Katalog

EKONOMİ 8 DOLAR AVRO FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 2.9200 1.5 kuruş 3.3450 1.7 kuruş 11.13 0.012 puan 73.510 2.168 puan 712.30 18.83 lira 106.65 2.75 lira EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Çarşamba 26 Ağustos 2015 Piyasa için en kötü senaryo belirsizlik Adnan Bali: Hiç bu derecede sert olacağını ummadığımız bir son çeyreğe doğru gidiyoruz. Piyasalar açısından en olumsuz senaryo belirsizlik ürkiye İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, piyasalar açısından en olumsuz senaryonun belirsizlik ve öngörülemezlik olduğunu kaydederek “Ondan daha kötü bir senaryo yok” dedi. Gerek dış konjonktür ve gerekse seçim sonuçlarının alınacak olmasına bağlı olarak iç konjonktür bakımından 2016’yı daha belirli bir yıl olarak gördüğünü anlatan Bali, “Türkiye’de haziran seçimleri nedeniyle yılın ilk yarısında ciddi şekilde ertelenmiş talep bulunuyor. Ekonomik ve siyasi konjonktür açısından belirsizlikler ortadan kalktığında ertelenmiş talep aktive olacak. Bu dönem kendi içinde ciddi zorluklar barındıracak. Meslek erbaplığı da burada. Oturup çalışacağız, bakacağız, yöneteceğiz” açıklamasını yaptı. Bankanın 91. kuruluş yıldönümü kapsamında AA’nın sorularını yanıtlayan Bali’nin konuşmasının satırbaşları şöyle: 4 Ekonominin büyüme hızında bir yavaşlama var, hatta 2012’den bu yana devam ediyor. İçinde bulunduğumuz, kahrolduğumuz terör sorunu. Bunları düşündüğümüz zaman hiç bu derecede sert olacağını ummadığımız bir son çeyreğe doğru gidiyoruz. 4 Türkiye’de bir seçim olgusu bulunuyor. İç ve dış siyasi konjonktür olağanüstü bir belirsizliğe girdi. Güvenlik sorunlarından jeopolitik sorunlara kadar birçok unsur bir arada bulunuyor. 4 Biz böyle bir ortamda tabii ki ön çalışmalarımızı başlatmış durumdayız, rutin takvimlerimiz var. İşimize gücümüze bakmaya devam ediyoruz. Ama bu faktörlerin yaratabileceği sapmaları ve bu belirsizlikleri de hesaba katmadan bir program öngörüsünde bulunmak, bir program öngörüsü geliştirmek hem mümkün değil, hem de yapmaya kalkarsanız gerçekçi değil. 4 Geçmişte Merkez Bankası politikaları esneklik üzerine inşa edilirdi. Fakat şimdi gerek iç sorunların, çok ciddi şekilde is 91. yılında İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, ekonomiyi değerlendirdi: Avukat Cihan Eren’i hatırlayan? vukat Cihan Eren, bundan 10 yıl önce silahlı bir saldırıda öldürüldü. Karadeniz Sahil Yolu için hukuk mücadelesi veriyordu. Bütün iyi hukukçular gibi toplumsal yararı gözetiyordu. Karadeniz sahilini doldura doldura ilerleyen projenin, doğayı tahrip ettiği gerekçesiyle açtığı davayı kazanmıştı. Rastlantı bu ya, silahlı saldırıdan iki gün sonra Fındıklı Aksu Sahili’yle ilgili yapılacak keşfe katılacaktı. Tetikçi, duyup bildiğimiz bütün tetikçiler gibi 20’li yaşlardaydı. Tetikçilerin çoğu gibi hazır bir hikâyesi vardı: “Kurtlar Vadisi dizisindeki Polat Alemdar’a özeniyordum. Ünlü birini vurmam lazımdı. Fındıklı’daki en ünlü kişi de Cihan Eren olduğu için onu vurdum” dedi. Sonra ne mi oldu? Avukat Eren öldürülmeden önce 3. derece sit alanı ilan edilen Fındıklı Aksu Sahili’ne ilişkin karar, Eren öldürüldükten sonra Karayolları Genel Müdürlüğü’nün başvurusuyla Trabzon Bölge Koruma Kurulu’nca kaldırıldı. Trabzon İdare Mahkemesi bu kararı esas alan imar planını iptal etmişti. AKP’li Bayındırlık ve İskân Bakanı Faruk Özak’ın onayıyla yol inşaatı tekrar başlatıldı. Aksu Sahili, kayalarla doldurularak yok edildi. HHH ANAP döneminde başlayan Karadeniz Sahil Yolu, AKP döneminde tamamlandı. 4.2 milyar dolara mal oldu. Projede görev alan müteahhitlik firmaları tanıdıktı: Cengiz, Limak, Makyol, Nural, MNG, Tekfen, Kolin. Dünkü sel felaketi nedeniyle ulaşıma kapanan ÇayeliArdeşenHopa kesimini ise CengizMapaMakyol ortak girişimince yapılmıştı. Yol yapılırken Hopa, Arhavi halkının, “Denizle aramıza duvar girmesin” çığlıklarına kulaklar kapatıldı. Protesto yürüyüşleri polis zoruyla dağıtıldı. Avukat Eren’in vefatından sonra sayısız dava açıldı. Projenin Karadeniz’in ekolojik, jeolojik yapısına uygun olmadığına ilişkin raporlar, kararlar görmezlikten gelindi. Sözler verilmiş, krediler alınmış, ödemeler dağıtılmıştı... Yolu yapmak için derelerin üzeri kapatılmayacak da ne yapılacaktı. Kapatılan dere yatakları nedeniyle Eylül 2011’de Rize’de dört dere taştı. Evler yıkıldı, insanlar öldü. Karadeniz İsyandadır Platformu’ndan Eren Dağıstanlı’nın dediği gibi “Düne kadar denize yürüyerek erişen insanlar, dört şerit yolları, bariyer ve barikatları aşarak denize kavuşur olmuştu.” Artvin’de dün sekiz kişi öldü. Oysa o sahil doldurulmasaydı, suçlu olarak gösterilen “aşırı yağış”, denizle doğal yollardan buluşabilecekti. Hukuk mücadelesi veren avukatın öldürüldüğü, mahkeme kararlarının tanınmadığı, Cumhurbaşkanı’nın rejimin askıda olduğunu söylediği bir ülkede, cenazeler defnedilirken seçim hükümeti kuruluyordu. A T tikrarsızlıklar ve belirsizlikler de dahil olmak üzere, artmış olması, gerekse dış konjonktürün aleyhe doğru dönmüş olması bu esneklik yerine Merkez Bankası’nın daha basit, daha sade ve daha doğrudan yöntemleri kullanmasını gerektiriyor. 4 Şu anda yaşadığımız hadiseler, daha ileri bir parasal sıkılaştırmaya ihtiyaç olduğunu gösteriyor. 4 Genel senaryolar ve 2016’ya dönük belirsizlikler özellikle olumsuz fiyatlandırırken, bunun giderilmesine bağlı olarak oluşturulabilecek bir senaryoda kredi mevduat faizlerinde çok majör bir yükseliş beklemiyoruz. 4 Düşen faiz ortamı bankalara çoğu kez tek defalık kazançlar yaratır. Nitekim yüzde 16’lardan aşağıya doğru hızlı, seri bir şekilde Merkez Bankası’nın politika faizlerini aşağı çektiği dönemleri hatırlayınız. Biz tek defalık kazançları, ziyadesiyle bilançolarımızda o dönemde görmüştük. Onlar sürdürülebilir karlar değildi. Bizim için önemli olan faizin yükselmesi asla olamaz. 4 Kredilerin takibe dönüşüm hızı, ekonomideki yavaşlamaya bağlı olarak artmaya başladı. 4 Bence bankacılık da kredi de popülizme gelecek iş değil. Biz bu sektörün önemini, özellikle zor koşullarda aldığı fonksiyonları, onları da doğru almasını gözetebiliyor olmalıyız. Buralarda sadece ortaya konulan mevzuat, çerçeve değil, onun dışında olağanüstü öngörülemeyen, sürekli gider yaratan durumlarla yaşıyoruz ve bu bizim mevcut işimizi yapmamızı engelleyecek bir doza ulaşmış durumda. 4 Finans sektörünün cazibesinin düşürülmesi, kârlılık sorunu olarak görülmemeli. Bu sektör elde ettiği kârları buharlaştırıyor değilki. Makro ihtiyati tedbirlerin banka kârlılıkları üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi bir anonim şirketin kârlılık performansıyla sınırlı olamaz. Öyle bir lüks yok. l Ekonomi Servisi İş Bankası 91 yaşında Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, “İş Bankası, Atatürk’ün koyduğu vizyonla, bu kadar uzun yıldır omurgasını, kendi kültürel değerlerini, ekonomik misyonunu, iş yapma tarzını, istikrarlı iş anlayışını koruyarak buraya kadar geldi. 91. yılın bence süre olarak uzunluğundan ziyade içeriği önemli” dedi. Bali, İş Bankası’nın çok kısıtlı bir sermaye ile savaş yıllarından çıkmış ve o günkü en güzel ifadeyle fakruzaruret içindeki ülkede hem doğrudan hem de finansman yoluyla kalkınmayı belli bir seviyeye getirmek, refahı yaymak için bir misyon yüklendiğini, bunun gerçekten çok büyük bir başarı hikâyesi olduğunu vurguladı. Faiz çok yükselmez Adnan Bali Öngörüde bulunmak zor Takiptekiler arttı Adnan Bali: Fed’den boru döşetseniz bile yetmez 4 Aslında döviz kurlarında bütün mesele spekülatif talebi uyarmamak. Spekülatif talebi uyardığınızda bana göre aşılmayacak seviye yoktur. Bu, hiç doğru bir şey değildir. Rezerv politikaları da spekülatif talebe yetmez. Ben bunu şöyle ifade ederim sıklıkla; keskin ihtiyaç olduğunda hiçbir rezerv yeterli değildir. Fed’den boru döşetseniz bile... Karşılamanız mümkün değil. 4 İçinde bulunulan şartlarda bir döviz kuru tahmini yapmak bir rasyonalite sorunu olacak. 4 Döviz kuru Mayıs 2013’ten bu yana sepet bazında yüzde 46, dolar bazında yüzde 60 arttı. Yüzde 30’a kadarlık bir kur artışı, kredi riski açısından bakıldığında tolere edilebilir. Bugün geldiğimiz nokta, referans aldığımız yere göre değişir ama dolar kuru için 1.80’leri alırsanız başka çıkar, 2.20’leri alırsanız başka çıkar. Çok ciddi seviyelere gelmiş durumda. Bunun maalesef belli işlerin fizibilitelerine ağır etkilerinin olabileceğini öngörmemiz gerekir. Henüz şu anda bu yönde çok önemli bir emare görmüş değiliz. Sektörde kendi hesaplarımızda görmüş değiliz. Atatürk’ün vizyonu Bali, İş Bankası’nın Atatürk’ün koyduğu vizyonla, bu kadar uzun yıldır omurgasını, kendi kültürel değerlerini, ekonomik misyonunu, iş yapma tarzını, istikrarlı iş anlayışını koruyarak buraya kadar geldiğini aktardı. Yeni ülkeler var Parasal sıkıştırma şart Bali banka olarak Türkiye’nin ekonomik, ticari ilişkilerinin yoğunlaştığı ülkelerde faaliyet içinde olduklarını kaydederek “14 ülkede faaliyet gösteriyoruz. Radarımızda da, gelecek vaat eden ülkeler var. Ama içinde bulunduğumuz konjonktür, bu konuda maalesef arzuladığımız kadar atak bir politika yürütmeyi gerçekçi olmaktan çıkardı” dedi. Yedi ayda 564 bin senet protesto edildi Ocaktemmuz döneminde 5.3 milyar liralık 564 bin senet protesto edildi. Karşılıksız çeklerin tutarı da yüzde 45 yükseldi. Erkekler kadınlara göre Findeks kredi notunu daha çok sorguluyor. Kadınların kredi sicili daha temiz ürkiye’nin önde gelen dokuz bankasının ortaklığı ile kurulan Kredi Kayıt Bürosu’nun verilerine göre Türk halkının kredi notu ortalaması 1.900 puan üzerinden 1.450 çıktı. Verilere göre kadınların kredi notu ortalaması erkeklere göre daha yüksek. Kredi notu bankalarda kredi çekerken kişinin kredi sicilini gösteriyor. Kredi Kayıt Bürosu Genel T Müdürü Kasım Akdeniz, bireyler ve reel sektöre özel tasarlanan finansal hizmet platformu Findeks’in birinci yılı ile ilgili düzenlediği toplantıda platforma üye 1 milyon 9 bin aktif bireysel ve 10 bin şirketin bulunduğunu açıkladı. Findeks üyesi 1 milyonu aşkın üyenin sadece yüzde 18’i kadın, geri kalan yüzde 82’si erkek. l Ekonomi Servisi ürkiye Bankalar Birliği verilerine göre, OcakTemmuz 2015 döneminde 564 bin adet senet protesto edilirken, bu senetlerin toplam parasal tutarı 5.3 milyar TL oldu. Protesto edilen senet adedi geçen yılın aynı dönemine göre değişmezken, tutarı yüzde 26 oranında arttı. OcakTemmuz 2015 dönemini kapsayan 7 aylık sürede, adet olarak en fazla senedin protesto edildiği ilk 5 il sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Konya ve Antalya oldu. Tutar olarak, Türkiye genelinde protesto edilen senetlerin yüzde 28’ini İstanbul ilindekiler oluştururken, İstanbul’u yüzde 13 ile Ankara, yüzde 6 ile İzmir, yüzde 5 ile Gaziantep ve yüzde 4 ile Antalya izledi. Protesto edilen senetlerin tutar olarak en T düşük olduğu iller ise Kilis, Bayburt ve Tunceli oldu. Karşılıksız çek arttı Bankalara ibraz edilen çek tutarı da aynı dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 artarak 371 milyar TL oldu. Karşılıksız işlemi yapılan çek adedi, OcakTemmuz 2015 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin tutarı ise yüzde 45 oranında arttı. Bu dönemde, parasal tutarı 15.4 milyar TL olan 424 bin adet çek için karşılıksız işlemi yapıldı. Aynı dönemde karşılıksız işlemi yapılan 2 milyar TL tutarındaki 78 bin adet çek daha sonra ödendi. Tu tar olarak karşılıksız işlemi yapılan çeklerin ibraz edilen çeklere oranının en yüksek olduğu 5 il sırasıyla yüzde 12 ile Bingöl, yüzde 11.7 ile Artvin, yüzde 11.7 ile Kırklareli, yüzde 11.1 ile Bitlis ve yüzde 10.4 ile Kırşehir oldu. l Ekonomi Servisi Güven dip yaptı Reel Kesim Güven Endeksi, ağustosta bir önceki aya göre 1.7 puan azalarak 103.7 seviyesine geriledi. İhracat sipariş miktarında azalış bildirenler bir önceki aya göre artış bildirenleri geçti. Mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki değerlendirmelerin bir önceki aya göre güçlendiği görüldü. Mamul mal stoklarının seviyesinin mevsim normallerinin üzerinde olduğu yönündeki değerlendirmelerin de güçlendiği gözlendi. l Ekonomi Servisi Çarklar yavaşladı İmalat sanayii genelinde kapasite kullanım oranı, ağustos ayında bir önceki aya göre 1.1 puan azalarak yüzde 74.8 seviyesine geriledi. Sanayi üretiminin öncü göstergesi olan veri, mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak ise 0.8 puan azalarak 74.2 seviyesinde geldi. l Ekonomi Servisi C M Y B