Katalog

Salı 2 Şubat 2016 SAGLIK grip benzeri Besin zehirlenmesi ölüme götürebilir esin zehirlenmesi genellikle hafif geçirilse de nadir olaB rak ölüme yol açabiliyor. Emsey Hospital’dan Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Aysu Bekci “En yaygın görülen belirtiler kusma, karın ağrısı ve ishaldir. Nadir olgularda, besin zehirlenmesi sinir sistemine zarar verecek kadar ciddi olabilmektedir. Ekstrem olgularda felce, hatta ölüme neden olaTASARIM: FUNDA YAŞAR ERDOĞDU bilir” dedi. Zehirlenmeden korunmak için şunlara dikkat edilmeli: Kirlenmiş yumurta satın alınmamalı, yumurtalar kullanılmadan hemen önce mutlaka yıkanmalı. Dondurulmuş besinleri satın alırken içinde buz kristalleri olmamasına dikkat edilmeli. Kırmızı et, tavuk, balık, süt ve ürünleri gibi kolay bozulabilen riskli besinler uygun süre ve sıcaklıklarda pişirilmeli. EDITÖR: ELİF TOKBAY BELİRTİLER 7 ZİKA hakkında her şey V DSÖ’den küresel sağlık alarmı sonra SÖ), Ebola salgınından Dünya Sağlık Örgütü (D ı verdi. rm ilk kez küresel sağlık ala nevre’deki merkezinde Ce , tü Dünya Sağlık Örgü ı gern olağanüstü bir toplant zika virüsü nedeniyle dü ri, uzmanlarla birlikte Latin lile çekleştirdi. Örgüt yetki ve Avrupa’ya sıçrayan virüsün an çık a tay or ’da ka i ele aldı. Ameri daha fazla yayılma riskin ve i ler ke hli te ı tığ aç l olduğuyo yayılma riskinin yüksek esini ve Toplantı sonrası virüsün rilm resel sağlık alarmı ve na işaret eden örgüt, kü ını kararlaştırdı. as gerekli önlemlerin alınm rnındaki bebeklerde kafatasıka ne Zika virüsü ve an ntı olduosefali) arasında bağla nın küçük kalması (mikr şkanı Margaret Chan, ancak Ba ğuna işaret eden DSÖ e henüz kapsamlı bilimsel kanıt ind er ell te lik bir slararası bununla Chan, “Koordineli bir ulukonudaki ti. lirt be da nı ığı ad olm diye konuştu. Chan bu yanıta ihtiyacımız var” ğine işaret etti. ce çalışmaların sürdürüle Virüsün bir hafta 10 günlük kuluçka dönemi bulunuyor. Hastalığın belirtileri gribe benziyor. l Kas ağrısı, l Kemik ağrısı, lAteş lVücutta hafif kırmızı, pembe döküntüler lKusma l Nadiren ölümlere yol açıyor irüs taşıyan sivrisineğin sokması ile bulaşan zika, hamileler için tehlike oluşturuyor, henüz doğmamış bebekleSİBEL rin beyinlerinde küçülBAHÇETEPE me (mikrosefali) ve hasara, hatta ölüme neden oluyor. 20’den fazla ülkeyi etkisi altına alan zika virüsü, Türkiye’de endişelere neden olmaya başladı. Türkiye için henüz alarm verilmedi ancak uzmanlar dikkatli olunması uyarısını yapıyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Banu Bingöl Günenç, zika virüsü salgını olan özellikle Orta ve Güney Amerika’ya hamilelerin seyahat yapmaması gerektiğini belirterek “Türkiye’den bu bölgelere gidenlerde görülme olasılığı var, o nedenle bu seyahatleri yasaklamak, mecbur kalmadıkça gitmemek lazım. Diyelim gebeler riskli bölgelere seyahat etti, şüphelendi. PCR testi yaptırmalı” dedi. Peki zika virüsü ülkemizde de görüldü mü, hastalık riski var mı, belirtiler neler? Merak edilen bu konuları Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Banu Bingöl Günenç ile konuştuk. rılması. Hamile kadın, bu virüs ile enfekte olursa, virüsün bebeğe geçme riski var. Bu da bebeklerin mikrosefali yani küçük kafa ile doğmasına neden oluyor” dedi. Mikrosefalinin ciddi bir hastalık olduğunu anımsatan Günenç “Doğumda kafa çevresinin her bebekte 42 cm’nin altında olması ve beynin ufak olmasına yol açan, dolayısıyla zekâ geriliğine neden olan bir hastalık. Bu özellikle ilk üç ayda gebelere bulaştığı takdirde risk ortaya çıkıyor” diye konuştu. Virüs taşıyan sivrisineğin ısırmasıyla bulaşan zika virüsü hamilelerin zekâ geriliğine sahip bebek doğurmasına neden oluyor Brezilya’da Maria Giovanna adı kız bebek mikrosefaliyle doğdu. Zika virüsüne bir tür sivrisineğin neden olduğunu, hastalığı taşıyan sivrisineğin kişiyi ısırması ile hastalığın bulaştığını anlatan Günenç, “Burada asıl sıkıntı hamilelerin ısın Hangi ülkelerde görüldü? Orta ve Güney Amerika’da yaygın. Kolombiya, Amerika, Salvador, Guatelmala, Haiti, Meksika, Paraguay, Panama, Venezüella, Honduras, Porto Riko’da görüldü. İngiltere, Hollanda, Danimarka, İsviçre ve Almanya’da ortaya çıktı. ABD, hamile kadınlara seyahat uyarısı yayımladı. n Nasıl ortaya çıktı? ABD’li bilim insanı Peter Hotez’e göre kesin değil ancak küresel ısınmayla bağlantısı “ciddi olarak düşünülmeli”. n Nasıl tespit edilir? Kandan alınan örneklerde PCR denilen test yapılıyor ve virüsün DNA’sı hastanın serumunda tespit ediliyor. . n Tedavisi var mı? Hastalık için özgün bir tedavi ya da önleyici aşılar henüz yok. Sağlık Bakanlığı tedavi için dinlenme, sıvı alımının arttırılması, ateş düşürücüler kullanılmasını önerdi. İlk 3 ay sıkıntılı 5 SORUDA VİRÜS ABİDİN YAĞMUR n Zika virüsü nedir? Yeni doğan bebeklerde görülen mikrosefali (küçük kafa) olarak da tanımlanan bu hastalık, “Aedes aegypti” cinsi sivrisineklerin hamile kadınlara bulaştırdığı zika virüsü ile yayılıyor. Virüs ilk olarak Uganda’da 1947’de Zika Ormanları’nda ortaya çıktı. Daha sonra Afrika ve Asya’da da görüldü. 2015 itibarıyla Orta ve Güney Amerika’da, özellikle de Brezilya’da patlama gösterdi. Nöbete gitmeyen aile hekimlerine sözleşme tehdidi ersin Halk Sağlığı Müdürlüğü, cumartesi nöbetlerine gitmeme eylemi yapan 4 aile hekiminin sözleşmesini feshedileceğini açıkladı. Yurdun dört bir yanından gelen sağlıkçılar bu kararı protesto ederken Halk Sağlığı Müdürlüğü, sağlıkçıların eyleminden birkaç saat önce “fesih kararı yok’ açıklaması yaptı. Özgür Çocuk Parkı’nda yapılan eylemde konuşan Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Başkanı Dr. Gürsel Özer, “Avrupa ülkelerinde meslektaşlarımız 2 bin kişiye hizmet verirken biz Türk aile hekimleri olarak 4 bin kişiye Sözleşmeleri feshedilen hizmet verdik. Her şey iyi gihekimler için protesto derken angarya eylemi düzenlendi. nöbet dayatması geldi. Bakanlığa sesleniyoruz. Angarya nöbet uygulamasından vazgeçin” dedi. Mersin Aile Hekimleri Derneği Başkanı Gürbüz Şen de, “Biz sözleşmemizi feshetmeyin talebinde bulunmadık. 24 arkadaşımızın sözleşme feshi yazıları Halk Sağlığı Müdürü’nün masasında” dedi. BRİTANYA’DAN GENETİK MÜDAHALEYE ONAY Yaşlılıkta iyi bir sosyal çevreye sahip olmak sağlık açısından önemli. M DÜŞÜĞE çare için insan embriyosunun genleri değiştirilecek ritanyalı bilim insanları, kısırlık ve düşükle ilgili araştırma yapma amacıyla insan embriyosunun genlerini değiştirmek için izin aldı. Ancak bu yöntemin “tasarım bebekler” üretmek için de kullanılabileceği uyarısı yapı Britanyalı bilim insanlarının döllenmeden sonraki yedi günü mercek altına alacak araştırması, düşüğe lıyor. neden olan etkenlere odaklanacak. Çin’deki bilim insanlarının re odaklanacak. bir kan hastalığını ortadan kalBilim insanlarının klinik sedırmak için insan embriyolabeplerle embriyoların genlerirı üzerinde çalışma yaptıklarıni değiştirmesine ya da değiştinı duyurmalarından bir yıl sonrilmiş genlere sahip embriyoları ra, Londra’daki Francis Crick rahme yerleştirmelerine izin veEnstitüsü’nde çalışan Kathy Nirilmeyecek. İnsan embriyolarıakan da benzer deneyler gerçek nın gen yapısını değiştirme yoleştirmek için gereken izni aldı. lundaki çalışmalar, ileride “isteDöllenmeden sonraki yedi güğe göre bebek üretmekte kullanü mercek altına alacak araştır nılabileceği” gerekçesiyle eleştima, düşüğe neden olan etkenlerilere uğruyor. kiklerin yapılması gerekiyor” dedi. Anemi tespit edilen hastalarının solukluk, halsizlik, efor kapasitesinin düşmesi, nefes darlığı ve çarpıntıdan şikâyet ettiklerini vurgulayan Yiğitbaşı, özetle şunları dile getirdi: “Erkeklerde anemi görülme sıklığı daha düşüktür. Özellikle erkeklerde anemi gözlemlendiyse ilk olarak mide bağırsak sisteminde yaşanan kan kaybı düşünülmelidir.” B Yalnızlık sigara kadar tehlikeli alnızlık insanları yalnızca psikolojik olarak değil fiziksel olarak da etkileyerek insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Araştırmacılara göre yalnızlığın genler üzerinde kalıcı etkileri oluyor, bu etkiler ise sigara içmenin, obezite ve diyabetin verdiği hasarlar kadar zarar verebiliyor. Georgia Üniversitesi Gerontoloji (Yaşlılık Bilimi) Enstitüsü’nden Kerstin Gerst Emerson, yalnız insanların daha sağlıksız ve topluma daha fazla yük olduğunu belirtirken durumun vahametine dikkat çekiyor. Yalnız insan Y larda bağışıklık sisteminin daha az çalıştığı, vücutta enfeksiyon ile savaşan antikorların üretiminin azaldığı belirtiliyor. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) adlı bilim dergisinde geçen ay yayımlanan bir araştırmaya göre ise sosyal etkileşim arttıkça tansiyon ve vücut kitle endeksi azalıyor. Uzmanlar tek başına yaşamanın yalnızlık anlamına gelmeyeceği gibi, çevremizin insanlar tarafından çevrili olmasının da yalnız olmamakla eşdeğer olmadığını vurguluyor. l Dış Haberler Anemi, A kanser habercisi olabilir SİBEL BAHÇETEPE nemi yani kansızlık, mide ve bağırsak gibi sindirim sistemi kanserleri başta olmak üzere, tüm kanser çeşitlerinin belirtilerinden biri olabiliyor. Uzmanlar ise bu nedenle anemi tedavisinden önce mutlaka kanser ile ilgili araştırmaların yapılması gerektiğini vurguladılar. 4 Şubat Dünya Kanser Günü ne deniyle açıklama yapan Central Hospital’dan Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. M. Rafet Yiğitbaşı, aneminin, mide ve bağırsak gibi sindirim sistemi kanserleri başta olmak üzere, tüm kanser çeşitlerinin belirtilerinden biri olabileceğini söyledi. Yiğitbaşı “Bu nedenle anemi tedavisine başlanmadan önce kanserin de akla gelmesi ve buna yönelik tet C M Y B