Katalog

Pazartesi 4 Mayıs 2015 KULTUR EDITÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK Kolesnikova’dan ‘canlı’ kitap kapakları “Mandarin Duck” adıyla bilinen Litvanyalı sanatçı Aniko Kolesnikova masal kitaplarının kapaklarını birer sanat eserine çeviriyor. 2009 yılından bu yana kitap kapağı tasarlayan sanatçı eserlerinde ahşap, polimer kil, kumaş ve deri kullanıyor. Kolesnikova kapaklarda kurbağa, baykuş, ejderha, fil gibi imgeler kullanarak bunları birer sanat eserine dönüştürüyor. 19 ‘Muhafazakârlar, neyi muhafaza ediyorsunuz?’ Yakın geçmişte, kurduğu Baksı Müzesi’yle ‘Miro’ imzalı Avrupa Müze Ödülü’nü alan Hüsamettin Koçan temmuzda yapılacak ICOM (Uluslararası Müzeler Konseyi) buluşmasına hazırlanıyor. Sanatçı ve akademisyen Koçan; Erzurum’da yer alan nadir halı sergisine değinirken, “Muhafazakârlar bu ülkede neyi muhafaza ediyorlar, bir düşünsünler” mesajını veriyor. li kültürel açıdan...” Sergiye dönersek; goblen etkisi taşıyan halıların önceki yılörmemiş olanlara; ziyaretlarda Suriye, Irak ve İran’da üreçilerde ‘bir dağın tepesitilirken, artık ağırlıklı olarak ne uzaylılar tarafından konAlmanya’dan geldiğini anlatıyor durulmuş hissi uyandıran’ BakProf. Koçan. Desenlerde işlenen sı Müzesi’ne bir an önce gitmelerikonuların dönemle birlikte değişni önererek girelim konuya. Müzenin tiğini, başkurucusu Prof. Hüsamettin Koçan’ın larda maimzası olan etkinliklerin sonuncusu; sallardan ilErzurum Atatürk Üniversitesi’nde 12 ham alınırMayıs’a kadar izlenebilen “İpek Etkiken, sonralali Duvar Halıları Sergisi”. Sergi, Prof. rı Türk bayKoçan’ın öğrencilik yıllarından beri rağı, Atabitpazarları ve eskicilerden topladığı türk ve Bohalılardan oluşuyor. ğaz Köprüsü Açılış öncesindeki söyleşide gibi farklı koA.Ü.G.S.F. öğrencileri ile bir araya genular işlenlen Prof. Koçan; Türkiye’de bitpazarı diğine dikkat çekiyor. Öte Hüsamettin Koçan ve eskicilerin “ne yazık ki kıymeti biyandan, 65 linmeyen çok kıymetli” eserlerle dolu bin öğrencisi olduğunu söylerken “Muhafazakârlar olan Atatürk Üniversitesi’nin Gübu ülkede neyi muhafaza ediyorlar, zel Sanatlar Fakültesi bünyesinbir düşünsünler” diyor. “İpek Etkili Duvar Halıları Sergisi” Prof. Koçan’ın öğrencilik yıllarından de, hummalı bir de müze inşaat Koçan ayrıca, Baksı Müzesi’nin beri bit pazarları ve eskicilerden topladığı halılardan oluşuyor. çalışması sürüyor. Birkaç ay içinmerkez ve periferi arasında köprü de tamamlanması planlanan münız. Bana bunu okuduğum hiçbir kiSanatçı ve akademisyen bize kişisel kurduğunu, bölgede kültürel demokze, hem öğrenci işlerine hem de detap söylemedi. Yaşama ancak gerçek hikâyesini anlatırken “Tedbir alarak rasi inşa etmek için çalıştığını, mükan Prof. Mehmet Kavukçu’nun orkonfordan kopabilirseniz kulak veze koleksiyonundaki sanat eserleriyle yaşanmaz. ganizasyonu için çalıştığı uluslararaHayatta kimse size risk alın demez rebilirsiniz” diyerek gençlere önemli geleneksel ürünler birlikteliğinin öneama lütfen bunu yapın ve yeni şeybir mesaj veriyor ve şunu tembih edi sı sempozyuma katılacak sanatçıların mini, güncel sanatın yerel değerlerle ler arayın. Yoksa sanatçı olamazsıyor: “Koleksiyon yapın, bu çok önem eserlerine yer verecek. bu şekilde buluştuğunu vurguluyor. ASLIHAN LODİ Yine eleştirel düşünce bunalımı... slında belki de nice zamanlardır sürekli içinde yaşadığımız bir bunalım. Toplumsal koşulların bizi her zamankinden çok daha özenle ve yoğun düşünmeye zorladığı her zaman parçasında daha bir belirginleşen eleştirel düşünce bunalımı. Olup bitenlere, yazılıp söylenenlere çok daha dikkatle bakmamızın, bakarkörlükten sıyrılıp gerçekten görmek için çaba harcamanın kaçınılmaz hale geldiği zaman dilimlerinde mutlaka karşılaştığımız o bunalım. G A 16. Uluslararası Trabzon Tiyatro Festivali başladı Sanat, Venedik ve İstanbul için hazır u yıl Nijeryalı küratör Okwui Enwezor imzasıyla “Dünyanın Tüm Gelecekleri” başlığı altında yapılacak Venedik Bienali 56. Uluslararası Sanat Sergisi 9 Mayıs’ta açılacak. Bienalin Türkiye Pavyonu’nda bu yıl Türkiye doğumlu sanatçımız Sarkis’in (Zabunyan) Respiro (İtalyanca, “Nefes”) başlıklı yerleştirmesi yer alacak. Witte de With Güncel Sanat Merkezi Direktörü Defne Ayas küratörlüğünde, İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) koordinasyonunda sunulacak etkinlik, bienalin ana mekânlarından Arsenale’deki Sale d’Armi binasında izlenecek. Resmi açılışı bienalin ön izleme günlerinden 7 Mayıs Perşembe saat 14.30’da yapılacak olan sergi, 22 Kasım’a kadar izlenecek. Sarkis, sergide mekânı bir tiyatro sahnesi gibi düzenleyerek çift taraflı büyük bir ayna ile ikiye bölecek. Aynanın iki tarafında Abay, Anna, Aren, Helin, Karla, Claudia ve Linda isimli yedi çocuğun yedi renkle yaptığı parmak izleri yer alacak. Mekânın iki ucundaki pencerelerin önünde ise sanatçının neondan oluşturduğu gökkuşakları bulunacak. Ortak bellek görüntülerinden oluşan 36 tane vitray ise mekânın tavanından sarkacak şekilde yerleştirilecek. Aynalar, vitray panolar ve sanatçının diğer ikonik eserlerinden oluşacak yerleştirme, sanatçının ürettiği gökkuşağının yedi renginin çiziminden esinlenen Jacopo BaboniSchilingi’ye ait ve 7 gün 24 saat kesintisiz olarak çalacak bir besteyle tamamlanacak. Öte yandan Respiro’nun altı “sinyali”, açılışla eşzamanlı olarak 4 farklı ülkeye yayılacak ve Sarkis’in Türkiye Pavyonu’ndaki Respiro sergisine “sinyal” gönderecek 6 farklı yerleştirmesi, 7 Mayıs 2015 tarihindeki açılışla eşzamanlı olarak Fransa, Hollanda, İs Bizimkisi gibi iklimlerin ne yazık ki olmazsa olmazına dönüşmüş bir kaos ortamı. Çünkü her adımı kişisel yargıların yönlendirmesiyle değil, fakat temelleri yeterince bilgilenmeye dayanan bir düşünme eyleminin rehberliğinde atma anlamına gelen eleştirel düşünebilme, tarihinin çok geniş kesimleri boyunca kendini düşünmemenin rehavetine bırakmayı yeğlemiş toplumların başarabileceği bir iş değildir. Bu gerçeği bana epey acı bir biçimde bir kez daha duyumsatan olgu, Fazıl Say’ın 20 Nisan tarihli ve “Türk Diplomasisine Yazık” başlıklı örnek yazısı üzerine geçen hafta bu köşe için kaleme aldığım “Fazıl Say ve Sanatçı Kavramı” adlı yazıya gelen kimi tepkiler oldu. “Eleştiriler” demiyorum; “tepkiler” sözcüğünü bilerek ve altını çizerek kullanıyorum. Çünkü gerçek eleştirilere her zaman saygı duyarım ve bir eleştirinin nesnelliğini taşıyan bütün açıklamalar paylaşayım ya da paylaşmayayım düşüncelerime yeni boyutlar katar. Nitekim geçen hafta aldığım eleştiriler arasında böyleleri de vardı ve onların kalem sahiplerine teşekkür borçluyum. Yukarıda sözünü ettiğim “tepkiler”in ise bü tür eleştirilerle hiçbir ilintisi yok; tek amaçları, ünü yıllardır dünyayı tutmuş Fazıl Say’ın sanatçılığını yadsımak için “Türk diplomatlarının saygınlığını korumak” adı altında yeni bir fırsat yakalamış olmanın hazzını yansıtmak! Oysa Fazıl Say, yazısında bütün diplomatlarımızdan söz etmiyor, ama Türkiye’nin ve Türk sanatçılarının onurunu, saygınlığını sahiplenmek adına çok ince bir ayrım yapıyor: “...bugünkü Türkiye’nin diplomatları sadece konsere gelsinler, orada gözüksünler istemiyorum. Ben ‘sanattan, sanatçıdan yana olsunlar, hür bir dünya için, ifade özgürlüğü için diplomat olsunlar’ istiyorum. Demokratik ve çağdaş Türkiye’yi temsil etsinler, bizlerin dışlanmasına ve nice ötekileşmeye tepki versinler istiyorum...” Diplomatların görevi elbette bulundukları ülkelerde kendi ülkelerini temsil etmektir. Ama kimi zamanlar öyle hassas zaman parçaları yaşanır ki, bazı sorulara dürüst yanıtlar vermek, diplomatlar için de kaçınılmaz hale gelir. Geçen haftaki yazımdan alıntılıyorum: “Sizler, hangi Türkiye’yi temsil ediyorsunuz? Sanat eserlerine ‘ucube’ diyen, sanatın ‘içine tüküren’, ‘muhalif’ bestecilerin eserlerini repertuarlardan çıkartan bir zihniyetin yönetimindeki bir ülkeyi mi, yoksa uygar bir Türkiye’yi mi?” Bilmem anlatabildim mi? Kaos ortamlarında eleştirel düşünebilmek... Eleştirmek ve yadsımak... 54. Uluslararası Venedik Bienali, haftaya Sarkis’in ‘nefes’ anlamını taşıyan uluslararası ölçekli sergisine ev sahipliği yapacak. Öte yandan İstanbul Bienali de hazırladığı özel yayınla sürpriz ipuçlarını dünyayla paylaşıyor. B Karadeniz’de tiyatro havası AHMET ŞEFİK luslararası Tiyatro Festivali’nin 16’ncısı, 11 ülkeden tiyatro topluluklarının katılımıyla Trabzon’da başladı. Önceki gün başlayan festival 16 Mayıs’a kadar sürecek. Bu yıl festivale Çin, ABD, İran, Ukrayna, Türkiye, Bulgaristan, Moldova, Romanya, Rusya, Kazakistan ve Gürcistan katılacak, toplam 40 oyun sahnelenecek. Festivale ilişkin açıklamalarda bulunan Trabzon Devlet Tiyatrosu Müdürü Birkan Görgün, “İçerik olarak bakacak olursak ben inanıyorum ki bu festival Türkiye’nin en iyi festivali konumunda, bu gerçekten şehir için çok önemli. Bu bir devlet tiyatrosu festivali olarak düşünülmesin, Trabzon Festivali olarak düşünülsün. Bunların dışında bu sene pek çok çalışmalar yaptık festivalle ilgili. Sadece oyun getirmek olmasın dedik. Biraz daha halkın katılımını sağlayacağımız etkinlikler yapalım istedik. Trabzon’u bir karnaval alanına çevirelim dedik. Festivali tüm dünyaya duyuralım istedik. Adı ilk önce Karadeniz’e Kıyısı Olan Ülkeler Tiyatro Festivali idi. Her anlamda maddi ve manevi bunun yanında talep anlamında o kadar büyüdük ki biz bunu uluslararası tiyatro festivaline dönüştürmek durumunda kaldık. Her sene biz 10 tane oyun koyuyoruz ama 5060 oyun arasında seçim yapıyoruz” diye konuştu. l TRABZON (CUMHURİYET) U Aynanın iki tarafı Sarkis ve küratör Defne Ayas. sergisinin açılışıyla eşzamanlı olarak Hrant Dink Vakfı’nda da dinleyicilerle buluşacak. Altın İkona ile birlikte sanatçı Ali Kazma’nın yeni video işi “Atölye” (2015) de 7 Mayıs’ta Türkiye’de ilk defa Hrant Dink Vakfı’nda gösterilecek. Rezistans serisine ait olan bu videoda, Ali Kazma kamerasını Sarkis’in elli yılı aşkın süredir sanatsal üretimini sürdürdüğü atölyesine çevirdi. Türkiye Pavyonu’ndaki sergi, İKSV koordinasyonunda, Fiat’ın sponsorluğunda gerçekleştiriliyor. SAHA Derneği de prodüksiyon desteği veriyor. Venedik Bienali’nde bu yıl ayrıca, Hera Büyüktaşçıyan ve Kutluğ Ataman resmi davetli sanatçı olarak ve Ahmet Güneştekin de farklı bir paralel sergiyle boy gösterecek. ‘Sinyal’... Sarkis’in Bükreş Ulusal Müzesi’nde yer alan çalışması. viçre ve Türkiye’deki mekânlarda yer alacak. Türkiye’de bu projenin yer alacağı mekân ise, Hrant Dink Vakfı olarak belirlendi. Buna göre, Sarkis’in “haberci” niteliğindeki ilk sinyali Altın İkona, vakfın mart ayında açılan yeni binasının sergi alanında yer alıyor. Üzerinde bir el izi olan altın bir dörtgenden oluşan Altın İkona, Sarkis’in Respiro için yaptığı yeni vitrayla aynı ölçekte üretildi. Altın İkona, Respiro’da olduğu gibi, Jacopo BaboniSchilingi’nin bestesiyle tamamlanacak. Bu beste, 7 Mayıs günü, Respiro Öte yandan, dOCUMENTA (13) küratörü Carolyn ChristovBakargiev’in bu yıl imzasını atacağı 14’üncü İstanbul Bienali için de geri sayım başladı. Bienalin tanıtımı için Venedik’te uluslararası sanat çevresine sunulmak üzere, özgün bir tanıtım yayını ve anı kartpostalları hazırlandı. Bu malzemelerde yer alan bilgilere bakılırsa, 60’ın üzerinde sanatçıyı buluşturacak bienal bu yıl İstanbul’da Rumelifeneri, Arter, İstanbul Modern, SALT Galata, Depo ve Büyükada’daki Splendid Oteli ve Troçki Evi gibi ilginç noktalara yayılacağa benziyor. Küratör Bakargiev’e göre bu yılki bienal özellikle, “travmatik bir geçmişi keşfetmekle beraber, dönüşen bir tarihin çalışmasını halen büyüyen bir gelecek içinde, bir aradalık içinde” yansıtmayı amaçlıyor. İçlerinde Cevdet Erek, Griselda Pollock, Pierre Huyghe ve Füsun Onur ile William Kentridge ve Anna Boghugian gibi sanatçıların yer aldığı “kolektif”lerle zenginleşecek etkinlik, 1 Kasım’a kadar izlenecek ve bienalin önizlemesi 3 ve 4 Eylül’de yapılacak. l Kültür Servisi 60’ın üzerinde sanatçı... ünyanın farklı ülkelerinde çalışmalarını sürdüren sanatçılar İzmir’de bir araya gelerek ‘sınırsızlık’ diyecek. Bu yıl 3.’süne imza atılacak “Uluslararası İzmir Sanat Bienali”ne 40 ülkeden 400 sanatçı katılacak. Bu yılki teması “Sınırsızlık” olarak belirlenen etkinlikte, “sanatın ve sanatçının önemine” vurgu yapılacak. İlki 2011’de düzenlenen bienal bugün saat 17.30’da Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde düzenlenecek törenle başlayacak. “Sanatçılar düşünceleri ifade edebilme gücünü ‘sınırsız’ olarak kullanabilen bunu sanatına en iyi şekilde yansıtabilen kişilerdir” alt başlığıyla düzenlenen etkinlik, 11 Mayıs’a kadar sürecek. Etkinlikte sergilerin yanı sıra söyleşiler ve atölye çalışmaları da yer alacak. Sanatseverler, sergi ve söyleşileri, Devlet Resim Heykel Müzesi, Atatürk Kültür Merkezi ile Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde izleyebilecekler. l Kültür Servisi Dünyanın sanatçısı İzmir’de D Uluslararası İzmir Sanat Bienali C M Y B