Katalog

EKONOMI 8 Tüpraş kârını 992 milyon olarak açıkladı. Kapadokya’ya 1.5 milyon ziyaretçi Kapadokya bölgesini, ilk yedi ayda 1 milyon 515 bin 384 yerli ve yabancı turist ziyaret etti. Geçen yılın aynı döneminde ise ziyaretçi sayısı 1 milyon 479 bin 590 idi. Parayı “yola döktük” Yılın ilk üç ayında yurt içinde ikamet eden 10 milyon 791 kişi seyahate çıktı. Bu kişilerin seyahat harcamaları yüzde 12.2 artış göstererek, 3 milyar 694 milyon 829 bin liraya ulaştı. Pazar 9 Ağustos 2015 EDİTÖR: OLCAY BÜYÜKTAŞ TASARIM: SERPİL ÜNAY İRAN’DAN R 185 MİLYA DOLARLIK YATIRIM Tüpraş kârını ikiye katladı ürkiye Petrol Rafinerileri AŞ (Tüpraş), yılın ilk yarısında 992 milyon lira net kâr elde ettiğini açıkladı. Şirketten yapılan yazılı açıklamada, fuel oil dönüşüm tesisinin üretime geçmesinin de katkısıyla ilk altı ayda rekor kapasite kullanımına ulaşıldığı belirtildi. Satış miktarı ve kurdaki artışa rağmen, petrol fiyatlarının geçen yılın yüzde 47 aşağısında olmasının etkisiyle satış hasılatının 2014’ün yüzde 7 altında gerçekleştiği vurgulanan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “2015 ilk altı aylık dönemde, uluslararası rafineri marjlarındaki yüksek performans ve satışlardaki artışın olumlu etkisiyle faaliyet kârı geçen yıla göre 722 milyon lira artışla 974 milyon liraya yükseldi. Dolar kurundaki yükselişle oluşan kur farkı giderlerine rağmen, konsolide vergi öncesi kâr, faaliyet kârındaki artışa bağlı olarak 532 milyon lira artışla 680 milyon lira oldu. Net dönem kârı ise fuel oil dönüşüm projesi yatırım teşvikinden kaynaklanan 317 milyon lira ertelendi, vergi gelirinin katkısıyla 992 milyon lira olarak gerçekleşti.” l Ekonomi Servisi Enerjide fırsat da tehdit de Türkiye’nin elinde İran’da kalkan ambargo sonrası Türkiye’de yakıt fiyatlarının düşmesi dış politikadaki sağlıklı ilişkilere bağlı. Yoksa ülke, bölgedeki ateş topuna çekilebilir luslararası Enerji Ekonomisi Birliği Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, Türkiye’nin daha ucuza petrol ve doğalgaz alması veya enerji projelerinde bir kavşak durumuna gelmesi gibi pek çok fırsatın Türkiye’nin dış politikasına bağlı olduğunu belirtti. Kumbaroğlu’na göre İran’da kalkan ambargo sonrasında ortaya çıkan fırsatları ülke lehine çevirmek veya kriz yaratmak Türkiye’nin kom T U şu ülkelerle kurduğu ilişkilerden geçiyor. İran’a ambargonun kalkması Türkiye’de pek çok sektörü heyecanlandırdı. Başta demirçelik, bankacılık, maden, turizm olmak üzere sektör temsilcileri iki ülke arasında ticaretin gelişeceğini savunurken; önümüzdeki iki yıl içerisinde ticaret hacminin 30 milyon doları bulabileceği belirtildi. Bununla birlikte iki ülke arasındaki ticaretin en önemli aya Petrol alımı artar Gürkan Kumbaroğlu ğını başta doğalgaz ve petrol olmak enerji sektörü oluşturuyor. Dünya petrol rezervlerinin onda birini elinde bulunduran İran ambargodan önce Türkiye’nin petrol ihtiyacının yarısını karşılamaktaydı. Ambargo baskısıyla İran’dan yaptığı alımları azaltarak Irak’a yönelen Türkiye’nin bundan sonra petrol alımını artırması bekleniyor. Aynı zamanda Rusya’nın ardından en büyük doğalgaz rezervini yüzde 17 ile elinde bulunduran İran’ın bir gözü de Avrupa’da. Rusya ile anlaşmazlık yaşayan Avrupa yeni doğalgaz kaynakları ararken; Türkiye’nin bu olası Avrupaİran doğalgaz hattında bir kavşak olabilmesi de ihtimaller dahilinde. Tüm bunların üzerine İranlı yetkililerin 2020 yılına kadar petrol ve doğalgaz sektörüne 185 milyar dolar yatırım çekmeyi hedeflediklerini belirtmesi de ortaya çıkan fırsatları daha iyi gözler önüne seriyor. 185 milyar dolar yatırım Politikalar birbirine zıt ran’daki ambargonun kalkmasıyla ciddi bir ticari ve ekonomik potansiyelin ortaya çıkacağını savunan Gürkan Kumbaroğlu, bu ekonomik potansiyelin bir yandan İran’ın yurtdışındaki bankalarda bloke edilmiş milyarlarca dolarının serbest bırakılmasıyla diğer yandan da petrol satışından elde edeceği gelirlerle gerçekleşecek altyapı yatırımlarıyla oluşacağını belirtti. Her ne kadar söz konusu pazar ciddi bir büyüklüğe ulaşsa da Türkiye’nin İ Aksa Akrilik Kimya notunu yükseltti S aha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri, Aksa Akrilik Kimya Sanayii A.Ş. (Aksa) için kurumsal yönetim derecelendirme notunu son bir yılda yapılan dönem revizyonu çalışmaları sonrası 10 tam puan üzerinden 9.50 olarak güncelledi. Aksa Akrilik, bu sayede geçen yıl 9.22 olarak belirlenen notunu bu yıl 9.50’ye yükseltmiş oldu. Aksa Akrilik ayrıca bu yeni notuyla Kurumsal Yönetim Endeksi’nde en yüksek nota sahip ikinci şirket oldu. l Ekonomi Servisi mevcut dış politikasıyla bu pazardan hızlıca yararlanabileceğini düşünmeyen Kumbaroğlu’na göre bunun nedeni Türk dış politikasının İran’la taban tabana zıt olması. İran’ın Almanya ile olan ekonomi diyaloğunda müthiş bir hareketlilik olduğuna dikkat çeken Kumbaroğlu, “Türkiye’nin bu noktada hazırlıklı olmadığını düşünüyorum. Ticari ilişkilerin hızla gelişebilmesi için iki ülke arasında bir yakınlaşma olmasını ön şart olarak görüyorum. Kimilerinin İran ile olan ilişkilerimizi çok iyi olarak değerlendirmelerine de katılamıyorum. Zira farklı kutupları destekleyerek, farklı politikalar güdüyoruz. Bölgede yanan bir top bulunuyor ve son günlerde yaşanan olaylarla birlikte Türkiye’yi de içerisine çekebilecek çok ciddi gelişmeler var. Türkiye bu ateş topunun içine çekilirse tüm fırsatlar bir tehdite dönüşebilir” dedi. PINAR YILDIZ Fiyatların inmesi zor mbargonun kalkmasıyla İran’ın Türkiye’yi önemli bir partner olarak görüp, doğalgaz fiyatında indirim yapabileceğini düşünen Gürkan Kumbaroğlu sözlerine şöyle devam etti: “Bununla birlikte Türkiye’nin imzaladığı uzun dönemli enerji anlaşmaları bulunuyor. Bu an A Yünsa’nın cirosu yüzde 13 düştü Y laşmalara baktığımızda hepsinde bir sorun görebilmek mümkün. Anlaşmalar imzalanırken yeterince öngörülü davranılmamış mesela. Bu nedenle anlaşma süreleri dolmadan Türkiye’ye çok indirim verilir diyemiyorum. Ambargonun anlaşma ile ilgisi yok, keşke olsa. ünsa’nın 6 aylık cirosu 148 milyon 877 bin TL, faaliyet kârı ise 16 milyon 553 bin TL olarak gerçekleşti. Yılın ilk yarısında şirketin cirosu geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 geriledi. Yünsa, geçen yılın aynı döneminde 170 milyon lira ciro elde etmişti. Yünsa’dan yapılan açıklamada; şirketin 6 aylık sonuçlarının bir önceki yılın aynı döneminin gerisinde kaldığı, bu durumun özellikle Avrupa’da yaşanan durgunluktan ve Rusya’da yaşanan gelişmelerin iç pazara olumsuz yansımasından kaynaklandığı belirtildi. l Ekonomi Servisi Yanlışlar yapıldı Nükleer anlaşmanın ardından, ülke doğalgazının Asya ve Avrupa pazarlarına ihracı için Pakistan ve Türkiye en kritik iki iletim rotası olarak öne çıkıyor. Uluslararası piyasalara ihracı artacak İran doğalgazının, Asya’da Hindistan ve Çin pazarlarına ulaştırılması için Pakistan, Avrupa ülkelerine iletilmesi için ise Türkiye, ekonomik ve stratejik konumda bulunuyor. ürkan Kumbaroğlu’na göre Türkiye doğalgazda aslında bir kavşak durumunda. Bir tarafta hükümetler arası anlaşmanın bir türlü imzalanamadığı Türk akımı projesi var; diğer yanda da Hazar Denizi’nden gelen gaz için ortaya konulan TANAP (Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi). Buna İran gazı, hatta Katar bölgesinden gelecek gaz da eklendiği zaman, Türkiye’nin stratejik olarak bir kesişim noktasında bulunduğu görü G lüyor. Aynı zamanda Türkiye, en ekonomik güzergâh konumunda. Bu vizyonla harekete geçip, buna uygun politikalar üretilmesi gerektiğini belirten Kumbaroğlu, “Türk Akım projesinde gerekli olan heyecanı gösteremediğimizi düşünüyorum. Komşularla sıfır sorun politikası gütmemiz gerekirken bugün pek çok komşu ülkeyle çok ciddi sorunlar yaşandığını görüyoruz. Demek ki bir yerlerde yanlışlar yapıldı” diye konuştu. Baymak ve Şekerbank evlere elektrik enerjisi üretebilmeleri için kredi verecek. Evlerin her biri santral oluyor ekerbank Perakende Bankacılık Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Ertürk, Baymak ile yaptıkları işbirliği kapsamında konut ve işyerlerinin güneş enerjisinden elektrik üretebilmesi için 2017 sonuna kadar 50 milyon TL’lik finansman desteği sağlayacaklarını söyledi. Baymak Genel Müdürü Ender Çolak da güneş enerjisinden elektrik üretimi için 3, 5 ve 10 kilovat gibi ev büyüklüğüne göre çeşitli büyüklüklerde paketler hazırladıklarını dile getirdi. Çolak, “3 kilovatlık paketi baz alarak bir hesaplama yaptığımızda Şekerbank’ın 36 aylık finansmanıyla kurulum maliyeti yaklaşık 22 bin 200 liraya karşılık geliyor” dedi. l Ekonomi Servisi Ş ran’ın Avrupa’ya doğalgaz taşıması durumunda Türkiye’nin güzergâh olarak belirlenme ihtimalinin de bulunduğunu söyleyen Gürkan Kumbaroğlu, bunun zaman alabileceğini de kaydetti. Kumbaroğlu’na göre bunun nedeni İran’ın sahip olduğu doğalgaz yataklarından ihracat yapabilecek miktarı çıkartabilmek için yatırımlara gerek duyması. “Avrupa’nın da doğalgaza ihtiyacı var ve Rusya’ya olan bağımlılığını azaltmak istiyor. İran doğalgazıyla kaynak farklılığı yaratabilir. Irak ve Suriye’nin istikrarsızlığı ortada. Deniz yolu tercih edildiğinde de bu kez maliyetler artıyor. Avrupa’ya gidecek en ekonomik güzergâh da Türkiye. Dolayısıyla bu her iki taraf için de bir fırsat yaratabilir” diyen Kumbaroğlu, İran doğalgazının rekabeti artıracağını, kaynak çeşitliliği sağlayacağını ve fiyatları ucuzlaştı Gelişmeler endişe verici İ racağını dile getirdi. İran’ın petrol ihraç edecek ülkelerin arasına yeniden girmesinin petrol piyasasını da etkileyeceğini söyleyen Kumbaroğlu, ABD’de geleneksel olmayan yöntemlerle üretilen petrolün piyasalara katılmasıyla zaten bir arztalep dengesinin oluştuğunu kaydetti. İran’ın devreye girmesiyle petrol fiyatlarında aşağı yönlü baskının devam edeceğini düşünen Kumbaroğlu sözlerine şöyle devam etti: “Türkiye petrol ithal eden bir ülke olarak bundan çok olumlu etkilenmesi gereken ülkelerin başında geliyor. Bununla birlikte bölgede istikrarı bozan politik gelişmelerin varlığı buna zarar verebilir. Aynı zamanda ambargonun kalkmasıyla İran Türkiye’ye daha fazla petrol satacaktır. Aslında burada da fiyat belirleyici olacak. İran’ın iyi fiyat vermesiyle Tür İran petrolü pahalı mbargo öncesinde İran, Suudi Arabistan, Venezüella ve Kanada’dan sonra dünyanın dördüncü büyük petrol rezervine sahip ülkesiydi. Tek başına dünya petrol piyasasının yüzde 9.3’üne sahip olan ülkenin Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) içindeki payı ise yüzde 12 idi. OPEC’te Suudilerden sonra ikinci büyük ham petrol üreticisi olan İran’ın günlük üretimi 3.7 milyon varil. Bu da küresel petrol üretiminin yüzde 5’ine eşitti. İran sahip olduğu petrolün yüzde 18’ini AB üyesi ülkelere ihraç ederken; Türkiye’nin payı ise yüzde 7 idi. Bununla birlikte İran’dan petrol ithalatı yapan ülkeler arasında ilk sırada yüzde 30.6’yla Türkiye yer alıyordu. Ambargo sonrasın Politika istikrarı bozuyor kiye en fazla petrolü bu ülkeden alabilir. Petrol ithalatının dolarla yapıldığı ve Türk Lirası’nın dolar karşısında hızla değer kaybettiği bir dönemdeyiz. İran’la geliştirilecek işbirliği böyle bir dönemde özellikle avantajlı olarak öne çıkıyor çünkü İran ticaret yaptığı ülkelerin milli para birimlerinin kullanılmasını tercih ediyor. Örneğin Çin ile yaptığı petrol ticaretinde 2012’den beri dolar yerine Çin Yuanı kullanıyor. İran’da kur seviyesinin sağlıklı oluşamaması ve İran Riyali’nin Türk Lirası gibi çevrilgen bir para birimi olmaması nedeniyle iki ülke arasındaki ticarette Türk Lirası kullanılmalı. Böylelikle Türk Lirası dolar karşısında değer kaybetse bile İran’dan Türk Lirası ile alınan petrolün fiyatı etkilenmez. İran’dan petrol ithalatının Türk Lirası’na olan talebi destekleyecek böylesine çok önemli bir makroekonomik boyutu da bulunuyor.” A da yeniden İran’dan petrol ihracatının artması bekleniyor. Doğalgaz da ise şu anda Türkiye İran’dan yılda 10 milyar metreküp doğalgaz alıyor. Ancak İran’dan alınan doğalgaz Rusya’ya göre oldukça pahalı. Ambargonun kalkması ve fiyatın düşürülmesi halinde İran’dan doğalgaz alımı artabilir. Doğalgaza ilişkin diğer bir gelişme de İran’dan alınacak gazın TANAP (Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi) aracılığıyla Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılması yönünde. C M Y B