Katalog

Cuma 3 Haziran 2016 EDİTÖR: YENER KARADENİZ TASARIM: SERPİL ÜNAY 83 bin bakkal kapandı ekonomi 9 Ekonomideki darboğaz ve kent merkezlerinde birbiri ardına açılan AVM’ler küçük işletmelerin sonunu getirdi. Son 5 yılda 83 bin 499 bakkal ve büfe kapandı Hükümetin söylemlerine karşın ekonomi Tüfenkci’nin yanıtları binlerce bakkalın kepenk indirdiğini ortaya deki darboğaz ve kent koydu. Yanıta göre Tür merkezlerinde birbiri kiye genelinde 2011 ile ardına açılan alışveriş merkezleri (AVM) kü MUSTAFA 1 Mayıs 2016 tarihle ÇAKIR ri arasında 83 bin 499 çük işletmelerin sonunu bakkal, bayi, büfe ka getirdi. 5 yılda 83 bin pandığı için kaydı silin 499 bakkal ve büfe kapandı. di. Aynı dönemde 106 bin 61 CHP Niğde Milletvekili, KİT bakkal, bayi ve büfeci olarak fa Komisyonu üyesi Ömer Fet liyet gösteren işletmenin ise hi Gürer, Meclis’te Güm tescili yani kaydı yapıldı. Gü rük ve Ticaret Bakanı Bülent rer, önergesinde kendi seçim Tüfenkci’nin yanıtlaması iste bölgesi olan Niğde de kaç bak miyle verdiği soru önergesin kalın kapandığını da sormuş de, bakkal esnafının zor günler tu. Bakan Tüfenkci’nin yanıtına geçirdiğine dikkat çekti. Bak göre, Niğde’de 507 bakkal, bayi kalların her geçen gün eridi ve büfeci olarak faliyet gösteren ğine işaret eden Gürer, Bakan işletme kapandı. Bu dönemde Tüfenkci’ye “5 yılda ülke ba kentte 521 işletmenin ise kay zında kaç bakkal işyerini ka dı yapıldı. patmış ve bakkallığı bırakmış Çalışma başlatıldı tır?” diye sor Yanıta göre ayrıca hükümet du. Bakan küçük işletmelerin kapanması nın önüne geçmek için önlem almaya hazırlanıyor. Yanıtta, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Yasa’da perakende işletmelerin açılış ve faliyete geçişinde işletme sayısı ve bunların birbirlerine yakınlığı, ulaşım olanakları, işletmelerin çevreye, altyapıya ve trafiğe getireceği yükler ile can ve mal güvenliği riski gibi ekonomik, sosyal, demografik ve çevresel faktörler açısından gözetilecek kriterleri belirlemeye Bakanlar Kurulu’nun yetkili kılındığına dikkat çekildi. Bu kriterlerin belirlenmesine yönelik hazırlık çalışmalarına başlandığı ifade edildi. Bakan Tüfenkci, esnaf ve sanatkârlar özelinde sektör analizleri projesi de yürütüldüğünü bildirdi. l ANKARA Bakkallar, işletmelerinin kapanmasının önüne geçilmesini istiyor. Yabancı markalar da bir bir kaçıyor Geçmiş yıllarda Türkiye’nin gelişmekte olan ekonomisine güvenerek giren yabancı markalar da Türkiye’den bir bir çıkıyor. Fransız Comforoma, Kanadalı iç giyim markası La Senza ve Kuveytli Al Shaya grubuna ait Topshop’un ardından Polonyalı ayakkabı markası CCC’de ithal ürünlere getirilen vergiler nedeni ile tutunamadı ve çareyi çıkışta buldu. Türkiye’de büyük mağazalaşma hedefleri olan marka, Forum AVM’deki devasa mağazasında yüzde 70 indirim sonrası elindeki ürünleri bitirdi ve çıktı. CCC grubun 14 ülkede 700 mağazası, kendi deri ayakkabı fabrikası ve 7000 çalışanı bulunuyor. Grubun ayakkabı ve çantaları Polonya, Slo vakya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Avusturya, Slovenya, Hırvatistan, Almanya’da doğrudan kendisine ait mağazalarda, Baltık ülkelerinde, Rusya, Ukrayna, Romanya ve Kazakistan’da ise franchise mağazalarda satılıyor. l Ekonomi Servisi Pidede fiyat savaşları Ramazan ayı ile birlikte gündeme gelen pide fiyatları, Fırıncılar Federasyonu ve İstanbul Fırıncılar Odasını karşı karşıya getirdi. İstanbul Esnaf ve Sanatkârları Odası Birliği’nin (İSTESOB) kararına göre, İstanbul’da 350 gramlık pide 1.8 TL’ye satılacak. İstanbul Halk Ekmek 350 gramlık pideyi 85 kuruşa satma kararı aldı. İstanbul Fırıncılar Odası, Esnaf Odası’nın açıkladığı fiyata tepkili. İSTESOB Başkanı Faik Yılmaz, “350 gram pide 1 TL 80 kuruş, 350 gram susamlı yumurtalı pide 2 TL, 500 gram susamlı yumurtalı pide 3 TL, 1000 gram susamlı yumurtalı pide 6 TL’den satılacak” dedi. Yılmaz, “Oda yüzde 30’un üzerinde zam talep etti. Biz de yasa gereği girdi maliyetleri istedik kendilerinden. Girdi maliyetlerini bize maalesef ulaştıramadılar. Fırıncılar Odası Başka nı Fahri Özer de pideye zam yapılmadığı gerekçesiyle toplantıya katılmadı” dedi. İzmir Fırın cılar Odası Başkanı Fikri Sırtı ise ramazan pidesinin bu yıl 350 gram ağırlığında ve 2 TL’ye satılacağını söyledi. l Ekonomi Servisi PayPal yasaya uymamış Önümüzdeki hafta başın dan itibaren Türkiye’deki operasyonlarına son verecek olan PayPal ile ilgili açıklama yapan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, “Kanuna uygun olmadığından PayPal’ın lisans başvurusu onaylanmadı” dedi. Akben gerekçeyi şöyle açıkladı: “Kuruluşların birincil ve ikincil sistemlerini yurtiçinde bulundurmaları zorunludur. PayPal bu kapsamda uyum için gerekli çalışmaları yapmadı. Şirketle yapılan çeşitli yazışma ve toplantılarda bu durum dile getirildi ancak şirket bunu yapmayacaklarını belirttiler. Farklı çözüm yollarına da yanaşmadılar” dedi. Akben, şirketin şartları sağlaması durumunda izin sürecini, yeniden başlatabileceklerini söyledi. l Ekonomi Servisi Madenlerde çalışan işçilere en az iki asgari ücret tutarında maaş ödeneceği yasal zorunluluk haline getirilmişti. İki asgari üc Madenciye haraç düzenireti ödememek için her yolu deneyen patronlar ilk önce işçilerin yol ve yemek yardımlarını ücretin içerisine dahil etmişlerdi. Madenlerde patronlar işçiye vermek zorunda oldukları iki asgari ücreti elden geri alıyor! Soma faciasının ardından getirilen uygulama ile maliyetlerinin yükseldiğini savunan patronlar son 1.5 yılda 4 bin işçiyi işten attı. Yol ve yemek parasını maaşın içinde gösterenler de var. MUSTAFA ÇAKIR Madenlerde zorunlu hale gelen en az iki asgari ücreti işçiye vermemek için her yolu deneyen patronlar, yeni bir yol daha buldu. Zonguldak’ta özellikle küçük işletmelerde bankaya yatırılan iki asgari ücretin bir bölümünün elden işçiden geri alındığı ortaya çıktı. Soma faciasının ardından artırılan işçi sağlığı ve güvenliği önlemleri ile en az iki asgari ücret uygulamasının maliyetlerini yükselttiğini savunan patronlar Zonguldak’ta son 1.5 yılda 4 bin işçiyi de işten attı. Son olarak işçilerin 11 günlük açlık grevi ile gündeme gelen işçi kenti Zonguldak’ta emekçiye zulümde yeni bir dönem yaşanıyor. Soma’da 301 işçinin yaşanını yitirdiği faci anın ardından yapılan düzenlemeyle madenlerde çalışan işçilere en az iki asgari ücret tutarında maaş ödeneceği yasal zorunluluk haline getirilmişti. İki asgari ücreti ödememek için her yolu deneyen patronlar ilk önce işçilerin yol ve yemek yardımlarını ücretin içerisine dahil etmişlerdi. Yeni yol Birçok işletmede bugün işçilere ayrıca yol ve yemek yardımı yapılmıyor. Son olarak bununla da yetinmeyen patronların Zonguldak’taki bazı küçük işletmelerde yeni bir yol buldukları ortaya çıktı. Buna göre işçinin ücretini banka yoluyla vermek zorunda olan işveren, önce iki asgari ücreti madencinin hesabına yatırıyor. İşçi bankadan parasını çekiyor. Daha sonra ise ücretin bir bölümü patron tarafından işçiden elden geri alınıyor. Böylece bankaya iki asgari ücreti yatırmış görünen patron yasal zorunluluğu yerine getirirken, daha sonra paranın bir bölümünü geri alıyor. Ancak bu geri alma elden gerçekleştiği için kayıtlarda görünmüyor. Başka iş yok Zonguldak merkezli Genel Madenİş Sendikası Başkanı Ahmet Demirci de küçük işletmelerde bu tür yollara başvurulduğunu söyledi. Demirci, “Öyle şeyler yapıyorlar ki yolyemek parası iki asgari ücretin içerisine alınıyor. Ayrıca yol ve yemek parası vermiyorlar. Bu işçilerin cebinden çıkıyor. Küçük işletmelerde iki asgari ücretin bir bölümünün elden geri alındığını bizler de duyuyoruz. Kü çük işletmelerde bu var maalesef” dedi. Demirci, Zonguldak’ta madenlerden başka geçim kaynağı olmadığına dikkat çekti. “Türkiye Taşkömürü Kurumu’ndan (TTK) başka fabrikamız yok” diyen Demirci, “TTK’de 5 bine yakın işçi açığı var. TTK’nin ilk etapta 3 bin 200 işçi talebi var. İlk önce bunlar alınsın. Daha sonra 5 bine tamamlansın. Üretim artırılarak Zonguldak’ın ayağa kaldırılması lazım” dedi. İthalat çok Türkiye’nin yurtdışından kömür almaktan da kurtarılması gerektiğini vurgulayan Demirci, “25 milyon ton taşkömürüne ihtiyaç var. Biz sadece 2 milyon tonu üretebiliyoruz. 23 milyon tonu dışarıdan alıyoruz” dedi. l ANKARA Moskova mahkemesi Türkiye turu satan siteleri kapattı. Türkiye turu satan sitelere ceza Rusya’nın başkenti Moskova’da bir mahkeme, Türkiye’ye tur satışı yapan bir dizi tur operatörünün internet sitelerinin kapatılmasına hükmetti. Rus tüketici hakları denetim ajansı Rospotrebnadzor’dan yapılan açıkla maya göre, Türkiye’ye tur satışı yaptıkları belirlenen 23 tur operatörünün internet siteleri mahkeme kararıyla kapatıldı. Rusya, Suriye’de bir uçağının Türk F16’ları tarafından düşürülmesinin ardından ülkedeki seyahat şirketlerinin Türkiye’ye tur satışı yapmasını yasaklamıştı. Rospotrebnadzor yetkilileri daha önce Türkiye’ye tur satışı yapıp yapmadıklarının belirlenmesi için 700 seyahat şirketinde planlanmamış denetimler gerçekleştirmişti. l Ekonomi Servisi Rusya’dan sonra Almanya... Peki ya ekonomi? İşin en kolayı tepki vermek. Bol keseden atıp tutmak, tehditler savurmak... Almanya’da, Federal Meclis’in “soykırım” iddialarını tanıyan yasaya onay vermesinin hemen ardından hükümet çevrelerinden veryansın çığlıkları, yaptırım tehditleri başladı. İyi, tamam, tabii sessiz kalınmasın da, AKP’nin kamu diplomasisi konusundaki beceriksizliği ve bilgisizliği neden sorgulanmıyor? Dünya kamuoyunda hayli uzun bir süreden beri Türkiye ile ilgili haber ve yorumların hemen hepsi olumsuz. Erdoğan’ın otoriterliği, demokrasiden nasıl uzaklaşıldığı, ekonominin nasıl kırılgan olduğu... Buna bir de Ermeni meselesi konusunda bir iki küçük göstermelik hamlenin dışında bir şey yapılmamasını ekleyin. Tıpkı Rusya ile ilişkilerde olduğu gibi Almanya ile de çuvalladık. Türkiye açısından en önemli en stratejik iki ülke. Rusya dün, Türkiye’ye turistik gezi hizmeti satmaya çalışan 23 internet sitesine erişimi yasakladı. En fazla ticari ilişki bu iki ülke ile yapılıyor, en fazla turist bu iki ülkeden geliyor. Rusya ile yaşanan uçak krizinin bedelini Rusya değil Türkiye ödedi, hâlâ da ödüyor; uygulanan ambargonun maliyetinin 11 milyar doları bulabileceği söyleniyor. Buna bir de terör korkusunu, ardından Almanya ile daha da gerginleşecek ilişkileri ekleyin... Turizmdeki daralmadan etkilenecek olan şüphesiz Saray ve şürekâsı değil... Zaten özel sektörün yurtdışından sağladığı ve 200 milyarı aşan uzun vadeli borçları, dalgalı döviz kuru yüzünden sallantıda. Bu yazı yazılırken Viyana’da Avrupa Merkez Bankası’nın toplantısı sürüyordu. Faizlerde olası bir yükseltme kararının Türkiye ekonomisine etkisinin olmayacağını söyleyemeyiz. Keza 1415 Haziran tarihlerinde Fed toplanacak ve yeni faiz kararını açıklayacak. Tahminler faizlerin artırılacağı yönünde. Yine Türkiye’nin bu artıştan etkilenmemesi imkânsız. Yani Türk Lirası’nın dolar karşısında yeni bir değer kaybı kapıda. Türkiye KamuSen ArGe Merkezi’nin son araştırmasına göre memurların ihtiyaçları için yaptığı aylık harcama tutarı aynı süre içerisinde açıklanan resmi enflasyonun yüzde 11.9 üzerinde gerçekleşti. Bu, şu anlama geliyor: Memurların kendileri ve aileleri için yapmak zorunda olduğu harcamalar, enflasyonun üzerinde zamlanırken, memurlar da zorunlu harcamaları için 2002 yılına göre maaşlarından yüzde 11.9 daha fazla pay ayırmak zorunda kaldı. Yalnız araştırmada bir not daha var. Ailenin zorunlu harcama kalemi olarak gıda, ısınma, kira, ulaşım, sağlık, haberleşme, çevre ve su, ev eşyası, temizlik, giyim, eğitim ve spor harcamaları dikkate alınırken, her ailenin mutlak kullandığı internet ücreti, araç bakım ve yakıt giderleri ile tatil, eğlence ve acil ihtiyaçlar gibi harcamaları araştırmaya dahil edilmedi. Bu kalemlerin de dahil edilmesi durumunda farkın çok daha açılacağı ifade edildi. Bu verileri sadece memurlar olarak değerlendirmeyin lütfen, bu ülkede yaşayan ve tüketen herkesi yakından ilgilendiriyor. İlgilendiriyor ama bunun ne kadar farkındayız? Ne kadar haklarımızı savunuyor, ne kadar sorguluyor, ne kadar itiraz ediyoruz? Gezi olaylarının 3. yılını geride bıraktık. Her geçen yıl biraz daha mevzi kaybederek... Peki, bu nereye kadar sürecek? 40 bin mağdur ödedikleri paraları geri almak için bankalara başvuru yapıyor. Jatomi’den 18.7 milyon Avro zarar Hafta başı eposta yoluyla iflas ettiğini duyuran Jatomi Fitness, iflasına gerekçe olarak yüksek kiralar nedeniyle 3 yıl içinde gerçekleşen 18.7 milyon Avro zararı gösterdi. Şirketin Organizasyon Müdürü Magdalena Kotula imzalı açıklamada, “Jatomi Fitness Group, İstanbul’daki ilk salonunu açmasından bu yana yaşadığı ağır mali zarar nedeniyle maalesef Türkiye operasyonlarını durdurma kararı aldı. Türkiye operasyonları 20122015 yılları arasında daimi olarak ekonomik olarak beklentilerin altında kaldı. Bu yıllık süreçte yaklaşık olarak 18.7 milyon Avro zarar edildi. 2016 yılı için 3.5 milyon Avro daha zarar bekleniyor. Türkiye’deki salonların oldukça yüksek ve ekonomik olmayan kiraların da etkisiyle sürdürülebilir birer işletmeler olmadığı sonucuna varıldı” denildi. Öte yandan şirketin 350 çalışanı Polonya konsolosluğu önünde eylem yaptı. l Ekonomi Servisi C MY B