Katalog

KULTUR Salı 28 Temmuz 2015 Nuri Bilge Ceylan, Venedik’te jüri üyeliği yapacak Yönetmen Nuri Bilge Ceylan, jüri başkanlığını yönetmen Alfonso Cuaron’ın üstleneceği açıklanan 72. Uluslararası Venedik Film Festivali’nde görev yapacak. Jüride Ceylan’ın dışında “Ida”, “Gizemli Kadın”, “Aşk Yazım” gibi filmlerin sahibi Oscar ödüllü Pawel Pawlikovski ve onun yanı sıra Emmanuel Carrere, Francesko Munzi, Hou Hsiaohsien, Lynne Ramsay, Diane Kruger ve Elizabeth Banks de yer alacak. EDİTÖR: CEREN ÇIPLAK TASARIM: BETÜL BERİŞE 17 Devlet Opera ve Balesi tarihinde yine bir ilk! Kâğıt üstünde tek bir gecede ‘sanatçı’ yaptılar Geçen günlerde kendisini Mersin DOB Genel Müzik Direktörü olarak atayan Selman Ada, kurumda bir ‘usulsüz’ atamaya daha imza attı. ski Genel Müdür Rengim Gökmen’in davayı kazanmasının ardından geçen günlerde kendisini apar topar Mersin Devlet Opera ve Balesi (DOB) Genel Müzik Direktörü olarak atayan DOB Genel Müdür Vekili Selman Ada, 45 yıllık kurumda bir ilke daha imza attı. Ada, teknik kurulca bir sınav yapılmaksızın “sanatkâr memur” statüsünde yer alan DOB Sanat Teknik Müdürlüğü’ne, “uzman memur” statüsünde bulunan Özgür Usta’yı atadı. E te Juliet e h Binoc gh ur Edinb i’nde al Festiv Baskıya ve şiddete karşı başkaldırının simgesi “Antigone”de Juliette Binoche başrolü üstleniyor. Oyunun yönetmeni ise Ivo van Hove. Edinburgh onunla güzel ğustos ayı boyunca ana festivalde yer alan müzik, opera, tiyatro, dans gösterileri ve kentin adeta atar damarı olan Fringe Festivali ile sanat dünyasının dinamik renklerini buluşturmaya hazırlanıyor Festivaller farklı ülkelerin sanatçılarını, tiyatro topluluklarını buluşturuyor. Bu yolla kurulan köprüler güçlü yapımların dünyaya açılmasında önemli rol oynuyor. Edinburgh Festivali de bunlardan biri. Ağustos ayı boyunca ana festivalde yer alan müzik, opera, tiyatro, dans gösterileri ve kentin adeta atar damarı olan Fringe Festivali ile sanat dünyasının dinamik renklerini buluşturmaya hazırlanıyor tarihi ve zarif Edinburgh... Düşünüyorum; bu sularda gündem nasıl da değişiveriyor bir günden diğerine... Sanatçılar, sanata gönül verenler, gençler her şeye karşın güzellikler sunmaya, güzelliklerle buluşmaya / buluşturmaya çalışırken Tartışmalı atama A insanları şiddet baskın çıkıyor hep olageldiği gibi... Bırakmıyorlar soluklansın toplum. “Nereye kadar bu gidiş?” diye sormadan edemiyor insan. Edinburgh Festivali programına bakıyorum. Tiyatro’da beş büyük prodüksiyon dikkatimi çekiyor. Öncelikli tercihim Theatre du Complicite’nin “Karşılaşma” (Encounter) adlı yapımı. Simon McBurney’in yönettiği ve oynadığı, ses enstalasyonları odaklı bir çalışma. Okuduklarım bana Heiner Goebbels’in birkaç yıl önce yapmış olduğu ve oyuncu kullanmadığı “Strifters Dings”i çağrıştırdı. Burada, ses ötesinde tek oyuncu Simon McBurney. 2012’de, 18. İstanbul Tiyatro Festivali’nde McBurney’in yönettiği “Usta ve Margarita”nın, mekân sorunu nedeniyle nasıl avuçlarımız arasından kaydığını hatırlıyorum, içim “cız” ediyor. Varsa yoksa o çirkin ötesi gökdelenler. Bu bir kültür meselesi tabii ki; ya da kültürsüzlük. Doğru dürüst bir konser ya da tiyatro salonu, opera binası yok onbeş milyonluk bu vıcık vıcık şehirde ama güzelim dokusunu on yıl içinde acımasızca katleden başka her şey var! Evet, “Karşılaşma” bir fotoğraf sanatçısının “Parlayan Amazon” (Amazon Beaming) adlı kitabından esinlenen bir yapım. Brezilya ve Peru arasındaki Javari vadisine odaklanıyor: “Karanlıkta el yordamıyla ilerlerken dünyada, bir köşeyi yırtarak açtım. Karşılaşmalara hazırlıklı değilken neden yırttım o köşeyi?” İnsan zihninde sonsuz sorgulamalar ve şa şırtıcı odaklar. İnsanın doğa ile ve de zaman, mekân, vicdan kavramları ile hesaplaşması. Sofokles’in “Antigone”sinde Juliette Binoche başrolü üstleniyor. Oyunun yönetmeni Ivo van Hove. İkisi de iddialı isimler. Baskıya ve şiddete karşı başkaldırı simgesi olan Antigone’nin günümüzde ve Ivo van Hove yorumuyla işlenmesi ayrıca önemli.. New York Times’ın “görsel büyücü” olarak tanımladığı Robert Le Page’ın “887” adlı yapımı ise bellek akışına odaklanan görsel yönü ağır basan bir çalışma. 1970’lerde yaşanan toplumsal olaylar ve kişisel çağrışımlar çevresinde dönen bir yapım olduğu belirtiliyor.. Evet, benim favorilerim Simon McBurney, Ivo van Hove ve Robert Le Page’ın işleri... Güçlü söylemler, sağlam anlatımlar, özgün yorumlar, sonsuz arayışlar. Güçlü söylemler Eski DOB Genel Müdürü Rengim Gökmen, geçen yıl 7. Uluslararası Bodrum Bale Festivali için gittiği Bodrum’dan apar topar Ankara’ya çağrılarak, Kültür ve TuDOB’da tepki var rizm Bakanlığı’nca Atama, DOB Genel hem vekâleten yürütSELDA Müdürlüğü’nde tepkiytüğü CumhurbaşkanGÜNEYSU le karşılanırken, atamaylığı Senfoni Orkestrala “uzman memur” kadrosun sı (CSO) Müzik Direktörlüğü da yer alan ve kurumun 1309 hem de DOB Genel Müdürlüsayılı kuruluş yasasına göre ğü görevinden alınmıştı. Gök“C” kadrosunda bulanan Usta men de bunun üzerine bakanda maaş ve emeklilik hakkı yölık alehine “her iki görevden nünden daha kazançlı “A” kadalmanın usulsüz” olduğu gerekçesiyle dava açmış ve dava rosunu hak etmiş oldu. Böylece Usta, şu anda aldığı maaşın yı kazanmıştı. en az bir buçuk katı daha fazla Karar sonucu Kültür ve Tumaaş alacak. rizm Bakanlığı’nın Gökmen’i Ayrıca “başrejisör”, “sanat 30 iş günü içinde eski göteknik müdürü”, “başdramarevine iadesi beklenirken, turg” gibi kadrolar kurumda Gökmen’in davayı kazanma46 yıldır “vekâleten” yürütüsının ardından DOB Genel lürken, yapılan bu “asaleten” Müdürlüğü’nü vekâleten yüatamayla Ada, kendisinden rüten orkestra şefi ve besteci sonra gelecek genel müdürün Selman Ada ise dikkat çeken “kendi ekibiyle çalışmasının” bir karara imza atmış ve kendi kendisini Mersin DOB Genel da önüne geçmiş oldu. l Ankara/ Cumhuriyet Müzik Direktörü olarak ata mıştı. Ada’nın “kendi kendisine yaptığı” bu atamanın kurumda yarattığı “şok” etkisi sürerken, Ada’dan bir “tartışmalı atama” daha geldi. Devlet Opera ve Balesi kurulduğundan bu yana dekoratörler tarafından “vekâleten” yürütülen “sanatkâr memur” statüsünde yer alan DOB Sanat Teknik Müdürlüğü’ne “uzman memur” statüsünde kurumda çalışan Özgür Usta’yı “teknik kurul sınavına tabi tutmadan” atadı. Bu atamayla Ada, DOB Teknik Kurulu’nca yapılacak sınavda başarı gösteren bir ismi bu göreve getirmesi gerekirken, “memur tayin eder gibi, asaleten, usulsüz olarak” 46 yıllık Devlet Opera ve Balesi tarihinde bir ilke izma atmış oldu. Emrah Serbes ‘yazarlığı bıraktığını’ açıkladı Rock Off festivali için geri sayım başladı Rock Off, bu sene ikinci kez düzenlenecek konserlerle, rock ve metal müzikseverleri 1 2 Ağustos’ta Life Park’ta buluşturacak. Kamp yapma imkânı sunacak festival boyunca Korn, Apocalyptica, Gojira, Behemoth, Soulfly, Murat İlkan, Black Tooth gibi kadrosuyla katılımcılara rock ve metal müzik dolu 2 gün yaşatacak. Festivalde, iki gün boyunca toplamda 18 grup konser verecek. Dragon’s Den çadırında ise Doğu Yücel ve festival koordinatörü ile çeşitli söyleşiler, Mesut Süre’den Rock Off’a özel stand up gösterisi, Kaan Kural ile Sepettopu Sohbetleri, Anneke van Giersbergen ve Murat İlkan’dan akustik performanslar ve sahne alacak gruplarla imza seansları da gerçekleştirilecek. l Kültür Servisi ‘Her gün çocuklar ölüyorsa ne yazılır’ Ş Yazar Serbes, Türkiye’de son dönemde yaşananlara tepki olarak iki yıl boks yapacak imdiye kadar beş kitap yayımlayan ve Behzat Ç dizisinin de yaratıcısı olan senarist ve yazar Emrah Serbes, önceki akşam resmi Twitter hesabından bir mesaj yayımlayarak “yazarlığı bıraktığını” açıkladı. Mesajında “Yazarlığı bıraktım. Her gün çocukların öldürüldüğü bu ülkede ne yazabilirim. İki sene sadece boksla ilgileneceğim” diyen Serbes bir de boks antrenmanından bir fotoğraf paylaştı. Serbes’in takipçileri ise çoğunlukla yazarın bu kararını eleştiren yorumlarda bulundu. Serbes, tepkiler üzerine ilk mesajından 10 saat sonra “Ben hayatımın anlamı olan şeyi bıraktım, birini yargılamak ne kadar kolay hiç düşündünüz mü?” mesajını paylaştı. Serbes’e cevap verenler Korpiklaani de konser verecek gruplar arasında yer alıyor. Hollywood’un eski İstanbul’u izlettiği klasik, İstanbul Modern’de MasterCard’ın, 05 Ağustos Çarşamba günü İstanbul Modern’de Genç Modern etkinlikleri bünyesinde gerçekleştireceği açık hava gösteriminde, 1964 ABD yapımı nostaljik “Topkapı” filmi, izleyicilerle buluşacak. Jules Dassin’in yönettiği, oyuncularından Peter Ustinov’a “en iyi yardımcı oyuncu” Oscar’ını getiren 1964 tarihli filmin dış mekân çekimlerinin tamamı İstanbul’da gerçekleştirilmişti. Film, uluslararası bir hırsızlık çetesinin Topkapı Sarayı Müzesi’nden kıymetli bir hançeri çalmak üzere geliştirdikleri zekice Topkapı, İstanbul Modern soygun planını işliyor. Filmi, bahçesinde izlenecek. İstanbul Modern’in bahçesindeki açık hava gösteriminde izlemek için, www.pahabicilemezistanbul.com adresine giriş yaparak, ücretsiz kuponu indirmek gerekiyor. l Kültür Servisi Tom Cruise’dan Top Gun 2 şartı: İçinde bilgisayar efekti olmasın! ‘Görevimiz Tehlike’ filminin son bölümü için tanıtım turunda olan Amerikalı aktör Tom Cruise, ‘Top Gun 2’ filminin sinyalini verdi. Önceki gün Extra isimli yayına konuşan sanatçı, böylesi bir filmde yer almaktan zevk alacağını, ancak bu filmin ancak bilgisayar temelli efektleri olmadan, gerçekçi bir biçimde çekilmesi halinde bunu kabul edeceğini belirtti. 53 yaşındaki Cruise, “Eğer ben ve herkes üstesinden gelebilirse, bundan müthiş eğlence çıkabilir, o jetleri yeniden uçurmaktan zevk duyarım, ama gerçekten uçuracaksak ve içinde bilgisayar efekti olmayacaksa” diye konuştu. Belli bir süredir yapımı konuşulan ‘Top Gun 2’nin senaryosunun, insanoğlunun uçurduğu geleneksel havacılık ile, insansız hava araçları arasındaki çarpışma temelinde yazıldığı biliniyordu. IMAX ve 3D olarak çekilmesi beklenen filmin senaryosunu halen Justin Marks üstlenirken, temel hikâye de ilk filmin ‘beyni’ sayılan, ancak yakın zaman önce ölen Tony Scott’a aitti. Öte yandan Tom Cruise’un bu filmde İngiltere Prensi Harry’i de ‘savaşta uçmak konusundaki gerçek tecrübesi ve bilgisinden ötürü’ oynatma düşüncesi içinde olduğu bilgileri geliyor. l Kültür Servisi Emrah Serbes den birisi de meslektaşı Karin Karakaşlı oldu. Karakaşlı, Serbes’in mesajını paylaştıktan sonra “Yazarlığı bıraktım. Her gün çocukların öldürüldüğü bu ülkede ne yazabilirim. İki sene sadece dünyabensizdönmez diyeceğim” ve “Dönüşüm muhteşem olacak” mesajlarını paylaştı. Bilindiği gibi, boksla ilgilenen yazarlar ise edebiyat dünyası için yeni değil. Ernest Hemingway ve Charles Bukowski’nin de boksla ilgilendiği biliniyor. Hatta Bukowski’nin mezar taşında bir boksörün imajı gözüküyor. Hemingway’in boksla ilgili şu sözleri ise, yazarla birlikte anılıyor: “Yazdıklarım hiçbir şey, boksum ise her şey.” Yazar Hemingway de boksla ilgiliydi. l Kültür Servisi Yayıncılar Birliği: Önce telif hakları, sonra ifade özgürlüğü Uluslararası Yayıncılar Birliği (IPA) “Telif Hakları ve İnsan Hakları” başlıklı bir rapor yayımladı. Telif hakları ile yazarların ve yayıncıların ifade özgürlüğünün korunması arasındaki sıkı bağa dikkat çekilen raporun girişinde IPA Genel Sekreteri Jens Bammel, telif haklarının “fikri mülkiyet” biçimi olarak İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde “mülkiyet hakkı” kapsamında güvence altına alındığını hatırlattı. Telif haklarının yazarın ve yayıncıların ifade özgürlüğü korumaktaki işlevinin vurgulandığı raporda, gelişmekte olan ülkelerde yaratıcı endüstrilerin zayıf kalması ile telif haklarının yokluğu veya korunamaması arasındaki doğrudan ilişkiye vurgu yapıldı. l Kültür Servisi İnternet, işte şimdi ansiklopediye benzedi ABD çıkışlı dünyaca saygın haber ajansı Associated Press, British Movietone ile işbirliği sonucunda elindeki tüm haber arşivinden en az ‘1 milyon dakikalık’ büyük bir bölümü dijital hale sokarak YouTube’a yükledi. Projede dünya tarihini şekillendirmiş önemli siyasal, sosyal ve kültürel olayların haberleri izlenebilecek. YouTube’u adeta gerçek bir zaman tüneline dönüştüren ‘görsel ansiklopedi’ mantığındaki iki kanallı projenin, İnternete şu ana kadar yüklenilmiş en kapsamlı veri arşivi olduğu belirtiliyor. Proje özellikle tarih ve eğitim alanında küresel bir boşluğu kapatacak gibi görünüyor. Bilgi için: https://www. youtube.com/c/aparchive l Kültür Servisi C M Y B