Katalog

Cumartesi 15 Ağustos 2015 portre ‘Bizim 68’liler’in kimliğinin oluşumuna damgasını vurmuş önder’ Harun n e d n ri e rl e lid ci n re ğ ö n rı 60’la ’ncı yılı Karadeniz’in ölümünün 40 14 G Harun Karadeniz’in İTÜ Birlik Başkanlığı’nı yaptığı süreçte İTÜ’de öğazetecilik Enstitüsü’nde öğrencilirenci eylemlerinde başı çeker olmalağim sürüyordu. Arkadaşlar apar torı sonrası, Harun da içlerinde olmak üzepar evden alarak “önemli” miting re, tutuklanan öğrencilerini kendi paraiçin İstanbul Üniversitesi bahçesindeki sıyla kefaletlerini ödeyerek hapisten kuranıt önünde toplanmaya yetiştirildiler. tarmak zorunda kalmıştı. “Hani sizin öğ1966 baharında, ülkenin düzenini sorrencilerin sosyal, toplumsal sorumlulukgulama boyutunda, o kaları yoktu” takılmalarıdar çok kitlesel, güçlü ma, “İlgisiz kalmalarıRefik Durbaş’ın şiiri gençlik protesto eylemnı kastetmiştim.. BaşlaÖlüm ilgilendirmiyor artık seni, cinayet leri dönemiydi ki.. O gün rını belaya sokmalarıilgilendirmiyor de, son birkaç gün içinnı istememiştim..” diye bir dağ yamacında, pınarlar kadar de yoğunlaşan hem İşçi söyleniyordu. Genç kuberrak bir şafakta Partisi’ne yönelik saldırışaklardan tanımayanlar köylüler geçiyor Zap Suyu’ndan ve lar, hem de Atatürk heyiçin Karafakıoğlu’nun satanıyor seni kellerinin bonbalanmasıAve tanıyor seni dece saygın, sevilen biölüm nı birlikte protesto edelim insanı kimliği nedegeçiyor atardamarlarından ve cektik.. Adını bile bilmeni ile 20 Ekim 1978’de tanıyor seni diğim Harun Karadeniz, Bakırköy’’de yolda pusu kuşların, ağaçların, toprağın sesini elinde megafonu yanıma kurularak yaylım ateşle dinliyorsun yaklaşıp “Sloganlarda öldürülüp faili meçhuller ölüm ilgilendirmiyor artık seni, arada kadın arkadaş deslistesine yazıldığını da işkence ilgilendirmiyor. teğine ihtiyacımız var, eklemeliyiz.. Işıklar içinde yüzün katılırsan sevinirim..” Yüreğinde tarifsiz bir telaş Konuralp’ten uyarı sabah, vardiyadasın bir dokuma anlamında bir şeyler tezgâhında söylemişti. Beyazıt’tan Harun’un önder gençöğle, bir yürüyüştesin pankartlar Taksim’e saatler süren lik lideri eylemlerinde afişlerle dalga dalga yürüyüşümüzden sonbaşı çektiği günlerden akşam, nöbetini tutuyorsun bir grev ra Taksim’de Atatürk bir günde, dönemin en çadırında onurun Anıtı’nın önünde günlerdeğerli cerrahlarından rüzgâr tanıyor seni ce sürdürülecek, yüksebiri olan Prof. Halit Zibulut tanıyor köğrenim gençliğinin büelini uzatıyorsun bir dağ yamacında, ya Konuralp beni telefonbir kolun kesik... tününü kucaklayan aynı la aradı... Cildindeki kanbir mermi daha sürüyorsun ve gündemli “Demokrasiye, serle bağlantılı kolunun basıyorsun tetiğe devrimlere bağlılık” nöaltından ikinci ameliyabir dağ yamacında, yüreğinde betlerimiz başlatılmıştı.. tı geçirdiğini bilmiyortarifsiz bir telaş Aynı yılın yazında dum... Hoca, “Harun’un ölüm de tükenmiş ölümsüzlük de, Cumhuriyet’te profesloevde yatmasını beklekolun kesik değil ama... nel habercilik 1968 kumiyorum, ama ameliyaşağının profesyonel hatı çok yeni, kolunu fazla bercilik yıllarında Harun Karadeniz’i yaoynatmamalı. Fotoğraflarını görüyorum, kından tanımak, yakın dost olmak benim eli hep havada. Ben ulaşamıyorum, konuiçin kaçınılmazdı... 196667 süreçlerinde şun, belki işe yarar..” demişti. Hoca yadönemin İTÜ Rektörü, saygın bilim insanı şamsal tehdit olmadığını da eklemişti. ElOrd. Prof. Bedri Karafakıoğlu’nun üniverbette arka arkaya gelecek cezaevi süreçsiteler reform tartışmalarında her görüş lerini, işkenceleri öngörememişti. Zamaaldığımda, mühendislik öğrencilerinin nında tedaviye engel olunması ile bile bisosyal sorumluluklarda ilgisizliğinden ya le ölmesinin istenmesini aklından bile gekınmalarını anımsıyorum da.. çirmemişti. ŞüKran Soner Harun, öncülüğünü yaptığı ve sonuç olarak o dönem için de olsa kapatılmalarına katkıda bulunduğu, eğitimi yozlaştıran özel yüksekokullara karşı yürüyüşte tanıyıp âşık olduğu Hülya’yı, ilk benle tanıştırmak isteyecek kadar yakın dostumdu. “Seni biri arkadaşla tanıştıracağım, izlenimini merak ediyorum” demişti. Arkasından görücüye çıkmış havasında mahcup Hülya yanıma gelmişti. İkisinin gözlerindeki ışıktan çok duygulanmıştım.. Birlikte konuşmacı olduğumuz söyleşilerde anlattıklarıyla öğrendiklerimden hep etkilenirdim... Ne yazık ki, son İTÜ Maçka amfisindeki öğrencilerin tıklım tıklım doldurdukları söyleşide Harun’un tek kolu yoktu. Harun’u öldürmek isteyenler kazanmışlardı. Konuralp Hoca’nın öldürücü olmadığına güvence verdiği cilt kanseri, zamanında gereken tedaviler yapılamadığı için, iç organlarına sıçramış, akciğerlerini vurmuştu.. Harun hâlâ toplumsal sorumlulukları önde, çok dingin, dinleyenlerin nefeslerini kestikleri ciddiyette anlatıyor, anlatıyordu... Kitabının yayınını beklemiş Hastalık o kadar hızlı seyrediyordu ki... Gazetemizin, gazetecilik kimliğine saygı duyduğum, eski genel yayın müdürlerimizden Oktay Kurtböke kişisel dostluğu bile yokken, özel matbaalarda gecelerini vererek çıkmasını çok istediği son kitabını yetiştirmek için didindi durdu... Başardı da.. Cumartesi günü Oktay Bey’in elinde basılmış kitap, şimdilerde çok ağır kokan Kurbağalıdere’nin kıyısındaki ahşap evde yatağının başındaydık. Harun sevinçle, kitabın arkasındanönünden sayfaları inceliyordu.. Oktay Bey, oda dostları ile dolu olsa da, ağır hastanın yanında daha fazla kalamamıştı. Harun’un nasıl ağrılar içinde olduğu yüzüne yansımakta. Camdan morfin yapmak üzere iğnecinin geldiğini de görmüştüm. Gitmem gerektiğini söylediğimde, “Biraz daha kal, bir daha göremeyebilirsin..” diye itiraz etti. “Pazartesi burdayım..” dedim, ama o haklı çıktı.. Galiba kitabının çıkmasını beklemişti. Bir daha göremedim... Ölümünün 40. yılında sosyalist öğrenci lideri; Harun Karadeniz Harun Karadeniz için MeTe aKaLIn İTÜ İnşaat Fakültesi’nde öğrenime aynı sınıfta (1962 Ekim) başladık. Özellikle 3 boyutlu düşünme yetisine dayanan “Tasarı Geometri” dersinde çok başarılıydı. Topoğrafya kampında posta başı olarak görev alıyor, tüm hocaların sevdiği öğrenci olarak sınıfta ön plana çıkıyordu. Onu örgütçülüğünü daha da geliştirecek bir göreve seçtik elbirliği ile. İnşaat Fakültesi Talebe Cemiyeti başkanı yaptık. Kitapsız eğitim yıllarıydı. Daha önce notları derleyip, düzenleyip onları teksirle kitap haline getirerek öğrencilere dağıtılmasında başarılı çalışmalar yapıyordu. Öğrencilere burs verilmesi konusunda da dekanlık, yetkiyi talebe cemiyetine vermişti. Başvuran öğrencilerin durumlarını yönetim kurulunda iş bölümü yaparak müfettiş titizliği ile inceliyor ve ona göre burs veriyorlardı. Onun da pek çok arkadaşımız gibi yıl kaybetmesine neden olan hoca özel üniversitede de Fizik dersi veriyordu. Oradaki sınavda ise ortaokul düzeyinde sorular sorduğunu Harun belgelerle ortaya çıkardı. Bu olay onu özel okullar konusunda daha da hassas yaptı. Özel Okullar sorunu ile örgütlü uğraşısı ve daha sonra düzenlenmesinde başını çektiği “Özel okullar devletleştirmelidir” yürüyüşü kamuoyunda büyük yankı buldu ve kapatılma sürecine girişi yarattı. Bir yandan da köy okullarına yardım kampanyasının ve Zap’a köprü örgütlemesinin içinde yer alıyordu. Bu etkinlikler onun, ülkenin bağımsızlığı, insanca kalkınması ve halkının mutluluğu yolunda mücadeleye hazırladı. Daha sonra eğitim reformu istekleriyle başlayan eylemler, üniversite işgallerine, ABD’nin altıncı filosunu protesto olaylarına uzandı. Bu etkinliklerde başı çeken isimlerden biri de oydu elbette. Özel okullar savaşımı 1968 yılının Mart şında ABD Büyükelçisi Şükran Kurdakul’un şiiri ayı başında Çetin UyKommer’in arabasını ya46’dan 51’den 72’den gur, İstanbul Tekkanların teslim olma tö968 69 döneminde üniversite öğrenci Fışkıran sevgi dalları gibiydi … nik Üniversitesi Tekreninde Harun’la birlikörgütlerinin en önemli lideriydi. O döÖzgürlüğü bilincinde büyüyen nik Okul Talebe Birlite ODTÜ’deydik. 16 Mart nemin sembolüydü. Duyduk ği (İTÜTOTB) başkanı 1969 öncesinde Amerikan 27 Mayıs’ın ardından biraz okuyan her Harun arkadaşın direncinde oluyor. Mart sonunda 6. Filosu’nun gelişine karşı genç gibi ülkesini, halkını düşünmeye Ölümün bile üstesinden geldi Harun, İstanbul Tekplanlanan 714 Şubat probaşlıyor ve yurt sorunlarına sahip çıkmaKuştu nik Üniversitesi Talebe testo eylemlerinin başında ya çalışıyor. Gençlerimizin göğsünde ürperen Bu arada İTÜ Öğrenci Birliği başkanlığıBirliği (İTÜTB) başkanı da Harun Karadeniz vardı. Ardından İTÜ İnşaat Fakültesi Talebe Kilitlendikçe üreyen sevgi na da seçilmişti. 1967’de onun da kaldıseçiliyor. Mayıs ayında 16 Şubat 1969 tarihKitaptı Cemiyeti Başkanı oluyor. Kalkınma üzeğı İTÜ Gümüşsuyu Yurdu’na yapılan salFabrikada tarlada mahpushanede ben Robert Kolej Yük li “Emperyalizm ve Sömürine yazılar yazıyor. “Sömürü”, “faşizm”, dırının daha beteri 17 temmuz 1968’de Okuduk sek Okulu (bugünkü rüye Karşı İşçi Yürüyüşü” “emperyalizm”, “sosyalizm” sözcükleriyle polisler tarafından düzenlendi. O sıraHarun arkadaşın direncinde Boğaziçi Üniversitesi), onunla başladı. Harun Kakonuşmaya başlıyor. da yurtta ziyaretçi olarak bulunan VeEy adını beraberliğimizden alan öğreti, Cengiz Gülderen de İs radeniz ardından Gerze Tü1965’te Türkiye Milli Talebe dat Demircioğlu’nun pencereden atılaDalgalanır bunca ses evrende tanbul Yüksek Teknik tün Mitingi’ni gerçekleşFederasyonu’nun (TMTF) “milli petrol” 46’dan 51’den 72’den rak komaya sokulması ve 24 temmuz’da Okulu Öğrenci Birliği tirdi. kampanyasına katılıyor. Hem de aktif bi Kopup gelen ellerin güzelliği ölümü çok etkilemişti Harun’u. Antibaşkanlıklarına seçili çimde… Gece yollara yazı yazarak... Ölümsüzlüğü ölümünde yaratır gibi emperyalist mücadeleyi salt gençlik haDönemin tek sözcüsü yoruz. Yürüdük 1967’de Amerikan 6. Filo eylemlerine reketi olarak yürütmek yerine, öğrenHarun arkadaşın direncinde Öğrenci hareketinin Nisan 68 Mayıs 69 araomuz veriyor. Grevdeki Singer işçilerini ci eylemlerini canlanan işçi ve köylü dimerkezi, Harun Kara sında üniversite gençliğidesteklemeye gidiyor. renişleriyle yani gerçek sahibi emekdeniz ile birlikte yavaş nin tek sözcüsü konumunKasım 1967’de İstanbul’dan Ankara’ya çilerle kaynaştırmak gerektiğini görüyavaş İTÜ’ye kaymaya başlıyor. Gençlik da olan Harun Karadeniz döneminde, tüm yapılan 13 günlük “Özel Okullar Devlet yordu. Onu artık elinde sigara paketi ile “reform” değil, “devrim” istiyor. eylemlere üniversite gençliğinin en yoleştirilmelidir” yürüyüşünde öne çıkıyor. tütün soygununu anlattığı “Gerze Tü1417 Mayıs 1968’deki 17 örgütün kağun, en geniş katılımı sağlandı. Ayrıca tün Mitingi”nde ya da iştıldığı “NATO’ya Hayır” haftası Harun’un üniversite gençliği, işçi ve köylü örgütleçi birliklerini oluşturma başkanlık döneminin ilk çalışması oldu. riyle, kitleleriyle ilk gerçek ilişkileri o döçalışmaları için Kartal’da Taksim’de 8 metrelik NATO amblemi yanemde kurdu. Harun Karadeniz, üniversiemekçi mahallelerinde, kıldı. te öğrencileri açısından kitle çizgisine aşıKavel Grevi’nde görmek rı saygı gösterdi. Sık sık devrimci gençlimümkündü. 68’deki önderliği ğin tek başına “devrim” yapamayacağını 12 Mart faşizminin koİTÜ ve İTÜTO 1968 Haziran işgadile getirdi. Ama her zaman nihai hedefin şulları nedeniyle oluşan li Harun’un başkanlığında sürdü. Tem“sosyalizm” olduğunu belirtti. baskılar ve hapisliklermuz 1968’de 6. Filo olayları nedeniyle po1970 yılı başında ANT Sosyalist den sonra ortam biraz yalis İTÜ yurdunu bastı ve Vedat DemirciDergi’nin yeni atılımında yazı kuruluntışınca mezun oldu ama oğlu öldürüldü. Harun, protesto eylemleda birlikte yer aldık. Derken sürekli karilerleyen hastalığına karrini yürüttü. 17 Temmuz 1968’de Çetin şı çıktığı askeri darbeyle karşılaştı. Kanşın tedavisi için yurtdışıUygur’la birlikte T.C. devletinin başı Cevserli kolu giderek kötüleşirken aranmaya na gönderilmiyordu hâlâ. det Sunay’a gönderdikleri mektup ibret başlandı. Hapse atıldı ve medyada “EnteGüç bela aldığı pasaportvericidir. Aynı şekilde Sunay’ın 30 Ağuslektüeller Davası” diye lanse edilen, sıkıla yurtdışına çıkma olatos mesajına Harun Karadeniz başyönetim komutanlığınca “Gizli TKP” diye nağı bulduğunda amansız kanlığında 10 öğrenci örgütünün adlandırılan davada “Çekirdek” grubunda Tütün hastalık sağaltılamayacak verdiği cevap da çok anlamlıdır. yargılandık. Siyasal düzen onun peşini bım itinginde noktaya gelmişti. İngilte4 Temmuz 1968 günü Derby fabrakmadı. İçeri atıp orada ölmesini amaçlıre dönüşünde kesilen korikası işgalinde Harun Karadeniz yorlardı. Apar topar Ankara’ya götürüldü. lunun yerine takılan yakonuşma yapıyordu. “İşçigençlik el Günlerce sorgusuz sualsiz tuttular. Uzun pay kolun nasıl işlevsel ele” sloganları atılıyordu. süre hapiste tutabilecek bir ceza veremeolduğunu neşeyle anlatı1968 Ağustosu’nda Öğrenci Örgüt diler. Ama eşi Hülya Karadeniz’e o döneyor, bu cesareti karşısınleri Dayanışma Kurulu’nu oluşturmin adli müşaviri açıkça “ölsün istiyoruz” da bize belli etmeden gözduk. Onlarca bilim insanıyla mücadiyebilmişti. yaşlarımızı içimize akıtdelemizi daha bilimsel, daha bilinçli Kolu giderek kötülüyordu. Tedavisi o mak düşüyordu. kılmak istiyorduk. Bu çabalar ışığın günkü Türkiye koşullarında zordu. Dok“Mühendis kim için ve da “I. TÖS Devrimci Eğitim Şurası”na torların raporuna rağmen kendisine pane için çalıştığını bilerek katıldık: “Devrim İçin Eğitim.” saport verilmiyordu. Londra’ya gitti. Sağ emekçi halkın yararına 2430 Aralık 1968’deki “Montaj Sa kolu kesildi. Lakin artık çok geçti. Ve 15 üretim yapma olanakları Londra’da kolu kesilmişti ama avukatları Gülçin Çaylagil’in nayi ve Ortak Pazara Hayır” haftaAğustos 1975’te işçi ve köylü için çarpan, nı yaratmalıdır.” diyordu. adını verecekleri kızları, aileye katılmayı bekliyordu. sı onun liderliğinde yürütüldü. 1969 basosyalist mücadele için atan yürek durdu. FaruK PeKin 1 C M Y B