Katalog

DUNYA 6 Putin: Cameron kendine aşırı güvendi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Britanya liderliğinin kendisine aşırı güvenip hem ülkenin hem de Avrupa’nın sorunlarını referandumla çözmek gibi fuzuli bir işe kalkıştığını söyledi. “Britanya, AB ve elbette bizim için sonuçları olacak” diyen Putin, Britanyalıların zayıf ekonomileri beslemek ve güvenlikleri için endişelenmekten usandığını belirtti. Trump: Brexit benim paralelim ve harika bir şey ABD başkanlık seçiminin Cumhuriyetçi adayı Donald Trump, 300 milyon dolarlık golf tesisinin açılışı vesilesiyle dün İskoçya’daydı. Brexit’in kendi başkanlık kampanyasıyla tamamen aynı çizgide ve harika bir şey olduğunu söyleyen Trump, “Dünyanın her yanında insanlar öfkeli. İnsanlar ülkelerini geri almak istiyor. Avrupa’nın her yerinde görüyorsunuz” dedi. [email protected] TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Cumartesi 25 Haziran 2016 Cameron tarihe böyle geçecek Britanya Referanduma yüzde 72 katılım 1992’den beri en yüksek oran oldu. Bunların yüzde 52’si ‘Brexit’ dedi. Mezhepçi şiddeti durduran barış anlaşmasının devamı ve İrlanda ile birleşme hayali için AB’yi güvence bilen K. İrlanda ve tarihi düşmanı Londra’ya karşı AB’ye güvenen İskoçya kalmaktan, İngiltere ve sürpriz şekilde Galler bölgeleri çıkmaktan yana oy kullandı. Bunun üzerine dünyayı sarstıCameron, eşi Samantha ile kameraların karşısına geçip gözü yaşlı halde liderliği bıraktı. Avrupa çatırdıyor AB’den çıkışla biten referandumun baş sorumlusu Cameron istifa etti Dünyanın beşinci., AB’nin ikinci büyük ekonomisi Britanya, AB’den çıkma (Brexit) kararıyla tüm dünyayı şoke etti. Londra, Avrupa üzerinden yükselen küresel güç olmayı bırakıp belirsiz geleceğini tek başına şekillendirme yoluna girdi. Büyük bir ekonomik, diplomatik ve askeri gücünü kaybeden AB’nin de zayıflama sürecine gireceğine kesin gözüyle bakılırken, dağılacağı bile kehanet ediliyor. Brexit’in hem adada hem de yaşlı kıtada aşırı sağcı dalgayı güçlendirmesi beklenirken, bunları tetikleyen kişi konumundaki Britanya Başbakanı David Cameron istifa etti. Birleşik Krallık namı diğer Büyük Britanya’yı AB’den çıkaran lider olarak tarihe geçen Cameron, Mayıs 2015 genel seçimlerini kazanmak uğruna referandum sözü verip sandıktan zaferle çıkmıştı. Sıra sözünü tutmaya gelince oynadığı kumarın tehlikesiyle yüzleşen Cameron, şubatta AB’den kopardığı reform vaatleriyle “kalalım” kampanyası başlattı. Ancak Britanya’nın birlikten ayrılan ilk ülke olmasına yol açmaktan kurtulamadı. Dün Downing Street 10 Numara’da eşi Samantha ile kameraların karşısına geçen Cameron, Britanya halkının kararına saygı duyulması ve ekimdeki Muhafazakâr Parti kongresine dek yeni parti lideri ve başbakan adayı belirlenmesi gerektiğini söyledi. “Ülkemizin yeni rotasında dümende olmamın doğru olmayacağını düşünüyorum” diyen, ama parti kongresine dek “gemiyi sabit tutmaya” çalışacağını söyleyen Cameron, boşanmanın resmi olarak başlaması için Lizbon Anlaşması’nın 50. maddesine başvurulmasını halefine bıraktığını duyurdu. Partisini ikna edemedi Cameron şubatta AB’den kopardığı Britanya’ya yeni özel statüyle kendi partisini dahi memnun edemedi. Bazı önde gelen Muhafazakâr vekiller Brexit’i destekledi. Cameron’ın çocuklarından birinin vaftiz babası olan Adalet Bakanı Michael Gove ve dönemin Londra Belediye Başkanı Boris Johnson dahil. Brexit, AB’de kalma yanlısı İşçi Partisi’nde de isyan çıkardı. Brexit’i engelleyecek bir şey yapmadığı gerekçesiyle İşçi Partisi’nin sosyalist lideri Jeremy Corbyn’in istifası isteniyor. ‘tek kurşun sıkmadan muzaffer’ B “Bağımsızlık Günü” ilan rexit kampanyasının başını çeken etti. “AB düşüyor, AB ölüBirleşik Krallık Bağımsızlık Parti yor. Umarım duvardaki si (UKİP) lideri Nigel Farage, destekçi ilk tuğlayı kıran tekmeyi lerine yaptığı zafer konuşmasında “tek biz vurmuşuzdur. Umarım Farage kurşun sıkmadan kazandıklarını” söy Avrupa’nın bağımsız ülkelerden oluş ledi. Geçen hafta AB yanlısı İşçi Partisi masının ilk adımını biz atmışızdır” di milletvekili Jo Cox’un AB karşıtı bir aşı yen UKIP lideri, Hollanda ve Danimar rı sağcı tarafından öldürülmesini hiçe ka gibi ülkelerin Britanya örneğini izle sayan Farage, 23 Haziran’ı Britanya’nın yeceğini dile getirdi. BBORERXISITJ’EOZHANFSEORNGbEaTİşRbEaNkOasnmmaınOlLı AtCoAruK?nu “ilkeli ve cesur” davrandığını söyleOsmanlı’nın son Dahiliye Nazırı yen eski Londra belediye başkanı, “AB Ali Kemal’in torununun oğlu olan soylu bir fikirdi ama artık bu ülke için Boris Johnson, yeni Muhafazakâr Par doğru değil. Günümüzde birlik üyesi ti lideri ve dolayısıyla başbakan olma olmadan daha güçlü olunabilir. Bu kaya en yakın isimlerden. Brexit’e deste rar Britanya’nın bölündüğü ya da daha ğiyle Cameron’ın tahtından edip yerine az Avrupalı olduğu anlamına gelmiyor. geçen Johnson, dün Londra’daki evin Ortak Avrupa medeniyetini yüceltmeden ayrıldığı sırada AB yanlısı protes ye, Avrupa gücü olmaya devam edecetocular tarafından yuhalandı. Düzen ğiz” dedi. AB’den çıkış sürecinin acelelediği basın toplantısındaCameron’ın ye getirilmemesini de istedi. Niye ayrıldılar? Üzerinde güneş batmayan imparatorluklarının nostaljisiyle yaşayan, adalarında kendilerini kıta Avrupasına ait hissetmeyen Britanyalılar, ne vizesiz Schengen Bölgesine ne de mali krizlerle sarsılan Avro Bölgesine üye. Yani AB içinde baştan beri özel statüye sahipler. Buna rağmen hep AB’nin merkezi bürokrasisinden, “Brüksel’deki bürokratları beslemekten”, AB’ye gönderdikleri paraların çok az kısmının kendilerine geri dönmesinden şikayet ettiler. Adaya hakim göç korkusuna sığınmacı krizi, İslamcılık ve IŞİD’den duyulan korku ve Türkiye’nin AB üyeliği üzerinden paranoya tuz biber ekti. Bu saiklerle AB’den çıkan Britanyalılar şimdi dünyayla bütün ilişkilerini yeniden kuracak. Hem AB üyesi hem de diğer ülkelerle ticaretinden diplomasisine tek tek anlaşma yapmak zorunda kalacak. Krallık dağılıyor İskoçya üç yıl sonra ikinci bağımsızlık, Kuzey İrlanda da Dublin’le birleşme referandumuna hazırlanıyor Ademi merkeziyetçi sistemle yönetilen Britanya’da Londra’daki merkezi parlamento ve hükümetin yanı sıra İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’nın kendi parlamentoları ve hükümetleri var. AB referandumunda her bölge ayrı telden çaldı. İngiltere’de kalan başkent seçim bölgesi Londra ve kuzeydeki büyük kentler Manchester ile Liverpool’dan yüzde 60’larda gelen AB’de kalma oranı, Brexit’i engellemeye yetmedi. İskoçya’da 32 seçim bölgesinin tamamı, seçmenlerin yüzde 62’si AB’de kalmaya evet dedi. Ama hepsi boşa gidince İskoçya Yönetimi Başbakanı ve İskoç Ulusal Partisi (SNP) lideri Nicola Sturgeon “İskoçya, AB’de kalma yönünde güçlü, kararlı bir oy kullandı. Halkımız geleceğini AB’de görüyor” dedi. Üç yıl önce düzenlenen ve yüzde 55 oranında Britanya içinde kalma kararıyla sonuçlanan bağımsızlık referandumunu yeniden gündeme getiren Sturgeon, bu seçeneğin yeniden masada olduğunun altını çizdi. Kuzey İrlanda’da da Katolik Cumhuriyetçilerin solcu partisi Sinn Fein, birleşik İrlanda için referandum istedi. Sinn Fein’li Başbakan Yardımcısı Martin McGuinness, AB’siz Britanya’nın K. İrlanda halkının çıkarlarını temsil etme yetisini kaybettiğini belirtti. Londra’da bağımsızlık Ardından Londra’da 40 binden fazla kişi, change.org sitesinde Londra’nın bağmsızlık ilan etmesi ve AB’de kalması için imza verdi. Nicola Sturgeon Mülteci Mülteci (sığınmacı), kendine bir sığınak (melce) arayan kişi demek… Sığınmak amacıyla göçmek anlamına gelen iltica da aynı kökün bir türevi. Böyle baktığımızda Arapçanın ifade gücüne, tek bir kökten sözcükler türetme yeteneğine hayran olmamak mümkün değil. 21 Haziran Salı gecesi İzmir Alsancak Meydanı’nda düzenlenen Mülteciler Günü etkinliğinde ülkemizde mülteci olarak yaşayan Suriyeli şairlerden şiirlerini dinlerken de Arapçanın ses gücünü yine duyumsadım. Bu dil bizim kulağımıza bir dua dili olarak yerleşmiş. Dua eninde sonunda bir yakarıdır ve yakarının gerektirdiği biraz da tekdüze ses tınılarıyla uzayıp gider. Alsancak’taki gecede işittiğimiz Arapça ise kimi yerde bir çığlık, kimi yerde meydan okuma ve hesap sorma, kimi yerde bir iç dökme seslenişiydi… Genç şair Ahmet Cundi, Türkçe çevirisi de okunan şiirinin bir yerinde şöyle diyordu: Ağaç burada da orada da aynı ağaç/Ama ben yurdumdaki ağacın gölgesinde uyumayı özledim… HHH Sözünü ettiğim gece, ilk kez 2001’de kutlanan 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü’nün bir gün sonraki kutlamasıydı. Gerçi bu kutlama sözü, konunun içeriğine pek de uygun değil. Mülteciliğin nesini kutlayacaksınız? Gecede şiir okuyan Suriyeli hanım şairlerden Nejma Serac’ın şiiri, katliamda yitirdiği yakınları içindi ve gerçek bir çığlıktı. Bu şiirinin Türkçesini bilmek isterdim. Mültecilerle dayanışma gecesinde şiirlerini okuyan şair arkadaşlar kendi ülkelerinin şiirinde nasıl bir yere sahiptirler, bilemem. Fakat toplam dört şairin şiirlerinden çıkardığım sonuç, hepsinin de büyük bir şiir geleneğinin esintilerini duymuş olduklarıydı.. Savaş ve mültecilik acıları ise duygularını ve dillerini daha keskinleştirmişti… Orada yaptığım konuşmamda söylediğim gibi, bu acı yabancı değildi bana. Çünkü 1980 sonrasında ülke dışına zorunlu çıkışımda bulunduğum ülkede bana verilen sığınmacı pasaportunda “Türkiye dışında bütün ülkelerde geçerlidir” diye bir yazı vardı. O pasaportu ve aynısı aynı yazıyla o sırada dört yaşındaki kızıma da verilen sığınmacı pasaportunu, o acı günlerin bir anısı olarak saklıyorum… Konak Belediyesi Kent Konseyi Mülteci Meclisi ve Mültecilerle Dayanışma Derneği’nin düzenlediği, Türkiye Yazarlar Sendikası Ege Bölgesi Temsilcisi şair arkadaşımız Hülya Deniz Ünal’ın öncü katkılarıyla gerçekleşen programda Suriyeli şairlerin yanı sıra bizler de şiirlerimizi okuduk. Dayanışma gecesinde İzmir Müzisyenler Derneği’nden sanatçılar geceye daha bir renk kattılar ve program birlikte çekilen halaylarla sona erdi. HHH Yazıya Arapça mülteci sözcüğüyle başladım, yine Arapça mürteciyle sürdüreyim. İrtica ile aynı kökten türemiş mürteci, kapkara bir gericiliğin adıdır. Ve yazıyı izninizle şöyle sonlandırayım: Ülkemizde sayısı üç milyona yaklaşan savaş kurbanı mülteci konuklarımızın bu kez de mürteci bir siyasetin oy hesaplarının kurbanı durumuna düşmesini mutlaka engellemeliyiz. Tam da bu yazıyı yazmakta olduğum sırada yayıncı arkadaşım, CHP’nin Göç ve Göçmen Sorunlarını İnceleme Komisyonu’nca hazırlanan “Sınırlar Arasında” adıyla henüz yayımlanan kitabını getirdi. Alt başlık ise son derece etkileyici ve düşündürücü: İnsanlık dramından insanlık sınavına… Bizler bu sınavı başarıyla verebilirsek bugünün mültecileri içinden yarının pırıl pırıl aydınlanmacıları çıkacak, mürtecinin karanlık hayalleri hayal olarak kalacaktır… Obama: Saygı duyuyoruz Referandum öncesinde Britanya’nın AB’de kalmasını istediğini açıklayan ABD Başkanı Barack Obama, çıkan sonuca saygı duyduğunu söyledi. “Birleşik Krallık halkı kararını verdi ve biz onların kararına saygılıyız” diyen Oba ma, Britanya ve AB’nin ülkesinin “vazgeçilmez müttefikleri” olmayı sürdüreceklerini belirtti. Obama, “NATO’ya üyeliği ABD’nin dış, güvenlik ve ekonomik siyasetinin mihenk taşlarından biri” dediği Lond ra ve Washington arasındaki “özel ilişkinin” süreceğini de vurguladı. C MY B