Katalog

DUNYA Cumartesi 2 Mayıs 2015 Jeb Bush da yarışa giriyor Bush ailesinden eski Florida valisi senatör Jeb Bush, ABD’de 2016 başkanlık yarışına girmeye hazırlanıyor. Beyaz Saray’ın eski iletişim direktörü Nicole Wallace, Jeb Bush’un Cumhuriyetçilerden aday adayı olacağını söyledi. EDİTÖR: CEYDA KARAN TASARIM: BETÜL BERİŞE Burundi’de isyan hali Burundi’de 3. kez başkan olmak isteyen Pierre Nkurunziza karşıtı protestolar sürüyor. Eylemlerin yasaklanması ve medyanın susturulmasının ardından okulları kapatılan yüzlerce öğrenci geceyi ABD temsilciliği önünde geçirdi. 17 [email protected] w İTALYA Milano’da Expo isyanı çıktı İtalya’nın Milano kentinde dün Uluslararası Expo 2015 Fuarı şiddetli protestolarla açıldı. Başbakan Matteo Renzi’nin de katıldığı “Gezegeni Beslemek, Yaşam İçin Enerji” temalı fuar alternatif küreselleşme yanlıları ile çevrec iler tarafından şiddetle protesto edildi. Hükümetin kemer sıkma politikalarına karşı iş âleminin çıkarına odaklandığı savıyla sokağa dökülenler polisle çatıştı, araçları ve çöp bidonlarını ateşe verdi. Polis gözyaşartıcı gaz ve tazyikli su kullanırken ortalık savaş alanına döndü. Fuara Türkiye dahil 140’tan fazla ülke katılıyor. 1 Mayıs’ta İran, Suriye Irak’ta olmak vardı! Havana’daki gösterilere 1 milyondan fazla insan katıldı. Paris’te 3 Femen üyesi Le Pen’i protesto etti. SURİYE Dünyada 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Bayramı, bazı yerlerde gerilim yaşansa da coşkuyla kutlandı. İranlılar 8 yıl sonra meydanlardaydı ünyanın dört yanında milyonlarca emekçi ve çalışan, çalışma koşullarının ve maaşlarının iyileştirilmesi talebiyle dün meydanlardaydı. 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü pek çok ülkede coşkulu biçimde kutlanırken, bazı ülkelerde polisle gerilim ve çatışmalar da eksik olmadı. İran’ın başkenti Tahran’da ise 8 yılın ardından ilk kez 1 Mayıs kutlandı. Güvenlik güçlerinin kitlenin önünü alamayınca yolları açtığı, onbinlerce işçinin Çalışma Bakanlığı yakınlarında toplandığı bildirildi. Eylemcilerin başlıca talebi, ülkede işsizlik yüzde 10’u geçerken inşaat ve tarımda 1 milyon Afganın çalıştırılmasının engellenmesiydi. Irak’ın başkenti Bağdat’ta Irak Komünist Partisi üyeleri gösteri düzenledi. Yüzlerce Iraklı emekçi gösterilere katıldı. Yine Suriye’nin başkenti Şam, Humus gibi kentlerinde de 1 Mayıs bayramı mitingler ve yürüyüşlerle kutlandı. Küba’nın başkenti Havana’da binlerce kişi efsane liderleri Fidel Castro’nun posterleriyle kutlamalar yaptı. Devrim Meydanı’nda üniformasıyla halkı selamlayan Küba lideri Raul Castro’ya Venezüella Başkanı Nicolas Maduro eşlik etti. Rusya’nın başkenti Moskova’da festival havasında geçen kutlamaların adresi tarihi Kızıl Meydan’dı. İşçiler ve öğren D ciler ellerinde Rusya bayraklarıyla yürüdü. Yaşlı katılımcılar da gençlik yıllarındaki 1 Mayıs’ları andı. Yunanistan’da radikal sol ittifak SYRİZA iktidarındaki ilk 1 Mayıs kutlamalarına Başbakan Aleksis Tsipras ile Maliye Bakanı Yanis Varoufakis’in yanı sıra çalışma ve enerji bakanları da katıldı. Hükümet üyeleri yürüyüşlerde yerini aldı. 24 saatlik greve giden işçiler ise başkent Atina ve Selanik sokaklarında kemer sıkma politikalarını protesto etti. Almanya’nın başkenti Berlin’de gece boyu süren ka Almanya’da taşlar Lazkiye’ye cihatçı tehdidi Suriye’nin İdlib vilayetinde etkinlik sağlayan El Kaide’nin kolu Nusra Cephesi öncülüğündeki İslamcı gruplar Esad yönetiminin önemli merkezi Lazkiye’yi tehdit ederken, Suriye ordusu operasyon başlattı. Savaş uçakları militanları vururken, Nebi Yunus tepesinde çatışmalar yaşanıyor. Suriye ordusu Hama’daki Salh el Hab birlikleri ile bağlantıyı sağlarsa İslamcıların eline düşen Cisr üş Şuğur’da kontrolü alabileceği, aksi halde silahlı İslamcı grupların Lazkiye’yi ele geçirmelerinin yolunun açılabileceği belirtiliyor. pitalizm karşıtı sokak partilerine binlerce insan katıldı, polise havaifişek ve taş atan eylemcilerden 15’i gözaltına alındı. Alexanderplatz mahallesinde Yeşil Parti üyeleri ABD istihbarat ve askeri belgelerini sızdıran Edward Snowden, Julian Assange ve Chelsea Manning’i buluşturan bir heykelin açılışını yaptı. ‘Femen’in Le Pen’i’ Paris’te ise aşırı sağcı Ulusal Cephe lideri Marine Le Pen, Jeanne d’Arc’a adadığı 1 Mayıs konuşmasına başlayacakken üstsüz Femen aktivistlerinin hedefi oldu. Vücutlarına “Heil Le Pen” ve “Faşizmi Durdur” yazan ve Nazi selamı vererek Le Pen’e doğru yürüyen 3 kadın gözaltına alındı. Güney Kore’de 3 haftadır hükümetin işten çıkarmaları kolaylaştırma planı için toplu greve hazırlanan işçiler, Seul sokaklarında polisle yer yer çatıştı ama yaralanan olmadı. Tayvan’daki göstericiler başbakanlık yakınlarında onlarca gaz bombası patlattı. Hong Kong’da yüzlerce yerli ve göçmen işçi şarkılar söyleyip dans etti. Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da Petronas Kuleleri’ne yürüyen işçiler vergileri protesto etti. Pakistan, Endonezya, Burma ve Filipinler’de kutlamalar vardı. Venedik Belirsizlik, korku ve tedirginlik… Küreselleşme, ekonomik krizişsizlik bir yandan; dehşet saçan IŞİD terörü, yıkım ve badireden başka şey bırakmayan yüzyılın yeni savaşları beri yandan; eşcinsel evlilikler gibi aile yapısını sarsan yeni kimlik olguları başka yandan… bilinmeyenlere açık bir çağdayız. Haftaya başlayacak Venedik Bienali’nin teması bu yüzden “Dünyanın Tüm Gelecekleri/All the World’s Futures” adını taşıyor. Bienal öncesi Venedik’in harikulade “Correr Müzesi”nde dün adeta siftah yaparcasına… aynı temaları işleyen bir ilk sergi açıldı. “Correr”deki sergi aslında bugünü değil, yüz yıl öncesini irdeliyor. İki dünya savaşı arasına tekabül eden zaman diliminde gene aynı belirsizlik duygusuna, gelecek korkusuna ve derin yabancılaşmaya, savrulmaya tanık oluyoruz. Gazetecilere özel yapılan bir tanıtımla kapılarını açan “Correr Müzesi”ndeki çarpıcı serginin adı: “Yeni Nesnellik”… Sergi 19191933 arasında Almanya’da “Neue Sachlichkeit” adıyla bilinen “Yeni Nesnelcilik” ya da “Nesnellik” akımını kapsıyor. Etkinlik Almanya sınırları dışında fazla bilinmeyen ve tanınmayan akım üzerinde Avrupa’daki ilk önemli sergilerden biri. Buradan sonra Amerika’ya gidecek. Küratör Stephanie Barron, sergiyi 6 yıl boyunca hazırladıklarını söylüyor. O kertede düşünülmüş ve hazırlanmış bir sergiden söz ediyoruz. Venedik’te Zamanın Ruhu Hasta toplumun portresi Sergiye adım atar atmaz, açıkça “hasta olduğu anlaşılan bir toplumun çehresiyle” karşılaşıyorsunuz. Zenginler ve ayrıcalıklı kesimler; çok güçlü… Zayıflar, altta kalan ezilsin hesabına alabildiğine güçsüz… Yeni biten I. Dünya Savaşı’nın yaraları sarılmamış… Savaşın çürümüşlüğü her yere işlemiş… Bu travma atlatılmamışken, ufukta “yeni yüzyılın yeni travmaları” beliriyor. Hızlı şehirleşme ve sanayileşme, kitlesel üretim, teknolojik yenilikler, çığır açan yeni reklamcılık, “yeni tüketim toplumu”… Kadınların özgürleşmesi, cinsel rol modellerinde ilk değişikliklerin olması, eşcinselliğin “tabu” olmaktan çıkması… Bu devasa değişiklikler Almanya’nın “ilk demokratik deneyimi” diye bilinen 1. Dünya Savaşı sonrasındaki 14 yıllık “Weimar Cumhuriyeti”nde oluyor. 1933’te Hitler’in iktidara çıkmasıyla Weimar parantezi kapanıyor. Düdük çalıyor ve anında özgür sanat bitiyor. Weimar dönemine, iğneleyici ve eleştirel bir tarzla tercüman olan “Yeni Nesnelci” sanatçılar, Hitler tarafından “dejenere” ilan ediliyor. Ya kaçıyor ya kabuklarına çekiliyorlar. “Yeni Nesnelcilerin”, dönemin moda akımları ekspresyonistler ya da Dadaistlerden az tanınır olmaları bu yüzden. Üzerlerine çok ağır bir sansür perdesi inmiş. Sansürün neden bunca yoğun olduğunu, Correr’i gezerken anlıyorsunuz. George Grosz’un skeçleri örneğin; Alman faşizminin alameti farikasına dönüşen “Allah bizimle/Gott mit uns” sloganıyla, savaş generallerini ti’ye alıyor. Heinrich Maria davringhausen’ın sinik “komprador”u, “sömürüyü” resmediyor. Anton Raderscheidt’ın ağaçsız ve çıplak “çimento” evleri; doğadan koparılan insanların yalnızlığını tanımlıyor. Max Beckmann’ın tasasız olması gereken bir yaz günü denizi dahi “tasasız” değil. Gelecek belirsizliğine koşut biçimde yaz “deniz”i dahi… Beckman’ın tatilcilerini bir tsunami gibi yutuyor. Salonlarda ardı ardına sıralanan tabloların hiçbirinde insan yüzü gülmüyor… “Yeni Nesnelciler”, faşizmin “girizgâhı” olan yılları yapıtlarıyla belgeselleştirmişler. Düşündürücü olan faşizm öncesi o dönemin ruh hali ile “günümüz zeitgeist”ı arasında Venedik’te kurulan çarpıcı paralellik. Yarına devam. Suriye’de bayram YEMEN Körfez’de ABD de eşlik edecek Hafta başında Hürmüz Boğazı’ndaki Marshall Adaları bayraklı bir kargo gemisine ticari gerekçelerle el koyan, önceki gün Bab ül Mendep Boğazı’na ticari gemilerini korumaları için 2 savaş gemisi gönderen İran, dün de bir ABD kargo gemisinin etrafını sardı. İran gemileri olaysız uzaklaşsa da, Pentagon’un “provokasyon” diye nitelediği hamleye tepkisi gecikmedi. ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, Hürmüz Boğazı’nı geçen ABD ticari gemilerine donanmanın eşlik edeceğini açıkladı. Fidel posterleri Bağdat’ta Irak Komünist Partisi’nin yürüyüşüne binlerce kişi katıldı. Tahran’da coşkulu kalabalıklar eksik olmadı. Moskova’da Stalin posterleri de taşındı. ‘Allah bizimle’ faşizmi Polise cinayet suçlaması Suudi kralı Aramco’yu oğluna bağladı uudi Arabistan’da Kral Salman, selefi Kral Abdullah döneminin isimlerini safdışı edecek şekilde yeni veliaht tayinleri ve kabine oluşturmasının ardından ülkenin can damarı petrol sektörüne el attı. Salman, devlete ait petrol şirketi Aramco’nun yönetimini Savunma Bakanı atadığı oğlunun başkanlığındaki konseye devrederken yargıda da yapısal düzenlemelere gitti. Dünyanın en büyük petrol şirketi Aramco’nun yönetimi için 10 üyelik bir konsey kuruldu. Genelde teknokratların yönettiği şirketi düzenleyecek konseye ise artık kralın oğlu olan ikinci veliaht prens ve Savunma Bakanı Muhammed bin Salman el Suud başkanlık edecek. Suudi petrol sektörünü yeniden yapılandıracak bu adımın Aramco’nun Petrol Bakanlığı’ndan ayrılmasını da içerdiğine dikkat çekildi. Öte yandan önceki gece de Kral Salman’ın İçişleri Bakanlığı’na getirilen yeğeni 1. veliaht prens Muhammed bin Nayef’in önerisiyle kraliyet mahkemesiyle veliaht mahkemisinin birleştirildiği haberi gündeme düştü. TAYLAND S Tayland’da toplu mezarlar Güney Asya ülkesi Tayland’da yetkililer ülkenin güneyinde terk edilmiş bir mülteci kampında 32 toplu mezar buldu. Polis kazılmaya başlanan mezarlardaki cesetleri otopsi için hastaneye sevk ediyor. Cesetlerin Myanmar’daki Rohinya Müslümanları ve Bangladeş’te baskılardan kaçan insanlar oldukları sanılıyor. Yetkililer her yıl Tayland ve Malezya’ya yönelen kitlesel göçü ve bitmek bilmeyen insan kaçakçılığı faaliyetlerini önleyemediklerini söylüyor. BD’nin Baltimore kentinde 25 yaşındaki siyahi genç Freddie Gray’in 12 Nisan’da gözaltında omuriliğinden aldığı hasarla gelen ölümüyle ilgili protestolar dün 1 Mayıs vesilesiyle devam ederken, savcılıktan ilk çıkış geldi. Gray’in polis raporunun iletildiği Maryland eyalet savcısı Marilyn Mosby, açığa alınan 5 polisle ilgili cinayet, kasıtsız adam öldürme, saldırı, hatalı tutuklama ve görevi kötüye kullanma, sürücülük yapan hakkında da 2. derecede cinayet ithamında bulundu. Gray’in gözaltına alınmasını “yasadışı” diye niteleyen Mosby, polisler için “Kimse hukukun üzerinde değildir” dedi. Polis, Gray’in bindirildi A ği araçtaki metal alana kafasını çarparak yaralandığını açıklanmıştı. Gray’in defalarca solunum cihazı istediği, buna karşın yolda durularak ayaklarından kelepçelendiği, bir başka olayda bir zanlının daha araca alındığı anlaşılmıştı. Polisin Gray’in kasten kendini sağa sola çarptığı yönünde ifade verdiğini öne sürdüğü 2. zanlı iddiayı yalanladı. Polislerden birinin de 3 yıl önce psikolojik tedavi gördüğü belirtiliyor Başkan Barack Obama Gray’e yapılan yanlışların ortaya çıkarılması gerektiğini belirtti. ABD Adalet Bakanlığı da dün yerel polisler için vücut kameralarının alımına destek için 20 milyon dolar ayrılacağını duyurdu. Eğitdonat askerleri geldi Suriyeli ‘ılımlı’ addedilen silahlı İslamcı muhalifleri eğitmek üzere şubatta uzlaşılan eğitdonat programı çerçevesinde 123 ABD askeri Türkiye’ye ulaştı. ABD’nin gönderdiği silahlar da İncirlik üssüne transfer edildi. 83 asker İncirlik’te, 40 kadarı Kırşehir Hirfanlı’da konuşlanacak. İncirlik’teki özel birlikler Suriyeli İslamcı grupları silahlandıracak. Hirfanlı’da eğitilecek olanların Hatay’ın güneyine transfer edileceği ve IŞİD’le savaşmak üzere Suriye’ye gitmeleri için antitank silahları, tüfek ve makineli tüfeklerle donatılacağı belirtiliyor. ABD, eğitilecekler arasına radikallerin karışmasından endişeli. Yargıda birlik C M Y B