Katalog

Cumartesi 15 Ağustos 2015 EDİTÖR: PINAR YILDIZ TASARIM: SERPİL ÜNAY Erken seçimle Türkiye 2016’yı da kaybedecek Siyasi belirsizlik ortamı yatırımları durduracak, yapısal reformları aksatacak. Yükselen kur ve enflasyon vatandaşa zam ve işsizlik olarak geri dönecek. ekonomi 9 2016 büTçESİ gEcİkEcEk Üç yıllık dönemi kapsayan Orta Vadeli Plan’ın bu yılki hedeflerinin revizyonu ve izleyen üç yılki hedeflerinin belirlenmesine yönelik çalışmaların yanı sıra 2016 yılı bütçesinin en geç 17 Ekim’e kadar TBMM’ye sunulması gerekiyor. Kasıma kadar hükümet kurulamayacak olması bu görüşmelerin de ertelenmesine neden olacak. Saray ve muhtarları zun zamandır bu köşenin başlıkları Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Saray’da muhtarlarıyla yaptığı konuşmaların içeriklerinden çıkıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan seçim sonuçlarının hemen ardından seçim sonuçlarının ortadan kaldırılmasına yürünen yolda yapılmasını istediklerini bir bir sayarak, hukuken istifa etmiş, yetkisiz, geçici görev yapan Davutoğlu Hükümetine, AKP yönetim kadroları, tabanına dikte ettirdi... Birinci tekil şahıs, tek karar verici, tek yetkili güç olduğunun ilanı, söylem dilini bilinçli olarak hiç değiştirmedi. Anayasal hukuk devleti düzenimize aykırı, Parlamenter düzeni, seçim sonuçlarını ancak yetkili bir hükümetin verebileceği yaşamsal kararları kendi yetkisiz hükümeti, AKP yönetim organları, oy veren seçmenlerinden başlayarak bütün ülkeye dayatma hakkı, gücü varmış gibi “tek karar verici” dili yandaşları bile açık açık savunamadıkları için, kastın üstünde, inançlarının, savunduklarına bağlılığın, kişiliğe özgü üslubu gibi bir sevimlilikte pazarlamayı yeğliyorlar... En başından beri çok bilinçli bir kamuoyu algılama yöntemi olarak çok profesyonelce kullanıldığına, sözcüklerin de algıyla dayatma, alıştırma aracı olarak seçilerek kullanılmakta olduğuna inananlardanım... Tam da bu nedenle en başından parti içi demokrasiyi sıfırlamış, liderlik otoriterliği üzerinden ülkemiz için öngördüğü laik Cumhuriyet, parlamenter düzenle uzaktan yakından ilişkisi olmayan, rejim değişikliğini; siyasal İslamcı, üstelik tek mezhep odaklı bir kamusal yapılanmaya oturtmuş olarak, 21. yüzyıl otoriterleşmesine dönüştürmekten, kimi taktik stratejik, kimi öngöremediği sonuçlara bağlı yol ayırımları bir yana, vazgeçmiş görünmüyor. Ya da siyasi oyunların zikzakları, çuvallamaları, defolarında, kirli çıkarlar vurgunlarında İktidarları gemisi öylesine ağır yaralar aldı ki... Rota değiştirmek, hız kesmek İktidarlarının bitişinden öte, hesap verme algısı ile bütünleşmiş, panikatak üretiyor... HHH AKP yapılanması, tabanının liderinden vazgeçmesi gibi bir tehdit algılaması yokken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tüm yaptırmak istediklerine yönelik kamuoyu yaratma yöntemini kullanmasını, bilinçli “Tek karar verici” olduğunu gözlere sokmasının anlamını sorgulamakta yarar olabilir? Akıl ve mantık, tarafsız Cumhurbaşkanlığı imajını korumak varken, seçim sonuçlarını tanımayan, istediklerini yaptırma yolunda hukuk sınırlarını yok sayan, istediklerini madde madde sayan, sonunda da bir bir nasıl yapılmasını zorladığını ortaya koyan dayatmaları sorguluyor. En hafifi ile kendi İktidarlarının kendi yetkisiz hükümetlerinin, Davutoğlu’nun, AKP yönetim organlarının iradelerinin, otoritelerinin bu kadar sarsılmasının hoyratlığı neden? Gemi ağır su almakta olduğu, başkaca bir yol ve yöntem kalmadığı için olabilir mi? Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Meclis iradesi de ne imiş. onun da üstünde halk, seçmen iradesi var...” olarak özetlenebilecek yorumunu muhtarlarına alkışlatmak; seçtiği sözcüklerle seçime gidilecek Hükümet’in şimdiki yetkisiz Hükümet olmasını istediğini, bunun yolu için formüller olduğunu ilan etmek zorunda mıydı? Olmasa yapar mı? U KP ile CHP arasındaki görüşmelerden sonuç çıkmazken, son bir buçuk yıldır üç seçim geçiren Türkiye’nin yeniden seçime hazırlanması ekonomiye ağır darbe vuracak. Mevcut makroekonomik veriler 20152017 Orta Vadeli Plan’da belirlenen tahminlerin çok altında seyrederken, yapısal reformların gecikmesi 2015’ten sonra 2016’nın da ekonomi açısından ‘kayıp yıl’ olma riskini artırıyor. Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun erken seçim açıklamasının ardından siyasi belirsizliğin süreceği beklentisi, ilk etkisini piyasalarda gösterdi. Dolar/TL dün de 2.8419 seviyesini gördü. Ancak bu etki sadece piyasalarla sınırlı kalmayacak. Sürecin domino taşları şöyle: PELİN A Reformlara darbe ÜNKER Siyasi belirsizlik ortamının en önemli sonucu yapısal reformlarda kendini gösterecek. Yapısal reformların devamı için güçlü bir hükümet kararı gerekiyor. Ancak önümüzdeki birkaç ay içinde böyle bir ihtimal söz konusu değil. Türkiye’nin sağlıklı büyüyebilmesi için üretim yapısını değiştirerek daha katma değerli ürünlere yönelmesi gerek. Yurtiçi tasarrufların artırılması, iş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi, üretimde verimliliğin artırılması, ithalata bağımlılığın azaltılması, insan kaynağının güçlendirilmesi öncelikli yapısal reformlar. Uluslararası kuruluşlar uzun süredir bu konuda uyarıyor. Yapısal reformlar AKP ve CHP’nin parti programlarında da yer aldı. Ancak bir ilerleme kaydedilemedi. Türkiye ekonomisi 2009’da küresel krizin etkileriyle yüzde 4.8 daraldıktan sonra 2010 iyasi belirsizlikle dolar 3 TL’ye kadar yükselebilir. Bu yükseliş enflasyonu da yukarı çekecek, şirketlerin maliyetleri ve kur riski artacak. OVP’de enflasyon beklentisi yüzde 6.3 iken yıllık enflasyon yüzde 6.81 olarak açık S Zam yağmuru göründü landı. Kurdaki dalgalanma, bankaları kur riski ile karşı karşıya olan şirketlere karşı daha sıkı bir kredi politikası uygulamaya itebilir. Bu da şirketlerin finansmana erişimde sıkıntılar çekmelerine neden olabilir. İthal ürünlerdeki fiyat artışı üretimi yatırım harcamalarını da yavaşlatacak. Kurdaki yükseliş öncelikle mevcut yatırımların kârlılığını negatif etkilerken, gelecek dönem için planlanan yatırımları da sekteye uğratacak. Doğrudan yabancı sermayenin Türkiye ile ilgili tedirginliği artacak. İhracatçı dolar üzerinden ithalat yapıp ürününü daha çok Avro üzerinden satıyor. Siyasi belirsizliğin kuru yükseltmesi ihracatı olumsuz etkileyecek. OVP’de yılsonu için 173 milyar dolarlık ihracat beklentisi bulu büyük ölçüde ithal girdiye bağlı ve enerjide dışa bağımlı olan Türkiye’de zam yağmurunun da kapılarını aralayacak. İhracattaki bozulma cari açığın istenilen hızda düzelmesine engel olacak. Yüzde 5’in altındaki büyüme istihdam sorunlarına yol açacak. nuyor. Yılın yedi ayında ihracat 84 milyar 369 milyon 679 bin dolar ve hedefin tutturulması zor görünüyor. ve 2011’de sırasıyla yüzde 9.2 ve yüzde 8.8 olan yüksek büyüme oranlarını tekrar yakalayamadı. Tüketim ve sıcak para odaklı büyümenin sonuna gelindi. Yıl sonunda büyümenin Orta Vadeli Plan’daki (OVP) yüzde 4 olan hedefin oldukça altında yüzde 2.02.5 arasında kalması bekleniyor. Reformların gerçekleştirilmemesi büyümeyi daha da aşağı çekecek. Not indirimi riski Yatırımlar aksayacak Seçime kadar sürecek belirsizlik Mevcut ekonomik ve siyasi ortamda kredi derecelendirme kuruluşlarından da not indirimi gelebilir. Türkiye ile ilgili en yakın kredi not değerlendirmesi Fitch’ten gelecek. Fitch 18 Eylül’de Türkiye’nin notunu açıklayacak. S&P’nin not güncelleme tarihi 6 Kasım. koç Holding’in geliri 32.1 milyar lira oldu oç Holding’in bu yılın ilk yarısında konsolide net kârı 1.3 milyar lira oldu. Koç Holding, 2015 yılı ilk yarı finansal sonuçlarını açıkladı. Buna göre şirket yılın ilk yarısında konsolide bazda toplam 32.1 milyar lira gelir elde ederken, 1.8 milyar lira vergi öncesi kâr gerçekleştirdi. Şirketin ikinci çeyrek net kârı yüzde 1 düşüşle 862.7 milyon lira oldu; ancak geçen yıl aynı dönemde elde edilen 299 milyon liralık tek seferlik gelir dışarıda tutulduğunda net kâr, otomotiv ve beyaz eşyada büyümenin yanı sıra Tüpraş’ın desteğiyle yüzde 50 artış kaydetti. Koç Holding’in toplam hasılatı ise yüzde 12 artışla 18.4 milyar lira olarak gerçekleşti. Koç Holding Üst Yöneticisi (CEO) Levent Çakıroğlu, finansal sonuçlara ilişkin değerlendirmesinde, dünyadaki dinamiklerin hızla değiştiği mevcut yatırım ortamında Koç Topluluğu’nun sürdürülebilir bir büyüme stratejisiyle faaliyetlerine devam ettiğini belirtti. l Ekonomi Servisi Levent çakıroğlu Dışarıda tekme tokat Hükümet ile memur konfederasyonları arasındaki görüşme öncesinde kamu çalışanlarına polis müdahalesi vardı. AŞTİ karşısındaki gazi üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi önünde toplanan birleşik kamuİş üyesi memurlar, çalışma bakanlığı’na yürümek istedi. Ancak polis izin vermedi. Amirleri tarafından “süpürün” talimatı verilen polis, kamu çalışanlarını kalkanları ile 200 metre itekledi. bu sırada kamu çalışanları ile polis arasında arbede yaşandı. K Memura 72 liralık zam Hükümetin 4+4’lük teklifi, bin 800 lira olan en düşük memur maaşına 2016’nın ilk yarısında 72 lira zam demek. Kurdaki artış ve enflasyonla bu da eriyip gidecek akları için sokağa çımurların 2014’teki 900 lirakan kamu çalışanları lık enflasyon farkı kaybı ile tekmelenirken hükümet de 2015 için oluşan kayıpları ise 3.2 milyon memur ile 1.9 gündeme getirmedi. Böylece milyon memur emeklisine memurların 2 bin liraya yaktoplusözleşme masasında laşan kayıpları uçmuş oldu. MUSTAFA ÇAKIR 2016 için yüzde 4+4, 2017 Hükümetin teklifi bin 800 için de yüzde 3+3 zam teklira olan en düşük memur lif etti. maaşına 2016’nın ilk yarısında 72 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Balira zam anlamına geliyor. Ortalakanı Faruk Çelik, 15 Ocak 2005’ten ma memur maaşlarındaki artış da sonra göreve başlayan kamu çalı90 lira civarında. Bu artış geçen yılşanlarına bir derece verilmesinin ki 8.17’lik enflasyonun bile altında de teklifleri arasında bulunduğunu kalıyor. Ayrıca doların 2.84 liraya söyledi. Bu öneri de KPDK’de kabul ulaşmasıyla 72 liralık artış memuedilmesine karşın yaklaşık 3 yıldır run cebine girmeden eriyecek. hükümet tarafından bekletiliyor. Geçen yıl enflasyon farkı vermeyen Görüşmede tartışma hükümet, bu kez iki yıl için de enfÇelik’in açıklamasının ardınlasyon farkı önerdi. Hükümet medan ayağa kalkan MemurSen Ge H Pegasus’un kârı 35 milyon lira egasus Hava Yolları yılın ikinci çeyreğinde 35 milyon lira net kâr açıkladı. Satış gelirlerini yüzde 5 oranında artıran şirketin satışlarının maliyeti ise yüzde 17 oranında artış gösterdi. Şirketin brüt kârı yüzde 54 oranında gerileyerek 62 milyon lira olarak gerçekleşti. Şirket tarafından yapılan açıklamaya göre bu yılın ilk yarısında satış gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 9 artış göstererek 1 milyar 417 milyon liralık bir ciro elde eden Pegasus, 124 milyon TL’lik bir operasyonel FAVÖK (Faiz Amortisman Vergi Öncesi Kâr) gerçekleştirdi. Pegasus, ocakhaziran döneminde 3 milyar 987 milyon liralık bir aktif büyüklüğe ulaştı. l Ekonomi Servisi P nel Başkanı Ali Yalçın, zam oranını kabul edilebilir bulmadıklarını belirterek, Kamu İşveren Heyeti’nin teklifini yeniden müzakere etmesini istedi. KESK ve KamuSen başkanlarına söz verilmedi. Çelik ve ilgili bürokratların salondan ayrılmaya başlaması üzerine KESK Eş Genel Başkanı Lami Özgen ile Türkiye KamuSen Genel Başkanı İsmail Koncuk tepki gösterdi. Koncuk, “Üçüncü kez aynı şeyi yapıyorsunuz, böyle bir usul yok” dedi. Ancak Çelik, gülümseyerek salondan çıktı. “Memurlara ve emeklilere kayıpların üzerine buz gibi su için diyorlar” diyen Koncuk, bakanın “paldır küldür kaçıp gittiğini” belirterek, “Yazıklar olsun” dedi. Tarım ÜFE 12 aylık ortalamada arttı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE) temmuzda bir önceki aya göre yüzde 4.55 azalırken; Temmuz 2014’e göre yüzde 5.79 ve on iki aylık ortalamalara göre de yüzde 11.57 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, aylık değişim, tarım ve avcılık ürünlerinde yüzde 4.79, ormancılık ürünlerinde yüzde 2.68 düştü, balıkçılıkta ise yüzde 3.16 artış gösterdi. Bir önceki aya göre, tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 2.30, çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 15.84 azalış oldu. Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler ana grubunda ise yüzde 1.95 artış yaşandı. Canlı sığırlar ve bunlardan elde edilen işlenmemiş süt yüzde 1.70 artış kaydetti. l Ekonomi Servisi Kırmızı ette gümrük vergisi sıfırlandı ükümet artan et fiyatlarını aşağıya çekebilmek amacıyla büyükbaş canlı hayvan ve karkas et ithalatında vergileri sıfırladı. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre AB menşe Goldman Sachs ve Socar ortak oldu Socar ve Goldman Sachs 1.3 milyar dolarlık ortaklık sözleşmesi imzaladı. Socar’ın Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’na yaptığı açıklamaya göre, Goldman Sachs, 1.3 milyar dolar karşılığında Socar’ın bağlı ortaklığı ve hâkim ortağı Socar Turkey Enerji’den 890.6 milyon adet yeni çıkarılacak adi hisse alması konusunda anlaştı. Hisselerin değerinin 1.3 milyar doların altına düşmesine karşı Goldman Sachs’ın korunmasını teminen STEAŞ ve Socar’ın bağlı ortaklığı Sermaye Investments Limited’in her biri ile 6 yıl süreli satma opsiyonu konusunda da anlaşıldı. l Ekonomi Servisi H li, sığır damızlıklar, bufalo damızlıklar ve evcil türleri hariç canlı büyükbaş hayvan ve diğer kemikli parça etlerin ithalatında gümrük vergisi bu yıl için sıfır olacak. Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Genel Başkanı Bülent Tunç, kararla beraber et fiyat Sınırlı gevşeme larında sınırlı bir gevşeme olabileceğini vurgulayarak, “Sorunun çözümü üretimden geçiyor. Üretimi artıracak modeller üzerinde durmalıyız. Et fiyatları ancak bu şekilde düşer” dedi. Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ et ithalatı ile piyasada 1 2 liralık gevşeme olduğunu belirtti. l ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) C M Y B