneriler görürsünüz. Osmanlı’daki durum Ne var ki, PPIAF aslında 19. yüzyılda Güney Amerika ülkeleri, Hindistan ve Osmanlı İmparatorluğu gibi ülkelerin altyapı yatırımları için yabancı sermaye çekme çabalarının günümüz koşullarına uyarlanmış ve kurumsal bir yapıya bürünmüş bir kopyasından başka bir şey değildir. Osmanlı Devleti, özellikle demir yolları yatırımları için, iki temel özendirici kullanırdı. İzmirAydın Demiryolu örneğinde olduğu gibi, şirket sermayesinin belirli bir oranı kadar yıllık kâr garantisi vermek ve eğer şirket bu kâra ulaşamazsa aradaki farkı ödemek veya Anadolu Demiryolları örneğinde olduğu gibi, kilometre başına kâr garantisi vermek. (Belki de bu yüzden 19. yüzyılda birçok ülkede bu tür bir garanti ile yapılan demiryolları düz ovada bile yılan gibi kıvrıla kıvrıla giderler.) Özetle, yasallığı konusunda da adil olmadığı konusunda da hiçbir kuşku bulunmayan Körfez köprüsü garantisi Osmanlı politikasının uzantısından başka bir şey değildir. KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] ÜNİVERSİTELERDE REKTÖRLÜK SEÇİMLERİ Boğaziçi’nde Barbarosoğlu’na rekor oy [email protected] DENİZ ÜLKÜTEKİN Boğaziçi Üniversitesi’nde yapılan rektörlük seçimlerinde Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu oyların yüzde 86’sını alarak ilk sırada yer aldı. Barbarosoğlu, üniversite tarihinde en yüksek oy alan rektör oldu. 20162020 yılları arasında üniversiteye atanacak rektörün be Barbarosoğlu lirlenmesi sürecinde ilk ayak olan seçimlerde Barbarosoğlu 348 oy alırken, Prof. Dr. Vedat Akgiray 40, Prof. Dr. Cem Say ise 7 oy aldı. ODTÜ’de ise 270 oyla Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Nevzat Özgüven ilk sırada yer aldı. Seçimde Prof. Dr. Mustafa Kök 117, Prof. Dr. Ersan Akyıldız 102 oy aldı. İTÜ’de rektörlüğe yeniden aday olan Prof. Dr. Mehmet Karaca 379 oyla en çok oyu alan isim olurken, Prof. Dr. Lerzan Özkale 208 oyla ikinci sırada yer aldı. Bir dönem AKP Kayseri milletvekilliği yapan ve üniversite çevrelerinde “Cumhurbaşkanı’nın adayı” olarak gösterilen Prof. Dr. Pelin Gündeş Bakır ise 107 oyla üçüncü oldu. Saray atayacak Yıldız Teknik Üniversitesi’nde Prof. Dr. Bahri Şahin, Dokuz Eylül Üniversitesi’nde Prof. Dr. Halil Köse, Ege Üniversitesi’nde Prof. Dr Yeşim Kirazlı ilk sırayı alan isimler oldu. Aday listeleri cuma günü YÖK’e gönderilecek ve oluşturulacak sıralı listeler atamalar için Cumhurbaşkanlığı’na yollanacak. C MY B