Katalog

Cuma 1 Nisan 2016 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Büyümede değirmenin suyu devletten‘İDLEevENleFtA’inZLtAüAkeRtTiIŞmiOyLüAzNdeKA6L.7EM Türkiye 2015’te yüzde 4 büyürken seçim harcamaları büyümeye doping oldu Türkiye ekonomisi iki genel seçimin yapıldığı 2015’te de 4.5 artarak büyümeye üç puanlık katkı sağladı. Dolardaki yüzde 25 ar yüzde 4 büyürken, devle tış cazibesine rağmen, ar tin nihai tüketim harcama tan jeopolitik riskler ve ları sabit fiyatlarla yüzde 6.7 ile en fazla büyüyen kalem oldu. Türkiye İstatistik PELİN ÜNKER siyasi gerginlikler nedeniyle net ihracat büyümeyi 0.3 puan aşağı çek Kurumu’nun açıkladığı ve ti. Devletin nihai tüketim rilere göre seçim dönemleri olan harcamaları 0.7 puan, gayrisafi üçüncü çeyrek ve dördüncü çey sabit sermaye oluşumu ise 0.9 pu rekte ise devletin tüketimi katla an büyümeye pozitif katkı sağla narak arttı. dı. Stok değişimlerinin de 0.3 pu Erken seçim döneminde devlet anlık negatif etkisi oldu. neredeyse kamu ve özel sektörün toplam yaptığı makine ve teçhi 1138 dolar fakirleştik zat yatırımı kadar harcama yaptı. Türkiye’nin üretim yöntemiyle 2015’in son çeyreğinde 4.8 milyar gayrisafi yurtiçi hasılası (GSYH) liralık makine teçhizat yatırımı cari fiyatlarla yüzde 11.7’lik ar yapılırken, devletin tüketimi yüz tışla 1 trilyon 953 milyar 561 mil de 8.1 artışla 4.7 milyar lira oldu. yon TL olurken, dolar bazında Bu tüketimin 3.1 milyar lirası mal GSYH 2014’teki 799 milyar 370 ve hizmet alımından kaynaklandı. milyon dolardan 719 milyar 967 Aynı şekilde haziran seçimlerine milyon dolara geriledi. 2014’te denk gelen üçüncü çeyrekte dev 10 bin 404 dolar olarak hesapla let 3.6 milyar liralık tüketim har nan kişi başı GSYH ise 2015’te 9 caması yaptı. bin 266 dolara geriledi. Kişi başı İnşaat yükselişte GSYH 2013 yılında ise 10 bin 822 dolar olarak hesaplanmıştı. Orta 2015 genelinde devletin ni Vadeli Plan’da yapılan hesaplama hai tüketim harcamaları sabit fi değişikliğiyle kişi başı GSYH’deki yatlarla 15 milyar doları bulur düşüş gizlenmeye çalışılsa da son ken, 18 milyar liralık makine teç bir yılda 1138 dolar fakirleştik. hizat yatırımı yapıldı. İnşaat har Hükümetin 2023 hedefi olan kişi camaları ise 2015’in tamamında başı 25 bin dolarlık GSYH hedefi 13 milyar liraya ulaştı. Kamunun ne ise Türkiye oldukça uzak. yaptığı inşaat harcamaları 2014’te yüzde 10.7 azalırken, 2015’te yüz Hedefin 3 kat gerisinde de 8.4 arttı. Özel sektörün inşaat Bu hedefi yakalamak için ki harcamaları ise 2014’te yüzde 9.4 şi başı GSYH’nin 7 yılda 3 kat artarken 2015’te yüzde 1.2 azaldı. artması gerekiyor. Orta Vade Son çeyrekte ise yüzde 2.5 artış li Plan’da büyüme hedefi ön kaydetti. İnşaat sektörü son çey ce yüzde 5’ten 4’e düşürülmüş rekte yüzde 5.7 büyüdü. tü. 20162018 OVP’de ise yüz Hanehalkı tüketimi ise büyüme de 4’ten yüzde 3’e çekilmişti. Di yi sırtlayan kalem olmayı sürdür ğer yandan Türkiye’nin işsizlik dü. Tüketim odaklı büyümenin oranını azaltması için en az yüz sağlıklı ve sürdürülebilir olmadığı de 5 büyümesi gerekiyor. Yüzde uyarılarına rağmen hanehalkı tü 4’lük büyüme işsizliğin artaca ketim harcamaları geçen yıl yüz ğı anlamına geliyor. Türkiye 18. ekonomi Türkiye’nin dolar bazında GSYH’si 719.9 milyar dolar. Bu rakamla Türkiye Suudi Arabistan’ın da gerisine düşerek dünyanın en büyük 19. ekonomisi olacaktı. Suudi Arabistan GSYH’si de 746 milyardan 653 milyar dolara gerileyince Türkiye 18. sıraya demirlemiş oldu. Türkiye 2014’te 17. sıradan 18’e gerilemişti. TDofoabşl’oınsusütraüncıtüısldüız Avrupalı Egea’yı sevdi, üretim arttı Bursa ArGe’de referans oldu Yaklaşık 18 yıl önce 1994’te 810 kişi ile işe başlayan ArGe ekibi bugün 650 çalışana ulaşarak, ülkede bir dizi ilke imza atmış durumda. Bugün gelinen noktada Tofaş Avrupa’daki önemli ArGe merkezlerinden biri. Fiat Chrysler Automobiles’nin de (FCA) Avrupa’daki 2. büyük ArGe merkezi durumunda. Hatta grup içinde hafifleştirme çalışmalarından sorumlu birim oldu. Cengiz Eroldu’nun verdiği bilgiye göre, Fiat Egea’da yapılan bir dizi hafifletme çalışmaları ile araç benzerlerinden 50 kilo daha hafif hale getirildi. Bir yandan yakıt tasarrufu sağlayan araç, bir yandan da çevre ve kullanılan malzeme açısından ciddi bir tasarruf sağlamış durumda. Merkeze bugüne kadar 40 milyon Avro altyapı yatırımı yapıldı. Cironun yüzde 3’ü ArGe’ye ayrılıyor. Sürücüsüz araç Bugüne kadar başvurulan patent sayısı 350’yi buldu. TÜBİTAK ve Okan Üniversitesi işbirliği ile, aktif güvenlik sistemlerinin (ABS, ESP ünitesi) sanal ortamda testlerinin yapılması ve sürücü destek sistemlerinin (ADAS) geliştirilmesi amacıyla, 2013 senesinde Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) 1511 projesi başlatıldı. Geliştirilen sürücüsüz araç, benzinle çalışıyor Tofaş içindeki parkurlarda sürüş yapılıyor. Üretimin üçte ikisi yurtiçi, üçte biri yurtdışı planlanan ancak İtalya ve Almanya’dan büyük talep gören Egea için vardiya artışına karar verildi. Üçe çıkarılacak vardiya ile işçi sayısı da Tofaş’ta 10 bini aşacak. OLCAY BÜYÜKTAŞ Tofaş Üst Yöneticisi Cengiz Eroldu, Olcay Büyüktaş’a Tofaş’ın FCA genelinde, 165 fabrika içerisinde Altın Seviye’de üretim yapan dört fabrikadan biri olduğunu, Kuzey Amerika da dahil dünya klasında üretim danışmanlığı yaptıklarını anlattı. Teşvik var diye iş yapılmaz Sanayide teşvik konusunun bir cesaretlendirme müessesesi olduğunu belirten Cengiz Eroldu, “Doğru işiniz varsa teşvik önemlidir. Kimse teşvik var diye iş yapmaz” dedi. Pazarın büyüklüğünün teşvikten daha önemli olduğunu kaydeden Cengiz Eroldu, “Büyümek istiyorsak pazarın büyümesi önemli. Örneğin aracı daha hafif yapmak bile daha önemli” diye konuştu. Bursa’daki fabrikada halen günde 400 araç ürettiklerini ve Egea’nın da büyük ilgi görmesiyle 3 vardiyaya geçtiklerini belirten Cengiz Eroldu, 2.500 yeni işçi alacaklarını ifade etti. Asgari ücretteki yüzde 30’luk artışla ilgili şöyle konuştu: “Eskiden aynı işi yapanlardan ücret artışı yani yakınlaşma talebi vardı. Şimdi daha yüksek ücret alanlardan asgari ücret artışıyla uzaklaşma talebi var. 2017’deki toplusözleşmede değerlendireceğiz. Projelerimiz insanlarla yapılıyor sonuçta. Başarı hikâyemizi onlarla yazıyoruz” dedi. Halka açılacak Eylülden itibaren fabrikayı halka açacaklarını da söyleyen Eroldu, isteyen herkesin artık sembolik bir giriş bedeli karşılığında fabrikayı bir program dahilinde gezebileceğini söyledi. Yüzde 70’i Türk mühendisleri tarafından geliştirilen ve fikri, sanayi ve mülki hakları Tofaş’a ait olan Egea, Avrupalıların gözdesi olunca üretimi artırmak için vardiya sayısının üçe çıkması kararlaştırıldı. Böylece 2 bin 500 civarında daha işçi alınacak. Kasım 2015’te pazara sunulan Egea Sedan modeli hem iç pazarda hem de Avrupa pazarlarında büyük beğeni gördü. Geçen yıl Avrupa için ihracat öngörülmezken talep üzerine sipariş tarihleri iki ay önceye çekildi. Gönderime Kasım 2015’te başlandı. Bu yıl, Avrupa’da ilk ihracat İtalya’ya yapıldı. Ülkeye 1000 2000 adet Sedan yollanması planlarken sipariş sayısı beklenenin çok ötesine geçti. Avrupa, Ortadoğu ve Afrika’ya (EMEA) 20 bin adetlere yükseldi. Ayrıca, birkaç ay sonra Dodge markası altında Neon ismiyle Meksika’ya gönderime başlanacak. 1000 robot var “Tabii ki bu başarı tesadüf değil. Tüm bilgi birikimimizi Egea üretim hatlarına aktardık. Egea ile yalnızca ürünü değil bir anlamda fabrika altyapımızı da güncellenmiş olduk” diyen Tofaş Üst Yöneticisi Cengiz Eroldu, Bursa’daki 8 bin işçinin yanı sıra özellikle montaj ünitelerinde 1000 robotun çalıştığı fabrikalarında ArGe yatırımlarını anlattı. Eroldu, Google’ın da üzerinde çalıştığı ve 2025’e kadar piyasaya çıkarmayı hedeflediği sürücüsüz araç konusunda Tofaş’ın Doblo modeli üzerinde yaptığı çalışmayı da ilk kez basın mensuplarıyla paylaştı. l BURSA ekonomi 9 AKP, iktidara geldiği 2002’deki verilere geri döndü. Dış borç oranı yüzde 55’i geçti Türkiye’nin brüt dış borç stokunun milli gelire oranı, 2002’den beri ilk kez 2015’te yüzde 55 düzeyini geçti. Hazine Müsteşarlığı’nın açıkladığı verilere göre, Türkiye’nin brüt dış borç stoku 2015 sonunda 398 milyar dolara yükseldi. Dış borç stokunun milli gelire oranı ise yüzde 55.3 oldu. Türkiye’nin brüt dış borç stoku, en son 2002 yılı sonunda 125 milyar dolar, milli gelire oranı da yüzde 56.2 ile yüzde 55’in üzerindeydi. Sınır aşıldı Hazine verilerine göre, Türkiye net dış borç stoku da 2015 sonunda 253.9 milyar dolar, milli gelire oranı yüzde 35.3 oldu. Böylece, Türkiye’nin net dış borç stokunun milli gelire oranı da, 2003 yılı ikinci çeyreğinden bu yana ilk kez yüzde 35 sınırını aşmış oldu. Türkiye net dış borç stoku 2003 yılı ikinci çeyreği sonunda 94.3 milyar dolar, milli gelire oranı da yüzde 37.4 düzeyindeydi. Hazine, Türkiye kamu net borç stokunun 2015 sonu itibariyle 161 milyar lira, milli gelire oranının yüzde 8.2 ve AB tanımlı genel yönetim borç stokunun da aynı dönemde 643.2 milyar lira, milli gelire oranının da yüzde 32.9 olduğunu açıkladı. l Ekonomi Servisi Altın ihracatı açığı küçülttü Dış ticaret açığı şubatta yüksek altın ihracatı ve enerji ithalatında azalma ile yüzde 32.8 düşerek 3.17 milyar dolar olurken, düşüşte yüksek altın ihracatı ve enerji ithalatında azalma etkili oldu. Açık ocakşubatta ise yüzde 22 düşüşle ile 7.06 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ihracat şubat ayında yüzde 1.4 artarak 12.41 milyar dolar, ocakşubatta yüzde 10.5 azalarak 21.97 milyar dolar oldu. Öte yandan ithalat şubat ayında yüzde 8.1 azalarak 15.57 milyar dolar, ocakşubatta yüzde 13.6 azalarak 29.03 milyar dolar olarak gerçekleşti. TÜİK verilerine göre en fazla ihracat yapılan kıymetli ve yarı kıymetli taşlar faslında ihracat 1.74 milyar dolar oldu. İkinci sırada yer alan motorlu kara taşıtları faslında ihracat ise 1.65 milyar dolara yükseldi. Enerji ithalatı şubatta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42.6 azalarak 2.02 milyar dolara geriledi. En fazla ihracat yapılan ülke 1.17 milyar dolar ile Almanya oldu. İthalatta ilk sırayı 2.06 milyar dolarla Çin aldı. l Ekonomi Servisi Dolar/TL küresel iyimserlik ve büyüme verisiyle 20 Kasım’dan beri en düşük seviyede. Dolar, 2.82 TL’nin altında Dolar/TL, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırımlarında temkinli olacağını açıklaması ardından küresel piyasalarda devam eden iyimserlik ve beklentilerden iyi gelen büyüme verisinin desteğiyle 20 Kasım’dan beri en düşük olan 2.82’nin altını test etti. Güne 2.8373’ten başlayan dolar/TL serbest piyasada 2.8180 seviyesinden kapandı. Türk lirası gün içinde yüzde 0.5 civarı değer kazanırken, diğer gelişen ülke para birimlerinden Rus rublesi yüzde 1.6, Güney Afrika Rndı yüzde 1.3, Polonya Zlotisi yüzde 1.1 yükseldi. Fed Başkanı Janet Yellen önceki günkü konuşmasında Fed’in faiz artışı konusunda temkinli davranması gerektiğini söyleyerek, son dönemlerde yeni bir faiz artışının yakın olabileceğine dair sinyaller veren diğer Fed üyelerinden farklı bir ton takınmıştı. l Ekonomi Servisi C MY B