Katalog

EKONOMİ 8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY DOLAR AVRO FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET 2.9350 2 kuruş 3.2840 1.3 kuruş 9.34 0.16 puan 78.036 572 puan Cuma 27 Mayıs 2016 775.78 1.99 lira ALTIN 24 AYAR 115.70 0.30 lira ne ulaştırmak için başbakanlık OUslamgaany görevine getirildi. Geçmişteki performansına bakıldığında bu çok isabetli bir seçim gibi görünüyor. RTE kendi projesini hiç tartışmadan eksiksiz uygulayacak enerjik bir yardımcı arıyordu ve tam aradığı kişiyi buldu. Bu noktada bütün ilginin RTE üzerinde toplanmış olması ve umudunu efsane li Değişimin İzinde dere bağlamış olanların, şimdi tam da onun istediği nitelikle Çıkmaz sokakta re sahip icraatçı bir başbakanla yeni umutlara kapılması da çok doğal. bayrak yarışı ‘Yeni Türkiye’ çıkmazı Şaşırtıcı olan şey AKP dı Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) “bayrak değişimi” kongresi, 2002’den beri iktidarda olan partinin nasıl bir “tapınılacak lider” partisi haline geldiğini gösterdi. Kongre salonunda bulunmayan Recep Tayyip Erdoğan’ın (RTE) salonda bulunanların gönlündeki varlığı, kongrenin her anında kendini hissettirdi. Efsane liderin işaret ettiği yeni kişi olarak bayrağı devralan Binali Yıldırım kongrede yaptığı konuşmada “Sev dönüşüm yalnızca bir başlangıçtı, şimdi RTE imzalı ülkesel dönüşüm projesiyle “Yeni Türkiye” inşaatında son aşamaya gelinmiş bulunuyor. Bu aşamada, fiilen uygulanmakta olan “tek adam” rejimi anayasal güvenceye kavuşturulacak, bütün erkler tek elde toplanacak, her konuda son sözü güçlü “tek adam” söyleyecek. Büyük hedefe yürürken son aşamada karşılaşılabilecek zorlukların ve engellerin, her şındaki siyasi partilerin, inanılmaz biçimde, Erdoğan’ın kendilerine biçtiği rolü oynaması ve onun efsane lider haline gelmesine katkıda bulunması oldu. 7 Haziran seçimlerinde seçmenin bir şans tanıdığı AKP dışındaki partilerin siyasete farklı yön verecek bir projesinin ve hazırlığının olmaması, bugün bu noktaya gelinmesinde belirleyici rol oynadı. Siyaset sahnesindeki son gelişmeler, bütün oyuncuların tek teknik direktörden direktif al dan sevdamız, davan davamız, yolun yolumuz” diyerek salon da bulunanlara tercüman oldu. Gene RTE tarafından seçilmiş olan Ahmet Davutoğlu’ndan bayrağı devralan Binali Yıldı rım, şimdi efsane liderin gös terdiği hedefe doğru var gü cüyle koşacak. Coşku ve heyecan ortamın da umutlar bilenmiş durumda, AKP’den yeni atılımlar bekle yenler hayli fazla. Böyle ortam larda gerçekçi değerlendirme yapmak zorlaşır, herkes kendi ne göre duygu yüklü yorumlar yapar, beklentilerini ve umut Yıldırım, ‘sevdan sevdamız’ diyerek büyük alkış aldı. larını dillendirir. Şimdi aradan beş gün geçti, AKP’nin “bayrak değişimi” kongresini biraz daha serinkanlı değerlendirebiliriz. Efsane liderin büyük hedefi yönteme başvurularak aşılması için otoriter “tek adam” yönetiminin sağlam kazığa bağlanması şart. Bu son aşamada hedef, temeli 1923’te atılmış olan TC projesinin laiklik gibi son kalıntılarının da temizlen dığı garip bir oyunun sürmekte olduğunu gösteriyor. Siyaseti bir kişi yönetiyor ve doğal olarak yalnızca o kazanıyor. Sayın Erdoğan şimdi yakalamış olduğu bu büyük fırsatı kullanarak ülkesel dönüşüm pro Bu kongre, efsane liderin mesi ve “Yeni Türkiye” heyula jesini hedefine ulaştırmak iste büyük hedefine doğru yürüyü sının inşa edilmesi. yecek. Başkanlık sistemini ge şünde önemli bir yeni adımdı. Reis’in büyük hedefi “Ye Oyunu RTE yönetiyor tirecek anayasa değişikliklerini de gerçekleştirebilirse önünde ni Türkiye”, bu hedefe varmak Proje uygulamadaki başa hiçbir engel kalmayacak. ‘Yeni için yaşanmakta olan ülke rılarıyla öne çıkan bir siyaset Türkiye’ inşaatı tamamlanacak. sel dönüşümün tamamlanma çi olan Binali Yıldırım, şimdi bu Ancak unutulmaması gereken sı gerekiyor. RTE için kentsel en büyük projeyi nihai hedefi bir sorun var: Küresel oyun Tür Davutoğlu neden kaybetti Erdoğan neden kazandı? Davutoğlu birkaç nedenle Erdoğan’ın aradığı adam olamadı. Birincisi, “Yeni Türkiye” projesinin oluşturulmasında katkısı olmasına karşın, Davutoğlu’nun 7 Haziran sonrasındaki uygulama planında birinci öncelik tek adam rejiminin konsolidasyonu değildi. Davutoğlu, Türkiye’deki ve dünyadaki olası tepkileri de düşünerek daha geniş tabanlı bir iktidar modelinin uygun olacağını düşünüyordu. İkincisi, RTE’nin sahip olduğu niteliklere sahip olmadığı halde onun kötü bir kopyası olmaya, “güçlü lider” görüntüsü vermeye çalıştı ama hem biraz komik duruma düştü hem de Erdoğan’ın gözünde puan kaybetti. Üçüncüsü, partisinin 7 Haziran seçimlerinde kötü bir sonuç almasını önleyemedi. 7 Haziran sonuçları RTE için bardağı taşıran damla oldu. Koalisyon son şanstı Başbakan Davutoğlu için son şans, seçmenin 7 Haziran’da ortaya koyduğu iradeden uzlaşmaya dayanan bir koalisyon hükümeti çıkarmak olabilirdi. Kendisi ve çevresi bunun farkındaydı ama Davutoğlu bunun için gerekli ortamı yaratamadı, gerekli ittifakları kuramadı. Bunun bir nedeni Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın böyle bir koalisyonu hiç istemediği ni ve ülkeyi yeniden sandığa götürmeyi hedeflediğini peşinen belli etmiş olmasıydı. Erdoğan oyun planını buna göre kurdu. AKP dışındaki siyasi partilerin, Erdoğan’ın oyun planında öngördüğü şekilde davranması da buna eklenince koalisyon arayışlarının anlam kazanması mümkün olmadı. AKP dışındaki partilerin Türkiye’de siyasete farklı yön verecek bir projesinin ve hazırlığının olmaması bu süreçte belirleyici rol oynadı. HDP büyük bir seçim zaferi kazanmıştı ama bu zaferin Kürt hareketinin bütün unsurlarını sevindirmediği ve siyaseti çıkış yolu olarak içine sindirememiş unsurların hareket içindeki ağırlığını koruduğu çok geçmeden anlaşıldı. CHP ve MHP de, seçmenin yarattığı bulunmaz fırsatı değerlendirip Erdoğan’ın oyun planını bozacak bir oyun planı ortaya koyamadı. Tersine onun oyununa alet oldu. Sonuçta TBMM’de çoğunluğu ele geçiren muhalefet partileri aralarında anlaşarak bir Meclis Başkanı seçip TBMM’yi çalıştıramadı. Siyasetin gündemini belirleyecek ve oyun kuruculuğu Erdoğan’ın elinden alacak beceriyi gösteremedi. Sonuçta oyunu Erdoğan kurdu, bütün diğer partiler ve Kürt hareketi Erdoğan’ın onlara verdiği rolü oynadı ve doğal olarak da oyunu Erdoğan kazandı ve bugünlere gelindi. kiye’dekine benzemiyor, küresel oyunun oyuncuları tek teknik direktörden direktif almıyor ve giderek daha karmaşık hale gelen bir oyun oynanıyor. Bu oyunda başarılı olmak için çok farklı niteliklere ve hedeflere sahip olmak gerekiyor. Şu anda dünyada, RTE gibi ya da Donald Trump gibi, toplumlardaki tepkileri ve beklentileri iyi okuyan liderlerin popüler olduğu ve gündeme damga vurduğu bir dönem yaşanıyor. Ancak bu liderlerin gelecek viz yonu, parlak olduğu varsayılan bir geçmişin yeniden ambalajlanarak pazarlanmasından ibaret. RTE, “Yeni Türkiye” hedefiyle Osmanlı İmparatorluğu’nu, Trump “güçlü büyük Amerika”yı yeniden yaratmayı düşlüyor. Geleceği bilim ve teknolojinin belirleyeceği bir dünyada, geçmişe dönük düşlerle ülkeleri yüceltmenin mümkün olmadığını ve çıkmaz sokakta zaman kaybedildiğini sonunda herkes anlayacak ama bunun bedeli ağır olacak. TMeickkneoysiale’dMainbiuMluoşutsue Valinin madene girmesine izin vermediği CHP milletvekili Ağbaba, ısrarcı olunca arbede çıktı, polis direnç gösterdi. Madenci ocak girişini kapattı MUSTAFA ÇAKIR Zonguldak Kilimli’de 5 aydır ücretlerini alamadıkları için açlık grevi yapan madenciler, kararlılıklarını göstermek, dışarıdan müdahaleye engel olmak için ocağın girişini kapattı. Ocak içerisinde açlık grevini sürdüren işçilerin eyleminde 8. gün geride kaldı. Dün CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba başkanlığındaki CHP’li vekiller ocağa gitti. CHP’lilere önce izin verilmedi. Ağbaba ile emniyet görevlileri arasında sert tartışma yaşandı. Daha sonra vekiller madene gitti. Ancak madencilerle görüşmelerine izin verilmedi. Ağbaba, emniyet müdürü ve valinin keyfi ve hukuksuz uygulaması nedeniyle içeriye girmelerine izin verilmediğini, haklarında suç duyurusunda bulunacaklarını söyledi. Bu sırada ocak içerisinde eylem yapan işçiler de ‘vali istifa’ sloganları attı. DİSK Yönetim Kurulu üyesi Kanber Saygılı ile DİSK temsilcileri de dün işçilere destek verdi. Akşam da eylemlerine devam eden işçiler dışarıdan herhangi bir müdahaleye engel olmak için ocağın girişini Validen grevci işçilere ceza Valilik ücretlerini alamadığı için eylem yapan madencileri cezalandırdı. İşçilere ödenmek üzere kayyımların yönetimindeki şirket idaresine avans aktarılacağı açıklandı. Ancak avansın eylem yapan işçiler hariç verileceği duyuruldu. Valilikten yapılan açıklamada, “Hukuka aykırı biçimde ocağı işgal yoluyla eyleme devam eden işçiler hariç, diğer işçilere çözüm çabamızın ve iyi niyetimizin göstergesi olmak üzere yarın (bugün) sabahtan itibaren eşit olarak ödeme yapılmasına başlanılacaktır” denildi. tahta ve taştoprakla barikat kurarak kapattı. İşçilerin temsilcisi Cemal Akın, ocakta 35 işçi olduğunu söyledi. İşçilerin kararlılıklarını göstermek için ocağın girişini kapattıklarını belirten Akın, barikat için tahkimat malzemeleri kullanıldığını, bu nedenle tavanın her an çökebileceğini söyledi. Ağbaba da yaptığı açıklamada, “Polisin müdahale etmek için harekete geçtiğini gören madenciler ana galeriyi çökerterek içeride kendilerini mahsur bıraktı” dedi. l KİLİMLİ Teknosa, ağustos ayından itibaren işbirliği yaptığı Walt Disney ürünlerini de tüketiciye sunacak Giovanni Mastrangelo Dünyanın önde gelen eğlence markalarından ABD merkezli The Walt Disney Company Teknosa ile işbirliğine gitti. İşbirliği kapsamında şirket, 10 milyon TL’lik yatırım ile ağustostan itibaren 30 ildeki 80 mağazasında Mickey ve Mini Mouse, Pixar Arabalar gibi Walt Disney ürünlerini satacak. Yıl sonuna kadar bu 100 milyon TL’lik satış yapmayı hedeflediklerini açıklayan Teknosa Genel Müdürü Bülent Bülent Gürcan Simon Philips C3İ.R5OmDiAlyHaerdTeLf cTsnybalLçoaTbseıosnitaennas2yeciranlillaioölukgo7ıivynamşrvtn1niyinıoniaiyaseçomevldadıneenıhinetSavnmeaaduredGhraeğeilie3uosds’aaa.nüak3ö.nlebşZke5aı2zrantzkiicfşbGar21ylımllı.ktaeeeing5aa0nüiılnlkirpddraeeslrmime,yl3rnpcailaakdyıa1t0aeinltr7ildçiılriıın0lğı0şia,i ekledi. Gürcan, “Ağustos itibarıyla 2 yaşından itibaren yukarı doğru geniş bir müşteri kitlesine ulaşmış olacağız” diye konuştu. Bölgede tek yetkili İşbirliğini duyurmak üzere dün düzenlenen toplantıda konuşan Gürcan, 6 ana kategoride 35 farklı Walt Disney ürün grubunun tüketicilerle buluşacağını açıkladı. Gürcan Walt Disney’in bu iş modelini, ABD ve Meksika’dan sonra üçün cü ülke olarak Türkiye’de hayata geçirdiğini söyleyerek, “Türkiye, Avrupa, Ortadoğu ve Afrika (EMEA) bölgesinde Disney Collection’ın satılacağı ilk ülke olacak” dedi. The Walt Disney Company Türkiye, İsrail, Yunanistan, Malta ve Kıbrıs Ülke Müdürü Giovanni Mastrangelo ise şirketi Teknosa ile işbirliğinin Disney’in Türkiye’de daha fazla aileye ulaşacağına işaret etti. l Ekonomi Servisi Ton’a acı kattı ihracatını katladı SASU, Ortadoğu’da ihracatını ikiye katladı. Adanalı olmaları nedeniyle acılı ton balığını önce kendileri için ürettiklerini belirten Yönetim Kurulu Başkanı Alican Yamanyılmaz, “Ürünümüz çevremizde o kadar talep gördü ki, ihracat yaptığımız Or tadoğu ülkelerine de gönderdik. Ortadoğu’ya ihracatımız ikiye katlandı” dedi. Yamanyılmaz, dokuz çeşit soslu konserve ton balığı ürünlerini piyasaya sunduklarını anlattı. Öğrenciler için yağı alınmış, kolay tüketilebilen, 50 gramlık ambalajlarda ton balı ğı üreteceklerini de kaydeden Yamanyılmaz, Suriye’nin Lazkiye kentinde 2 milyon dolar yatırımla bir fabrika kurduklarını, iç savaş sonrası da kapattıklarını söyledi. Süleyman Aslan Halkbank’a Sarraf darbesi Halkbank hisseleri, ABD’de yürütülen Sarrab soruşturmasında Halkbank’ın eski genel müdürünün de adının geçmesi üzerine yüzde 3’ün üzerinde düştü. Bankanın hisseleri 8.97 TL’ye kadar geriledi. Gün sonu az da olsa toparlanan hisseler yüzde 2.91’lik düşüş ve 9.02 TL ile kapandı. Martta Miami’de gözaltına alınmasından beri tutuklu Türkİranlı altın taciri Rıza Sarraf, İran’ın veya diğer kurumların ABD yaptırımlarını gözardı etmesine yardımcı olarak yüz milyonlarca dolarlık mali işlem yapmakla suçlanıyor. ABD’de yürütülen Sarraf soruşturmasında eski bakanlar Muammer Güler, Zafer Çağlayan ve Egemen Bağış ile eski Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan’ın da olması ve savcının, 17 Aralık iddianamesini Sarraf davasında delil olarak sunması düşüşü etkiledi. Söz konusu dönemde Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan’ın evinde ayakkabı kutaları içinde dolarlar bulunmuştu. Bir analist Halkbank hisselerindeki düşüş ile ilgili, “Satışlar Sarraf iddianamesinde Halkbank’ın eski genel müdürünün de adının geçmesiyle ilgili” dedi. Banka’nın hisseleri Sarraf’ın tutuklanması öncesi 21 Mart 2016’da 11 TL’nin üstündeydi. l Ekonomi Servisi Sasa gözüneİbrahim Erdemğolu Çin’i kestirdi SEYHAN AVŞAR Geçen yıl önce Sabancı Holding’den 104 milyon dolara yüzde 51’ini aldığı Sasa’da, hisse payını 68 milyon dolar ödeyerek yüzde 84.8’e çıkaran Erdemoğlu Holding, gözünü dünya 6’ncılığına dikti. Şirketin uzun vadeli hedefi ise polyesterde pazar lideri olan Çin’e ihracat yapmak. Sasa Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, Türkiye’nin ithalat rakamlarının 15 milyar dolar olduğunu gördükten sonra polyestere yatırım yapma kararı aldıklarını belirterek, 3 parçada yapacakları toplam 210 milyon dolarlık yatırımla 250 milyon dolarlık polyester elyaf ithalatının önüne geçebileceklerini söyledi. 2019 hedefi 1 milyar dolar Erdemoğlu, “Halıda da işe 5 makine ile başladık, en büyük parça halı üreticisi haline geldik. Bu yolu Sasa’da da takip etmek istiyoruz. Her işi yapmaya çalışmayacağız, odaklanarak üretim yapacağız. 2 yıl sonra Çin’e bile elyaf satacak noktaya geliriz” diye konuştu. Şu an 400 milyon dolar olan Sasa cirosunu 2019’da yatırımlar tamamlandığında 1 milyar dolar seviyesine çıkarmayı hedeflediklerini ifade eden Erdemoğlu, artık grup içerisinde Sasa’ya odaklandıklarını, amiral gemilerinin Sasa olduğunu vurguladı. Erdemoğlu şöyle devam etti: “Sasa olarak ana suyun gözünü yapacağız, tek işe odaklanacağız. Sonra o suyu tarlaya taşıyan başkaları olacak, uzmanlaşma ve ölçek ekonomisine inanıyoruz.” Sasa üretim kompleksi 350 bin metrekaresi kapalı alan olmak üzere 1 milyon metrekarelik bir alan üzerine kurulu. Şirkette bin 100 kişi istihdam ediliyor. l ADANA Akaryakıtçılara ceza yağdı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Türkiye genelinde toplamda 6 akaryakıt firmasına ceza kesti. Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan EPDK’nin konuyla ilgili kararlarına göre 6 akaryakıt firmasına, toplam 2 milyon TL ceza kesildi. l Ekonomi Servisi C MY B