Katalog

Pazartesi 8 Haziran 2015 bir devrin sonu TASARIM: ZARİFE SELÇUK 18 DIŞ BASINDA SEÇİM Türkiye başkanlığa geçit vermedi G Diktatörlük kâbusundan Kürtçe uyandık! ürkiye Gezi’den beri kendisini içinde bulduğu girdaptan 30 yıl sürmüş kanlı bir iç savaşın yaralarını sarma yolunda da çok önemli bir kazanım elde ederek çıktı. “Gezi”yi kan gölüne çeviren şer güçlerin belki de hiç öngöremeyecekleri bir gelişme olarak değerlendirmek mümkün bunu. Gerçekten, her şerde bir hayır varmış!.. Gezi’den bu yana siyaset Türkiye’de bir kimlikler (kültürler) savaşına dönüştü. Bunun vebali, “Erdoğan AKP’si”nin boynunadır. Türkiye’ye yeni bir yaşam kisvesi biçtiler. Biçtikleri kisve, Türkiye’nin “en azından” yarıya yakın insanı için kefen demekti. Türkiye’de askeri bürokratik vesayetin ileriye (demokrasiye) doğru sorgulama ve eleştirilerini kullanıp o vesayeti “geriye (diktatörlüğe/totaliteryanizme) doğru tasfiye etmeye giriştiler. Önceki on yılların bürokratik laikçiliğinin bedelini gelecek on yılların gencecik laik kuşaklarına, çocuklarımıza ödetmeye çalıştılar. Ama Türkiye’de Cumhuriyet deneyiminin sadece devletçi laikliği değil, onun ötesinde bir “çoğul toplum laikliği” yarattığını es geçtiler. Askeri vesayetin öcünü sivil toplumdan almaya yeltendiler. Bu yolda ürettikleri dinbaz ve gaddar “yeniTürkiye”lerine laikliği “devlet sopası” değil toplumsal barış için mutabakat normu kılmaya azimli “yeniCumhuriyet”in çocukları diklendi. Onları öldürüp gözlerini kör ettiler. Nihayet aynı “çoğul toplum laikliği”nin bir parçasıpaydaşı olan Kürt hareketi, Türkiye’nin aynı hayata özlem duyan diğer parçası ile kanlı olmaktan kardeş olmaya doğru ikna edici olmaya başladığında darbeyi bu defa sağlam aldılar. Gezi sarsıcıydı; ama kan kusturdular. Şimdiki sarsıntı, kendi döktükleri kanda boğulmamak için çırpınma mücadelesine onları sokacak gibi görünüyor. Özetle şerre soyundular… Hayırlara vesile oldular!.. Seçim sonuçları yabancı medyada çok geniş yer aldı. Yorumlarda Erdoğan’ın bütün gücü elinde toplayarak başkanlık sistemine gitme hırsınınseçmenden geri teptiği yorumları dikkat çekti ABD azete Tim Arango ve Ceylan Yeğinsu imzalı haberinde seçmenlerin tarihi seçimlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a partisinin parlamento çoğunluğunu elinden alarak “terslediğini” yazdı. Sonuçların Erdoğan’ın anayasayı yeniden yazma ve Amerikan tipinde bir başkanlık sistemi kurma ihtirasının şimdilik sona erdiği belirtlidi. Gazete seçimlerin sonuçlarını sembolik bir görev olan cumhurbaşkanlığındaki gücünü giderek artıran Erdoğan için önemli bir yenilgi olarak yorumladı. Diğer yandan seçimlerin Kürtler, liberaller ve seküler Türkler için zafer olduğunu vurguladı. Pek çok Türkiyeli için koalisyon hükümetinin ekonomik krizlerle geçen 1990’lı yılların karanlık siyasi istikrarsızlık anılarını canlandırmasına karşın Erdoğan’ın gücünün azalmış olmasını görmekten mutlu olduğunu da kaydetti. Gazete sonuçların Erdoğan’ın sadık destekçisi olan Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun siyasi geleceği hakkında da soru işaretleri yarattığını belirtti. Erdoğan’ın pazar günü ‘bizzat sandıkta’ olduğu belirtilen haberde kişiliğiyle hala Türkiye’nin belirleyici siyasi figürü olmasına rağmen kendi seçim bölgesi Kasımpaşa’da bile popülaritesinin düştüğüne dikkat çekildi. Seçimlerin liberal ve seküler güçlerle ittifaka giderek yüzde 10’luk seçim barajını aşarak neredeyse yüzde 13’e ulaşan Türkiye’nin Kürt azınlığı için ‘tarihi bir sandık performansı’ olduğu da vurgulandı. T Soru işaretleri AGİT heyeti Gül’ü de izledi . Cumhurbaşkanı Abdulmiz için hayırlı olur. Bütün vatan11 lah Gül eşi Hayrünnidaşlarımızın, bu vatandaşlık göresa Gül ile birlikte Beykoz Çubukvini yapması, gelip oyunu kullanlu İlköğretim Okulu’nda 1139 nolu sandıkta oy kullandı. Oy kullandıktan sonra gazetecilere açıklamalarda bulunan Abdullah Gül, “Demokrasinin en güzel yanı bu şekilde seçimlerle milli iradenin ortaya çıkmasıdır. O da bugün olacak. İnşallah bugün memleketiması çok önemlidir. inşallah neticeler de memleketimiz için hayırlı olur” dedi. Gül’ün oy verdiği sandıkta Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) görevlendirdiği İtalyan Parlamentosu’ndan iki gözlemci de yer aldı. AKP’nin seçimlerde hezimete uğradığı değerlendirmesini yaptı. AKP’nin muhalefet partilerinden çok oy almasına karşın, tek parti iktidarını yitirip, koalisyona gitmekle yüz yüze kalabileceğine işaret edildi. l AP: Amerikan Associated Press “seçmen, iktidar partisinin anayasayı değiştirmesini istemiyor, sonuçlar Türkiye’nin iktidar partisinin meclisteki çoğunluğunu kaybedeceğini gösteriyor” yorumunu yaptı. Britanya Seçim sonuçlarının Erdoğan’a darbe, Kürtler için ise atılım olduğuna dikkat çekildi. Gazete, “Erdoğan’ın seçim kampanyası döneminde davranışları istisnai biçimde kabaydı ve sandıkta bu nedenle cezalandırıldı. Bundan sonrası Erdoğan’ın nasıl davranacağına bağlı. Cumhurbaşkanı iyi bir kaybeden olarak bilinmiyor ve yenilgiye kesinlikle alışık değil” ifadelerini kullandı. manşete taşıdı. l Die Zeit: Almanya’nın solcu haftalık gazetesi web sitesinde “Yenilmez değillermiş” manşeti attı. Lenz Jacobsen imzalı haber analizde, yüzde 41’in aslında kötü bir sonuç olmadığı, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in bu oy oranıyla dünyanın en önemli ülkelerinden birini çok istikrarlı yönettiği hatırlatılarak, şu yorum yapıldı: “Türkiye’de öyle değil. Burada AKP zaferlere alışıktı, daha da fazlasını istedi, eski başbakan, şimdiki cumhurbaşkanı ve tartışmasız lider Erdoğan çok daha fazlasına göz koydu: Devleti başkanlık sistemiyle tek adam olarak yönetmek, “Yeni Türkiye” kurmak, dünya gücü olmak, karşı çıkan herkesi “yok etmek”, en az 2023’e dek iktidarda kalmak. Çok partili demokrasilerin normal siyasi ölçütlerinin çok ötesine taşan bu planlar Türklerin çoğunluğuna da ziyadesiyle aşırı ve tekinsiz geldi. Dolayısıyla cumhurbaşkanı ve iktidar partisini normal boyutlara indirdiler. Bu seçim aynı zamanda güce aç siyasilere karşı Türk demokrasisinin direnci ve kendini savunabilirliğinin kanıtıdır.” Yüzde 41’in AKP kadar, tarafsız kalması gerektiği halde seçimi başkanlık planları için referanduma dönüştüren Erdoğan için de yenilgi olduğunu belirten Zeit “Stratejisi hep aynıydı: ‘Bana karşı olan Türkiye’nin düşmanıdır. Daha büyük geleceğe Türkiye’yi sadece ben götürebilirim.’ Ama o gelecek ilk kez çuvalladı. Bunu ilk kez yüzde 10 barajını aşıp meclise giren HDP’nin zaferi sağladı. Lideri Selahattin Demirtaş, Recep Tayyip Erdoğan’dan beri en heyecan verici, en karizmatik Türkiyeli siyasi” dedi. HDP’nin solcu, modern Türklerin oylarını alırken, doğu ve güneydoğuda AKP’ye haddini bildirdiğini belirtirken, Avrupalı bakış açısından aşırı milliyetçi MHP’nin oylarını artırmasının ise Türkiye’nin solculiberal dönüşümü, Gezi kuşağının zaferi hayallerini sekteye uğrattığını kaydetti. Bundan sonra ne olacağının her zamankinden daha belirsiz olduğunu, en kötü senaryonun Erdoğan’ın yıkım planlarından vazgeçmemesi ve ülkeyi iç çatışmaya çekmesi olduğunu söyleyen Die Zeit, Türklerin çoğunluğunun başkanlık sistemini istememesinin net olmasından ötürü Erdoğan’ın bundan vazgeçmesi ve AKP’yi ekonomi ve barış süreciyle ilgilenmek üzere rahat bırakması gerektiğini, AKPMHP koalisyonu halinde HDP’nin seçim zaferinin acı bir ironiye dönüşeceğini belirtti. Ancak pek çok AKP milletvekilinin erken seçim sinyali verdiğini ekledi. Erdoğan’ın HDP’nin seçimlerde elde ettiği başarıyla yara aldığı yorumu yapıldı. lBBC: AKP’nin 13 yıllık tek parti iktidarının sonuna gelindiği yorumunu yaptı. Seçimlerin sonucunun Erdoğan’ın makamının gücünü arttırma yönündeki planlarını alt üst ettiği görüşü aktarıldı. l Frankfurter Allgemeine: Türkiye’deki seçim sonuçlarını Alman medyasının tamamı web sitelerinde manşetten ve geniş yorumlarla duyurdu. Hıristiyan Demokratların gazetesi “Erdoğan’ın en büyük siyasi yenilgisi” manşetini attı. l Süddeutsce Zeitung: Solcuların gazetesi “Erdoğan tek adamlıktan düştü’ manşetiyle “Türkiye’yi değiştiren Erdoğan değil, Kürtlerin partisi HDP oldu” yorumu yaptı. lWelt: İş aleminin gazetesi Diyarbakır’daki Kürtlerin “Tayyip’i cehenneme kadar kovalayacağız” sloganını Erdoğan için yenilgi Almanya Almanya’nın solcu dergisi web sitesinde “Kürt sansasyonu” manşeti attı. Ankara’nın “istenmeyen kişi” muamelesi yaptığı Hasnain Kazim’in haber analizinde “Cumhurbaşkanı Erdoğan için bugüne dek demokrasi dört yılda bir seçimlerin yapılması demekti. Yoksa halka sorulacak bir şey yoktu. Her muhalif aşağılanıyor, her itiraz düşmanlık addediliyor, eleştirel gazeteciler işlerini kaybediyor, Erdoğan hakkında yolsuzluk suçlamalarının üzerine gidenler işlerinden oluyor, hatta hapse atılıyor, barışçı göstericiler gazlanıyordu. Erdoğan Türklerin çoğunun hala arkasında durduğu gerçeğini istediğini yapmaya yönelik açık çek olarak yorumluyordu. Çok eleştirilen bin odalı sarayı çatışmanın mimari simgesiydi. Yasaları ve yargı kararlarını çiğneyerek doğal koruma alanı üzerinde kurulmuştu” denildi. Seçmenlerin yüzde 40’ının Türk hükümetinden memnuniyet gösterse de, geri kalanların Erdoğan’ın küstahlığından gına getirdiği belirtildi. Erdoğan’ın başarıdan başı dönmüş halde İstanbul Fethi’nin 562. yıldönümü törenlerinde “Fetih Kudüs’te yeniden İslam’ın bayrağını dalgalandırmak demektir. Seçim günü de inşallah bir fetih olacaktır” dediği hatırlatıldı. AKP’nin 13 yıldır ilk kez koalisyon ortağı aramak zorunda kalması gibi bir sanat şaheserini ise Kürtlerle birlikte Türkleri de ikna eden HDP ile karizmatik eşbaşkanı Selahattin Demirtaş’ın başardığı belirtildi. Türkiye’nin demokrasiyi anladığını kanıtlama şansının doğduğu, seç menin siyasilere “birbirinize hakaret etmeyin, bir masada oturup birbirinizle konuşun’ bildiriminde bulunduğu”, ancak AKP’nin diğer taraflardan biriyle ortaklıkla ilgilendiğinin şüpheli olduğu yorumu yapıldı. “Erdoğan’ın gölgesindeki Davutoğlu seçim akşamı ‘hiçbir güç karşısında eğilmeyeceğiz’ diyerek seçmenin mesajını anlamadığı gösterdi. AKP’de duurmun netleşmesi için yeniden seçimlere gidilmesinden söz ediliyor. Bu da demokrasinin uzlaşı olduğunu anlamadıklarını gösteriyor” denildi. l Bild: Almanya’nın en çok satan gazetesi, “AKP’nin 13 yıldır ilk kez mecliste mutlak çoğunluğu kaybetmesiyle Erdoğan’ın balonunun sönmeye başladığını” başlığa taşırken, AKP’nin 2011’de yüzde 50 olan oy oranının 40’a düştüğünü, buna rağmen birinci parti olduğunu belirtti. Ama HDP’nin ilk kez yüzde 10 barajını geçerek AKP’nin başkanlık sistemine geçerek Erdoğan’ın tek adam yönetimi planlarını engellediğini vurguladı. AKP’nin başkaınlık sisitemini referanduma götürmek için gereken 330 milletvekilini hedef koyduğuna ama bunun çok gerisinde kaldığına dikkat çekti. “Sonuç, anayasaya göre cuöhurbaşkanının tarafsız olması gerekmesine rağmen seçim kampanyasında HDP’ye çok sert saldıran Erdoğan için yenilgi. HDP Erdoğan’ın başkanlık sistemini engelleme hedefiyle seçime girdi ve ‘diktatörlük’ uyarısı yaptı.” Seçim kampanyası boyunca HDP sürekli saldırıların hedefi oldu, sonunda Dıyarbakır mitingine saldırı düzenlendi. Basın özgürlüğü ayaklar altına alındı. l AFP: Dünya çapında abonelerine geçtiği haberinde, AKP’nin parlamentoda çoğunluğu kaybettiği, HDP’nin yüzde 10 barajını geçtiği, ilk sonuçlara göre de gelişmelerin AKP’nin iktidara geldiği 2002’den bu yana ilk kez koalisyon kurmak zorunda kalacağı anlamına geldiği yorumu yapıldı. Almanya Yeşiller Partisi Eş Başkanı Cem Özdemir Twitter hesabı üzerinden HDP’nin seçim başarısını kutladı. Fotoğraflar: VEDAT ARIK Görevliler mahsur kaldı Bursa’da etkili olan sağanak yağış, Fidyekızık Mahallesi’nde sele neden oldu. Uludağ’ın eteklerinden gelen sel suları beraberinde kayaları da sürükleyince Fidyekızık İlkokulu’nun istinat duvarı çöktü. Birçok araç duvar altında kalırken mahsur kalan seçim görevlilerinin kurtarılması için çalışmalara başlandı. Ermenek’te AKP 1. parti Maden faciasının yaşandığı ve 18 kişinin hayatını kaybettiği Karaman’ın Ermenek ilçesinde, milletvekili genel seçiminde en çok oyu yüzde 45,68 ile AKP aldı. Ermenek’te 94 sandıkta kayıtlı 21 bin 559 seçmenden 17 bin 800’ü oy kullandı. 17 bin 200 oyun geçerli olduğu sayımda, kesin olmayan sonuçlara göre oyların yüzde 45,68’ini alan AKP ilk sırada yer aldı.Oyların yüzde 27’sini MHP, yüzde 21.12’sini CHP, yüzde 1.87’sini Saadet Partisi aldı. Fransa Telefon ışığında sayım Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçesinde ilçenin elektriğinin birçoğunu karşılayan trafo yandı. İlçenin birçok yerinde elektrikler kesildi. Karabük’te oy verme işleminin bitip oyların sayılmasına başlanacağı sırada sağanak yağmur başladı. Yağmur sırasında Kartaltepe Ortaokulu’nun yanındaki trafoya yıldırım düştü. Zemin kattaki sınıfta bulunan sandıkta oylar, cep telefonu ışığı, diğer sınıftaki sandığın oyları ise polisin projektöründen faydalanılarak sayıldı. C M Y B