Katalog

EKONOMİ Volkswagen’de sular durulmuyor Alman otomobil devi Volkwagen’in (VW) şu andaki yönetim kurulu başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Matthias Mueller’in, şirketin eski CEO’su Martin Winterkorn tarafından emis yon skandalına yönelik uyarıldığı iddia edildi. Alman Bild am Sonntag gazetesi, eski CEO’nun yeni CEO’su skandalın patlak vermesinden iki hafta önce bilgi verdiğini yazdı. Türkiye 4.5G’de8 EDİTÖR:ŞEHRİBANKIRAÇ TASARIM:BAHADIRAKTAŞ yarı yolda kalacak 1 Nisan’da 4.5G ile tanışacağız. Peki GSM operatörleri, Ulaştırma Bakanlığı bunun altyapısını hazırladı mı? Hasan Süel’e göre başlarda sorun yaşanmayacak ama 6 ay sonrası meçhul Türkiye 1 Nisan itibarıyla mobil hayatta yeni bir döneme girecek. Dün ya literatüründe bile yeri olma yan Cumhurbaşkanı Recep Tay yip Erdoğan’ın talimatıyla tek noloji alanına gi ren 4.5G ile ta nışacağız. En ba sit tanımla 4.5G ŞEHRİBAN ile internet hız KIRAÇ larının 10 kat artacağı iddiası var. Üç operatör ihalenin yapıldığı 2015 Ağus tos ayından bu yana 4.5G’ye ha zır olmak için kıyasıya bir reka betle harıl harıl çalışıyor. Peki 1 Nisan’da hayatımıza girecek 4.5G’ye Türkiye gerçekten hazır mı? 250 bin civarındaki fiber altyapı ve mevcut baz istasyon ları yeterli mi? Hükümet, ope ratörler bu hizmeti dört dörtlük verebilecek mi? Bunun cevabı aslında hayır. Vodafone Türkiye İcra Ku rulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel’e göre 1 Nisan’da bir şa kayla karşılaşmayacağız ama 6 ay sonra yarı yolda kalmaya cağımızın garantisi yok. Yoğun mobil veri kullanmak isteyen abonelere Türkiye’deki mevcut fiber altyapı ve baz istasyonla rı yetmeyecek. Süel’e göre Hü kümet de bunun farkında ama ortak yatırımları hayata geçir mek için ortada somut alın mış karar yok. Hasan Süel ile 4.5G’yi konuştuk. Reçete olması şart n 1 Nisan’da 4.5G ile tanışacağız, hükümet ve operatörler bu sürece hazır mı? 4.5G sadece frekans vermekle olmuyor. 4.5G’nin bir yol haritasının olması gerekir. 4.5G’nin başarılı bir şekilde hayat bulması için gerekli reçete olması şart. Önemli reçetelerden bir tanesi baz istasyonu. Çünkü baz istasyonları şebekemizin en önemli birimlerinden bir tanesi. 4.5G’nin gelmesiyle hem mevcut baz istasyonlarını dönüştürüyoruz hem de daha çok insana ulaşmak için yatırımlar yapıyoruz. Bizim baz istasyonlarını makul fiyatlarla ve baz istasyonu kurma serbestliğimizi sağlayacak kanuni düzenlemeye ihtiyacımız var. Geçen 7 sene içerisinde hâlâ bu yapılmadı ve günden güne bizi belediyelerle karşı karşıya bıraktılar. Gri alanda faaliyet göstermeyi sağlayan baz istasyonlarının kira bedellerinin arttığı, zaman zaman belediyelerin taleplerinin yerine getirmediğimiz için baz istasyonlarının söküldüğü, mühür lendiği bir dünya içerisindeyiz. Bir yandan 4.5G olsun halkımız 4.5G’ye kavuşsun diyoruz bir yandan da bunun en önemli üst birimi olan baz istasyonlarının kira anlamında maliyeti artıyor. Mevcut baz istasyonlarını koruyamadığımız gibi yeni baz istasyonları da kurulamıyor. Talebimiz devletin 7 yıldır bu alandaki boşluğu gidermesidir. n Fiber bu işin neresinde duruyor? Evet İkinci konu fiber. Fiber neden önemli? Bizim 4.5G de aldığımız internetin hızlı olması lazım. Bunu da fiber karşılıyor. Ama fiber bu demek değil. Sizin evde internet varsa bu fiber değildir bakırdır. Yüksek kalitedeki hizmetin evlere, binalara, şirketlere ulaşması lazım. 4.5G’nin başarılı, sürdürülebilir olması için aralarındaki bağlantıyı fiberden yapmamız gerekiyor. 26 milyar gerekiyor n Şu an Türkiye’de ne kadar fiber altyapı var? Türkiye’de 250 bin km fiber var. Ülkede toplam 1.6 milyon tane fiber abonesi var. Geri kalan 12 milyon abone bakır. 78 milyonluk ülkede 1.6 abonesi günümüz çağında çok yetersiz. Yani dipteyiz. O yüzden ülkeyi fiberle donatmamız lazım. Öngörümüz bugün 250 bin km olan fiberin 5 sene içerisinde 500 bin km’ye çıkması gerekiyor. Böylelikle Türkiye hem kapasite hem kalite konusunda önemli bir adım atmış olacak. n Ek 250 bin km. Fiber nasıl yapılacak, bunun için kaynak var mı? Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel’e göre Türkiye’nin gelecek 5 yılda fiber altyapıya 26 milyar TL yatırım yapması gerekiyor. Tahmini maliyeti 26 milyar lira. Sizin sokağınıza A firmasının gelip kazıp fiber döşemesi, B firmasının gelip fiber döşemesi mi yoksa bir tane fiber alt yapı kablosu döşenmiş tüm ihtiyaçları giderebilecek ortak alt yapıyı mı tercih ederdiniz? Fiber tüm operatörlerin ortak giderlerini giderebilecek bir yapı. Biz bu ülkenin kaynaklarını heba etmemeliyiz. Rekabet aksaklığı n Ortak yatırım için sürekli birbirinizi suçluyorsunuz Neden. Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone birliktelik sağlayamıyor? 26 milyar TL büyük, bu kadar kaynak yok. Biz diyoruz ki tüm fiber yatırımcıları birleşsin platform oluştursun. Sadece operatörler değil belediyeler, karayolu, demiryolu isterse bu işten kâr etmeyi düşünen müteahhitler de gelsin. Bu platformun görevi Türkiye’de fiber yatırım yapmak olsun. Geliri de regüle edilmiş fiyatta bu fiberi satmak olsun. Herkes yaptığı yatırım kadar hisse sahibi olsun. Biz bunu öneriyoruz. En yanlış şeyin hâkim konuda hem altyapıya hem perakende hizmetlerine vermenin olduğunu düşünüyoruz. Şu anda sabit telekomüniasyon piyasasında böyle bir durum var. Bunun ayrıştırılması gerekiyor. Önümüzdeki 5 yılda 250 bin km’yi hâkim konumun devam ettiği şartlarda sağlayamayız. Şu anda sabit telekomünikasyon piyasasındaki rekabet durumu bir rekabet aksaklığıdır. Devletin bu rekabet aksaklığına müdahale etmesi gereki yor. Fiber meselesini memleket meselesi yapması gerekiyor. Bir siyasi öncelik yapması gerekiyor. Benim dediğimin olmamaması çok ciddi bir rekabet aksaklığı getirecek. Ve tekelci bir pazarda ne yatırım yapılır ne de düşük fiyatta kaliteli hizmet alınır. Türkiye bunu haketmiyor. Ayrıca artık buna tüketecek nefesimiz kalmadı. n Yarı yolda kalma riskini bu işin düzenleyicileri Ulaştırma Bakanlığı görmüyor mu? Burada ülke vizyonuyla bakmamız lazım. Baz istasyonu ve fiber bu işin reçetesidir. Bu işe el atmadan 4.5G bizi ancak bir yere kadar götürür. Bunları yapmazsak o zaman 5G de hayal olur. Şu an bir değerlendirme süreci var. Ama somut bir sonuç yok henüz. Müdahale şart n Sorun kimden kaynaklınıyor? Bu konu hadi siz şu masaya geçin kendi aranızda halledin denilecek bir konu değil. Burada ülkenin politika belirlemesi ve şu kadar bütçe ile şunu yapmak istiyorum demesi lazım. İşte gelecek 5 yılda şu kadar fiber istiyorum demesi lazım şu kadar da yatırım bütçesiyle yapılması lazım demesi gerekiyor. Nokta. Piyasa aksak, rekabet aksak olduğu için bizi şu masaya koyup, 100 kiloluk bir boksörle ringe çıkacaksınız deseler ben çıkmam. Dolayısıyla birinin müdahale edip ordaki adil şartları oluşturması lazım. n Adil şartları oluşturmak için iyi niyet var mı? Bizim başvurularımız var. oAdliulşştaurrtullamralı n Harhangi bir güçbirliği olmazsa ne olacak, 1 Nisan’da bir aksaklıkla karşılaşacak mı? Türkiye’de her iki telefondan bir tanesi akıllı. Bu peyderpey aşama aşama gelecek. Şu andaki alt yapı 1 Nisan’da’ki lansmanı kaldırabilir ama bunun altı ay sonrası bir yıl sonrası... Şu kadar görüntüyü indirmek istiyorum bunu indirebilecek mi? Ona izin verecek mi?. Genç bir nüfus var büyük oranda data kullanıyor. Hızlı gelişen teknolojiyle yarışan genç bir nüfus var. biz buna 34 5 yıla yayan vizyonda bakıyoruz. Trafik sıkışacak. Bu net. Öyleyse Bahçelievler’de sadece Türk Telekom olsun. Size istediği fiyatı uygulasın. Bu rekabet mi? Karar vericinin Türkiye’de yeterli miktarda fiber var mı, yeter noktası ne olacak önce buna karar vermesi gerekiyor. Karşımızdaki rakip diyor ki yatırım yapmıyorlar. Daha doğru söylemek gerekiyor yaptırmıyorlar. n Tıkandığında ne olacak? İstediğiniz videoyu, web sayfalara, bankacılık sistemlerine ulaşamayacaksınız. n Ulaştırma Bakanı farkında değil mi? Farkında. Ama ortada somut alınmış karar yok. Bu bir süreç, şirketlerin teker teker görüşünü alacaktır. n 4.5G bize ne katacak? İnternette ortalama hız 10 katına çıkacak. Bulut veriler etkin hâlâgelecek. 16 17 ülkede biz bunu gördük bir anda hızlar artıyor. Geniş bant internette en önemli şeylerinden bir tanesi hız. Yüksek hızları aynı fiyatta sunacağız. Fiyatlarımız değişmeyecek. Bütün ülkedeki 3G aboneleri 1 Nisan sabahı otomatik olarak 4.5G’ye geçsin istiyoruz. Metal işçisi alanlarda Emekçiler Ankara, Bursa, Kocaeli’de sokağa indi. Metal İşçileri Birliği (MİB) Bursa, Ankara, İzmir, Kocaeli başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanında Oyak Renault’taki işten çıkarmalar ve AKP’nin son dönemde de Mecli’se getirdiği emek karşıtı düzenlemeleri protesto etti. Bursa Kent Meydanı’nda toplanan sivil toplum örgütü üyeleri ve işçiler çeşitli sloganlar attı. Bursa’daki eylemde katılımcıların sayısına yakın sivil polisin olması dikkat çekti. Kocaeli’deki eylemde ise Metal İşçileri, kıdem tazminatı haklarını isteyerek, keyfi işten çıkarılmaları İn san Hakları Parkı önünde düzenledikleri basın açıklaması ile protesto etti. Eylemde “Asgari ücret farkı herkesin hakkı” pankartı açan işçiler, “İşten atmalar yasaklansın”, “Kölece çalışmak istemiyoruz” dövizleri açtı. Ford Otosan işçisi Fikri Mühürlü, asgari ücrete yıllara göre kıdem farkının yansıtılması için başlattıkları mücadeleyi büyüterek devam ettireceklerini söyledi. Mühürlü, “Fabrikalarda kölelik sistemini getirecek kiralık işçi bürolarını istemiyoruz “ dedi. l BURSA / Cumhuriyet Pazartesi 7 Mart 2016 Bir tabliye kaç ayıp örter Cizre’de 26 yurttaşın tanınmayacak ölçüde yakıldığı otopsi raporlarıyla belgeleniyor. İstanbul’da kayyım sopasıyla gazeteler gasp ediliyor. Kayseri’de holding yöneticileri tutuklanıyor. Ankara’da parti yöneticileri hakkında fezleke hazırlanıyor. Hepsi feda olsun!... Değil mi ki 3. köprüde ayaklar birleşti. Ne de olsa 59 m. ile dünyanın en geniş köprüsü. Yatırım tutarı 2 milyar 446 milyon 377 bin dolar. Kalkınma Bakanlığı raporunda bu tutarın 2015 yılı fiyatı olduğunun altı çizilmiş, yatırım süresince artabilirmiş, 2.4 milyar dolarlık yatırım tutarını Hazine cebimizden garanti etmiş; ne gam. Hiçbiri Erdoğan ile Davutoğlu’nun köprünün yarısına kadar zırhlı araçlarıyla gelip kalan kısmı yürüyerek geçmesinden önemli değil. Zaten bu yürüyüş ve geçiş, İçtaşAstaldi ortaklığına verilen garantiye de dahil değil. Asıl garantiler, ilerde hepimizden söke söke tahsil edilecek. HHH “Son tabliye” vesilesiyle hesabı hatırlatalım: Rejim; sizin, benim, hepimizin Hazinesi üzerinden, bu köprü için iki şirkete yüz milyonlarca doları taahhüt etti. 3. köprü ile otoyol inşaatı bittiğinde, araç başına 3 USD olmak üzere, her gün 135 bin aracın geçeceği garanti edildi. Günde en az 405 bin dolar. Yılda 148 milyon dolar. İşletme süresi olan 10 yılda da yaklaşık 1.5 milyar. Yani, köprü bitip işletmeye açıldığında, eğer üzerinden her gün 135 bin araç geçmez ise aradaki farkı biz ödeyeceğiz. Yani önce Hazine, firmalara ödeyecek. Açık vereceği için de o paraları bizden zam ve vergi yoluyla geri alacak. Diyelim ki üç yıl sonra turizm zayıfladı, dış ticaret performansı düşük kaldı. O gün 3. köprüden, söz verildiği gibi 135 bin değil de örneğin 80 bin araç geçti. Aradaki 55 bin eksik aracın fark geliri olan 165 bin dolar bizim cebimizden çıkacak. Köprüden geçmeyen araçların bedeli olarak 500 bin TL’ye yakın parayı İçtaş ile Astaldi’nin kasasına aktaracağız. Bu eksiklik bir gün değil de bir sezon, birkaç ay sürerse, ödeyeceğimiz fatura artacak. (3 doların otomobil bedeli olduğunu, ağır vasıtalardan 15 dolar alınacağını not düşelim.) Kaldı ki, buraya kadar aktardığım sadece köprü için verilen araç garantisi. Sözleşme uyarınca otoyol için de kilometre başına 0.08 USD’lik bir tarife mevcut. HHH Yapişletdevret modeliyle yaptırılan 3. köprü, KamuÖzel İşbirliği (KÖİ) olarak anılan uygulama kapsamında. Hazine portföyündeki sözleşmesi imzalanmış 198 projeden biri. Şimdi Kalkınma Bakanlığı’nın “2015 yılı Dünyada ve Türkiye’de Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Uygulamalarına İlişkin Gelişmeler” başlıklı raporundan iki veri aktaracağım: 2015 yılı fiyatlarıyla, imzalanmış proje sözleşmesi büyüklüğü 115 milyar USD’yi aştı. Yaşanan krizin bir süre daha finans piyasalarında etkisini sürdüreceği ve ülkemizde halihazırda uygulama sözleşmesi imzalanmış proje stoku büyüklüğü dikkate alındığında önümüzdeki yıllarda KÖİ projeleri için uzun vadeli fon kaynağı sıkıntısının yaşanabileceği öngörülmektedir. Bu nedenle olası gecikmeleri önlemek için banka finansmanına ek olarak kullanılabilecek fon kaynaklarının araştırılması gerekmektedir. Bu alıntıdan sonra soralım bir daha: Bir tabliye kaç ayıbı örter? KISA... KISA n Bankalarda 10 yıldır işlem yapılmayan yaklaşık 630 bin hesapta, 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla yaklaşık 120 milyon lira unutuldu. Yaptıkları aramada zaman aşımına uğramış hesapları olduğunu öğrenenler, bu hesapları kapatabilmek için 15 Haziran 2016 tarihine kadar ilgili banka şubelerine kimlik kartı ile başvurabilecek. n Turkcell Teknoloji Zirvesi, 9 Mart günü Haliç Kongre Merkezi’nde ziyaretçilere 8. kez kapılarını açıyor. Zirve 50’nin üzerinde oturumda yaklaşık 100 fikir önderi ile 7 binden fazla davetliyi bir araya getiriyor. Turkcell Genel Müdürü Kaan Terzioğlu’nun konuşması ile açılacak zirvede mucit ve fütürist Brad Templeton, iş kadını Anousheh Ansari, ekonomist ve araştırmacı Richard Dobbs konuşacak. C MY B