Katalog

Köpekler için kulübe lazım \ CumhurıyeC Kışın etkisini iyice göstermesiyle yiyecek ve ısınacak yer bulamayan hayvanlara dayanıklı ve kalıcı kulübeler yapılmasını için change.org sitesinde imza kampanyası başlatıldı. Kampanyaya bugüne kadar 58 bin kişi destek verdi. Sokak köpekleri sert hava şartlarında sığınacak yer bulamadıkları için donarak öiüyorlar. 2 Subat 2016 SAU Türkiye sırada 177. Türkiye, Yale Üniversitesi Dünya Çevre Performansı Endeksi'nde 2 yılda 33 basamak geri giderek genelde 99'uncu, Doğa ve Yaban Hayatı Koruma kategorisinde ise 180 ülke içinde 177'nci oldu. Türkiye bu yılki Davos zirvesinde yayınlanan rapordada 10 üzerinden 0.1 puan alatinde 60 ülke arasında 59'uncu olmuştu. rak çevre hassasiye jgff/frf/ fc7rf'&W*' 391 BİN YÂVRU DENİZE ULASTI rafından her yıl 143 kılometrelik sahii şeridınde yurutülen denizkaplumbağdlan izleme, koruma ve yuva belirleme çalışmaları sonucu, 2015 yılında yumurtadan çıkan 391 bin 152 yavru kaplumbağanın denizle buluştuğu açıkiandı. • Yavrulann ancak binde biri erginliğe ^ ulasabilecek. M. HAKAN [email protected] TASARIM: İLKNUR FİLL Yeniden 1990 l döndük Türkiye hava kirliliğinde 23 yıl öncesine döndü. Kalitesiz kömür kullanımı sonjnlann başında geliyor. ürkiye hakanı Baran Bozoğlu tava kirliliğinrafından hazırlanan rade 23 yıl önpor göre, İstanbul, Ancesine döndü. 1990'h kara, Bolu, Edîrne, Düz yılların başında hace, İznıir ve Tğdır'da hava kirliliği için alarva kirliliği kritik sevima geçiimişti. Bugün yeyi aştı. Gazetemize Türkîye'nin havası konuşan Bozoğlu, haiçin getıe alanndayız. kirliliği değerlerinin Zehirsoluyoruz. Düzce'de 13 kat, Denizli'de 4 kat, aşildığını belirtti. Türkiye son aylarda hava kirliliği için alarnı veriyor. Keşan ve Iğdır için acil önÖzellikle 19901ı yıllarda arlenı alınması gerektiğini betan nüfus ve kalitesiz yakıt lirten Bozoğlu "Acil öıılenıler kullanımı alınmaznedenîyle sa kitle hava kasel hasta3=. litesi canlıklar her li sağlığıan baş nı tehdit göstereedici boÇocukları evden çıkarıııayııı bilecekyutlara tir, Türkiuiaşmışye zehir ti.Butabsoluyor, lo gazete 21 Ocak 1993 tarilüi Cumhuriyet acil önmizin 21 lenı ahnmalı" uyarısında bulundu. Ocak 1993 tarihli nüshasının manşetine "Çocuklanmzi evBozoğlu, Türkiyefde doğalden çıkannaym" başlığıyla gaz bu kadar yaygınlaşırken yansımıştı. kirlilikte eşiğin yeniden aşılÇevre Mühendisleri Odanıasına ilişkin olarak "Seçimsı (ÇMO) tarafından geçen ler nedeniyle kömür dağitımı günlerde açıklanan raporarttı, kalitesiz kömür kullada, hava kirliliğinin birçok ilnımı teşvik edildi. Yurttaşlade "tehlike sınırlannı kat kat ra destek doğalgaz ile ohnalı. aştığr'na dikkat çekildi. Aksi halde akciğer hastalıkları ve kanserle boğuşan yoksul TMMOB ÇMO Çevre Sorunkitleler oluşacak" dedi. lan Araştırma Merkezi Baş Türkiy nefessiz Ne yapılmalı? • Türkiye termik santrallar yerine yenilenebilir, çevre dostu enerji kaynaklarına yönelmeli. • Kentleri planlarken hava akımını sağlayacak hakim rüzgârlar dikkate alınmalı. Rüzgârı kesecek yapılaşmaya izin verilmemeli. • Tüm il çevre müdürlükleri, yasada var olan "temiz hava planlarfnı sivil toplum örgütleriyle birlikte hazırlayıp, kamuoyuna açıklamalı. • Türkiye'de uygulanan kirlilik standartları Avrupa Birliği'nin neredeyse iki katı. Değerler AB ile uyumlu hale getirilmeli. • Hava kirliliği ölçümlehne standart getiril» meli. Yaklaşık 200 ölçüm istasyonunda kimi kirleticiler hiç ölçülemiyor. Bazı istasyon• Toplu taşımacılığa ağırlkverilmeli. • Çevre Bakanlığı tarafından oluşturulan www.havaizleme. gov.tr sayfası güzel birçalışma. Busay YEŞIL PUNYA HAKAN KARA 30 yıllık mücadele evre haberciliğiyle ilgilenenler genelde sorunlara odaklanırlar. Doğantn yağmalanması, canit türlerinin yok edilmesi, deniz ve hava kirliliği, kesilen ağaçlar... Insanı umutlandıracak haberler pek olmaz. Geçen hafta Carettalar'la ilgili güzel bir haber geldi. Dünya Doğayı Koruma Birliği (ILJCN) Denizkaplumbağaları Uzmanlar Grubunun araştırmaiarına göre Akdeniz'deki Caretta caretta denizkaplumbağalarının sayısı artmış. Yıllardır IUCN Kırmızı Listesi'nde "Tehlikede (EN)" statüsünde yer alan Caretta caretta'ların yeni statüsü böylece "Duyarh (VU)" olmuş. Gerçi Caretta'lar hâlâ kırmızı listede. Yine de koruma çabaları demek ki ciddi sonuç vermeye başlamış. Haberi okuyunca 30 yıl öncesine döndüm. ••• 1986 hareketli biryıldı. Dalyan'da denizkaplumbağalarının yumurtladığı Iztuzu kumsalında planlanan otel yapımına karşı Türkiye çapında eylemler başlamıştı. Yaklaşık bir yıl sürdü eylemler. Sonunda otel yapımından vazgeçildi. Çevrecilerin büyük başarısıydı. Türkiye, çevre hareketi tarihinde Caretta'ların özel bir yeri var. Caretta eylemleriyle birlikte Türkiye'de Yeşiller Partisi kuruldu. Partinin logosu kaplumbağaydı. Çevre duyarlılığı arttı. Universiteler denizkaplumbağalarıyla ilgili araştırmaları yoğunlaştırdılar. Devlet kurumları çevre konularını daha bir önemser hale geldiler. Türkiye'de özel çevre koruma bölgeleri ilan edildi. Denizkaplumbağaların yumurtlama alanları konusunda yapılan araştırmaların ardından, 21 alan belirlendi, çeşitli koruma önlemleri alındı. Yapılanlar yeterli mi? Elbette değit. Fakat 30 yılın sonunda Dünya Doğayı Koruma Birliği'nin araştırmasından çıkan sonuç Carettalar için çaba harcayan çevrecilerin zaferidir. Iztuzu'nun koruma altına alınması için en büyük çabayı gösterenlerden biri dünyaca ünlü kaplumbağa uzmanı çevreci Günther Peter'di. Iztuzu'nda otel inşaatının temelinin atıldığı gün, "Göreceksin Hakan, bu bölge koruma altına alınacak, inşaat falan yapılamayacak. Burası kaplumbağaların cenneti. Oyle kaiacak" demişti bana. 2013 yılında kanserden öldü "Kaplumbağa Peter". Keşke hayatta olsa ve o onca çabanın nasıl bir sonuç yarattığını görebilseydi. Doğal Hayatı Koruma Derneği (bugün WWFTürkiye) ve o zamanki başkanı Nergis Yazgan kaplumbağaların korunması için çok emek harcadı. Dernekte çalışan Gernant Magnin, Murat Yarar da öyle. WWF Türkiye o tarihten bu yana kaplumbağaların korunması için çaba göstermeyi sürdürüyor. 30 yıl. Kolay değil. ••* Carettaların korunması için pek çok insan çaba harcadı. Dalyan'da Kaptan June (Heimhoff), Izmirli Yeşiller (Melih Ergen, Senih Özay, Savaş Emek, Ayşe Tosuner), Alman Yeşiller Partisi Milletvekili Karitas Hensel, JacquesYves Cousteau, Jacqueline Bisset... O clönem WWF Türkiye'nin afişini anımsıyorum. Sevimli bir kaplumbağa vardı afişte. Bize şöyle sesleniyordu: "Ben 95 milyon yıldır buradayım, Ya siz?" Afişi gören bir arkadaşımız şöyle sormuştu: "Peki, biz insanlar kaç ytldır buradayız?" Gülümseyerek yanıt vermiştik: "Eğer Homo sapiens ise sorduğun 200 bin yıl. Ama en gerilere gidersen sonunda Lucy'ye ulaşırstn. O zaman 3.2 milyon yıl " Bizi dikkatle dîniedikten, sonra şöyle bir yorum yaptı arkadaşımız: "Daha yeniyiz yani. Peki sizce kaç yıl daha kalırız?" O soruya kimse yanıt veremedi. Ç T fayla yurttaslar kirlilik Cumhuriyet oranlarını takip edebiliyorlar. Bu çalışma geliştirilmeli. • Hava kirliliği ile birlikte enverziyonunyaşandıgı günlerde erken uyarı sistemleri ların yerteri yanhş belirlenmiş. Van Inçi Kefali TEHLİKEDE YUSUF ZIYA CANSEVER an'ın Muradiye ilçesin geçerek Van Gölü'nün en önemli temiz su kaynağı olan Bendimahi Çayı üzerinde kurulan hidro elektirk santrali (HES), Van Gölü balığının (inci kefali) nefesini kesti. Uzmanlar, santraldaki geçitlerin balıklann geçişine uygun oimadığindan dolayı balıklann yaşam alanlarmın smırlandırldığını söy Her yıl 29 bin kişi yaşamını yitiriyör HES'teki geçiş kanalları düzeltilmezse balik yaşatni son bulabilir. SIBEL BAHÇETEPE ava kirliliği akciğer kanseribaştaolmak üzere kalp ve daıııar lıastalıkları, inıııc gibi ciddi sağlık sorunlannı daberaberindegetiriyor. Türk Toraks Denıeği'negöre, Türkiye'de her yıJ yaklaşık 29 bin kişi lıava kirliliğine bağlı lıastalıklar nedeAlzheimer'da etkili niyle lıayatını kaybcdiyor. Bu rakanı Hava kirliliğiııiıı uzıın trafik kazalarmda döııenıde ise akciğer Doç. Dr. Haluk ölenlerin 78 katı. kanserine neden olduÇalışır Türk Toraks Dcrğ\ınxı dile getiren Çaneği Hava Kirlililışır "Hava kirliliğiği Görev Grubu Başkanı Doç. nin Alzheimer'de etkili olduDr. Ilaluk Çalışır dünyada her ğu söyleniyor, şeker lıastalıyıl 7 milyon kişi lıava kirliliğiğının gelişiminde de etkili olduğu da... Bu konuda çalışma ve araştırmalar yapıhyor. Üreme foııksiyoııunu bozduğıı, erkeklerde spernı kalite Türkiye'de hava kirliliğinden ölenlerin sayısı, trafik kazalarında ölenlerin 7 katı. Kirlilik kalp krizine de yol açabiliyor. V lüyorlar. Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi ve Su Ürünleri Avlaıııa ve İşlemeTeknolojisi Bölümil Başkanı Prof. Dr. Mustafa San, önlem alınmaması halinde Bendimahi Çayı'nın tümüyle ölü bölge haline geleceğini ve bıırada balık yaşamının son bulacağı uyarısında bulundu. San, "Geçitler bilîmsel tavsiyelere uygun düzeltilmeli" dedi. • VAN H nin neden olduğu lıastalıklardan yaşamını kaybettiğini belirterek "Hava kirliliği, kalp krizlerine, kalp yetmezliklerine, ritııı bozukluğuna neden oluyor. Solunuııı sisteminde ise eğer lıastada KOAI1, astını gibi lıastalığı varsa bunların kriz ve atak geçirınesine, lıastaların acil servisl<T(^ başvurnıasıııa yolaçıyor" dedi. sini bozduğıı üzerine de çalışnıalar var" diye konuştu. 20 ilde de yuksek Türkiye'de nüfusu 1 mîlyonıın üzerinde olan 20 ild(î d(î lıava kirliliğinin Avrupa Bîrliği standartlarının üzerinde olduğunu belirten Doç. Dr. Çalışır, Çevre ve Şelıircilik Bakanlığı'nın geçen yılki verilerini analiz ettiklerini belirterek şunları söyledi: "PMlO'ungünlük ABstandartlarında bunun 50 nıikrogram/metreküp olnıası gerekiyor. Bu değer bir yıl içinde en fazla 35 kez aşilabilir. Oysa Sanısım'da geçen yıl 357 ölçüm yapılniış, 327 gün 50'nin üzerinde çıknıış. Bursa'da ınerkezde 354 kez ölçüm de 326 kez yüksek çıkmış. Manisa'da 342 ölçümde 320 kez 50'nin üzerinde çıkmış." Ovacık'ta katliam kaldığı yerden... znıir'in Urla ilçcsîne bağlı Ovacık köyünde, yurttaşlann 1 yılı aşkın süredir yürüttüğü direnîşe karşın ağaç katliamı sürüyor. AKP'ye yakınlığıyla bilinen Ethem Sancak'ın kardeşi Haydar Sancak'ın başkanı olduğu HassasTeknik liloktrik şirketine, Enerji Piyasası Düzenlenı c Kurulu (LPDK) tarafından 6 rüzgârcncrjisi türbini diknıek için izin verildi. Şirket de yaklaşık 13 ay fince 1. derece doğal sit alanı olan bölgodo ağırlıklı çanı olnıak üzere ağaçların kesinıi I nc başladı. Ancak Ovacık küylülori, 25 ağaç katlcdiklikten sonra kesinıi cngelledi ve nıalıkenıeden yürütnıeyî durdurma kararı almnıasını sağladı. Ancak gcçen günlrrdc yürütnıeyi rturdurına kararının kaldırılmasının ardından şirket kesinıi lıızlandırdı. Bölgrde kesilen ağaç sayısının 1300'ü bulduğunu ve yaklaşık 500'ünün dalıa kesilmcv sinin öngörüldüğünü belirten Ovacık köyü mulıarı Veysel Erköse, odunlann ornıan dışına çıkanlıııaması için ııöbcti sürdürdüklerini söyledi. D avos'taki Dünya Ekonomik Forumu için yayımlanan plastik endüstrisine ilişkin r<ıpor, plastiğin doğaya verdiği zararlarla ilgili çarpıcı veriler ortaya koydu. Rapora göre, okyanuslarda lialen 150 milyon ton plastik olduğu düşünülüyor. Böyle giderse, 2025 yılına kadar okyanuslarda her 3 ton balığa karşilık 1 ton plastik olacak. 2050'de ise plastik, balık miktarıni aşacak. BALIKTAN ÇOK PLASTİK OLÂCAK C M B