Katalog

Cuma 19 Haziran 2015 EDİTÖR: SERKAN OZAN TASARIM: ÇAĞLA SEVİNDİK haber 13 İlk ödül Cumhuriyet’ten Nazmiye Hanım’ın C eve almadığı gece umhuriyet gazetesinin 30’lu yıllarda çocuklar için düzenlediği bilmece yarışmasından ödül kazanan onlarca çocuktan biri de 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’di. 9. Cumhurbaşkanı Sami Süleyman Gündoğdu Demirel, ilköğrenimini doğduğu İslamköy’de, orta öğreniminin ilk 2 yılını ise Isparta Orta Okulu’nda tamamladı. Cumhuriyet gazetesinde o yıllarda ayda bir “Çocuklar İçin ” başlıklı özel 2 sayfa yayımlanıyordu. Çocuklara hitap eden öykü ve şiirlerin yer aldığı sayfalarda her ay bir de ödüllü bilmece yarışması düzenleniyordu. 1936 yılında Şubat bilmecesi olarak da 3 soru soruldu. Bunlardan birincisi vücudumuzdaki uzuvlardan biri, ikincisi bir emir, üçüncüsü ise bir renk sorusuydu. 9 Mart 1936’da bilmeceyi kazananların isimleri ve ödülleri gazetede yayımlandı. Birincinin 5 lira, ikincinin 2 lira aldığı bilmece yarışmasındaki diğer ödüller de bir şişe kolonya, yarım düzüne mendil, birer para cüzdanı, birer cep defteri, birer kitap şeklindeydi. Mart ayının ‘Birer para cüzdanı’ ödülünü 20 kişi kazanmıştı. Kazanan gençlerin arasında geleceğin 9. Cumhurbaşkanı olacak olan Süleyman Demirel de yer alıyordu. Demirel’in ismi gazetede yayımlanan kazananlar listesinde “Isparta Orta Okulu’nda 142 numaralı Sami Süleyman” yer alıyordu. l İSTANBUL / Cumhuriyet ötr şapkası, ormeye hiç yeltenmez KONUK YAZAR tası açık dişleri ve onun dürüstlüğü ile ile tüm ciddiyehep övünür. tine rağmen Vahi Öz l Evlerinde yaçağrışımı yapan durutılı barındırmayan şu ile çocukluğumuDemireller’in bir diğer zun görsel hafızasınözelliği de yedirip içirdaki ebedi fotoğraflarmeyi sevmeleridir. Güdandır Süleyman Deneş Sokak’taki evleria Ayç mirel. Muhafazakâr nin kapısı gazetecilere dünya görüşü ve döhep açık olmuş, NazAtikoğlu neminin tipik özelliği miye Hanım mevsimiolan “komünizm pane göre yaptığı reçelranoyası” yüzünden bu ülkeleri dağıtmıştır. de solun var olamamasının sel Süleyman Demirel halk tibeplerinden biridir aynı zamanpi muhabbetleri ile ünlüydü: da. Demirel’in siyasi duruşuAdana’dan uçağa binilir. Cumnu analizcilere bırakıp kamuohurbaşkanı uçağın kapısınyunun önüne sermeyi sevmedi da Sakıp Sabancı ile vedalaşği siyaset dışı hayatına göz ata maktadır. Zurnacılar ve davullım en iyisi: cular da uçağın kapısına kadar l Demirel, İslamköy’ün ilk gelmişler, “Baba bahşiş verüniversite mezunu genci olmeyecek misin” diye soruyormuştur. İTÜ mezunu bu genç lardı. Nazmiye Hanım dönüp mühendis, 1948’de torun ço“Ben verdim” diyor ama “Bacukları oldukları Nazmiye Şener ba” bahşiş verene kadar davulile 3 gün 3 gece süren bir düculardan kurtulamıyor. Uçakğün ile evlenir. Ancak, çok çata Yavuz Donat ile Fikri Sağlışmaktan düğününe zar zor ve lar tam “Baba bizi de gör” espepey geç yetişir. Parlak bir gerisi yaparken Baba başyavere leceği olacağı daha o günler“Çanakkale’de davulcuya bahden bellidir. 1954’te Barajlar şiş verdin mi” diye soruyor. DiDairesi Müdürü’yken de Eisenyalog şöyle devam ediyor: “Kihower bursu ile ABD’ye gider. me verdin?” “Davulcuların başıYıllarca kaldığı Amerika’da ve na verdim.” ve “O dağıtmamışyolculuklarında eşini yanından tır, cebine indirmiştir” diye haasla ayırmaz. yıflanan bir cumhurbaşkanı... l Ev hayatına düşkünlüğü ile l Süleyman Demirel hayabilinen Süleyman Bey, hayatı boyunca araba kullanmadı. tı boyunca anahtar kullanmaz, 1955 yılından beri arabayı eşi çünkü kaçta gelirse gelsin kaNazmiye Hanım kullanırdı, bu pıyı Nazmiye Hanım açar. Bir onların baş başa kaldıkları en gece hariç: Yaşar Topçu, Camutlu zamanlarıydı. vit Çağlar, M. Ali Yılmaz ve İstihbarata yolladı birkaç arkadaş geceyi uzatınca Nazmiye Hanım kapıyı açl Demirel 12 Mart’ın arifesinmaz ve Süleyman Bey geceyi de havanın değiştiğinin farkınçok üzgün bir şekilde Çağlar’ın daydı. Pek yapmadığı bir şeyi evinde noktalar. yapıp Nazmiye Hanım’a istihbal Karısına güvenip asla kısrat toplamak için Genelkurmay kanmayan Demirel, yemeklerini Başkanı Memduh Tağmaç’ın de hep eşinin yapmasını ister. eşine öğle yemeğine göndeEn çok kuru fasulye ve bulgur rir. Hanımefendi dönüşünde izpilavını sever. Sabah kahvallenimlerini şöyle anlatır: “Merak tıları hep İslamköy’den gelmiş etme, orduda hareket yok.” olur. Nazmiye Hanım da gazel 12 Mart’ı Zincirbozan’da teleri eşinden önce okuyup not geçirmişti Demirel ama Zincirlar çıkarır. bozan biraz dalga geçme yeri gibiydi. Askerler siyasileri oraNeden çocukları yok? da seçimi etkilemesin diye tul Demirel hayatının en muttuyordu. Ancak 12 Eylül için suz yılı olarak 1951’i anar. aynı şey söylenemez. O geAteşli bir hastalık geçiren Nazceyi Süleyman Bey’in ağzınmiye Hanım’ın çocuğu olamadan dinledim: “11’i 12 Eylül’e yacağı anlaşılmıştır ve bu dubağlayan akşam bir kargaşa olrum genç çifti derinden yaralar. duğu anlaşıldı. Nahit MenteOnu çok üzen bir diğer olay ise şe geldi, darbe olacağını öğ1969 yılında, Günaydın gazerendik. Yukarıya çıktım, ‘Ben tesinde çıkan talihsiz bir haber Çanakkale’ye gideceğim, sen olur ve o günden sonra gazete gelmeyeceksin’ dedim. 1960’ta ye karşı tavır alır. Başbakan’a çok kötü muamele yapılmıştı. Askerler bana da ‘Atma yine’ derdi eşimin önünde öyle muamel Dobralığı ile tanınan le yaparsa diye çekiniyordum. İnsan karısının önünde aşağıNazmiye Hanım’ın lanırsa sonra nasıl suratına babirkaç kez gazekar? Ama o ben de geleceğim tecilerin yanında diye tutturdu. O sırada ezan “Atma yine” deokundu, namazımızı kıldık. Bakdiği de duyulur. tım hazırlanıyor, daha fazla ısYaşamı boyunrar edemedim. Bizi almaya bir ca ketum olan Süleyman Demi amiral geldi. Yağmurlu bir gündü, gri puslu bir hava vardı. rel, karısının Nazmiye Hanım ‘Allah bile haliaçık sözlülüğünün mize ağlıyor’ dedi. Bizi helikoptere bindirdiler, karşımızda da önünü kes Ecevit’ler oturuyor. Nazmiye’ye aşağıdaki fabrikaları gösteriyorum: ‘‘Şunu şu tarihte yaptık, bunu bu tarihte falan’ diye... Döndü, ‘Bunları bana gösteriyorsun ama yapa yapa bu hale geldiniz işte’ deyiverdi.” l Çankaya yıllarına gelince: Süleyman Demirel ne kadar istekli ise Nazmiye Hanım o kadar isteksizdi. Çankaya’ya giderken kendi gümüş takımlarını götürmüşler ve diğer cumhurbaşkanları gibi mutfak masraflarını kendileri üstlemişlerdi. F Devletin 4D’si var Bahçeli Demirel’i 4D ile anlattı: Birincisi ‘demokrasi’, ikincisi ‘Demirel’, üçüncüsü ‘darbe’, dördüncüsü yine ‘Demirel’dir . Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel bugün Ankara’da düzenlenecek törenin ardından, son yolculuğu için doğum yeri olan İslamköy’e uğurlanıyor. Demirel’in Güniz Sokak’taki evi dün de taziye ziyaretleriyle doldu taştı. 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel için bugün ilk tören, saat 08.00’de Güniz Sokak’taki evinin önünde düzenlenecek ardından da saat 09.00’da TBMM’de tören düzenlenecek. Meclis’teki törenin ardından Demirel’in naaşı, top arabasına konularak, yurttaşların korteji eşliğinde Kocatepe Camii’ne getirilecek ve burada cuma namazının ardından kılınacak cenaze namazından sonra defnedileceği Isparta İslamköy’e gönderilecek. Demirel’in doktoru ve “manevi kızı” Aylin Cesur, “Sayın Cumhurbaşkanımız Çalcatepe’de daha sonra yapılacak anıt mezarın olacağı yere defnedilecek. Nazmiye Hanım’ın naaşı daha sonra oradaki düzenlemeyle beraber yanına alınacak” yanıtını verdi. Demirel’le özdeş haline gelen Güniz Sokak’ta dün de hüzün ve sessizlik hâkimdi. Ziyarete gelen MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’yi Aylin Cesur karşıladı. Devlet ve toplum hayatın 9 Erdoğan protesto edilebilir Ispartalılar, Demirel’i yuhalatmasını unutmadı SİNAN TARTANOĞLU Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP lideri Bahçeli, Demirel’in Güniz Sokak’taki evine gelerek taziye ziyaretinde bulundu. da Süleyman Demirel sayfasının var olduğunu vurgulayan Bahçeli, “Bu sayfada ‘4D’ bulunmaktadır. Birincisi ‘demokrasi’, ikincisi ‘Demirel’, üçüncüsü ‘darbe’, dördüncüsü yine ‘Demirel’dir. Bu sayfa iyi okunmalıdır. Siyasi hayata yönelmiş insanlar için de örnek olmalıdır” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Demirel’in Güniz Sokak’taki konutuna gelişinde doktoru Aylin Cesur, yeğeni Nihan Demirel Atasagun ile Şevket Demirel’in damadı İlhan Kesici tarafından karşılandı. Demirel’in özellikle son 50 yıllık siyasi yaşam içerisinde farklı bir yeri ve konumu bulunduğunu dile getiren Erdoğan, “Anıları bıraktı ve bundan sonraki süreçte de Isparta’daki özellikle adına yaptırmış olduğu külliye ile bir çekim merkezi oluşturacağına inanıyorum. Yine ‘Güniz Sokak’ ismi de şu anda varislerinden de edindiğim bilgiyle adeta kalıcı bir sürece herhalde adını yazdıracak. Bizler de üzerimize düşen görevler neyse bunları yerine getireceğiz” dedi. Demirel’in kardeşi Şevket Demirel de ağabeyinin evine geldi. Demirel’in doktoru Aylin Cesur, Şevket Demirel’in gelişi sırasında gözyaşlarını tutamadı. l ANKARA / Cumhuriyet Yeri farklıydı Kardeşi de geldi 27 Mayıs’tan sonra özel görev 7 Mayıs darbesinin ardından 1962 yılında oluşturulan merkezi hükümetin, devlet kurumlarının koordinesini tespit etmek amacıyla yaptığı yeni görevlendirmelerde dönemin Devlet Şu İşleri Eski Umum Müdürü olan Süleyman Demirel’in, “Proje İdare Kurulu”na atadığı ortaya çıktı. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel ve Başbakan İsmet İnönü’nün yanısıra 21 bakanın imzasıyla oluşturulan görevlendirme yazısında, “Merkezi hükümet görevlerinin dağılış tarzını tespit etmek ve bu dağılışın amme hizmetlerinin en verimli tarzda ifasına imkan verip vermediğini inceleyerek, bu hususta teklif ve tasviyelerde bulunmak üzere Türkiye ve Orta Demirel, 1962’de oluşturulan hükümet tarafından ‘Proje İdare Kurulu’na atanmış üleyman Demirel’in cenazesi Ankara’da düzenlenecek devlet töreninin ardından bugün memleketi Isparta’ya getiriliyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın devlet töreni ile birlikte Isparta’daki defin törenine de katılıp katılmayacağı netleşmezken, Isparta, Erdoğan’ın 2011’de Demirel için söylediklerini ve yuhalatmasını unutmuyor. Cumartesi günü Erdoğan’ın o sözlerinin dar kapsamlı da olsa protesto edilebileceğine dikkat çekiliyor. Kent, Demirel’i ve çok sayıda siyasetçiyi beklerken, hem şehir merkezinde hem de İslamköy’deki pek çok yurttaş Demirel’i konuşuyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın defin törenine gelip gelmeyeceği netleşmezken İslamköylülerden, üniversitelilere kadar pek çok Ispartalı, Erdoğan’ın 2011 yılında seçim mitinginde Demirel’in memleketinde Demirel’i yuhalatmasını unutmadıklarını söylüyor. Süleyman Demirel Üniversitesi akademisyenleri de Demirel’in cenazesi nedeniyle üniversitede veya kentte Demirel için bir protesto veya basın açıklamasının olmayacağını söylüyor. Ancak Erdoğan’ın gelmesi ve “yuh” olayının anımsanması durumunda küçük de olsa bir protestonun yaşanabilceğini dile getiriyor. Eğitim Sen İl Başkanı Rıfat Gürbüz, Isparta’da en etkin sivil toplum kuruluşunun kendileri olduğunu, ancak Demirel’in defin günü protesto etmeyeceklerini aktarıyor. l ISPARTA S İsrail’den Erdoğan’a mesaj ürkiye ile İsrail arasındaki ilişkiler Mavi Marmara krizinden bu yana çözülemeyen tazminat konusunda buzdolabında beklerken İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin’den Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a sürpriz başsağlığı mesajı geldi. Rivlin mesajında, tüm İsrail halkı adına Türk halkına ve Demirel’in ailesine başsağlığı dileklerini iletirken, Demirel için de sempatisini vurgulayarak şu ifadelere yer verdi: “Demirel, İsrail Cumhurbaşkanını Türkiye’de ilk ağırlayan cumhurbaşkanı olarak, ilk ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunmuş biri olarak, büyük bir devlet adamı olarak anımsanacak.” l ANKARA / Cumhuriyet 2 doğu Amme İdaresi Enstitüsü, Devlet Planlama Teşkilatı, Devlet Personeli Dairesi, ilgili fakülteler, bakanlık ve dairelerinin işbirliği yapması suretiyle bir araştırma yapılmasına ve bu araştırmayı sevk ve idare edecek Proje İdare Kurulu’nun Başbakan tarafından seçilmesi yönünde bakanlar kurulu kararı çıkartılmasına karar verilmiştir” ifadelerine yer verildi. Kararın ardından Demirel ile birlikte Prof. Fikret Arık, Prof. Tahsin Bekir Balta, Doç. Arif Payaslıoğlu, Ziya Eralp, Hasan Şükrü Adal, Dr. Mümtaz Soysal, Öğr. ve Araştırma Uzmanı Kenan Sürgit ve J.W.Foster’ın görev aldığı belirlendi. l İSTANBUL / Cumhuriyet Biz yapmayız T İkizler çok üzgün Süleyman Demirel, Adana’da 5 Ocak 1996’da açılışını yaptığı özel hastanede doğan ikizleri ziyaret edip Süleyman ve Demirel isimlerini vermişti. İkizler Süleyman Cenk İdaye ile Nazmiye Cansu İdaye, isim babalarının ölümüne üzüldüklerini söyledi. C M Y B