Katalog

Şehit çocuklarının bayramıEDİTÖR:FİGENATALAY TASARIM:MÜGEKAYGUSUZ Çocuk Esirgeme Kurumu’ndan çocuklar, 1940’lı yıllarda Taksim’de geçit töreninde. İstanbul’daki cemiyet misafirhanesinde savaş mağduru çocuklar (solda). Himayei Etfal’in bakımını üstlendiği çocuklar (sağda). ‘Şehitlerimiz var’ gerekçesiyle kutlamaları iptal olan 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın köklerinde şehit çocuklarının izleri var. Bu seneki 23 Nisan’da yapılması gereken devlet törenlerinin “şehitler” gerekçe gösterilerek ertelenmesi, 23 Ni san Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın tarihiyle ilgili ka muoyu tarafından bilinmeyen gerçeklerin ortaya çıkmasına sebep oldu. Her ne kadar, dev let erkânı 23 Nisan’ın kutlama DENİZ ÜLKÜTEKİN larının şehit haberleri gelirken yapılamayacağını düşünse de, bu bayram aslında bizzat şehit çocukları ve savaşta gazi olmuş çocuklar için çalışan Himayei Etfal Cemiyeti’nin çabaları sonucu çocuklara armağan edilmişti. 1917’de kurulan İstanbul’da Himayei Etfal Cemiyeti, 1. Dünya Savaşı’ndaki cephelerden gelen çocukların ihtiyaçlarını gideriyordu. Firuzağa’daki misafirhaneye onlarca çocuk gönderilmişti. Cemiyet zamanla padişah ve kamu yararı için çalışan kurum statüsüne kavuştu. 30 Haziran 1921’de ise, Ankara’daki Himayei Etfal Cemiyeti kuruldu. Karar defterinde kuruluş amacı şu sözlerle özetlenmişti; İstiklal Savaşı’nda çalışmalarını küçük bir binada sürdüren Himayei Etfal Cemiyeti, Cumhuriyet’in ilanıyla Keçiören’deki binasına kavuştu. Cemiyetin gelişmesinde Atatürk ve eşi Latife Hanım büyük rol oynadı. “Birinci Dünya Savaşı ve onu izleyen bir sürü çetin ve acılarla dolu savaşların, ülkemizde doğurduğu yıkımlardan olmak üzere, şehit çocukları ile bakım ve korunması millete kalan ve felaketlere uğramış çocukların, korunması ve öteki felaket görmüş çocuklar ve bütün memleket çocuklarının hayatlarının korunması, maneviyatlarının güçlendirilmesi, her birinin ülkeye faydası olabilecek düzeyde eğitilmesinin sağlanması ve geleceğimizin temeli olan bu günkü ülke çocuklarının bütün şefkatli bir gözle gözetilmesi...” İlerleyen aylarda, İstanbul’daki cemiyet, Ankara’daki adaşının aksine, etkisini kaybedecek ve 26 Kasım 1921’de Ankara’daki cemiyet Türkiye Himayei Etfal Cemiyeti ismini alacaktı. Kurtuluş Savaşı’nın çetin koşullarında faaliyetlerine devam eden cemiyet, savaşın bitip, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla, çalışmalarına daha güçlü bir şekilde yürütme imkânı yakalıyordu. 1924 yılında faaliyetlerini yurttaki tüm çocuklara ulaşacak şekilde artırarak ilk kez paralı ve parasız pastörize süt dağıtımına başladı Himayei Etfal Cemiyeti. Bir yıl sonra ise Keçiören’deki 39 bin metrekarelik arazide büyük bir binaya taşınarak yuva hizmetini sürdürdü. Hayaller dev tuvalde Cemiyetin Çocuk Bayramı ile özdeşleşmesi ise 1924 yılında gerçekleşti. O yıl ki, 23 Nisan’da, törende, cemiyeti Mustafa Kemal Atatürk’ün eşi Latife Hanım temsil ediyordu. Artık ülkede 23 Nisan denilince herkesin aklına şehit çocukları geliyordu... Bayram sineması Cemiyet bayramlarda topladığı yardımlarla büyümeye devam etti. 1927’deki 23 Nisan kutlamalarında, Gazi Mustafa Kemal, törenlerde yer alan çocuklara arabalarından birini tahsis etmişti. 1928’de ise 23 Nisan, artık resmen Hâkimiyeti Milliye ve Çocuk Bayramı olarak kutlanmaya başlandı. 1930’da 23 Nisan törenleri artık Himayei Etfal Cemiyeti ve Türk Ocakları’nın işbirliğiyle yürütülüyordu. İstanbul’daki kutlamalar için, yapılan toplantıda, kutlamalarda, sinemaların da çocuklar için ücretsiz seans ayırması öngörülmüştü. 1935’te ise 23 Nisan, 1 Kasım Saltanatın kaldırılması kutlamalarıyla birleştirildi ve bugünkü şeklini aldı. Aynı yıl dilin Türkçeleştirilmesi ile “Çocuk Esirgeme Kurumu” ismini alan Himayei Etfal Cemiyeti ise bugün faaliyetlerini Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü adıyla sürdürüyor. Himayei Etfal Cemiyeti, 23 Nisanlarda örgüte bağış toplamak için çalışıyordu. Çocuklar, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı etkinlikleri kapsamında, Karşıyaka Bostanlı’da kurulan dev tuvale iç dünyalarını yansıttı. Yaşları 4 ile 13 arasında değişen çocuklar özgürce resim yapmanın mutluluğunu yaşadı. Karşıyaka İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından belirlenen 10 okuldan toplam 300 çocuk, Bostanlı Pazar Yeri’nde oluşturulan dev tuvali rengarenk boyadı. Uğur Okulları sponsorluğunda gerçek leştirilen projeye; Girne Ortaokulu, Şemikler İlkokulu, Hasan Pınarçalı Ortaokulu, Faik Muhittin Adam İlkokulu, Atakent Erdoğan Kibarer Ortaokulu, Mustafa Reşit Paşa İlkokulu, Cemil Akyüz Ortaokulu, Mürşide Akyüz İlkokulu, Mehmet Seniye Özbey İlkokulu ve Uğur Okulları’ndan öğrenciler katıldı. Öğrencilerin yaptıkları 2 metreye 2 metre boyundaki 23 resim, etkinlik sonunda okullarına hediye edilecek. 12 dilde 23 Nisan Ekol lojistik,12 ülkeden çalışanlarının çocuklarının yer aldığı barış temalı bir proje gerçekleştiriyor. Proje kapsamında, her çocuğa bir yüzü boş kartpostallar ve boya setleri gönderildi. Kartpostalların bir yüzünde 23 Nisan’ın anlamını kendi dillerinde okuyan çocuklardan hayallerindeki barışı resmetmeleri istendi. Disney’den etkinlikler Disney Türkiye, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kapsamında yeni programlar ve kampanyalar başlatıyor. “Hayal Et Prenses” kampanyası ile Türkiye’den 4 kişilik iki aile, eylül ayında Disneyland Paris’e gönderilecek ve bu kapsamda kendileri için düzenlenecek ‘Hayal Et, Prenses Kutlama’ balosuna katılma şansı elde edecek. C MY B