Katalog

KULTUR Fransa’nın ‘aydınlık’ sanatçısı Morellet öldü Eserlerinde neon malzemeyi ilk kez kullanan birkaç isimden biri olarak kabul edilen Fransız sanatçı François Morellet, 90 yaşında öldü. Sanatçının kişisel sergisini 1994’te açan Maçka Sanat Galerisi Yöneticisi Rabia Çapa, “Gü zel dost, çok iyi sanatçı ve çok zeki bir adamdı. Dizinden ameliyat olduğu, başka ameliyatlar geçirdiği halde Kekova’yı arşınladı. Her aradığımda bana ben ölmedim kızımı deyip gülerdi...” ifadesini kullandı. Perşembe 12 Mayıs 2016 kultur@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: CEREN ÇIPLAK TASARIM: BAHADIR AKTAŞ ‘Gezi’ ruhu Viyana’ya dayandı 17 Zara artık sürgün yeri değil! Sevgili Okurlar, siz bu yazıyı okuduğunuzda ben Zara’da olacağım... Sivas’ın Zara’sında... Yola çıkmadan, esin perim, Mehmet Kemal’in adını fısıldadı kulağıma! 40’ların “toplumcu şairi”ydi , komünistti, 1946 “cadı avında” hapsedildi. Yedek subaylık hakkını vermediler ve askerliğe Zara’ya sürgüne yolladılar! Şairin şu feryadı o günlerden kalmadır: “Ankara nire/ Zara nire/ Dayan bre!” Hayır Zara nicedir sürgün yeri değil. Aksine yolların kesiştiği yerde. Buraya, Cumhuriyet Üniversitesi bünyesindeki Veysel Dursun Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu’ndaki gençlerle buluşmaya geldik. Kitap bağışladığım bu yüksekokul, geçen yıl ilk mezunlarını verdi. Geçen yıl olmadı, bu yıl diploma törenini kaçıramazdım. Ama önce: okula adını veren Veysel Dursun’u tanıtmalıyım sizlere. Bir eğitim gönüllüsü Veysel Dursun 1950 Zara doğumlu. Çocukluğu, gençliği ve iş yaşamı İstanbul’da geçse de geldiği yere, köklerine bağı hiç paslanmamış. (Kabataş Erkek Lisesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, sonra yurtdışı.) Önce Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’ne büyük katkılar, sonra bu üniversiteye bağlı Zara kampusu arsaları; annesi adına kız öğrenci yurdu; babası adına erkek öğrenci yurdu; on bin ağaçlık Zara ormanı; Sivas ve Zara’da tüm sivil toplum kuruluşlarında seferberlik; nice öğrenciye burs sağlamak... Tam bir öncü nefer! Kendisini tanıyınca güler yüzü, alçakgönüllülüğü, hoş sohbeti, olumlu ve yapıcı bakış açısından etkilenmemek imkânsız. Eşi yazar Tülin Dursun’a göre, “Küçücük yaşta ilk ustası bilgesi Kozma’nın yanında bakkal çıraklığı yaparak hayatı tanımaya çabalarken minicik omuzlarına evreni yükleyerek ailesine katkıda bulunan... Gençler tarafından okunması gereken bir kitaptır o...” Onun eğitime inancını görünce, niye daha çok Veysel Dursun’gillerden yok diye kahroluyor insan! Cumhuriyet Üniversitesi’nde Zara’ya gelmeden önce Sivas’tayım. Cumhuriyet Üniversitesi’nde. Cumhuriyetin 50. yıldönümünde kurulan üniversite 10 bin dönüme yayılmış, yemyeşil bir alan... 16 fakültesi 53 bin öğrenciye hizmet veriyor. Rektör Faruk Kocacık, Hacettepe’den iki senelik gönüllü olarak Sivas’a genç bir sosyal bilimci olarak gelmiş, 34 yıldır burada! Yüksekokul müdürü Ahmet Fertelli, Zara’dan öğrencilerle birlikte gelmiş, üniversitenin kültür merkezinde bizi bekliyor. Biz, yani PEN yönetim kurulundan yazarlar, Tülin Dursun, Zeynep Aliye ve Halil İbrahim Özcan, gençlerle edebiyat ve yaşam üzerine sohbetteyiz. Öğrenciler önce çekingen, ardından sorular dinmek bilmiyor. Geleceğin nasıl şekilleneceğini merak eden pırıl pırıl gençler. Sivas acısı Sivas deyince... Sivas acısı, Madımak katliamı hep kalbimin derinliklerinde... Aziz Nesin’in dediği gibi: “Ey yüreğimin onmaz acıları/ Ey beynimin dinmez sancıları/ Suç ne bende ne de sende/ Suç seni karanlıklara gömenlerde/ Ne de olsa yurttaşımsın/ Kapalı olsa da bütün vicdan kapıları yüzüne/ Bilmelisin bir yerin var canevimde.” Cumhuriyet Üniversitesi’ne gelmeden önce Cumhuriyet’in yüz karası katliamın yerine kurulan kültür merkezini ziyaret etmiştim. Sonra üniversitede olsun, sokaklarda olsun birçok Sivaslıya bu acıyla nasıl baş ettiklerini sordum. “Keşke zamanı geriye döndürebilsek”... “Keşke dışarıdan gelen provokasyonu önleyebilseydik”... “Bizde ayırımcılık yoktur, ayırımcılığın olduğu yerde Sivaslı yoktur” en çok duyduğum tümceler ... Konuştuğum her insan “o olayın” dışarıdan gelen provokatörlerce yapıldığına inanıyor, biliyor. Ama yine bir daha olmasın; bundan ders alınsın diye bu konuda seminerler, tartışmalar, toplantılar yapmışlar, yapıyorlar. Kentlerine tutkuyla bağlı insanlar, “Sivas halkı bunu hak etmedi” derken içleri benimkinden bin kat daha çok acıyor. Bu nedenle ayrımcılığı lanetleyip daha çok, daha çok güzellikler ekiyor, yeşertmeye çalışıyorlar... RIBA’da Türk imzası Aralarında Türkiye’den EAA – Emre Arolat Architecture’a ait, İstanbul Büyükçekmece’deki Sancak lar Camii projesi nin de yer aldığı, RIBA Uluslararası Sancaklar Camii projesi Ödülü’nün sahibi olmak için yarışacak 30 bi na, bu yaz RIBA jüri üyeleri tarafından ziyaret edilecek. Sonuçları bu yılın aralık ayında bel li olacak yarışmayı, dünyaca ünlü mimar Lord Richard Rogers liderliğindeki uzman bir ekip değerlendirecek. l Kültür Servisi Behramoğlu Mayıs 2013’te patlak veren Gezi Parkı Direnişi, Avusturya’nın başkentinde ‘Önce ve Sonra: Gezi 20132016’ adlı akademik bir projeye ilham verdi Avusturya’nın başkenti Viyana’daki Güzel Sanatlar Akademisi, üç günlük bir ‘Gezi’ etkinliğiyle gündeme geldi. ‘Before and After (Önce ve Sonra) Gezi 20132016’ adlı proje, Gezi Parkı Direnişi’nin üçüncü yıldönümünde, çeşitli sunumlar, panel ve sergileri kapsıyor. Önceki gün başlayan ve yarın bitecek etkinlikler, Gezi Parkı protestoları akabinde İstanbul’da yaşanan yeni sosyal hareket eğilimleri ve bunun dönüştürücü etkisini büyüteç altına alıyor. Akademiye bağlı Güzel Sanatlar Enstitüsü’nün Kavramsal Sanat eğitim programı işbirliğindeki etkinliklere, Türkiye’den de Foti Benlisoy, Çetin Gürer, Hakan Gürses, Zeynep Tül Akbal Süalp ve Göksun Yazıcı gibi isimler destek veriyor. Kavramsal çerçevesi Marina Grzinic ile Betül Küpeli’nin yanı sıra, Cansu Berksan, Esra Özmen, Son gül Sönmez, Reha Refik Taşcı ve Onur Serdar’a ait proje, “‘Gezi’ nasıl ortaya çıktı ve hangi ulusal ve uluslararası dinamiklerin bunda rolü oldu?”, “Medya ve iletişimde, estetik dilde Gezi’nin organizasyon biçimleri” gibi konuları da masaya yatırıyor. l Kültür Servisi Bilmediğimiz gibi güzel RadIohead’in dokuzuncu albümü ‘A Moon Shaped Pool’ yine bildiğimiz tarifler üzerinden anlatılacak gibi değil. Çünkü onlar sürekli hareket halinde olan bir topluluk Geçen hafta yeni Radiohead albümü henüz internet âlemine bile inmeden, sürü sepet bilgi gelmeye başladı; yalan yanlış. Bu bizim gazetecilik merakımız, önce biz malumatfuruş olacağız ya! Radiohead’den yeni bir “OK Computer” bekleyenlerin eli böğründe kalır; zira onlar dünyanın değişimine paralel seyahat ediyor hem de Evliya Çelebi misali. Albümün adı çok tuhaf: “A Moon Sha ped Pool.” Cem MURAT BEŞER Yılmaz’ın G.O.R.A. filminde dünyaya dönerken kullandı ğı uzay gemisi KaFa 1500’ün ye ni nesli değil. Çıkardıkları bu dokuzuncu al büm, yine bildiğimiz tarifler üze rinden anlatılacak gibi değil. Çün kü sürekli hareket halinde bir topluluk Radiohead. Sizin onu sa Thom Yorke John Greenwood bit bir vaziyette yakalanıp, netlik ayarlarınızı yaparak fotoğrafını çekerek duvara çerçeve yapıp asmanıza izin vermeyecek kadar hareketli. Onlardan yeni bir “OK Computer” bekleyenlerin eli böğründe kalır; zira Radiohead, dünyanın değişimine paralel seyahat ediyor, hem de Evliya Çelebi misali. Uğuldayan yaylılar ki, bu albüm Radiohead’in sahip olduğu eşsiz konumu sürdürmeye devam ediyor. Uhrevi tenor Thom Yorke’un titrek ağıtları, kasvetli vokalleri, nevrotik homurtuları, John Greenwood’un ürettiği sinematik ses manzaraları, senfonik rock albümlerine has korolar, uğuldayan yaylılar, dijitale aktarılmış oda müziği parçaları, yuvar Buradaki elektronik fikirlerin kaynağı “Kid A” ve “Amnesiac” albümlerinde şüphesiz. Ancak bu tınıların ilk kez bu kadar rock müzik ile uyumsuz bir armoni içinde distopikromantik kullanımı bu albüme nasip oluyor. En duygusal albümleri En duygusal Radiohead albümü bu; yalnızlık teması baskın. Dili bazen kı veren topluluklardan biri onlar. Radiohead değişen dünyayı yorumlamak konusunda çağdaşlarından daha yaratıcı ifadeler buluyor. Bunalıma girmek için Radiohead’e konu mu yok? İklim değişikliği, mülteci krizi, dini kullanan terör eylemleri, küresel iktisadi bunalım, giderek ahlaksızlaşan politikacılar; buyur seç seç al... Beş yılın ardından bu karanlık al “A Moon Shaped Pool” hem geçmişteki çalışmalara göndermeler (yanı sıra hem sonik, hem fikri alıntılar) yapıyor, hem de vazgeçemedikleri alışkanlıkları olan kışkırtıcı söylemi sürdürüyor. Tartışmasız olan bir şey var lanan piyanolar, kuru ve basit bir yamet habercisi gibi görünüyor. Ye bümün çıkışı tesadüf değil; bu süre davulbas ikilisi; hepsini tamamlayan ni albüm bir kez ispatladı ki, dünya zarfında insanoğlunun başta politik panik atak halinde bir ruh hali... Bun nın sürüklendiği nokta açısından gü olarak artan endişeleri, korkuları kar lar yeni albüm hakkında fikir veren nümüzü anlatan, dönemin yabancı şısında. bazı tarifler. Sonuçta tamamı özgün laşmış ruhunun can çekişmelerin tas Murat Beşer (muratbeser@muratbe Radiohead fikirleri. vir eden, en iyi distopyacı mesajları ser.com) • Ahmet Çakmak • Ahmet Üçer • Celalettin Can • Fahrettin Dede • Fikret İlkiz • Hakan Tahmaz • Iş?l Özgentürk • İsmail Ağan • M. Ali Çelebi • Mustafa Kaplan • Nimet Tanr?kulu • Nurettin İhtiyar • Rag?p Duran • Yunus Bircan BAHAR 2016 BAHAR 2016 Behramoğlu’na Romanya’dan büyük onur Romanya’nın Craiova kentinde, Mihai Eminescu Uluslararası Akademisi tarafından düzenlenen Uluslararası Şiir Festivali’nde, gazetemiz yazarı, şair Ataol Behramoğlu’na Mihai Eminescu Nişanı ve Opera Omnia Ödülü verildi. Ödülün gerekçesi, “Ataol Behramoğlu’nun özlü bir duyarlılıkla işlenmiş büyük bir özgünlük ve moderniteye sahip yazınsal yaratıcılığının Avrupa şiirine kalıcı katkısı” olarak açıklandı. Ödül töreninde Türkiye’nin Bükreş Büyükelçiliği’nce gönderilen teşekkür mesajı da okundu. l İSTANBUL / DHA ISNN 1309 0666 Sayı 22 / Fiyatı 10 TL (KDV dahil) ISNN 1309 0666 Say? 22 Fiyat? 10 TL (KDV dahil) Adalet “Bir Kişi Bile Direnebiliyorsa, Adalet Onun Ayağının Bastığı Yerden Yeniden Kurulur.” / Nebi Barlas ile Söyleşi Bellek “Cepheden Anılar” / İlbay Kahraman ile Söyleşi Bellek “Mahirler’den Kalan...” Yuvarlak Masa “Çatışmanın Çözümü: Özyönetim” KitTaÜpKçıElaNrMdaEvZeTemsilcilikleri’nde İLETİŞİM: Şehit Muhtar Mah. Süslü Saksı Sk. No: 18/5 Tarlabaşı Beyoğlu / İSTANBUL www.78li.org / www.tukenmez.org 78lilergirisimi@gmail.com 0 212 244 48 02 C MY B