Katalog

Pazartesi 8 Haziran 2015 EDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY TASARIM: ÇAĞLA SEVİNDİK bir devrin sonu 9 Koalisyon senaryosu Başkent güne koalisyon senaryolarıyla uyanacak. AKP’lilere göre Erdoğan önce Davutoğlu hakkındaki kararını verecek DP’nin yüzde 10 barajını aşacağının, AKP’nin tek başına hükümet kuracak sayının altında kaldığının kesinleşmesiyle birlikte Ankara siyasi kulislerinde hararetli bir koalisyon seçenekleri tartışmasını başladı. AKP, koalisyon seçeneğini tartışmadan önce kampanya döneminde ortaya atılan azınlık hükümeti formülünü değerlendirecek. AKP’de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Başbakan Ahmet Davutoğlu ile devam edip etmeyeceğine baktıktan sonra koalisyon ve diğer seçenekler değerlendirilecek. CHP sonuçtan memnun. Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu, kurmaylarına istifa etmeyi deANALİZ ğil, koalisyon kurmayı hedeflediğini belirtti. MHP de, AKP olmasa da HDP’nin dışarıdan desteğiyle CHP ile m Erde koalisyonu isGül teyebilir. Seçim sonuçlarının netleşmesinin ardından tüm kapalı kapılar ardında konuşulmaya başlanan koalisyon senaryoları parti parti şöyle konuşuluyor: AKP seçime Erdoğan ve Davutoğlu aktörlüğünde iki başlı olarak gittiğinden, partide hükümet kurulmadan önce alınan yenilginin değerlendirilmesi bekleniyor. AKP’lilere göre ilk değerlendirme 13 yıldır ilk kez partiyi hükümeti kaybetme noktasına getiren seçim yenilgisi nedeniyle Davutoğlu hakkında olacak. Erdoğan’ın, koalisyon kararından önce Davutoğlu ile yola devam edilip edilmeyeceği konusunda karar vereceği üzerinde genel bir mutabakat bulunuyor. Buna göre önce Davutoğlu hakkında verilecek karar ortaya çıkacak, AKP’lilere göre, Erdoğan’ın Davutoğlu’nu göndermeyip görev vermesi durumunda ise AKP’lilere göre ilk formül ‘azınlık hükümeti’ olacak. Erdoğan’ın başdanışmanı Binali Yıldırım’ın ortaya attığı bu formül halen AKP’de masada görünüyor. Bu formülün erken seçim planıyla uygulanabileceği görüşü öne çıkıyor. Azınlık formülünün kabul görmemesi durumunda AKP’nin de koalisyon seçeneğini gündeme alması bekleniyor. AKP’liler şu ana kadar hiçbir şekilde koalisyon konuşulmadığının altını çiziyor. Ancak AKP’nin her koşulda erken seçimi de gündeme alabileceği konuşuluyor. Ankara kulislerinde yerinde sayan oylarına karşın, özellikle “Stratejik oy kullanarak” HDP’ye oy veren seçmenler nedeniyle CHP’nin oylarının üzerine yüzde 2 eklemek gerektiği konusunda görüş birliği bulunuyor. CHP yöneticilerine göre CHP’den HDP’ye yüzde 3.5 civarında oy gitti. Ancak CHP kurmayları, parti oy artırmasa da CHP’den HDP’ye giden oyları içlerine sindirmiş bir tavır çiziyor. CHP’de, AKP’nin tek başına hükümet kuracak sayının altına düşmesini, herşeyden daha çok önemseyen değerendirmeler yapılıyor. Tam bu noktadan itibaren CHP’de de koalisyon hevesleri açık şekilde ifade edilmeye başlandı. CHP kurmaylarının bu konudaki değerlendirmesi şöyle: “Ortaya çıkan tablo, CHPMHP koalisyonu ve HDP’nin de dışarıdan desteğidir.” H Kazanan demokrasi oldu!... asamın başına dün gece saat 21.00’de oturdum... Yazıya şöyle başlayabilirim: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlık özlemi suya düşmüştür... Erdoğan bu sabah “başkanlık sistemi”nden vazgeçtiğini açıklamalı, çağdaş, demokratik ve özgürlükçü bir anayasa çıkarmak için çaba harcamalıdır. Durum ortadadır, HDP antidemokratik, darbeci bir dönemin barajını yıkmış, Partiler ve Seçim Yasası iflas etmiştir. Seçimin galibi HDP ve Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’tır... Sakın ola ki HDP üst yönetimi ve Demirtaş, partisine verilen ödünç oyları unutmasın! Türkiye insanı barış, kardeşlik, birliktelik istiyor, ayrımcılık değil. Toplumsal bir uzlaşma, ötekileştirme değil... Sözüm tüm derin Türk ve Kürt milliyetçilerine! CHP’nin oyunu artırmaması karşısında Kemal Kılıçdaroğlu’nu devirip yerine geçmek isteyebilirler. Sakın ola ki bunu bahane etmesinler... Bu bir demokrasi mücadelesidir ve bu mücadelede CHP’li seçmenin bir bölümü elbet HDP’ye oy vermiştir. Bu güzel bir şeydir! Daha açıkçası demokrasi mücadelesine büyük bir katkıdır. Gerçekleri görmek gerekir... Neden mi? AKP 9 puan yitirdi, CHP ise neredeyse yerinde saydı... Doğru HDP, CHP’den oy aldı ama en çok oyu AKP’den aldı. Bakın Diyarbakır’a, Güneydoğu’da 2011’de bunu açık açık görürsünüz... AKP oy yitirdi ve bu oylar HDP’ye gitti! HHH Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin 2011 seçimlerinde aldığı oyu korudu. Bu yüzden sakın üzülüp istifa etmesin... CHP’den HDP’ye ödünç oylar gitti... Eh biraz fazla kaçmış olabilir ama olsun! Ben böyle bir havayı İzmir 2. bölgede koklamış, şöyle yazmıştım: “Kürtlerin çok az bölümü CHP yerine HDP’yi ter M CHP lideri ‘Artık Cumhurbaşkanlığı makamının meşruiyeti tartışılmalı’ dedi. (Fotoğraf: DHA) ‘Kaybeden Erdoğan’ FIRAT KOZOK HP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, seçim sonuçlarının ardından ilk mesajını Cumhuriyet üzerinden verdi. “Demokrasi, bu seçimlere can suyu verdi” diyen Kılıçdaroğlu, AKP ile bir koalisyon yapmayacaklarını, diğer formüllerle ilgili olarak ise sürecin izlenmesi gerektiğini söyledi. Seçim sonuçlarının ardından CHP Genel Merkezi’ne gelen Kılıçdaroğlu, burada kurmaylarıyla bir değerlendirme toplantısı yaptı. “Seçimler demokrasiye can suyu verdi” diyen CHP lideri, şöyle konuştu: “Dolayısıyla da şöyle yorumlayabiliriz; Tayyip Erdoğan, yüzde 51 oyla Cumhurbaşkanı seçilmişti. Şimdi, C yüzde 40’a düştü. Dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı makamının meşruiyetini tartışma konusu yaptı. Artık itibarı yoktur. Halkın yüzde 51 desteği de yoktur. Bu seçimin kaybedeni, Erdoğan’dır.” Karayalçın: AKP 8 puan kaybetti HP İstanbul İl Başkanı Murat Karayalçın, seçim sonuçlarının ardından il binasında bulunan gazetecilere açıklamalarda bulundu. Karayalçın, “Sıra dışı bir seçim yaşadık. Kutuplaştırılan Türkiye seçmeni bu seçimde ana tema olarak AKP’nin M. Karayalçın düşürülmesini ve demokratik rejimin sürdürülmesini görmüştür. AKP Türkiye genelinde 8 puan, İstanbul özelinde 9 puan oy kaybetmiştir. Seçmenlerimiz AKP’ye hükümet kurma görevini vermemiştir. Seçimin bir sonucu budur” dedi. l İSTANBUL/Cumhuriyet C ‘AKP ile olmaz’ Kılıçdaroğlu’na, koalisyon formülleriyle ilgili tartışmaları da anımsattık. AKP ile koalisyon konusunda oldukça net bir ifade kullanan Kılıçdaroğlu, “AKP ile koalisyon yapmayacağız. Bunu daha önceden de deklere etmiştik. Aynı düşüncemiz devam ediyor” ifadelerini kullandı. Kılıçdaroğlu, MHP ve HDP ile koalisyon olasılıkları konusunda da “Önümüzdeki günlerde yaşanacak gelişmelere göre” hareket edecekleri mesajını verdi. l ANKARA Kılıçdaroğlu istifa etmeyecek eçim sonuçlarının ardından oyların düşmesi halinde istifa edeceğini söylemesi nedeniyle gözler CHP lideri Kılıçdaroğlu’na çevriliydi. Ancak Kılıçdaroğlu, CHP Genel Merkezi’ne geldi ve kısa bir açıklama yaptı. Edindiğimiz bilgilere göre Kılıçdaroğlu kurmaylarına, seçmenin AKP’ye verdiği demokrasi dersinin altı cih eder ama AKP’ye oy veren muhafazakâr Kürtler 7 Haziran’da HDP’yi tercih eder!” İzmir’de AKP birinci ve ikinci bölgede ikişer milletvekili kaybetti (toplam 4 milletvekili). MHP iki bölgede birer milletvekiliği alarak sayıyı 6’ya çıkardı. Kaybeden CHP’ydi... 2011’de olduğu gibi iki bölgede de 13 milletvekili çıkarabilidi... 7 Haziran seçim sonuçları “başkanlık sistemi”ne karşı bir demokratik tavırdır... Bu seçimlerin sonuçlarını AKP nasıl değerlendirir bilemem! Halk baskıya, hırsızlığa, yolsuzluğa, tek adamlığa karşı koydu sandıkta... Halkımız demokrasi, hak, hukuk, eşit yargılama istiyor, soygun ve vurgun düzeni değil... Seçimin yıldızı Selahattin Demirtaş, bu bir gerçek... Genç, esprili, inandırıcı! Toplum savaş çığırtkanlığı yapanlara mesaj vermiş, hukukun üstünlüğü ilkesini çiğneyenlere, basın özgürlüğünü savunan gazetecilere gözdağı verenlere “yeter artık” demiştir... HHH Diyarbakır’da 7 Haziran’a iki gün kala miting alanında bomba patladı, resmi açıklamaya göre, iki yurttaşımız yaşamını yitirdi, yüzden fazla yaralı var. Kimilerinin bacakları, kolları koptu... Kim koymuştu o bombayı? Şimdi ben kimlerin koyduğunu bir gazeteci, bir yurttaş olarak merak ediyorum... Bir kişi gözaltında! O kişi kim, bağlantıları kimlerle? Bir seçim gecesinde yazımı yetiştirmeye çalışırken, AKP’yi zor günler bekliyor. Tayyip Erdoğan’ın yükselişinin sonuna geldik dün yapılan seçimlerle... AKP’nin bir azınlık hükümeti kurarak iki yıl sonra seçimlere gitmesi bir işe yaramaz... AKP niçin kaybetti? Kaybetme nedenlerini yazdım yazımın kimi bölümlerinde... Yazılacak çok şey var daha! Kazanan demokrasimizdir, halkımızdır! S CHP’nin isteği nı çizdi ve “Sonuçlardan memnunum. Sonuçları CHP olarak enine boyuna değerlendireceğiz. Ancak şu anda istifayı gerektiren bir sonuç görmüyorum” mesajı verdi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Gürsel Tekin de “Seçimde kaybeden Erdoğan oldu. CHP’nin seçmeni demokrasi yönünde oy kullandı. CHP seçme ninin bu tavrı ülkemizdeki demokrasinin kilometre taşlarından biridir. Seçmenlerimiz stratejik düşünüp 12 Eylül uygulaması olan barajı yıkmaya da katkı verdiler. Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu’nun isitfasını gerektiren bir durum yok. Tersine Kılıçdaroğlu başbakan olacaktır” dedi. Sağlar: Erdoğan ihaneti M illetvekili seçilen CHP’nin Mersin 2’nci sıra adayı Fikri Sağlar, Adana ve Hatay’da durdurulan MİT TIR’ları üzerinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yüklendi. Sağlar “Bu o ülkelerle aramızı açmaktan öte, bir savaş nedeni. ‘Neden çıkardın’ diye basını susturmak için baskı altında tutuyorsa, yaptığı işin yasadışı bir iş olduğunun farkında. Bunun kötü getirileri olacaktır. Savaş nedeni olabilecek noktaya gelecektir. Savaş nedeni olduğunda Recep Tayyip Erdoğan ülkeye ihanet eder konumdadır” dedi. l İSTANBUL/Cumhuriyet Sonuçlara en çok SONAR ve KONDA yaklaştı AKP 40.7 CHP 25.1 MHP 16.4 HDP 13.1 Açılan sandıkların yüzde 98’sine göre KONDA, AKP ve HDP oylarını tahmin ederken SONAR da koalisyon demişti Muhalefet istemiyor MHP, bu seçimde koalisyon ortağı olduğu 1999’daki yüzde 18’i bulamasa da bu oranlara yaklaşan bir başarı elde etti. Yaklaşık 13 yıldır iktidarda olmamanın en çok MHP kadrolarını yorduğu belirtiliyor. Ancak seçim sonuçlarının belirlenmesiyle MHP’deki hava AKP ile koalisyon fikrinden çok uzaklaşıldığını gösteriyor. MHP’nin her türlü koalisyon seçeneğinde hükümette mutlaka olacağı belirtiliyor. l ANKARA eçime saatler kala kamuoyunun gündeminde yer alan son anketlerde, AKP ve HDP oy oranları büyük ölçüde tahmin edilirken CHP açısından yapılan tahminler gerçeğin önemli ölçüde uzağında kaldı. KONDA, AKP ve HDP oy oranını, Gezici Araştırma ise MHP ve HDP oy oranlarını tahmin etti. Metropol ise hiçbir partiyi gerçek rakamıyla tutturamadı. SONAR ise AKP ve CHP oylarını yüzde bire yakın bir farkla tahmin edebildi. KONDA’nın, yüzde 99 güven aralığında, hata payını artıeksi yüzde 2.4 olarak duyurduğu araştırmasına göre, AKP yüzde 41, CHP yüzde 27.8, MHP yüzde 14.8, HDP de yüzde 12.6 oy oranlarında olduğu tespit edildi. S Seçime katılımın yüzde 88 mertebesinde olacağı tahmin edilen ve yurtdışı seçmenlerin oylarının hesaba katılmadığı belirtilen araştırmada diğer partilerin oy oranı yüzde 3.8 düzeyinde. AKP’den kopan oylar GEZİCİ araştırmanın hata payı güven aralığı sınırları içerisinde yüzde 1.5 olarak ifade edilen son araştırmasında, AKP’den kopan oyların CHP, MHP, HDP ve SP’ye gittiği tespit edildi. Oy oranı yüzdeleri şöyle açıklandı: AKP: 38 39, CHP:28 29, MHP:16 17, HDP:12 13, Diğer: 3.5 4.5. Gezici Araştırma, K.K.T.C. Cumhurbaşkanlığı birinci ve ikinci tur seçimlerini tek bilen ve Türkiye’deki Cumhurbaşkanlığı seçimlerini en yakın bilen şirket olma özelliğini taşıyor. Son araştırmada, HDP, MHP’nin bu seçimlerde en fazla yükselişe geçen partiler olduğu, AKP’nin ise 2011 seçimlerine göre yaklaşık yüzde 2425 bir düşüş içerisinde olduğu, neredeyse her 4 oyda 1’ini kaybettiği açıklandı. METROPOl Araştırma Şirketi’nin son anketinde ise HDP’nin barajı geçemeyeceği bilgisi yer aldı. Şirketin Türkiye genelindeki oy oranı tespiti şöyleydi: AKP yüzde 42.8, CHP yüzde 27, MHP 17.1 ve HDP ise yüzde 9.2. SPBBP ittifakı oy oranı ise yüzde 3.1. SONAR’ın son mayıs ayı araş tırmasındaki oranların yüzdesi ise şöyleydi: AKP: 41.0, CHP: 26.0, MHP: 18.1, HDP: 10.4, SPB.B: 3.1, Diğer: 1.4. SONAR Araştırma Şirketi Başkanı Hakan Bayrakçı, AKP’nin oy kaybettiğini, HDP barajı geçerse, AKP’nin iktidar olamayacağını, koalisyonlar döneminin başladığını söyledi. SONAR Başkanı Hakan Bayrakçı, MHP yüzde 18’in altına düşerse mesleği bırakacağını söylemişti. l İSTANBUL/Cumhuriyet C M Y B