Katalog

Pazar 13 Eylül 2015 10 CEREN KUMBASAR cerenkumbasar@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Dubai’de satış rekoru kırıldı ÜK Y Ü B N E I YILIN D L I P A Y I AR U F T A A Ş İN Türkiye stantları arasında en dikkat çekici maket garanti koza’nındı. GAYRİMENKUL Sektöre acil destek! nşaat sektörü uzun zamandır bekleme butonunda takılı kaldı. Her ne kadar geçen seneye nazaran istatistikler kısmi bir yükselişi gösteriyor olsa da bu göstergelerin realiteden uzak olduğunu hepimiz biliyoruz. En azından sektörün potansiyelini ve geçmiş yıllardaki başarılarını biliyoruz. Ve şimdi hayalimizdeki şehre kalkan bir gemiye bakar gibi iç geçirerek izliyoruz olanları. Son yıllarda umut bağladığımız yabancı yatırımcılarında ilgisi ve alım iştahı azalınca ilanlardan, fuarlardan reklamlardan medet umuyoruz. Oysa çözüm yanı başımızda. Hükümetin üzerinde çok kısa bir süre çalışarak hazırlayabileceği bir destek paketi tüm yaralarımıza ilaç olabilir. Ülkenin içinde bulunduğu kaos ve belirsizlik ortada. Ekonomik göstergelerin gidişatı malum. Fitch bile ilk kez Türk Bankalarının dış borçlanmasıyla ilgili bir uyarıda bulundu. Krediler hâlâ ortalamada 1.20 seviyelerinde. Doların ve Euro’nun vardığı nokta bilimkurgu filmlerinden alıntı gibi. Bütün göstergeler bir yana ülkede büyük bir endişe havası hâkim. Önümüzdeki seçimlerin gerçekleşip gerçekleşemeyeceği belli değil, seçimler olursa sonuçlarından kaynaklanabilecek belirsizliğin ülkeyi nasıl olumsuz etkileyeceği de. Böylesi bir ortamda yapılması mantıklı tek şey var. Ekonominin daha da kötüye gitmemesi için lokomotif sektörleri desteklemek ve alım iştahını arttırmak. Şu günlerde inşaat firmaları bu iyileştirme çabasını el yordamıyla yapmaya çalışıyor. Satış bedellerini krediye gerek kalmadan taksitlendirmeye çalışıyor, tapu masraflarını kendileri karşılıyorlar. Ama bu iyileştirmenin bedelleri de satış tutarına mecburen yansıyor. Dolayısıyla bu çabalar hep sektöre yapılan makyajlar olmaktan öteye gidemiyor. İ Cityscape Dubai fuarında bu yıl Türkiye’den 61 inşaat şirketi vardı. Firmaları yönetim kurulu başkanları bizzat temsil etti ityscape Dubai, ülkenin neredeyse bütün lider sektör oyuncularını, asla yanyana gelmezler dediğiniz firma sahiplerini bir araya getirdi. AĞAOĞLU Şirketler Grubu başkanı Ali Ağaoğlu, Gyoder Başkanı ve Torunlar İnşaat Başkanı Aziz Torun, Nef Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur, DKY İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Dumankaya, Artaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, İşGYO Genel Müdürü Turgay Tanes, Dap Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, Ege Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İnanç Kabadayı, Sinpaş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Avni Çelik, Soyak CEO’su Emre Çamlıbel, Babacan Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Babacan, Çalık Gayrimenkul Yönetim Kurulu Üyesi Feyzullah Yetgin, Kuzu Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Özen Kuzu, Mesa Genel Müdür Yardımcısı Tolga Bıyıklıoğlu ve gibi gayrimenkul sektörünün önde gelen isimleri fuardaydı. Stantlar sadece projeyi değil, ülkeyi de temsil eder şekilde özenliydi. Satış temsilcileri sadece İngilizce değil, Arapça ve Fransızca da konuşuyordu. Hemen her stantta Araplar vardı ve hem bireysel alımlar hem fon alımları için sorular soruluyordu. Toplu satıştan çok bireysel C satışa yoğunlaşan firmalar 2. günün sonunda nihayet satış haberleri vermeye başladılar. Özellikle Garanti Koza, Ağaoğlu ve DKY stantlarının doluluğu ve bireysel satışlarıyla dikkat çekti. Fuarın en büyük satış haberi yine Ali Ağaoğlu’ndan geldi. Ağaoğlu grup, Maslak 1453 projesindeki bir bloku Halil İbrahim Demirağ aracılığıyla Sulaiman Al Rajhi Group’a sattı. KDV ve tapu masrafları için destek paketi Organizasyonlara büyük ilgi Fuar boyunca, iki önemli organizasyonu vardı. İlki, projelerin ödüllendirildiği etkinlik gecesiydi. Nedense bu etkinlik Türkiyeliler tarafından çok rağbet görmedi. Geceye sadece gazeteciler ve ödüle aday olan Tabanlığlu Mimarlık katılım gösterdi. Firma geleneğini bozmadı ve 3 projesiyle aday olduğu geceyi “en iyi konut projesi” dalında Qent İstanbul projesiyle aldı. İkinci önemli organizasyon Hürriyet gazetesinin düzenlediği “Why Invest in Turkey?/ Neden Türkiye’ye Yatırım Yapmalıyız?” başlıklı semineriydi. Seminere 30u aşkın yabancı yatırımcı, çok sayıda yerli yabancı basın mensubu ve firma sahipleri katılım gösterdi. Daha önce katılım göstereceği söylenen Kadir Topbaş son anda katılım göstermedi ve bu duruma kimse şaşırmadı. Ağaoğlu’ndan rekor Meraklısına 2015 verileri Satış ofisinde sorulması gereken 6 Soru CEV DUY APLARI M ALM ADAN AYIN azete ilanından veya televizyon reklamından görerek bir projeden etkilendiniz. Randevunuzu aldınız, satış temsilcisinin karşısına oturdunuz ve başladınız projeyi dinlemeye. Eğer karşınızdaki usta bir satış temsilcisiyse, sizin için en can alıcı alım nedenini çözer ve görüşmeyi bu temel üzerinden devam ettirir. Siz de 10 yenik başladığınız bu görüşmede sormanız gereken asıl soruları soramadan kendinizi kaparoyu öderken bulursunuz. İşte bu duruma düşmemek, yaptığınız görüşmenin en doğru kararı almanızı sağlaması için yapmanız gerekenler: Evin net ve brüt metrekaresindeki farkı, evin duvardan duvara kullanımının metrekaresini mutlaka sorun! Konut sektörünün en büyük sıkıntılarından biri kuşkusuz brüt ve net metrekare arasındaki fark. Bu farkın nedeni, asansör boşlukları, kat antreleri, bazen otopark alanları, teraslar ve duvar altı metrekareleri olarak kabaca özetlenebilir. Bu farkın standart bir cevabı yoktur, projeye göre değişir. Ancak ortalamada eğer net ve brüt farkı %15’ten çok ise sorgulamaya değerdir. KDV ve tapu masrafının kime ait olacağını sorun! Satış ekiplerinin eğitimlerinde ilk öğrendikleri şey, projeyle ilgili en iyi özelliklerle alım kararı verdirmek, bu karardan sonra da masraf teşkil edecek G 1 Sektörden Eylül itibarıyla ARTAŞ İnşaat satış müdürü Varol Tezmen emekliye ayrıldı. lTedbiren görevinden alındığı açıklanan Sinpaş GYO Genel müdürü Seba Gacemer’in Sinpaş bünyesinde çalışmaya devam ettiği yakında görevine geri döneceği öğrenildi. l15 2 unsurları “sanki bir detaymış gibi” söylemektir. Ancak size bir detay gibi açıklanan şey pekala başka bir projeden bir odası daha olan bir ev almanızı sağlayacak kadar yüksek bir meblağ olabilir. Site aidatının yaklaşık tutarını ve sosyal tesislerin bu aidatla kullanılıp kullanılamayacağını sorun! Site aidatları çok üniteli projelerde genellikle kayda değer meblağlar olmayabilir. Ancak adına rezidans denilen, butik proje olduğu iddiasıyla satışı yapılan projelerde site aidatları dolarla hesaplanıyor. Dolayısıyla bu aidatlar oldukça can yakıcı ve manasız şekilde yüksek olabiliyor. Kullanılacak malzemelerin markasını ve garantisini mutlaka sorun! Satış vaadi sözleşmeleri genellikle henüz projenin önemli detayları ortaya çıkmadan hazırlanır. Dolayısıyla da projeyle ilgili detaylar tam olarak belirlenemez. Bundan dolayı da iyi niyetli firmalar anlaşmalarına şöyle bir madde eklerler “x markası veya muadili”. Bu tabir, eğer projenin çok başında alım yapıyorsanız normaldir. Ancak lansmandan 6 ay sonra da “muadili” tabiri kullanılıyorsa, dikkatli olmak lazım. Zira projelerin ortalama gerçekleşme süresi 2 yıldır ve siz zamanda hala malzeme satın alımlarını yapmadıysanız işin içinde bir tuhaflık var demektir. 3 4 ödeyeceği cezayı mutlaka öğrenin! Son yıllarda çok iyi güvenilir inşaat firmalarında bile geç teslimat söz konusu olabiliyor. Çok fazla bağımsız değişkeni olan inşaat, malzeme satın alma ve üretim konusunda bağımlı. Toplamda sürenin %20’si gibi bir gecikme normal karşılanmalı. Ancak bu süre zarfında firmaya karşı da bir yaptırımınız olmalı. Genellikle bu yaptırım firmanın size bir kira bedeli ödemesi şeklinde gerçekleşir. Siz siz olun bu kira bedeli konusunu, henüz satış vaadi sözleşmesini imzalarken belirleyin. Ses ve ısı izolasyonunun detaylarını ve garantisini mutlaka sorun! Markalı markasız hangi projeyle ilgilenirseniz ilgilenin mutlaka ses ve ısı izolasyonunu yaptıklarını söylüyorlar. Çoğu yapıyor da. Ancak izolasyon konusu o kadar zahmetli ve o kadar masraflı bir iş ki, firmalar bu konuda sözleşmede ne yazarsa yazsın işin kolayına kaçıyor. İzolasyonun taş yünüyle mi yapılacağı yoksa çift cam arasına gaz sıkıştırılarak mı yapılacağı önemli. Çünkü ikisi de inşaatın diğer malzemelerine bağlı olarak başarılı sonuçlar veriyor. Dolayısıyla anlaşma aşamasında bu izolasyonun detaylarını ve garantisini öğrenin. 5 zamanında yapılmazsa firmanın Teslimat Konut sektörünün asıl ihtiyacı devlet desteği. İktidarının ilk yıllarında sektörü destekleyip, büyümesini sağlayan ama sonrasında sektörün çarpık büyümesine neden olan hükümetin, inşaat sektörü için bir paket hazırlaması lazım. KDV ve tapu masraflarıyla ilgili yapılacak bir iyileştirme sektörü önemli oranda hareketlendirebilir. 2013’ten beri yüz elli metrekarenin altındaki evlere uygulanan %18’lik KDV tutarının acilen geri çekilmesi gerekli. Konut sektöründe en çok satışı yapılan daire tipi 1+1 ve 2+1. Yani 150 metrekarenin altında. 150 metrekarenin altındaki evleri de yine malumunuz ki alım gücü yüksek, her projeden hobi olsun diye projeye giren bir kesim satın almıyor. Bu evleri tercih edenler çoğunlukla karıkoca yıllarca çalışarak, kirada oturdukları daha yüksek metrekareli evlerden daha küçük metrekareli evlere geçmeye mecbur kalan kesim. Yani, en çok desteklenmeye ihtiyacı olanlar. Üstelik Türkiye’nin çok genç bir nüfusu olduğu ve önümüzdeki 30 yıl da Türkiye yaşlanmayacağı için bu ev tiplerine ihtiyaç bitmeyecek. Tapu konusu ise kanayan bir yara. Tapuyla ilgili düzenlenmesi gereken çok şey var. Ancak hiç olmazsa, topraktan satılan yeni evler için bir muafiyet çalışması yapılabilir. Bu muafiyet sadece sektörü desteklemek için değil aynı zamanda yeni yapılan evlerden ev sahibi olunması için de çok faydalı olur. Türkiye’nin en büyük sorunu 20 milyon yapının 14 milyonunun deprem yönetmeliğine uygun olmaması ise ve devlet olarak bu binaları yıkıp yeniden yapamıyor isek hiç olmazsa yeni yapıların satışını destelemeliyiz. Vergiden muaf ya da indirimli vergiye tabi evlerin satış tutarı, 1 oda fazla ev demek. Hiç ekonomi hiç sosyoloji bilmeyen bir insanın bile görebileceği basit bir çözüm bu. Basit ama can simidi niteliğinde. Konut sektöründen alım yapacak vatandaşlar için değil konut sektörü patronları için değil, Türkiye ekonomisi için. Bütün savaşların bütün barışların nedeni ekonomik, bütün kaosların da. Eğer eğrisi doğrusuna getirip memleketi içinde bulunduğu durumdan kurtaramıyorsanız/kurtarmıyorsanız, o zaman hiç olmazsa eğriyi biraz düzeltin. Hiç olmazsa en basit doğruların peşinden gidin. Bu sektörü destekleyin, sektör de ülke ekonomisinin lokomotifi olmaya devam etsin! 6 Küçük Önlemler, Büyük Projeler Doğurur Enerji Verimliliği Derneği Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Çağlar ‘’sadece 1 yıllık enerji tasarrufu ile 3 bin 600 okul, 3 boğaz köprüsü, 3 havalimanı veya 738 tam donanımlı hastane yapılabileceğini” söyledi. Enerji tasarrufu yöntemlerinide değinen İbrahim Çağlar, “Bina yalıtımı en önemli evsel tasarruf metotlarından biridir, bunun yanında beyaz eşyada A ve üzeri ürünlerin tercih edilmesi tasarrufa yardımcıdır, süpürge, ütü, su ısıtıcısı gibi küçük ev aletlerinin verimli kullanımı için düzenli bakım yapılması, aydınlatmada kontrollü ve tasarruflu aydınlatma gereçleri tercih edilmesi de faturaların düşmesini sağlar” dedi. C M Y B