Katalog

10 DUNYA BD’nin Ulusal Güvenlik Kurumu’nun (NSA) dünya çapında elektronik dinlemeizleme yapmasının yol açtığı skandallara yenisi eklendi. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in cep telefonuna varacak şekilde 122 dünya liderini dinlediği ifşa olmuş NSA’nın, son üç Fransa Cumhurbaşkanı’nı da kapsama alanına aldığı ortaya çıktı. Cumhurbaşkanı François Hollande’ın dinlendiğini bilmezmiş gibi alarm zillerini çaldırmasıyla yine ABD ile bir müttefiki arasında kriz çıktı. WikiLeaks kurucusu Julian Asaange “Fransa halkının, seçtiği hü Bu kez 5 yıl hapsi isteniyor İtalya’da savcılar eski Başbakan Silvio Berlusconi’nin 200608’deki Romano Prodi hükümetini düşürmek üzere koalisyondan çekilmesi için bir senatöre 3 milyon Avro rüşvet vermekten 5 yıl hapsini istedi. Karar 8 Temmuz’da verilecek. TASARIM: BETÜL BERİŞE Almanya’nın eski solcu Maliye Bakanı Oskar Lafontaine, ABD Savunma Bakanı Ashton Carter’ı Rusya politikasıyla Soğuk Savaş çıkarmaya çalışmakla suçladı. Facebook’dan “..sin gitsin Amerikan emperyalizmi!” diye yazdı. Lafontaine’den Carter’a küfür EDİTÖR: CEYDA KARAN Perşembe 25 Haziran 2015 Ölüm kararından evvel ilk kez özür 4 kişinin öldüğü, 264 kişinin yaralandığı 2013 Boston Maratonu saldırısının davasında ilk özür ve resmi ölüm cezası geldi. Bombalı saldırıyı düzenleyen Çeçen kökenli Tsarnayev kardeşlerden Tamerlan saldırı sonrası öldürülmüştü, yakalanan Cohar son duruşmada sessizliğini bozdu. Bacağını kaybeden 17 kişi ve ölenlerin yakınlarıyla 3 saat yüzleştirilip “alçaklığına, iğrençliğine yönelik” tepkilerini dinleyen 21 yaşındaki Cohar şu karşılığı verdi: “Özür dilerim. Suçluyum. Aldığım canlar, size çektirdiğim acılar, verdiğim geri döndürülemez zarar için üzgünüm. Allah’tan ölenlere merhamet, kalanlara şifa diliyorum.” Ardından federal yargıç George O’Toole Jr. geçen ay jürinin aldığı ölüm cezası kararını onadı. ABD WikiLeaks, ABD’nin Almanya’dan sonra Fransız hükümetini de dinlediğini gösteren kayıtları yayımladı. Hollande’ın öfkesi burnunda Telekulak Paris’te A kümetin müttefiki tarafından dinlendiğini bilmeye ihtiyacı var. Yaptığımız işten gururluyuz” derken, kamuoyu da olayın perde arkasını öğrendi. Wikileaks’in Liberation ve Mediapart’la paylaştığı “Elysee Casusluğu” raporuna göre, 200612’nin cumhurbaşkanları Jacques Chirac, Nicolas Sarkozy ve Hollande en yakın danışmanları ve bakanları dahil toptan dinlendi. Liberation bu işin “Elysee, içişleri, dışişleri, savunma, adalet bakanlıkları ile parlamentoya çok yakın mesafede bulunan ABD Büyükelçiliği’nin en üst katındaki dinleme merkezinden yapıldığını” belirtti. Belgelere göre 2012’de Sarkozy, ABD ile karşılıklı dinlememe anlaşması yapmaya çalışmışsa da refüze edilmiş. Fransa’nın Washington elçisi ile Sarkozy’nin danışmanının aralarında “Yapacak bir şey yok, ABD Fransa’yı dinlemeye devam etmeyi is nilgun@cumhuriyet.com.tr nilgun@ Eco’dan Erdoğan’lı internet ayarı ülün Adı”nı bilirsiniz... Dünyada “en çok satan 100 romandan biri” olan Umberto Eco’nun kitabı, halkın eline geçmesin diye bir ortaçağ manastırında gizlenen “el yazmalarını”; yani bunların sansürünü anlatır... Eco, kitapta manastırda saklanan “el yazmaları” ile ilintilendirdiği cinayetleri konu eder. “Bilgiye erişimin engellenmesiyle” korunan iktidar ile “yasak bilgiyi elde geçirmek için göze alınan mücadeleyi” serüvenleştirir. Anlatılan karanlıkla aydınlığın mücadelesidir... Dünya çapındaki ününü sansür karşıtı bu eserle yapan ortaçağ uzmanı tarihçi, düşünür, dilbilimci Eco, şimdi “Twitter”da abuk subuk yorumlara savaş açtı. Mezun olduğu Torino Üniversitesi’nden geçende “iletişim ve iletişim araçları kültürü” konusunda fahri doktora alan yazar, o törende lafı hiç eğip bükmeden “Önce televizyon vardı. Köyün aptalını önce TV parlattı” diye söze girdi: “İzleyici, böylece kendisini üstün olarak hissetme duygusunu tattı. Şimdi internet de köyün embesilini (mutlak!) gerçeğin sahibi kılıyor.” Sarko refüze edildi “G Chirac Sarkozy Hollande’dan önce Sarkozy ve Chirac da dinlenmiş. tiyor” diye konuştuğu telekulağa takılmış. 2011’de Sarkozy’nin ABD’den bağımsız İsrailFilistin barışı girişimi NSA’dan kaçmamış. Konseyi’ni acil toplayan Hollande, Amerikan dinlemesine “Kabul edilemez. Fransa, güvenliğini ve çıkarlarının korunmasını tehdit eden eylemlere müsamaha göstermeyecek” tepkisini verdi. Ardından ABD’nin Paris büyükelçisi Dışişleri’ne çağrılıp izahat istendi. Akşam ABD Başkanı Barack Obama’yı arayan Hollande “Obama müttefikler arasında kabul edilemez olan geçmişin bu uygulamalarını durdurma yönündeki kesin kararlılığını teyit etti” dedi. Fransa üst düzey bir istihbaratçısını da Washington’a gönderdi. Daha önce Berlin NSA soruşturmasını kapatmakla kalmadı, NSA’nın Almanya Federal Haber Alma Servisi (BND) ile işbirliği içinde Fransa dahil Avrupa ülkelerini dinlediği de ortaya çıktı. Obama: Valla bitti Mayıs 2012’de seçilen Hollande, Yunanistan’ın Avro’dan çıkması (Grexit) ihtimalini kucağında bulmuş. Merkel ile ilk buluşması sonrası “Çoktan Yunanistan’ı gözden çıkarmış, zerre geri adım atmıyor” diye şikayet eden ve Atina’da aşırılıkçıların iktidara geleceği kaygısını dile getiren Hollande, Merkel’le görüşmeyi de “İçi bomboş, şovdan ibaret” diye eleştirmiş. Grexit’i krizi daha derinleştirmemek için bakanlar kurulunda değil, gizli toplantılarda ele almış. WikiLeaks’in yayını üzerine dün Ulusal Savunma SOMALİ BAE konvoyuna Eş Şebab saldırısı Somali başkenti Mogadişu’da Birleşik Arap Emirlikleri’nin diplomatik konvoyuna düzenlenen saldırıda büyükelçi kılpayı kurtuldu. En az 12 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı. Eş Şebab’ın üstlendiği bomba yüklü araçla intihar saldırısında konvoydaki bazı araçlar tümüyle yandı. Diplomatlar zarar görmezken, kurbanlar asker ve sivillerden oluşuyor. ‘Embesiller ordusu’ Göçmenler için AB ile bilek güreşi MACARİSTAN Hollande Göçmen geçişini engellemek için Sırbistan sınırına duvar örme kararı alan Macaristan, göçmenlerin Avrupa’da ilk giriş yaptığı ülkede iltica talep etmesini öngören Dublin mevzuatını önce “teknik sebeplerle” süresiz askıya aldı. AB’den tepkiler üzerine 24 saat içinde geri adım attı. AB’de tartışmalar sürerken, İtalyan sahil güvenliği son 2 günde Akdeniz’deki teknelerden 3700 göçmeni kurtardı. AB’nin insan kaçakçılarını yakalamak için askeri operasyon hazırlığına Libya Hava Kuvvetleri’nden “kara sularımıza izinsiz gireni vururuz” resti geldi. Sosyal medyayı “embesil/budalalar ordusu” yaratmakla suçlayan İtalyan düşünür; “Eskiden kahvede ikiüç bardak şarap içtikten sonra konuşan köyün budalaları olurdu. Ama bunları birileri hemen frenleyip sustururdu. Sosyal medya şimdi budala ordularına söz hakkı veriyor. Sonra bu insanların kestiği ahkamla Nobel ödüllü bir aydının sözü aynı Twitter terazisine vuruluyor. Konuşan ahmak mıdır, Nobel midir.. bilmiyorsunuz!” Eco’nun sözleri anında “tt” oldu ve “sosyal medya”yı salladı. Çizmenin yaşayan en büyük aydınlarından sayılan Eco “elitçilik”le suçlandı. Yaşamını “iletişim evreni” üzerinde düşünmeye ve eserler vermeye adayan büyük filozof; sosyal ağlarda herkesi “köyün delisi” ilan etmek ve sosyal ağları hiç anlamamakla suçlandı. Eco’nun eleştirdiği konu oysaki sosyal ağların kendisi değil; insanları çoğu zaman “Bu neyin kafası?” diye düşündürten şeyler yazan trollerdi... LİBYA IŞİD suçlularına ‘Türkiye koruması’ Türkiye’nin Libya’da “terör suç ları”na karışmış IŞİD militanlarını, suçun işlendiği tarihte Türkiye’ye giriş yapmış gibi göstererek yargılanmaktan kurtardığı öne sürüldü. Libya’nın El Şuruk gazetesi, “kafa kesme, suikast” gibi suçlardan yakalanan zanlıların, her eylem sonrası pasaportlarını IŞİD’e verdiği, örgütün de pasaportlara eski tarihli “Türkiye’ye giriş” kaşesi bastığını yazdı. Bir zanlının “örgüt böylece bizi kurtarıyordu” sözünü aktaran gazete, Türkiye kaşeli pasaport fotoğrafları da yayınladı. Erivan’da direniş var! Rusya’daki ekonomik krizin etkilerini derinden hisseden Ermenistan’da Rus elektrik şirketinin zammına karşı isyan büyüyor. 26 Mayıs’ta başlayan ve Twitter’da #ElectricYerevan olarak yayılan protestolar dün cumhurbaşkanlığı sarayının bulunduğu Bagramyan Caddesi’nde barikatlar gerisinde devam etti. Pazartesi gecesi polisin tazyikli suyla çok ağır müdahalesine ve 240 kişiyi gözaltına almasına rağmen, salı günü göstericilerin sayısı katlanıp 6 bini geçti. Polis şiddetiyle kar şılaşsalar da yüzlercesi barikatları terk etmedi. Binlerce kişi davullar çalarak gruba katıldı. Polis şiddetini önlemek için milletvekilleri, sanatçılar ve din adamları eylemcilerle polis arasında insan zinciri oluşturdu. “Siz su sıktıkça biz büyüyoruz” diyen göstericilerin zammı geri çekmesini talep ettiği Cumhurbaşkanı Serj Sarkis yan ise dün Brüksel’e gitti. Gezi protestocularının kendileriyle benzerlik kurduğu ve #DirenErivan diye destek verdiği eylemciler için Rusya Federasyon Konseyi Dış İlişkiler Komitesi’nden İgor Morozov şu yorumu yaptı: “Ukrayna’daki darbenin ilk aşaması birebir tekrarlanıyor. Sarkisyan, Maydan’dan ders çıkarmazsa darbe olur.” IRAK/SURİYE IŞİD’den dolardan değerli altın para Arap medyasına göre, IŞİD’in iki madeni parası yakında yürürlüğe girecek. IŞİD’in 1 altın dinarı 139 Amerikan Doları’na, 1 gümüş dirhamı ise 1 dolara eşit olacak. Altın paradaki dünya haritası dikkat çekiyor. Paranın üzerinde “İslam Devleti” yazısı bulunuyor. IŞİD kendi ifadesiyle “Müslümanları şeytani küresel ekonomik sistemden” özgür bırakmak istediğini belirtiyor. BD’nin Charleston kentinde 9 siyahın öldüğü kilise katliamının ardından, kölelik ve ırkçılığın sembolü tarihi Konfederasyon bayrağına karşı isyan, güney eyaletleri ve iş alemine yayılıyor. ABD’de bayrak isyanı yayılıyor A Alabama indirdi nı Cumhuriyetçi Philip Gunn, eyalet bayrağının Konfederasyon sembolünden arındırılmasını istedi. Virginia Valisi Terry McAuliffe, “Konfederasyon Gazileri Oğulları” grubunun özel plakalarına artık izin verilmeyeceğini açıkladı. Tennessee’de Demokrat ve Cumhuriyetçiler Konfederasyon generali ve Ku Klux Klan lideri Nathan Bedford Forrest’in büstünün meclis binasından çıkarılmasını istedi. Kentucky’de meclis üyeleri Konfederasyon Başkanı Jefferson Davis’in heykelinin kaldırılması çağrısı yaptı. En somut adım Alabama’dan geldi. Cumhuriyetçi Vali Robart Bentley’nin kararıyla bayrak meclisten indirildi. İsyana perakende devleri Katliamın ardından bayraklar yarıya indirilirken Konfederasyon bayrağını gönderde bırakınca protestolarla karşılaşan Güney Carolina Eyaleti Meclisi, 186165’de köleliği kaldıran Kuzey’le savaşan Güney birliğinden miras bayrağa karşı harekete geçti. Yüzlerce eylemci “İndirin” sloganları atarken, meclis üyeleri İç Savaş’ın 100. yıldönümü olan1961’de dikilen bayrağın kaldırılmasını tartışmayı ezici çoğunlukla kabul etti. Mississippi Meclisi Başka Perakendeci isyanı de katıldı. Walmart, Amazon, eBay, Google, Etsy, Target, Sears ve Çin merkezli Alibaba bu bayrağı taşıyan ürünleri mağaza ve sitelerden çektiklerini duyurdu. Savaş meydanına ve Ay’a bayrak göndermiş Valley Forge ve diğer bayrak üreticileri de artık Konfederasyon bayrağı üretmeyeceğini açıkladı. çılıktan kurtulamazsınız. Tetiği çeken bayrak değil. Bayrak kimseyi öldürmedi” dedi. Roof’un Konfederasyon bayrağıyla pozları var. Eco bu nüanslı eleştiriyi yapmadan önce söze aslında “Çin ve Erdoğan Türkiyesi gibi ülkelerde Twitter’ın demokratikleşme etkisine” dikkat çekerek girdi. İnternet ve twitter’ı “Çin, Erdoğan Türkiyesi gibi ülkelerde fikir dolaşımına katkı sağlayan olumlu bir fenomen” olarak tanımlayan yazar, “Hatta Hitler zamanında Twitter keşfedilmiş olsaydı toplama kampları olmazdı, çünkü haber viral bir hızla yayılırdı diye düşünenler var!” değerlendirmesini yaptı. Lafı bundan sonra “Twitter”ın “ağzı olan konuşuyor” ortamına getiren Eco, bu bağlamda meseleyi “sosyal ağlardaki embesiller ordusu”na bağladı ve açıl susam açıl! sanal dünyada deprem etkisi yaratan bir tartışmayı tetikledi. Kimilerince “ortaçağ uzmanı” Eco içinde yaşadığı çağı anlamıyor; “Çobanın oyu ile benim oyum aynı mı?” diye yakınan bizim Aysun Kayacı misali fena halde “ofsayta” düşüyordu. Bazıları da Eco’nun büyük cesaretle “kral çıplak” dediğini söylediler. Temmuz ayında görevi bırakacak olan “Twitter” CEO’su Dick Costolo da hem giderayak “Twitter mecrasının arıza tiplerin boşalma aracına dönüştüğünü” söylememiş miydi? “Hakaret yağdıran kavgacı tiplerle trolleri engelleyemediğimiz için sadık kullanıcılarımızı kaybediyoruz!” uyarısında bulunmamış mıydı? Bunları hep Leman Sam’ın “akım derken b. diyen”, “Çinlilerin küçük bir kısmı hariç hepsi asalak bitkiler sınıfındadır, kötü ve anormal üreyen mikroplardır, doğa onları halledecektir” tweet’iyle hatırladım. Söyleyin Eco haksız mı? ‘Çin ve Erdoğan için olumlu’ Sevgili Arcayürek’e veda Biricik tesellimiz, aşkla bağlı olduğu gazeteciliği son nefesine dek sürdürmesi oldu. Ayakta ölen çınar Cüneyt Arcayürek’in toprağı bol olsun. Seyrek de olsa bayrağın kaldırılmasına itiraz edenler var. Geçen çarşamba siyahların tarihi Emanuel kilisesinde cemaatin 9 üyesini katleden 21 yaşındaki beyaz Dylann Roof’un hemşerisi Mark Garman, “Bayrak mirastır. Onu indirerek ırk Tetiği çeken.. Pentagon’dan gazeteciye karşı da savaş usulleri! ABD Savunma Bakanlığı 1176 sayfalık “savaş yasaları el kitabı” yayımladı. Düşmanın nasıl öldürülmesi gerektiğiyle ilgili ayrıntıların olduğu kitapta “vurma, patlatma, bombalama, bıçaklama veya kesme yöntemleri” sıralandı. “Zehirleme” ve “gazla boğma” ise dışlandı. Eski Başkan George W. Bush’un “yasadışı düşman savaşçı” kavramının yerini ise bu kez “imtiyazsız saldırganlar” teriminin alırken, bazı gazetecilerin bu kapsamda muamele görebileceği yer aldı. C M Y B