Katalog

DUNYA 10 İRAN Başkanlık kavgası kızıştı Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde muhalefetin halk değil meclis oylamasıyla 10 yıllık başkanlıktan göndermeyi plandığı Mesut Barzani, peşmergeye konuştu: “İktidarın kaynağı halktır. Son kararı halk verir. Partiler sadece hizmet aracıdır.” TASARIM: BETÜL BERİŞE Riviera’da Suud’a isyan Suudi Kralı Salman’ın Riviera’daki malikanesinde tatil vesilesiyle buraya uzanan plajı beton döküp tel çekerek kapatmaya başlaması halkı kızdırdı. Kısmen çıplaklara ayrılan plajın sakinleri protesto ettikleri Suudi Kralı’na dava açacak. Pazar 19 Temmuz 2015 EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ ‘ABD’ye muhalefet devam edecek’ IŞİD’den Kürtlere bir dizi ‘kimyasal saldırı’ ŞİD’in hem Irak hem Suriye’de Kürtlere karşı kimyasal silah kullandığına dair üç örgütten rapor geldi. Londra merkezli bu örgütler, sahada ekipleri bulunan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi ve Conflict Armament Research (CAR) ve Sahan Research. Buna göre, IŞİD, 2122 Haziran’da Irak’taki Musul Barajı’nda peşmergeye, 28 Haziran’da Suriye’deki Haseke ve Tel Brak’ta YPG’ye kimyasal silahla saldırdı. YPG daha önce 28 Haziran’da IŞİD’in kimyasal silah içeren roketleri Haseke’nin YPG kontrolündeki bölgesine ve Haseke’nin kuzeydoğusunda kalan Tel Brak’ın güneyindeki YPG mevzilerine attığını duyurmuştu. Gözlemevi’ne göre Tel Brak’ta zehirli gaza maruz kalan 12 YPG’li boğaz, gözler ve burunda yanma, şiddetli başağrısı, kas ağrısı, kusma, dikkat ve hareket etmekte güçlük gibi belirtiler gösterdi. YPG sözcüsü Redur Xelil, IŞİD’den kimyasal roketli saldırıya ilk kez o zaman uğradıklarını, maruz kalan gerillayı hemen hastaneye kaldırdıkları için can kaybı olmadığını anlattı. YPG, son 4 haftada IŞİD saflarında sanayi tipi gaz maskeleri ele geçirdiğini de belirtip “kimyasal savaşa hazırlanıp kendilerini donattıklarını gösteriyor” dedi. Beyaz Saray, bu haberleri dikkatle takip edip bilgi edinmeye çalıştığını duyurdu. CAR ve Sahan da sözkonusu 3 saldırıyla “IŞİD’in Kürt güçlerine ve sivillere roketle kimyasal silah atmasının ilk nilgun@cumhuriyet.com.tr nilgun@ IŞİD’in hem Suriye hem Irak’ta Kürt güçleriyle sivillere roketle kimyasal silah attığı, üç örgütün raporlarıyla ilk kez ‘belgelendi’ Hamaney, Rafsancani ve Laricani bayram namazı kıldı. 5+1 grubu ile Tahran arasında varılan nükleer anlaşmayla ilgili ilk geniş çaplı açıklamasını yapan İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, “küstah ABD’ye muhalefet devam edecek” mesajı verdi. Tahran’daki Ramazan Bayramı hutbelerinde konuşan Hamaney “Ülke menfaatleri gereği nükleer konusunda ABD’yle müzakerelerde bulunsak da ikili meseleler, bölge ve dünyadaki çeşitli meseleler üzerine ABD ile müzakerelerde bulunmamız söz konusu olamaz” dedi. Bununla birlikte “istisnai konular hariç” diyerek IŞİD’e karşı işbirliği ihtimalini dışlamadı. ABD’den “emperyalist güç” diye bahseden ve buna karşı politikalarının değişmeyeceğini söyleyen İran lideri, iki ülkenin bölge meselelerine “180 derece farklı” baktığını dile getirdi. Hamaney “Anlaşma nihai olarak onaylansa da onaylanmasa da bölgedeki dostlarımızı desteklemekten vazgeçmeyeceğiz. Suriye devletiyle halkı, aynı zamanda Irak, Yemen, Bahreyn halkları ve Filistin, Lübnan direnişi daima bizim tarafımızdan desteklenecektir” vurgusu yaptı.l Tahran/Cumhuriyet Tahran’la ‘yeni sayfa’ şart ran Ortadoğu’daki tüm müzakere masalarına güçlü bir aktör olarak dönecek... İran ekonomisi ve pazarı petrol devleri ve çokuluslu şirketlerin yatırımlarına başdöndürücü hızla açılacak... İsrail’in Washington’daki etkisi sınırlanacak, İsrailABD paradigması değişecek; Filistin sorununun çözümü için fırsat doğacak... Suriye’de “Esad’sız Esadizm” olarak tabir edilen uzlaşma için gereken şartlar oluşacak... IŞİD’le mücadelede yeni döneme girilecek... İki tarafın şahinleri tarafından sabote edilmez ve sekteye uğratılmazsa “İran’la nükleer anlaşmanın” iyimserler tarafından! öngörülen sonuçları bunlar. Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla nerdeyse eşit büyüklükte bir gelişme olarak görülen ve bölgede kartların yeniden dağıtılmasına yol açan bu kritik ekonomik ve jeopolitik değişiklikler Türkiye’yi nasıl etkileyecek? Tahran, Ankara arasındaki ilişkileri yeniden nasıl biçimlendirecek? I İ 12 YPG’li fenalaştı ‘Savunulacak taraf yok’ IŞİD bayramda Diyala’da Şiileri hedef alırken, onlarca ev yıkıldı, araçlar yandı. kez belgelendiğini” dile getirdi. Haseke’ye 7, Tel Brak’a 17 kimyasal roket atıldığı, Tel Brak’ta rahatsızlananlardan alınan idrar numunelerinde tarım ilacı saptandığını ama tam bileşenin belirlenemediğini kaydeden iki örgüt, Musul Barajı’ndaki kontrol noktasında peşmergeye atılan rokette ise klor gazı bulunduğunu aktardı. Ağustos 2013’te Şam’ın Doğu Guta bölgesinde “1400 kişinin öldüğü” sarin gazı saldırısıyla ilgili muhalifler rejimi suçlasa da failler resmen belirlenememişti. Irak’ta bayram katliamı: 120 ölü IŞİD, Irak’ta bayram sevincini kana buladı. Doğudaki Diyala’nın Şii nüfusun yoğun olduğu Han Bani Saad kasabasındaki bir pazar yerine bayramın ilk günü saldırı düzenlendi. Önceki akşam 3 ton patlayıcı yüklü araçla düzenlenen saldırıda en az 15’i çocuk 120 kişi öldü, 170 kişi de yaralandı. Irak’ta Şiiler bayramı Sünnilere göre bir gün önce kutluyor. Saldırının hemen ardından yaralılar, cansız bedenler çevredekiler tarafından pazardaki sebze meyve kasalarına konularak olay yerinden çıkarılmaya, hastanelere yetiştirilmeye çalışıldı. Şiddetli patlamanın etkisiyle çevredeki binalar yıkılırken, enkaz altında kalanların kurtarılması için gece boyunca arama kurtarma ekipleri uğraştı. Son 10 yılın tek bir saldırıda en çok can kaybına SUUDİ ARABİSTAN IŞİD bağlantılı 431 kişi tutuklandı Tarım ilacı, klor Enkazda arama yol açan en kanlı eylemlerinden birine sahne olan Irak’ta 3 gün yas ilan edildi. Dehşetin tanıklarından bazıları, saldırıda akrabalarını, arkadaşlarını yitirdiklerini söylerken, hükümete gerekli güvenlik önlemleri almamasından dolayı tepki gösterdi. IŞİD, sorumluluğu üstlenirken, “Saldırı Irak’ın kuzeyindeki Havice beldesinde Sünnileri hedef alan saldırıya misilleme olarak düzenlendi” dedi. Abdullah Gül başkanlığındaki ilk AKP hükümetinin dışişleri bakanlığını yapan Yaşar Yakış’a işte bu soruları yönelttim. Dünkü “Sağnak”ta da bahsettiğim görüşmede Yakış, öncelikle “bölgede dengelerin İran lehine değiştiği gerçeğinin bilincinde olmak gerekir” diyor ve dünya siyasetinde İran’la açılan “yeni sayfa”nın “Türkiye’nin dış politikasında da yeni sayfa açmayı gerektirdiğini” söylüyor. Diplomatlık yıllarında Mısır, Suriye ve Suudi Arabistan gibi ülkelerde görev yapan eski dışişleri bakanı; “Ortadoğu politikasının sarpa sardığı ve savunulacak tarafı kalmadığı ortada” diyerek konuşuyor; İran’la ilgili son gelişmeler ışığında söz konusu politikanın köklü revizyondan geçmesi gerektiğini ifade ediyor. Telefonla yaptığımız görüşmenin satır başlarını mealen aktarıyorum: “Yapılması gereken ilk iş her tür mezhepsel vurgudan arındırılmış, laik dış politikaya dönmek olmalıdır!” diyen Yakış devam ediyor: “Mezhepsel eksene oturduğumuz takdirde İran’ı daha fazla karşımıza alırız. Ve de ekonomik avantajlardan mahrum kalırız. İki ülkenin büyüklüğünü karşılıklı olarak teslim eden, karşılıklı çıkarlara dayanan ve mezhep vurgusundan uzak, gerçekçi dış politika götürmek zorundayız... Koalisyon çalışmaları önümüze altın fırsat sunuyor. ‘Yeni koalisyon hükümetinin çizgisi farklıdır’ demek suretiyle, bize geçmişin hatalarından geri dönmek fırsatı veriyor. CHP ile koalisyon kurulur ve hele de dışişleri bakanlığı CHP’ye giderse; her şey daha kolay olur. CHP; Ankara’nın Ortadoğu politikasını öteden beri eleştiriyor ve doğru şeyler söylüyordu. CHP ile sayfayı çevirmek sorun olmaz!” ‘Laik dış politika önceliği’ Suudi Arabistan, IŞİD bağlantılı bir şebekenin çoğunluğu Suudi vatandaşı olan 431 üyesini gözaltına aldığını duyurdu. Şebekenin doğuda Şii camilerine düzenlenen intihar saldırılarından sorumlu olduğu söylenirken, gözaltındakilerden144’ü internetten IŞİD ideolojisi yaymak ve adam toplamakla suçlanıyor. “6 cami, bir diplomatik temsilcilik ve güvenlik güçlerine yönelik saldırı komplosunu önleyen” operasyon sırasında güvenlik güçleri ve siviller dahil 37 kişinin öldüğü, 120 kişinin yaralandığı açıklandı. Yeni nesil yaratmak... IŞİD yeni nesil inşa projesi için 815 yaş arası çocukları para ve hediyelerle kandırarak eğitim kamplarına alıyor. Ayda 300 Türk Lirası maaşa ikna olmayan çocuklara gözdağı veriliyor. 810 saatlik en ağır askeri eğitimden geçirilen, beyinleri yıkanan bu çocuklara “aslan yavruları” (eşbal) deniyor. Bir videoda 10 yaşından küçük bir çocuk elinde makineli tüfekle “Obama ile müttefikleri, sizi öldüreceğiz. Biz kim miyiz? Halifenin aslan yavruları” diyor. ‘Avrupalılarla rekabet hata tanımaz’ ÇİN Cengiz Han filmi izlemek ‘terör suçu’ Bebekle kafa kesme tatbikatı Çin’in İç Moğolistan bölgesinde Cengiz Han belgeseli izleyen Güney Afrika, Britanya, Hindistan’dan 20 turistin gözaltına alınması, diplomatik kriz yaratttı. Turistlerin “terörist malzemelere bakma” suçlamasıyla havaalanında gözaltına alınması üzerine elçilikler devreye girdi. İlkin 6 Britanyalı ile 6 Güney Afrikalı’nın bırakılmasının ardından, tüm grubun haklarında resmi suçlama getirilmeden serbest kaldığı haberi geldi. AP, IŞİD’in ölüm makineleri yetiştirdiği kamplardan kaçan çocuklarla Urfa’da konuştu. Irak’taki Ezidi köylerinden kaçırılıp Suriye’de Rakka’nın Faruk kampında “yeniden eğitilen” çok sayıda Ezidi çocuktan biri, 14 yaşındaki, IŞİD’in verdiği isimle Yahya anlattı: “120 çocuktuk. Hepimize birer bebek ve kılıç veriyor, sıraya dizip emir veriyorlardı: Kafasını kesin! Defalarca beceremedim. Bana kılıç tutup kesmeyi öğrettiler. Bunun kafir kellesi olduğunu söylediler.” Ezidi, Alevi çocukları Sünni İslamlaştırdıkları gibi diğer çocukları da ailelerine düşman ederek kendi saflarına çekiyorlar. Kamplarda çekilen videolarda boyundan büyük makineli tüfeği ateşleyen küçük bir çocuğun geri tepmeyle savrulduğu görülüyor. Eğitimciler tarafından üzerlerinden geçilir, yumruklanır, sopayla başlarına vurulurken çocuklar “dini” metinleri ezberden tekrarlıyor. Sonra sıra çocukların esirlerin kafasına gerçekten kurşun sıkmasına geliyor. Bu hafta ilk kez bir çocuk savaşçının kafa keserken videosu da yayımlandı. IŞİD’in kesin rakam bilinmemekle beraber yüzlerce kampı var. Sadece bu yıl 16 yaşından küçük 1100 Suriyeli çocuğu savaşa gönderdiler. İntihar bombacısı yapılan 8’i dahil 52’si öldü. Birbirlerini ezeli “rakip” gören iki ülke ilişkilerinin Humeyni devrimi ertesindeki gibi geçmişte de türbulanstan geçtiğini ancak ne var ki o dönemlerin ardından daima bir “modus vivendi” (bir arada var olma formulü) bulunduğunu ve şimdi yapılması gerekeninin de yeni bir “modus vivendi” bulmak olduğu gereğine parmak basan eski AKP bakanı; “Avrupalıların rekabetine ilaveten bu yeni döneme Türkİran ilişkilerinde handikapla girmek başarı şansımızı azaltır” uyarısını yapıyor. Yakış’a, Ankara’da “yeni durumu” masaya yatıracak kadroların bulunup bulunmadığını soruyorum. Dışişleri diplomatlarının klasik özgüveniyle; “Hariciye altyapıyı iki günde hazırlar!” diye konuşan eski Bakan ekliyor: “Tüm mesele siyasi iradede! Siyasi iradenin anlattığımız yönde olması lazım.” Ama galiba en zor olanı da bu. Ortadoğu politikasını rehin alan ErdoğanDavutoğlu ikilisinin iki dudağı arasından “İran dosyasını” alıp, geleneksel dışişleri çizgisine devredebilmekte! Herkese iyi bayramlar... 1 milyar Avro’ya yapıldı 10 bin Avro’ya satıldı İspanya’da ekonomik kriz çıkaran konut balonunun şiştiği dönemde 1 milyar Avro’ya yapılan Ciudad Real Havaalanı açık arttırmada 10 bin Avro’ya satıldı. Tek teklifi veren Tzaneen, Madrid’e 235 km mesafede, yıllık 2.5 milyon yolcu kapasiteli havaalanını Çinli şirketlerin Avrupa’ya giriş kapısı yapacak. İspanya’da daha başka ‘hayalet havaalanları’ da var. C M Y B