Katalog

Pazartesi 8 Haziran 2015 bir devrin sonu EDİTÖR: ELİF TOKBAY TASARIM: YALÇIN ERZAN Seçim kampanyası boyunca Türkiye’nin dört bir yanına dağılıp, halkın nabzını tutan Cumhuriyet yazarlarının tahminleri doğru çıktı ORHAN ERİNÇ VANBİTLİS 51 yıl sonra yeniden nabız yoklamak için gittiğim Van ve Bitlis’te sonuçlar ağırlı olarak izlenimime uygun çıktı. Van’da HDP: 6, AKP: 2, Bitlis’te de HDP:2, AKP:1 milletvekilliği kazandı. Ancak bu sonuç, benim başarım değil. Van temsilcimiz Yusuf Ziya Cansever ile Bitlisli meslektaşım Ferhan Çelebi beni öyle kişilerle buluşturmuşlar ki zaten başka sonuca ulaşamazmışım. Kendilerini kutluyor, teşekkür ediyorum... Yazarlarımız tam isabet 16 DOĞAN SATMIŞ MALATYA Kampanya gezisinde, 51’lik tahminde bulunmuştum. Dünkü sonuçlara göre AKP tahminleri yanıltmadı yine yüzde 60 civarında oy alarak 5 milletvekili çıkardı. CHP ise yüzde 16 civarında oyla tek milletvekilinde kaldı. Veli Ağbaba TBMM’deki yerini korudu. HDP’nin, bir milletvekili arzusu ise gerçekleşmedi. ERZİNCAN Geçmişten beri AKP ve CHP iki milletvekilliğini paylaşıyordu. Bu trend dün değişti. Kesin olmayan sonuçlara göre AKP iki milletvekili çıkardı. ZONGULDAK Zonguldak’a seçimlerden yaklaşık bir ay önce gitmiştim. Seçim tahminimizi 2+2+1 yaptık. Yazdığımız tahmin doğru çıktı. Emeğin başkentinden CHP 2, AKP 2 , MHP 1 vekil çıkardı. CHP’nin 2011 seçimlerine göre Karaelmas’ta oyunu artıracağına kesin gözüyle bakılıyordu. Aynen öyle çıktı. Ancak bu artış CHP’nin 3. sıra adayı olan 35 yaşındaki Deniz Yavuzyılmaz’ı Meclis’e taşımadı. MHP’nin ise 1999’dan sonra Zonguldak’tan vekil çıkaracağını yazmıştık. Eski Enerji Bakanı Zeki Çakan’ın MHP’nin oylarını artırdığı ve yeniden Ankara’nın yolunu tuttuğu gözüküyor. Kısacası Zonguldaklı seçimlerde sürpriz yaşatmadı... AYKUT KÜÇÜKKAYA ketinin en kuvvetli olduğu kent, değişim istemedi. Gene AKP 6, CHP 1, MHP’de birer milletvekili çıkardı. Anlaşılır bir şey kıyımdan sonra Alevi ve entellektüel nüfusun göç ettiği kent, o yıllardan sonra kırsal kesimin egemenliği altına girdi ve yeni zenginler çoHİKMET ÇETİNKAYA ğaldı. Onlar hallerinden memnunlar. Ancak İZMİRMUĞLA İzmir 2. bölge ve Muğla’da kentte herşey süt liman değildi. Benim bildiğim genç işsizliği çok yüksek bir orandaydı. pek çok kişiyle konuştum. İzlenimlerimde de aktarmıştım zaten. Yazdıklarım çıktı. Hizmet hareketi paranın kaynağının kesileHDP İzmir’de 1. bölgede 1, 2. bölgede 1 mil ceğinden korkuyordu. Yakın kentlerde çok kuvvetli olan HDP’nin gücünü Maraş’ta göletvekili kazanırken, AKP her 2 bölgede 2 milletvekili toplam 4 milletvekili yitirdi. Ege rememiştim. Öğrenci kesiminde çalışıyorlar1950’den bugüne kadar Türkiye’de siyasetin dı ama demek ki, yeterli olmamış. Gene de nabzını ölçer. Muğla’da ise HDP oylarını art bir artış var, beni şaşırtan Hizmet hareketi tırdı ama milletvekili çıkartamadı. Bana ge oldu, onlar da Tayyip’i istemişler. len bilgiler CHP’nin Muğla’da 4 milletvekilini zorladığı yolunda. 2011’de 3 milletveki EMRE KONGAR li çıkartmıştı... İSTANBUL 2. BÖLGE AKP, İstanbul İkinci Bölge’de, 2011 seçimlerine göre 8 puan MİYASE İLKNUR kadar, yani yüzde 15’ten fazla oy yitirdi. Bu TUNCELİ HDP 20 yaptı. Biz 11 olur dekayıp, AKP’nin Türkiye’deki kaybına eşit gimiştik. Kılıçdaroğlu’nun Tunceli’de kumar bi görünüyor. CHP seçmeni, İl Başkanı Muoynaması bu sonucu getirdi. Önseçim yaprat Karayalçın’ın işaret ettiği kaymayı yamaması, Kamer Genç gibi şahsi oyu olan bir şamış görünüyor. İki puan kadar yani yüzismi saf dışı bırakması, PM’den geçen adade 6 dolayında oy yitirmiş. Türkiye genelinyı değiştirip Tunceli dışında yaşayan birideki kaybına benzer bir durum söz konusu. ni aday göstermesi kendi memleketinde he Öyle anlaşılıyor ki, İstanbul İkinci Bölge’de zimete uğramasına yolaçtı. ELAZIĞ Geçen CHP’li seçmenden HDP’ye doğru ciddi bir seçim sonuçları tekrarlandı. Bir milletvekikayma olmuş. HDP bölgede tam anlamıyla li düşen Elazığ’da 3 AKP, 1 MHP kazandı. kazanan parti. Oylarını 56 puan civarında Biz AKP listelerine olan tepkiyi yanlış okuarttırmış görünüyor. Bu, yüzde 100’e eşit veyup AKP ile MHP’nin 2’er milletvekili çıka ya onu bile aşan bir oran. Yani HDP, bölgede racağını söylemiştik. Elazığ’da asıl sürprizi oylarını en azından ikiye katlamış gibi görüHDP yaptı. Geçen seçime göre CHP ile HDP nüyor. Hiç kuşkusuz, bu artışta CHP’den geyer değiştirdi. HDP’nin oyları CHP’yi geçlen oyların önemli bir katkısı olmuş. ti. 2011’de CHP yüzde 13.8 oy almıştı. Buna mukabil HDP de yüzde 7’lere yakın bir oya ARİF KIZILYALIN sahip olmuştu. Bu kez tablo tersine döndü. RİZE Türkiye genelinde genelinde kan kaybeden iktidar partisi AKP, Rize’de zorATAOL BEHRAMOĞLU lansa da hedefine ulaştı. Seçim stratejini, esKOCAELİ AKP’nin oyu düşmekle birlikki adıyla Potomya, bilinen ismiyle Güneyte, bu düşüşün daha fazla olacağını tahmin su kökenli Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Eretmiştim. CHP’nin oy oranı Türkiye ortaladoğan üzerine kuran AKP, CHP ve MHP’nin masının üstünde olmakla birlikte, özellikle ekonomik ve çevre konularında yaptığı eleşbu partiden, tahmin ettiğim gibi HDP’ye oy tirileri, AkSaray’ın hatırı ile savuşturdu. kayması olduğu sanırım söylenebilir. ÖzetOysa, gerçekten iyi bir oy alan (38 bin civale CHP’nin oy oranının biraz daha fazla, rı) CHP’li Kenan Bıyık ve MHP’li Cem KazAKP’nin oy oranının biraz daha düşük olamaz (15 bin), çay konusunda Rizeli’nin gönbileceğini tahmin etmiştim. HDP konusuna lünü kazanmışlardı. Ancak, Erdoğan’ın kentahminim ise aşağı yukarı böyleydi. te gelip, Hasan Karal, Hikmet Ayar ve İstanbul kontenjanından gelen eski güreş FedePINAR ÖĞÜNÇ rasyonu Başkanı Aşkın Osman Bak’ın önüKARS Etnik çeşitliliğiyle ve seçmen davnü açınca, AKP, hükmen bir galibiyete imza ranışının bu etnik köklere fazlaca dayanma attı. MHP bu kadar güçlü girmese ya da Sasıyla farklı bir kent. Buna geçmiş seçimleradet seçime yüklenmese, 30’lık görüntü 21 de partilerin oy rakamları arasında çok bü(AKP, AKP, CHP) bitebilirdi. HDP’nin adayük uçurumlar bulunmaması da eklenince yı Selda Karafal ise, partisinin oylarını 2 bin tahmin yapmayı güçleştiren bir profili vardı. bandının üzerine çıkardı. Kilit HDP’nin barajı geçmesiydi ki, barajın ŞÜKRAN SONER aşılmasıyla üç milletvekilinden ikisini alacağı kesinleşti. Genel olarak Kürt oylarının ANTALYA Antalya seçmeni, ülke çapındaAKP’den kopuş eğilimi de Kars’ta seçim so ki genel eğilime uyumlu, sessiz, iktidar oylanucunu belirledi. AĞRI Çok net olan durum rını ortalamanın da üstünde düşüden sürpriseçimin AKP ve HDP arasında geçeceğiydi. zini yaptı. Muhalefetin oylar oranı olarak da, Kürt siyasi hareketinin güçlü olduğu şehirmeclis temsil gücünde de katlama sağlandı. de sonucu yine HDP’nin barajı aşması belirleyecekti. Leyla Zana gibi hareket açısından SERDAR KIZIK sembolik önemde bir ismin ilk sıradan adayİZMİR 1. BÖLGE CHP, İzmir 1. bölgede oylığı hararetin de göstergesiydi. Ağrı, HDP oy larını yaklaşık üç puan artırdı. Sandıkların larını neredeyse yüzde 80’e yaklaştırarak henüz tümüyle sayılmadığı gece saatlerinde, çok net bir mesaj verdi. altı miletvekilliğini korudu; 7. milletvekilliği sınırına geldi. AKP önemli bir darbe aldı. İki IŞIL ÖZGENTÜRK milletvekilliğini kaybetti. Özellikle HDP ve KAHRAMANMARAŞ Seçim öncesi MHP oylarını artıran partiler oldu. MHP kolKahramanmaraş’a gittiğimde çarşıda dolatuk sayısını bir artırarak Ankara’ya iki adaşırken bir MHP adayının bayrağını diken yını gönderdi. HDP oylarını önemli ölçüde yılların terzisi şöyle demişti: “Bu Maraş’ta artırdı. AKP ve belirli ölçülerde CHP’den oy hiçbir şey değişmez. Herkes daha önceki se alarak, bir milletvekilliğini kazandı. AYDIN çimde kime oy vermişse ona verecek!” O Tablo tümüyle yazdığımız gibi çıktı. CHP bir haklı çıktı, teşviklerin aktığı, Hizmet hareartışla dört milletvekilliğine kavuşurken ye bu kez kolay olmayacağına vurgu yapmıştık. CHP’liler seçim öncesinde “8 garanti” dese de HDP’nin barajı aşıp aşmamasının belirleyici olacağını belirtip, bu rakama ulaşOLCAY BÜYÜKTAŞ masının güçlüğüne dikkat çekmiş, MHP’nin 3. milletvekilliğini, HDP’nin Sırrı Süreyya DENİZLİ Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’nin ikinci bir yenilgi alacağını his Önder’le barajı geçme hesabı yaptığını vurgulamıştık. Nitekim Ankara 1. bölgeyi yasetmiştik. Belediye Başkanı olduğu dönemde de kent için yaptıklarına karşın Cumhur zarken, özellikle Mamak, Çankaya, Haymabaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan’ın ilk sıra na gibi yerlerde CHP’den HDP’ye 23 puanda çıkmaması gibi, genel seçimde de bakan lık oy kaymaları olabileceğine dikkat çekmiştik. 7 Haziran seçimlerinde ise sonuçlarolmasının getirdiği tüm avantajları kullanda çok yanılmadığımızı gördük. Birinci bölmasına karşın önceki dönem çıkardıkları 4 gede AKP, bölgenin milletvekilliği sayısı 2 milletvekilini bu dönem çıkaramayacaklarını özellikle dinlediğimiz kent iş insanları artmasına karşın, 8 milletvekilliğini koruyanın söylediklerinden çıkarmıştık. Denizli’de madı ve 7 milletvekili çıkarabildi. AKP’deki tam da söylediğimiz gibi 3+3+1 oldu sonuç. erime, tahminimizdeki gibi MHP’ye yaraBir diğer doğru tahmin de HDP ile ilgili. Da dı 3 millevtekilliğini aldı. Stratejik davranan ha önce 5 bin civarı oyu olan HDP’nin kent CHP seçmeni, partisinin oylarından bir böteki 70 bin civarındaki kürt kökenli yurttaşa lümünü HDP’ye ödünç verirken, AKP’li Kürt karşın, oyunu ancak 2025 bin aralığına ta seçmen de bu partiye yöneldi. Sonuçta CHP, bölgede 6 olan milletvekili sayısını 7’ye çışıyacağını yazmıştık ki bu da doğru çıktı. karırken, HDP de Sırrı Süreyya Önder’i Ankara 1. bölgeden Meclis’e taşıdı. HAKAN KARA ÇANAKKALE AKP il düzeyinde yıllarIŞIK KANSU dır birinci parti konumundaydı. Bu sefer ANKARA 5 Haziran’da gazetemizde yaCHP’nin büyük bir atılım yapıp birinci parti yımlanan Ankara 2. bölge ile ilgili yazımıkonumuna yükseleceğini düşünüyordu Çazı özetle şöyle bitirmiştik: “İzlenim Ankanakkaleliler. Öyle de oldu. MHP’nin de oy ra 2. bölge, 77 olur. Yani, AKP 7 milletvekioranını yükselterek AKP’den bir milletveli çıkarır, muhalefet de 7. Muhalefetin dağıkili alma olasılığı sözkonusuydu. O da çıktı. Çanakkale yazımda, önceki seçimde CHP lımı CHP 4, MHP 3 olur. Ankara 2. bölgeden 2, AKP 2 olan milletvekili dağılımı bu seçim HDP’nin milletvekili çıkarma olasılığı yok.” Seçim sonuçları, tahminimizin doğrulude CHP 2, AKP 1, MHP 1 şeklinde olur diye ğunu ortaya koydu. HDP milletvekili göndeyazmıştım. Öyle oldu. TEKİRDAĞ Tekirdağ remedi Meclis’e Ankara 2. bölgeden. AKP 7, 6 milletvekili çıkarıyor. 2011 seçimlerinde CHP 4, MHP 3 milletvekili çıkardı. CHP 3, AKP 2, MHP 1 milletvekili çıkardı. Bu sefer ne olur diye sorduğumuzda, sokaktaki yurttaş, milletvekili dağılımında büyük ERDEM GÜL bir farklılık olmaz diyordu” Öyle de oldu. KAYSERİ Kayseri’ye gittiğimizde Gül’ün hadi muhalefeti bırakalım hiçbir AKP’li ile MURAT SABUNCU birlikte görünmememeye özen gösterdiğiSeçimlerde Şanlıurfa, Diyarbakır ve Istan ni gözlemledik. Kayseri yazımızın başlığı da “Kayseri’de Gül gölgesi” idi. Yazının sonunbul 1. Bölge’yi yerinde izledim. Urfa’da Osman Baydemir’in 2014 yerel seçimlerinden da tahminimizi de şöyle ifade etmiştik: “Soitibaren partisi HDP’yi ilde yükselttiğini, ye nuçta Kayseri’de AKP’nin artık 9’un 7’sini rel seçimde ve bu seçimin öncesinde yerinde alması çok zor. MHP, 2011’de 2. vekili 800 izlemiştim. Urfa aynı zamanda AKP’nin böl oyla kaybettiği için 3’ü istiyor. CHP ise 1 zaten garanti olduğu için 2 peşinde. Gerçekçi gedeki kalesi gibiydi. 2011’de yüzde 64 oy almıştı. Oylar dün yüzde 47’ye geriledi. HDP tahmin ise AKP’nin Kayseri’den mutlaka veoyunu yüzde 38.8’e yükseltti. AKP 7, HDP 5 kil kaybederek çıkacağını söylemek olur.” AKP 7 vekilden 5 vekile düşerken MHP ismilletvekili çıkardı. Seçim öncesi Yazımda AKP 6, HDP 4 diye tahmin etmiştim, tahmi tediğini aldı ve vekil sayısını 7’ye çıkardı. nime yaklaştım. Bu arada Urfa’da önemli bir Kayseri kalesinin zayıflamasında Abdullah Gül faktörünü de bir kenara yazmak gerekir. isim, ikinci sıra adayı Abdullah Öcalan’ın yeğeni Dilek Öcalan da Meclis’e girmiş oldu. ÇİGDEM TOKER Diyarbakır’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yaptığı mitingi izlemiştim. OraTRABZON Trabzon’da seçim, partilere gödaki izlenimlerimin başlığı “AKP Kürt Karre milletvekili dağılımının aynen korundeşini kaybetti” idi. Ama Diyarbakır’da masıyla sonuçlandı: AKP 4, MHP 1, CHP 1. HDP’nin yüzde 80.29 oy alacağını tahmin Ama bu, değişen bir şey olmadığı anlamına edemedim. AKP yüzde 13.56’da kaldı. Bir gelmiyor: önceki seçim, 2011’de AKP yüzde 32.91 idi. CHP’nin vekil sayısını ikiye çıkarma ümi6 milletvekili çıkarmıştı. AKP’nin Diyarbadi gerçekleşmediği gibi, 2011 seçimlerindekır’daki oy oranı yaklaşık yüzde 19 oy eriki yüzde 18,2,’lik oranda en az 1 puanlık bir di. Diyarbakır’da HDP 10, AKP 1 milletveki oy kaybı yaşandı. Buna karşın MHP, yine li çıkardı. tek vekillikte kalmasına karşın, oylarını, 6 Istanbul genelinde ve takip ettiğim 1. Böl puan gibi önemli bir oranda yükseltti. AKP, gede oylarda özellikle CHP’den HDP’ye ka2011 seçimlerinde Trabzon’da Türkiye ortayışın olacağını, HDP’nin Istanbul’da oy pat lamasının 10 puan üzerinde oy çıkarmıştı. layacağını yazmıştım, bu analizimde de yaDünkü seçimlere baktığımızda çıkan yüzde nılmadım. 55 oranı, 2011’e kıyasla, 4 puanlık bir düYazıyı bitirirken. Dünkü sonuçların en şüş göstermesine karşın, bu kez Türkiye orönemli noktası; Türk’lerin ve Kürtler’in, talamasının 15 puan üzerine çıktı. Açık teh1920’de olduğu gibi daha demokratik özgür ditlerden ötürü, seçim bürosu bile kiralayabir Türkiye için, barış için omuz omuza ver mayan HDP’nin yüzde 1’e yaklaşan oy oranı diğini görmekti. ise, “Trabzon sosyolojisi” açısından nispi bir başarı sayılmalı. Seçim nabzı için Mayıs soAYŞE SAYIN nunda gittiğimiz Trabzon’da görüştüğümüz MHP Milletvekili Koray Aydın’ın iki tahmiANKARA 1. BÖLGE Milletvekilliği sayısı 16’dan 18’e çıkan 1. bölgede, AKP’nin işinin ninden biri tam, diğeri kendi seçim bölgesi rel yönetimin başarısından yararlandı. AKP çözüldü, iki milletvekiliğini yitirdi. MHP bir koltuk elde etti. için isabetli çıktı. Aydın, HDP’nin barajı aşacağını, MHP’nin oy oranını ise yüzde 20 olarak tahmin etmişti. MHP’nin Trabzon’daki oy oranı, kent seçmenindeki AKP geçişkenliğini fazlasıyla teyit etmiş görünüyor. ESKİŞEHİR Eskişehir için “Ezber Bozan Kent’” demiştik. Sahiden bozdu. İktidarın 3 milletvekilinin 1’ini alıp CHP’ye verdi. KONYA Konya için “Hanyayı Konyayı kim görecek?” demiştik. Meclis’in en çalışkanlarından Atilla Kart’ın yokluğunun açıkça hissedilen burukluğu ile CHP vartayı yüzde 1 kayıpla atlattı. Ama aynı şeyi Ahmet Davutoğlu için söylemek mümkün değil. “Tarihin Konyalı İlk Başbakanı” diye umut bağlanan AKP Lideri, AKP oylarını yüzde 4 düşürdü. (Yüzde 69.6’dan yüzde 65.4’e!) ÇORUM Çorum izlenimlerimizi anlatırken, “Çorum’da 7 Haziran’da ‘kimin güleceği’ konuşulurken, iki olasılık öne çıkıyor: Ya ‘2 AKP+1 CHP+1 MHP’, ya da 2011 seçimlerindeki gibi ‘3 AKP+1 CHP’” diye yazmıştık. İkinci olasılık gerçekleşti. AKP milletvekili sayısını korudu. Ancak 7 puan kaybetti. AKP, 2011 seçimlerinde yüzde 61, CHP de yüzde 24 oy almıştı. Sonuçlar, AKP’den MHP ve Saadet Partisi’ne oy gittiğini gösteriyor. 2011 seçimlerinde yüzde 10.7 oranında oy alan MHP, dün oy oranını yüzde 17.8’e yükseltti. İzlenimlerimizde, bazı gençlerin “CHP, 1 milletvekili eksik alsa bir şey olmaz. Ama HDP barajı geçerse AKP çok şey kaybeder” dediğini aktarmıştık. HDP’nin yaklaşık yüzde 2 oranında oy alması, CHP’nin oy kaybını açıklıyor. TOKAT Merkez sağın kalelerinden Tokat’ta 2011’deki seçim sonuçları değişmedi. “3 AKP+ 1 MHP + 1 CHP” milletvekili dağılımı bu seçimde de korundu. “Tokat’ta ki seçim yarışında ithal aday sıkıntısına karşın AKP önde. Muhalefet ise sandıktan “2+2+1” dağılımını çıkarma peşinde.” demiştik. Sonuçlar CHP’den de HDP’ye oy gittiğini gösteriyor. SİVAS 2011 seçimlerinde 5 milletvekilinden 4’ünü alan AKP’nin oylarında düşüş, MHP oylarında ise yukarı doğru bir seyir olduğu izlenimi edinmiş ve seçim sonucunda AKP’nin 3, CHP’nin 1 ve MHP’nin de 1 milletvekili çıkaracağı yönünde tahminde bulunmuştuk. Genel seçim sonucunda bu tablo 311 olarak gerçekleşti. MANİSA Türkiye merkez sağ geleneğinin taşıyıcısı olan Manisa’da 2011 seçiminde 9 sandalyeden 5’i yüzde 46.9 ile AKP’ye, 3’ü yüzde 28.9 ile CHP’ye, 2’si yüzde 16.8 ile MHP’ye gitmişti. Dün sandıkta bu kez 4 sandalye yüzde 36.9’la AKP’ye, 3 sandalye yüzde 29 ile CHP’ye, 2 sandalye de yüzde 23.5 ile MHP’ye gitmiş görünüyor. HDP yüzde 6.9’da. Manisa’nın nabzını tuttuğumuzda AKP’nin önemli ölçüde kan kaybedeceği, MHP’nin ise güçleneceğinin tezahürlerini görmüştük. CHP’nin de iddiası yüksekti. Dünkü sonuçlarla AKP’nin kan kaybı, MHP’nin yükselişi net olarak sandığa yansıdı. CHP’de çok az bir kıpırdama görüldü. HDP 2011’de sahada zaten yoktu, son derece güçlü bir seçim kampanyasıyla ilde yüzde 10 barajını aşamamış olsalar da yüzde 6.9’luk bir rakama ulaşmayı başardılar. Benim öngörüm ise AKP, CHP ve MHP için üçer vekillikti, tutturamamışım. AHMET TAN TÜREY KÖSE EMİNE KAPLAN CEYDA KARAN C M Y B