Katalog

Cuma 23 Aralık 2016 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Türkiye’yi karanlık BOTAŞ santralların günler bekliyorgazını kesti Türkiye elektrik ve doğalgaz piyasasında kriz derinleşiyor. Uzmanlara göre yakın zamanda büyük kesintiler gündeme gelebilir. Yeni zamlar da yolda Kış aylarının en çetin yaşandığı bu günlerde elekt ru işaretlerine neden olmuştu. BOTAŞ, doğalgazda artan tüketici talebini rik ve doğalgazda büyük karşılayabilmek için yeni kesintiler kapıda. Başta önlem aldı ve özel sektör elektrik olmak üzere bakım bahanesiyle şirket ŞEHRİBAN deki kısıntıyı yüzde 90’a KIRAÇ çıkardı. ler planlı kesintileri artı Reuters’a bilgi veren rırken, arz yetersizliği nedeniy enerji sektörü kaynakları, soğuk le BOTAŞ elektrik santrallarının hava nedeniyle Türkiye’nin gün gazını tamamen kesti, tesislerde lük doğalgaz tüketiminin 200 elektrik üretimi durduruldu. milyon metreküpün üzerine çık Uzmanlar, Türkiye genelinde tığını ve talebin karşılanmasın 31 Mart 2015’te yaşanan elekt da sıkıntılar yaşandığını belirt rik kesintisinin aynısının ya tiler. şanmasının an meselesi olduğu konusunda uyardı. 31 Mart Kesinti yüzde 90 2015’te yaşanan ve saatlerce sü BOTAŞ’ın özellikle evsel tüke ren kesintinin ekonomiye mali timdeki talebi karşılamak için yeti yaklaşık 100 milyon dolar bazı tedbirleri devreye koyduğu olarak hesaplanmıştı. nu kaydeden bir sektör kayna Geçen hafta İran’ın iklim şart ğı, “Bu kapsamda BOTAŞ doğal ları nedeniyle Türkiye’ye do gaz çevrim santrallarına verdi ğalgaz gönderimini kıstığı id ği doğalgazda dün itibarıyla ke dia edilmişti. Bu iddia yetki sintiyi yüzde 90’a çıkardı. BO li makamlarca yalanlansa da TAŞ ayrıca bazı sanayi kuru BOTAŞ’ın özel sektöre verdiği luşlarından kritik olmayan üre doğalgazı yüzde 50 azaltması so timlerini azaltmasını tavsiye et ti” dedi. BOTAŞ, havaların soğu ‘Kışın kesinti ması nedeniyle evsel tüketimde meydana gelecek artışı dikka yapamazsınız’ te alarak, 14 Aralık sabahından itibaren özel sektöre ve EÜAŞ’a TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kuru ait santrallara verdiği doğalgazı yüzde 50 azaltmıştı. Marmara Ereğlisi’nden kamyonlara LNG lu Başkanı Hüseyin Yeşil, elekt ikmalini de durdurdu. rikte üretim dağıtım ve iletimin özelleştirilmesi ile kesin Yüzde 38’i gazdan tilerin arttığına işaret ederek, “31 Mart 2015’te yaşanan elektrik kesintisinin aynısını yaşayabiliriz. Özelleştirme esnasında elektrikte bir tekel olması tek elden yönetilmesi gerektiğine vurgu yapmıştık. Şimdi sorunlar yaşanıyor” dedi. Elektrikte bakım gerekçesiyle planlı kesintilerin arttığına dikkat çeken Yeşil, “Planlı kesinti bahar döneminde olur. Kışın ortasında bunu yapamazsınız. Bu da sorun olduğunu gösteriyor. Devlet Doğalgaza derinden bağımlı elektrik sektöründe arz kısıntıları ve talebin yüksekliği serbest piyasada elektrik fiyatlarını yüzde 400’e kadar çıkardı. Türkiye’de elektrik üretiminin yüzde 38’e yakını doğalgazdan sağlanıyor. Türkiye’de doğalgaz santrallarının kurulu güce oranı yaklaşık yüzde 31 ve bu santralların ürettiği elektrik toplam tüketimin yaklaşık yüzde 57’sini karşılıyor. Bu durum arzda bü bir an önce elektrikte kamulaş yük payı bulunan doğalgaz sant tırma yapmalı” diye konuştu. rallarına karşı elektrik fiyatla TMMOB Makina Mühendisle masını hassaslaştırıyor. Uzman ri Odası Enerji Çalışma Grubu lara göre söz konusu kesintiye Başkanı Oğuz Türkyılmaz da, bağlı oluşan basınç sorununun enerjide karanlık bir tablo çiz özellikle büyük ölçekli elektrik mek istemediğini vurgulayarak, Türkiye’nin kurulu gücünün 79 bin megawata ulaştığını, planlı bir politikayla bu kaynakları kullanması gerektiğini, Türkiye’nin şu an için yeni santrallara ihtiyacı bulunmadığını vurguladı. Türkyılmaz, enerjide geçici sıkıntıların olabileceğini söyledi. üretim tesislerinin çalışmasını zorlaştırması fiyatları yükseliş yönünde etkiliyor. Piyasa aktörleri, döviz tarafındaki kur baskısı ile birlikte iç piyasada artan maliyetler düşünüldüğünde 1 Nisan 2017 itibariyle son tüketici için hem gaza hem elektriğe zam beklenmesinin çok olası olduğunu belirtti. Yaz saati ısrarı israf getirdi Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) elektrik tüketim istatistikleri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre kasım ayında ekonomideki yavaşlamaya ve sıcaklıkların mevsim normallerinde seyretmesine rağmen elektrik tüketimi geçen yıl kasıma göre yüzde 6.53 oranında artışla 22.7 milyar kilovat saat ile en yüksek düzeye ulaştı. EMO, kalıcı yaz saatinin tasarruf değil enerji tüketiminde israfa yol açtığı değerlendirmesinde bulundu. EMO, “Elektrik tüketiminde hava koşullarına bağlı olarak bir artıştan söz etmek mümkün değildir” ifadesini kullandı. Fatura yükselecek Bu yıl kasım ayı elektrik tüketiminin geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.5 gibi rekor artış göstermesini değerlendiren Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği (IAEE) Başkanı, Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu’na göre doğalgaz faturalarında da kötü sürprizler olabilir. Tüketim artacak Kış saatine geçilmemesi nedeniyle Türkiye’de insanların daha soğuk bir sabaha uyandığını ve bu nedenle doğalgaz tüketiminin de artacağı uyarısında bulunan Prof. Dr. Kumbaroğlu, “Bir taraftan karanlık nedeniyle daha çok aydınlatma ihtiyacı, diğer taraftan soğuk nedeniyle daha çok ısıtma ihtiyacı orta ya çıkıyor. Konutların enerji tüketiminde aydınlatmanın payı yüzde 10 düzeyinde iken ısıtmanın payı yüzde 35’lere ulaşıyor. Tüm bunları alt alta koyduğunuzda kasım ayı elektrik tüketimindeki rekor artışın yanı sıra yaz saati uygulaması nedeniyle doğalgaz tüketiminde de artış görüleceği sonucuna ulaşıyorsunuz” dedi. Kumbaroğlu ayrıca, “Tasarruf eden ve daha mutlu bir Türkiye için kış saatine geçmemiz gerekiyor. Sabitleneceksek kış saatine sabitlenelim” diye konuştu. Teminatlar TL’ye döndü Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), elektrikte serbest tüketici limitini 3 bin 600 kilovatsaatten 2017 itibarıyla 2 bin 400 kilovatsaate düşürdü. Bu çerçevede gelecek yıl aylık faturası 82 liranın üzerinde olan tüketici serbest tüketici olarak tedarikçisini seçebilecek. EPDK, ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dolar yerine TL kullanımı çağrısı doğrultusunda doğalgaz dağıtım şirketlerinin 137 milyon dolarlık teminat mektuplarının iadesi yönünde karar aldı. Benzine 10 kuruş zam Geçen haftalardaki zamlarla birlikte litresi 5 liranın üzerine çıkan benzine gece yarısından itibaren 10 kuruş daha zam yapıldı. Dün Petrol Ürünleri İşverenleri Sendikası (PÜİS) benzinde 10 kuruş fiyat artışı yaşanacağını duyurdu. Zamla birlikte Ankara’da litresi ortalama 5.12 liradan satılan benzinin litre fiyatı 5.22 lira oldu. Benzinin litresi İstanbul’da 5.07 liradan 5.17 liraya, İzmir’de ise 5.09 liradan 5.19 liraya yükseldi. Akaryakıt dağıtım şirketleri, 5 Aralık Pazartesi günü benzinin litre fiyatına 15, motorine ise 16 kuruş zam yapmıştı. Protestolu senet yüzde 20 arttı Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre yılın 11 ayında protesto edilen 927 bin senedin parasal tutarı 10.7 milyar lira oldu. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla protesto edilen senet adedi yüzde 1.7, senet tutarı ise yüzde 20.7 arttı. VEDAT ARIK Asgari değil geçim ücreti Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu, asgari ücretin tümüyle vergi dışı bırakılması gerektiğini belirterek, 2017 yılı için asgari ücretin en az 2 bin lira net olmasını istediklerini söyledi. DİSK üyeleri, asgari ücretle ilgili taleplerini duyurmak için Şişli’de protesto gösterisi düzenleyip, basın açıklaması yaptı. Arzu Çerkezoğlu, “As gari ücret sadece asgari ücretlileri değil, bütün çalışanları ilgilendirmektedir. Asgari ücret geçim ücreti olmalıdır. Bir işçinin ailesiyle beraber insanca yaşayabileceği bir ücret olarak belirlenmelidir. TÜİK enflasyon oranını yüzde 78 civarında açıklarken, asgari yaşam maliyetinin sadece yüzde 4 artmasını neye dayanarak iddia edebilmektedir?” açıklamasını yaptı. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 İşte o nokta... “Bütün renkler aynı hızla kirleniyordu. Birinciliği beyaza verdiler.” Özdemir Asaf’ın bu kısacık şiiri beynimde dolanıp duruyor bir süredir. Evirip çeviriyorum: Tüm ülkeler hızla kirleniyordu. Birinciliği benim ülkeme verdiler... Evet... Önce kirlenme başladı; tahmin edilenden daha hızla yayıldı. Temizleyemedik. Sonra kokmaya başladı ve ardından da çürüme... Gelinen noktada ülke olarak bütünsel bir çürümüşlük içindeyiz. Hemen hemen her kurumu ile.. O çürümüşlüğün içinde yaşıyor; attığımız her adımda bu bataklığın dibine daha hızla çekiliyoruz. Öyle bir noktadayız ki; sayılar bile yetmiyor... 14 gencecik askerin sınır çatışmasındaki ölümü bu ülkenin başındaki adam tarafından “Maalesef birkaç şehidimiz var” diye dillendirilebiliyor. 2012 yılında dönemin AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik’in “PKK birkaç Mehmet’i şehit etti diye Meclis’i toplayamayız” sözlerini unutmayın... Öyle bir noktadayız ki, doğru gibi gösterilen yalanlar büyük bir toz bulutu gibi her şeyin üzerini örtüyor. “Eğitimde reform” mu demiştiniz? “Sağlıkta büyük dönüşüm” peki? Ya büyüyen güçlü ekonomi? Avrasya Tüneli ile ya da bilmem ne köprüsü ile ya da 3. havaalanı ile oluyorsa bu ekonomi yaşadık... Ama öyle olmuyor ne yazık ki. Yılda 120 milyon kişi hastanelerin acil servislerine gidiyormuş. Küçük bir soğuk algınlığı olan da, kalp krizi geçiren de... Devlet ve araştırma hastanelerinde randevu tarihi hastanın ömrüne yetişmiyor. Eğitimin halini biz değil PISA verileri zaten tüm çıplaklığı ile ortaya koyuyor. Üretmiyor tüketiyor; bilgiden, bilimden uzaklaştıkta cehaletin kör kuyusunun dibine doğru sürükleniyoruz toplum olarak... Tarım çöküyor, sanayi çöküyor, medya çöküyor, hukuk çöküyor. Beraberinde bir işsiz ordusu yaratarak çöküyor. Son 5 yılda 1 milyon yeni işsiz katılmış bu orduya. Yine 1 milyonun üzerinde umudunu kaybetmiş işsizimiz var... Neden mi? Çünkü AKP iktidarında finansal varlıklar fabrika yerine, betona gömüldü. Katma değer ve istihdam yaratacak yatırımlar yerine AVM, gökdelen, lüks konut yaptılar, işsizlik patladı, esnaf tükendi. İnşaat sektörü idi değil mi AKP iktidarının ekonomik dinamosu? Sadece son 6 yılda Türkiye genelinde 2 milyon adedi aşkın satılamamış konut bulunuyor. Ortalama her yıl 800 bin yeni konut yapılıyor. Ancak yarısı bile satılamıyor. Yatırımlar durdu; çünkü kimse önünü göremiyor. Üretim bıçak sırtında; kurlarda aşırı yükselme, yıllarca ithal girdiye bağımlı yapılan sanayicinin üretim ve ihracat performansını baskılıyor. Rating kuruluşlarının notunu düşürdüğü Türkiye’nin risk primi hızla yükseliyor, yatırımlar kaçıyor... Ekonomi, siyaset, medya, eğitim... 4 sacayağı da büyük sorunlar yaşayan üstelik kendi içinde de sürekli kutuplaşan bir ülke nasıl kendi toparlar? Yanıtı zor. Bugün yaşadıklarımız birer sonuç. Tıpkı 15 Temmuz’un bir sonuç olması gibi. Tıpkı AKP iktidara geldiğinde 8 yaşında olan bir çocuktan bugün bir büyükelçiyi öldüren bir katil yaratabilmemiz gibi. Tıpkı artık tüm yaşamların pamuk ipliğine bağlı olması gibi. Nokta... ‘OHAL derhal kaldırılsın’ MUSTAFA ÇAKIR Türkİş, Hakİş, DİSK ve KESK’in de üyesi olduğu Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC), hükümetten OHAL kararnamelerinin kaldırılmasını istedi. Keyfi işten çıkarmalara son verilmesini, açığa alınan ya da işine son verilen 120 bin kişinin adil yargılanmasını isteyen ETUC, mağduriyetlerin telafi edilmesini, masumiyet karinesine uyulmasını, ifade, konuşma ve basın özgürlüğünün de eski haline döndürülmesini talep etti. ETUC, Ankara’ya 1213 Ocak tarihlerinde heyet gönderme kararı da aldı. ETUC Yönetim Kurulu Brüksel’de yaptığı toplantıda Türkiye’deki gelişmeleri de değerlendirdi. Toplantıya KESK Eş Genel Başkanı Şaziye Köse de katıldı. KESK’ten alınan bilgiye göre, ETUC’tan hükümete “OHAL kanun hükmünde kararnamelerinin (KHK) Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sözleşmelerine ve AB şartlarına uygunluğu derhal gözden geçirilsin. Keyfi işten çıkarma, yargılama ve tutuklamalara son verilsin” çağrısı yapıldı. ETUC, Avrupa Komisyonu ve konsey başkanına da Türkiye’yi Avrupa sözleşmelerine ve şartlarına uygun davranmaya çağıran net mesaj vermeye çağırdı. ETUC, ILO’nun başta haziran ayında yapılacak olan uluslararası çalışma konferansı olmak üzere komitelerinde Türkiye ile ilgili şikâyetlerin incelenmesini talep etti. ETUC sendika üyelerine hukuki destek verileceğini de açıkladı. l ANKARA C MY B